Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The place, that played a significant role in German extermination plans of inhabitans of Lodz and lodzko-kaliski region was a prison on Radogoszcz, localized at the suburbs of the city, in the former textile factory, placed at the junction of Sowinskiego and Zgierska street. The crew of the prison in Radogoszcz consisted of several dozen of wachmans, who with a few exception behave in extremely sadistic way, beating and victimizing prisoner. In addition to commander of the prison Walter Pelzhausen, two commanders of the wachts: Józef Heinrich „Józio”, „Bloody Józio” and Józef Flescher „Rolled” as well as pseudo-doctor Bruno Mathäus vel Matuszewski called by prisoner „paramedic Mateusz” were leaders in ruthless practise. These three members of the crew in Radogoszcz prison used to treat prisoners in an extremally merciless way. The article consists of three parts. In the first part, the author presented a history of the Radogoszcz prison, in the second part he introduced the prison crew, and in the last part, he portrayed the three greatest torturer in Radogoszcz prison, basing on relations of former prizioners. The key source material was handwritten and published memories and relations of prisoners made during the investigation carried on by Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation, placed in Archive of Institute of National Remembrance Division in Łódź.
PL
Miejscem, które odegrało czołową rolę w niemieckich planach eksterminacyjnych mieszkańców Łodzi i rejencji łódzko-kaliskiej, było więzienie na Radogoszczu, zlokalizowane na obrzeżach miasta, w byłej fabryce włókienniczej Samuela Abbego u zbiegu ulic gen. Józefa Sowińskiego i Zgierskiej. Załogę więzienia na Radogoszczu stanowiło kilkudziesięciu (od 57 do 83) wachmanów, którzy z nielicznymi wyjątkami odznaczali się wyjątkowym sadyzmem, bijąc niemal na każdym kroku i znęcając się w okrutny sposób nad więźniami. Oprócz komendanta więzienia Waltera Pelzhausena w tym nieludzkim procederze prym wiedli dwaj komendanci zmiany wachmańskiej: Józef Heinrich „Józio”, „krwawy Józio” i Józef Flescher „Rolowany” oraz pseudo-lekarz więzienny Bruno Mathäus vel Matuszewski, nazywany przez więźniów „sanitariuszem Mateuszem”. Ci trzej członkowie załogi radogoskiego więzienia stosowali wyjątkowo wyszukane metody udręczania więźniów. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej autor przedstawia rys historyczny więzienia na Radogoszczu, w drugiej dokonuje charakterystyki jego załogi, w trzeciej zaś, na podstawie relacji byłych więźniów, skupia się na nakreśleniu sylwetek trzech największych radogoskich oprawców. Kluczowym materiałem źródłowym stały się w tym wypadku rękopiśmienne i publikowane wspomnienia oraz obszerne zeznania więźniów złożone w ramach śledztwa przeprowadzonego przez Okręgową Komisję Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu znajdujące się w Archiwum Oddziałowym Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi.
EN
The author of the article begins his considerations with explaining the notion of guerilla warfare and then carries out a detailed analysis of the insurrection plans that crystallized within the „red” organizations in 1862–1863. He directs the discussion towards answering the following question: was the January Uprising planned in advance as guerilla warfare or was taking on this form of fight enforced on the uprising leaders by some other circumstances? Analyzing the subsequent projects of the uprising: by Ludwik Mierosławski, Jarosław Dąbrowski, Zygmunt Padlewski and Józef Narzymski, as well as Zygmunt Sierakowski, the author tries to find the answer to the question posed above. At the same time, the assessment of the plausibility of individual uprising plans is only a background for the main thread of the analysis.
RU
В начале данной статьи автор выясняет понятие партизанской войны, а затем подробно анализирует повстанческие планы, какие сформировались в организации „красных” в 1862–186 гг. Автор ищет ответ на вопрос: планировалось ли январское восстание изначально как партизанская война, или же к такой его форме его привело командование и прочие обстоятельства? Автор анализирует с этой точки зрения и другие повстанческие проекты (Людвика Мерославского, Ярослава Домбровского, Зыгмунта Падлевского и Юзефа Нажимского, а также Зыгмунта Сераковского), стараясь найти ответ на этот вопрос. При этом сама оценка реальности отдельных повстанческих планов является лишь фоном для главного направления этого поиска.
PL
Autor niniejszego artykułu rozpoczyna swoje rozważania od wyjaśnienia pojęcia wojny partyzanckiej, następnie zaś dokonuje szczegółowej analizy planów powstańczych, jakie wykrystalizowały się w łonie organizacji „czerwonych” w latach 1862–1863. Swoje rozważania ukierunkowuje w stronę odpowiedzi na pytanie: czy powstanie styczniowe z góry zaplanowane było jako wojna partyzancka, czy też do przyjęcia takiej formy walki zmusiły kierownictwo powstania inne okoliczności? Analizując pod tym kątem kolejne projekty powstańcze: Ludwika Mierosławskiego, Jarosława Dąbrowskiego, Zygmunta Padlewskiego i Józefa Narzymskiego oraz Zygmunta Sierakowskiego, autor stara się odnaleźć odpowiedź na powyżej postawione pytanie. Przy czym sama ocena realności poszczególnych planów powstańczych stanowi jedynie tło głównego wątku rozważań.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.