Search results

1

O dwóch pojęciach nudy w kontekście rozważań nad tym, czy nuda jest twórcza

100%

Chylińska M.

Stan Rzeczy

|

2016

|

issue 2(11)

139-148

PL

W artykule naświetlone zostają powiązania między sytuacyjnym doświadczaniem nudy a stanami umysłu, które autorka nazywa odpowiednio: „ograniczonym” (zablokowanym) oraz „otwartym” (nieograniczonym). Niektórzy badacze fenomenu nudy zaznaczają, iż „nuda jest twórcza” i wyjaśniają to za pomocą neurologicznego faktu występowania niskiego pobudzenia w mózgu, co z kolei łączy się z poszerzeniem pola uwagi oraz z dyspozycją osób znudzonych do tworzenia odległych asocjacji. Inni twierdzą, że „nuda jest twórcza”, gdyż być znudzonym to doświadczać pewnych sytuacyjnych blokad, które domagają się przezwyciężenia, i dzięki temu właśnie osoby (wcześniej) nudzące się dokonują (następnie) czegoś twórczego. Problem, jaki się tutaj wyłania, jest następujący: Czy stan umysłowy powiązany z nudą należy opisywać w kategoriach doświadczania ograniczeń, czy raczej jako poczucie otwartości? Być może zanalizowanie tego problemu przybliży nas do zrozumienia zasadniczego pytania o to, jaka jest istota nudy.

EN

This article exposes the specific relations between a situational experience of boredom and states of mind described by the author as being constrained (blocked) or unconstrained (open). Some researchers in the field of boredom say that “boredom is creative” and explain their claim by the neurological fact that a lower degree of arousal of the brain is associated with a widening of the field of attention, and by the disposition of bored individuals to make distant associations. Other people consider that “boredom is creative” because being bored involves the experience of some situational limitations that need to be overcome, thus inspiring (previously) bored people to act creatively. The question that emerges here is the following: Should the mental state connected with being bored be described in categories of the experience of constraint or is it rather related to a sense of openness? Hopefully, an analysis of this particular issue will bring us closer to understanding the essential question of the nature of boredom.

2

O głównych dylematach filozofii twórczości. Ujęcie syntetyczne z uwzględnieniem badań współczesnych

100%

Chylińska M.

Roczniki Filozoficzne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 2

109-140

PL

Współcześnie filozoficzne studia nad ludzką twórczością nie zamykają się jedynie na opisie życiorysów geniuszy i na estetycznych analizach oryginalnego wytworu. Wraz z poszerzeniem granic pojęcia creatio, rozumianego obecnie często jako uniwersalna ludzka potencjalność tworzenia (kreatywność), rozszerzyło się też pole możliwych analiz do podjęcia w ramach kiełkującej dopiero dziedziny filozofii twórczości. Pojawiły się też jednocześnie nowe dylematy do rozwiązania. W niniejszym tekście pokazuję ową różnorodność i problematyczność współczesnych badań nad fenomenem twórczości poprzez (1) wymienienie głównych opozycyjnych głosów w dzisiejszych analizach, a także (2) przez opisanie obecnie wiodących kierunków studiów podejmowanych wokół tego zagadnienia. Podniesione zostaną tutaj m.in. takie problematyczne kwestie jak: egalitarność vs. elitarność twórczości, miejsce świadomości i racjonalności w procesie twórczym, natura twórczości naukowej, perspektywa międzykulturowa w badaniach nad kreatywnością, naturalizowanie ludzkiej twórczości czy też rola wyobraźni oraz dziecięcej zabawy w udawanego w kształtowaniu zdolności twórczych człowieka.

EN

Contemporary philosophical studies on creativity of humans are not narrowed only to the descriptions of the geniuses’ lifes and to the aesthetical analyses of the original artifacts. With the modern extension of the creatio concept (which is now often understood as an universal ability of all men to create), the enlargement of the possible studies to be done in the field od philosophy of creativity have appeared also. At the same time—the new dilemmas to solve have come out. In the present article I show the diversity of contemporary research on the creativity phenomenon by (1) delineating the main opposition voices in this research and by (2) describing some of the leading trends in the field. There will be raised such problematic issues as: elitism vs. egalitarianism of creativity, the place of consciousness and rationality in the creative processes, the nature of the scientific creativity, the intercultural perspective in the research, naturalizing the phenomenon and also the possible functions of the imagination and pretend play in shaping the creative abilities of humans.

3

Wprowadzenie do filozofii twórczości. Uwagi pojęciowe – historia idei – perspektywa interdyscyplinarna

100%

Chylińska M.

Roczniki Filozoficzne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 2

79-108

PL

Twórczość już od dawna nie jest postrzegana jedynie jako domena poetów i artystów, a możliwość rozważania jej natury nie jest zarezerwowana tylko dla estetyki. W swoich analizach chciałabym pokazać tę wielokierunkowość badań nad fenomenem creatio, który współcześnie coraz częściej łączony jest z opisywaną przez psychologów uniwersalną ludzką kreatywnością. Tekst niniejszy, wprowadzając w podstawowe rozważania nad definiowaniem i wyjaśnianiem twórczości dawniej i dzisiaj, ma jednocześnie ułatwić podjęcie kwestii bardziej szczegółowych i specyficznych dla współczesnych analiz (kwestie te podejmuję w artykule „O głównych dylematach filozofii twórczości. Ujęcie syntetyczne z uwzględnieniem badań współczesnych”, który stanowi niejako przedłużenie przedstawionych tu treści). Niniejsze wprowadzenie do dziedziny filozofii twórczości zostało wykonane w trzech krokach: (1) poprzez przywołanie rozważań dokonanych już wcześniej przez filozofów; (2) przez opisanie tradycyjnych i współczesnych sposobów definiowania pojęcia twórczości (i kreatywności) oraz (3) poprzez przedstawienie wybranych popularnych psychologicznych teorii procesu twórczego.

EN

It has been a long time since the ability to create is not percieved only as the domain of poets and artists, and the eventuality of deliberating over its nature is not restricted only to aesthetics. In the present analyses I would like to show this modern and postmodern variety of the studies on the creatio phenomenon, which today is often to be comprehended as the universal human creativity (described mainly by psychologists and educators). By introducing the fundamental considerations over the traditional and non-traditional definitions and explanations of creativity, this article has to facilitate at the same time the task of raising more specific and detailed issues (which I partly describe in the article “On the main dilemmas of the philosophy of creativity: A synthetic view of the contemporary research” in this volume of Roczniki Filozoficzne). The present introduction to the philosophy of creativity field will be made in three main steps: (1) by evoking some previous philosophical analyses, (2) by describing the traditional and modern ways of defining the concept and (3) through showing the selected psychological theories of the process of creating the new, valuable and original artifact.

Refine search results

2 Roczniki Filozoficzne

1 Stan Rzeczy

3 Chylińska M.

3 2016

O dwóch pojęciach nudy w kontekście rozważań nad tym, czy nuda jest twórcza

O głównych dylematach filozofii twórczości. Ujęcie syntetyczne z uwzględnieniem badań współczesnych

Wprowadzenie do filozofii twórczości. Uwagi pojęciowe – historia idei – perspektywa interdyscyplinarna