Search results

1

O wybranych translokacjach komunikacyjnych w dyskursie religijnym

100%

Wojtak M.

Stylistyka

|

2018

|

vol. 27

47-64

EN

The article presents a characteristics of several contemporary communication phenomena transforming religious discourse in its Catholic version. The author understands discourse as the entirety of communication practices specific to a particular community of believers, which in the course of various interactions fixes and agrees relevant to this community content, preserves appropriate scenarios of communication behavior and rules for their completion by utterances and/or non-verbal means. The author emphasizes the peculiarity of the religious discourse that is open to transcendence. She limits the scope of the presented communication phenomena to the catechetical discourse, which now focuses on participation of the catechized people in the process of catechesis. The methods of catechesis should therefore take into account the spiritual needs of the believers. Catechesis formulated in this mode promotes communication experiments, especially the processes of movement, i.e. translocation of speech genres from the secular to sacred realm. According to the author these translocations are accomplished in new genre forms that maintain the memory of their basic genre code, but at the same time are subject to processes of transformation conducive to the creation of new genre patterns. Some of them do not have genre identifiers in the form of special names and are only a beginning of new conventions. Such status is attributed by the author to evangelization visiting card analyzed in the article. Some of them gain names and create a series that preserves the innovative principles of the genre. As an example, the author discusses messages called the heaventels. They are an adaptation of the SMS convention for simulated (stylized) communication of God as the sender to the man. Translocations are favourable to launching of the adaptation processes and formation of genre duplicates that make the input (secular) genre form more capacious and communicatively catchy.

2

Linguistic and Stylistic Polyphony of Occasional Journalism

100%

Wojtak M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 54

|

issue 3

137-149

PL

Artykuł jest pomyślany jako próba charakterystyki konkretnej publikacji prasowej, mającej kształt gatunkowej kolekcji. Jest to bowiem dodatek do „Tygodnika Powszechnego” (nr 29 z 2018 roku) pt. Festiwal Stolica Języka Polskiego. Publikacja ta powiela formę magazynu prasowego, gdyż oprócz programu festiwalu zawiera: editorial, wywiady, recenzje, teksty komentujące i biogramy wybranych uczestników festiwalu. Mamy zatem do czynienia z typowym dla kolekcji współwystępowaniem konkretnych wypowiedzi w określonym miejscu i czasie. Całości przypisać można funkcję powiadamiania o wydarzeniu kulturalnym (festiwalu) oraz funkcję promowania imprezy. Autorka analizuje wspomnianą publikację w perspektywie dyskursywnej, a więc zwraca uwagę na określone, typowe dla współczesnej prasy praktyki komunikacyjne, tworzące skomplikowaną siatkę strategii, celów i form komunikacji, składających się na kształt współczesnej publicystyki. Analitycznym celem artykułu jest pokazanie komunikacyjnej polimorficzności konkretnego zbioru wypowiedzi publicystycznych, a więc interpretujących określoną rzeczywistość i służących przekonaniu czytelników do tej interpretacji. Poszczególne wypowiedzi są traktowane jako głosy, czyli komunikacyjnie (pragmatycznie) i formalnie ukształtowane typy działań językowych.

EN

The article was intended as an attempt at defining a specific press publication in the form of a genre collection. It was the supplement to the Tygodnik Powszechny weekly (issue 29 of 2018) entitled “Festiwal Stolica Języka Polskiego” [Capital of Polish Language Festival]. The publication utilised the form of a press magazine, as apart from the program of the festival, it also included: an editorial, interviews, reviews, commentaries and the bios of selected festival guests. Thus, it offered a cooccurrence of specific statements in a specific place and time which is typical for such a collection. The whole could be assigned the function of announcing a cultural event (the festival), and the function of promoting it. The author analyses the publication from the discursive perspective, i.e. she focussed on specific communicational practices typical for contemporary press, which form a complex network of strategies, goals and forms of communication, which, in turn, form contemporary journalism. The analytical objective of the paper was to present the communicational polyphony of a specific collection of journalistic expressions, that is which interpret a specific reality and were used for convincing the readers to accept that interpretation. Individual texts were treated as voices, i.e. in types of linguistic actions formed in communicational (pragmatic) and formal terms.

3

Potoczność w tekstach prasowych

100%

Wojtak M.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2016

|

vol. 1

|

issue 1&2

PL

W artykule opartym na materiale z prasy wyspecjalizowanej autorka porusza następujące zagadnienia: dlaczego tak bardzo atrakcyjny jest dla dziennikarzy styl potoczny, jakie składniki i cechy tej odmiany traktowane są jako szczególnie użyteczne, jakie są skutki częstego użycia form potocznych dla procesów przeobrażania stylu publicystycznego i wybranych gatunków prasowych. Potoczność rozpatrywana na płaszczyźnie tekstu zyskuje na komunikacyjnej atrakcyjności dlatego, że pozwala nadawać wypowiedziom znamiona komunikatów skierowanych, nastawionych na kontakt z drugim człowiekiem, umożliwia ucieczkę od abstrakcji w stronę mówienia (czy raczej pisania) konkretnego, bliskiego codziennemu doświadczeniu, obrazowego i zaangażowanego. Dzięki stosownym zabiegom stylizacyjnym publicyści budują z odbiorcą wspólny świat i kształtują określoną wizję tego świata: (1) z punktu widzenia odbiorcy – z uwzględnieniem jego potocznych wyobrażeń i doświadczeń; (2) zgodnie z oczekiwaniami odbiorcy, a więc przystępnie, plastycznie i sugestywnie; (3) z (fingowanym) udziałem odbiorcy; (4) za pomocą środków językowych znanych odbiorcy (potocznych) lub środków wykreowanych przy użyciu technik stylizatorskich typowych dla wypowiedzi potocznych.

4

Potencjał tekstotwórczy wzorca gatunkowego na przykładzie litanii

100%

Wojtak M.

tekst i dyskurs - text und diskurs

|

2013

|

issue 6

319-336

EN

The article offers a linguistic analysis of the text of The Litany to the Blessed John Paul II, one of the most recent realizations of the litany prayer convention (created in 2011). As the background, the article also includes The Litany to the Blesseds Francis and Hyacinth of 2012. The genre pattern of the litany includes a compositional scheme of a litany prayer, fixed through tradition. In the author’s interpretation this prayer is a genre taking the form of a collection since it consists of the litany proper (a set of calls to a person from the sacred realm and repeated supplication formulas) and associated texts. The analyzed litany has a composition which is typical for the genre as it contains all components of the pattern, including clichéd ones. In several calls in the litany proper, it reinforces the image of the blessed John Paul II as a man of heroic virtues, perfectly fulfilling his priestly and apostolic mission. The litany has a form of a supplicating and worshipping prayer and contains all stylistic determinants of a litany. It is conventional, dialogic, formulic and solemn, specific in wording style and not very decorative. The author argues that the genre pattern, despite its ossification, constitutes a set of rules enabling the generation of new texts.

PL

Artykuł jest lingwistyczną analizą tekstu Litanii do błogosławionego Jana Pawła II, jednej z najnowszych realizacji konwencji modlitwy litanijnej (powstała bowiem w roku 2011). Uwzględnia też w tle Litanię do błogosławionych Franciszka i Hiacynty z roku 2012. Wzorzec gatunkowy litanii zawiera utrwalony przez tradycję schemat kompozycyjny modlitwy litanijnej. Modlitwa ta jest w interpretacji autorki gatunkiem w formie kolekcji, ponieważ składa się z litanii właściwej (zbioru wezwań do osoby ze sfery sakralnej i powtarzanych formuł błagalnych) oraz tekstów stowarzyszonych. Analizowana litania ma typową dla gatunku kompozycję, gdyż zawiera wszystkie (także kliszowane) składniki wzorca. Utrwala w kilku wezwaniach, umieszczonych w litanii właściwej, obraz błogosławionego Jana Pawła II jako człowieka o heroicznych cnotach, wypełniającego swą kapłańską i apostolską misję w sposób doskonały. Jest formą modlitwy błagalnej i wielbiącej. Zawiera wszystkie wyznaczniki stylistyczne litanii. Jest szablonowa, dialogowa, formuliczna i podniosła, konkretna w stylu wysłowienia i mało ozdobna. Autorka dowodzi, że wzorzec gatunkowy litanii mimo skostnienia służy jako zbiór reguł pozwalających redagować nowe teksty.

DE

Der Beitrag stellt die linguistische Textanalyse der Litanei zum seligen Diener Gottes Johannes Paul II dar, die als die neuste Realisierungsform der Konvention der Litanei (entstanden im Jahre 2011) gilt. In der Arbeit wird auch auf die Litanei zu den seligen Dienern Gottes Jacinta und Francesco (2012) Bezug genommen. Das Textmuster der Litanei umfasst das tradierte Kompositionsschema eines Litaneigebets. Dieses Gebet ist - so die These der Autorin – eine Textsorte, die die Form einer Kollektion annimmt, weil sie aus der eigentlichen Litanei (also aus einer Sammlung an Anrufungen einer Person aus dem sakralen Bereich und der wiederholbaren Bittformeln) sowie aus sekundären Textteilen besteht. Die analysierte Litanei hat eine für die Gattung/Textsorte typische Komposition, weil sie alle (auch klischeehafte) Elemente eines Musters enthält. Die Litanei fixiert in den Anrufungen, die in der eigentlichen Litanei enthalten sind, das Bild des seligen Johannes Paul II als Menschen, der heroisch war und der auch seinen priesterlichen und göttlichen Auftrag vorzüglich erfüllte. Die Litanei ist eine Form der Fürbitte und des Lobpreisgebets; sie enthält alle stilistischen Merkmale einer Litanei und ist schablonenhaft, dialogisch, gehoben und konkret im Äußerungsstil, auch arm an Schmuck. Die Autorin beweist, dass das Textmuster/Gattungsmuster der Litanei trotz der Erstarrung als eine Menge von Regeln fungiert, die neue Texte entstehen lässt.

5

O statusie genologicznym wybranych komunikatów przekazu religijnego

100%

Wojtak M.

Stylistyka

|

2020

|

vol. 29

41-53

EN

Talking about religious genres, the author means exclusively utterances connected with the existence of communicative community of the Catholic Church in Poland. She places her considerations within the framework of genology conceived as a cognitive space spanning many disciplines. For the use of the article, she combines the research instrumentary of genology called linguistic, thus philological, with frameworks typical of theological studies. She assumes that a philologist is not capable of presenting aspects which are connected with opening of the religious genres onto the transcendent sphere. The author makes references to her own concepts of the genre model, paying attention to the fact that with reference to the religious genres these models are of the established character. They are formed as a result of establishments of relevant subjects having an influence on the shape of religious discourse. Detailed comments are related to the service as a genre-generating form (ritualized, scenarioed and composed of many genre forms which form collections and possess a complex genre identity), and also the rosary as: rosary service and rosary prayer.

6

Dlaczego spowiedź jest spoko? O niektórych zmianach w języku współczesnej katechezy

100%

Wojtak M.

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

|

2010

|

vol. 21

163-174

EN

The article treats of a catechetical handbook addressed to the youth, in which the essence of the sacrament of reconciliation has been presented. The handbook’s author applies the principles of integral catechesis i.e., one based on many sources, within the framework of advice-giving writing convention, which consists in rather clear and precise presentation of specific phenomena, convincing the readers to truthfulness and adequacy of a given vision and inducing them to change convictions and also attitudes towards the issues in question. Due to the filter of the genre, not all components of the language of integral catechesis can be found in the author’s narration. The catechesis turns more into an argument popularizing knowledge, reportage, colloquial storytelling. Additionally, it includes other intertextual references – to the rite, sacrament and to varied subcultural statements. Because the rules of subjective and objective appropriateness become mingled, the text may contain the elements of the language of theology applied functionally (especially terms), colloquial and slang forms. Catechesis, especially outside school, does not need to refer to stereotypical and dead formulas, diverting the audience from the subject of cognition.

7

Możliwości wykorzystania wskaźników adaptacyjnych narracji autobiograficznych w pracy z osobami z diagnozą schizofrenii paranoidalnej

100%

Wojtak M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica

|

2020

|

vol. 13

177-194

EN

This article presents the results of original research conducted for the purposes of a thesis in the field of clinical psychology and psychiatry using perspective and narrative methodology. Mental health in the narrative perspective is defined as the ability to create a life story that meets certain formal criteria (Stemplewska-Żakowicz, Zalewski, 2010). The main research question of the study concerned the differences between life stories of people with diagnosed schizophrenia and the stories of healthy people – in relation to the so-called ‘healthy/adaptive’ autobiographical narratives (beneficial life stories indicators). The study group included 9 patients with the diagnosis of paranoid schizophrenia, patients of the Psychiatric-Rehabilitation Ward of Clinical Hospital in Krakow. Autobiographical narratives of the subjects were obtained in response to a narrative stimulus: “Please tell me the story of your life”, starting the interview about the life story (The Life Story Interview) by Dan P. McAdams (1985, 2006). The reconstruction of the strategy of creating a story about one’s own life by the subjects allowed to determine the degree to which the autobiographical narratives of people suffering from schizophrenia are compatible with the criteria that favour the health of the narrative. The results of the study also revealed the internal diversity of the patients’ life histories within the whole group. The criteria referred to in the article and their conceptualisation in relation to life stories constructed by psychiatric patients may constitute a theoretical basis for differentiating auto- narrations characteristic for proper functioning of an individual. These indicators also potentially serve as guidelines for clinicians, psychiatrists, and psychotherapists working with psychotic patients. Moreover, identification of disturbances or deficits occurring at the level of autobiographical narrations enables insight into the phenomenology of the disease from the perspective of the person experiencing it. This in turn enriches psychological strategies of explaining psychological phenomena that take place in the examined individuals with a category of their understanding.

PL

Niniejszy artykuł prezentuje wyniki badań z zakresu psychologii klinicznej zrealizowane z wykorzystaniem perspektywy oraz metodologii narracyjnej. Zdrowie psychiczne w ujęciu narracyjnym definiowane jest jako zdolność do tworzenia życiowej opowieści spełniającej określone kryteria formalne (Stemplewska-Żakowicz, Zalewski, 2010). Głównym celem badań było scharakteryzowanie – z perspektywy psychologii narracyjnej – autonarracji tworzonych przez osoby z diagnozą schizofrenii paranoidalnej oraz uchwycenie tzw. zdrowych/ adaptacyjnych wskaźników narracji autobiograficznych (beneficial life stories indicators). W badaniu wzięło udział 9 pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii paranoidalnej w fazie remisji. Narracje autobiograficzne osób badanych pozyskane zostały w odpowiedzi na bodziec narracyjny: „Proszę o opowiedzenie mi historii swojego życia”, rozpoczynający wywiad na temat historii życia (The Life Story Interview) autorstwa Dana P. McAdamsa (1985, 2006). Rekonstrukcja strategii tworzenia opowieści o własnym życiu przez osoby badane pozwoliła określić stopień przystawalności narracji autobiograficznych osób chorych na schizofrenię do kryteriów sprzyjających zdrowiu narracji. Wyniki badań ujawniły także wewnętrzne zróżnicowanie historii życia pacjentów w obrębie całej grupy. Przytoczone w artykule kryteria oraz ich konceptualizacja w odniesieniu do opowieści o życiu konstruowanych przez pacjentów psychiatrycznych może stanowić podstawę teoretyczną dla różnicowania autonarracji charakterystycznych dla prawidłowego funkcjonowania jednostki. Wskaźniki te pełnią również potencjalnie rolę wskazówek dla klinicystów, psychiatrów oraz psychoterapeutów pracujących z pacjentami psychotycznymi. Ponadto identyfikacja zakłóceń bądź deficytów występujących na poziomie narracji autobiograficznych umożliwia wgląd w fenomenologię choroby z punktu widzenia osoby jej doświadczającej, co zaś wzbogaca psychologiczne strategie wyjaśniania zjawisk psychicznych zachodzących w osobach badanych o kategorię ich rozumienia.

8

Gdy przyjaciel odchodzi… Sylwetka-wspomnienie. Studium przypadku

100%

Wojtak M.

Stylistyka

|

2019

|

vol. 28

131-142

EN

The subject of the analysis is a specific utterance realising the poetics of the profile of recollection. The author of the utterance refers to the convention of the genre only in the framework of the text. He uses a variety of concepts in the main segment, adding the general shape of a letter with elements of memories, vita and biography to the statement. The originality of expression, however, is determined by references to other genres adopting the nature of genre copies. In the early passages of the utterance, a funeral oration emerges from the obituary form, and in further parts reviews and other forms of critical literary discourse are filtered through the remembrances. The stylistics of utterance diversifies and enriches epistolary conventions as well asothermanners of a monologue into a dialogic utterance.

9

Modlitewnik jako lekarstwo. Analiza genologiczna

100%

Wojtak M.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 6: Językoznawstwo

241-261

EN

The article is devoted to the analysis of an innovative form of the prayer book. It has been given the form of an artifact similar to the cure. In this way it implies a reference to the metaphor the prayer book is a cure. The entirety of the material is treated in the analyses as a collection of genres of unusual contours. The genre characteristics includes the following types of utterances: a collection of texts on a package, a leaflet for the patient and a proper prayer book. The first two types are a contamination of utilitarian genres presenting a cure and catechetical or cult genres, whereas the prayer book refers to the modernized versions of the genre. The author treats the entirety (a collection of utterances) as communication stylized to form an advertisement, yet in the communication sense and not the generic one. A collection of diverse utterances is (just like advertisements): appealing, suggestive, comprehensible and easy to remember. Perceiving the prayer book in terms of a cure and giving it the external form of the medicine results in creation of a new formula of the genre. The genre code of the prayer book has been expanded and supplemented with new exponents. The catechetical discourse (including the integral catechesis) has gained new carriers of persuasiveness by the reference to the advertising discourse.

PL

Artykuł jest poświęcony analizie innowacyjnej formy modlitewnika. Nadano mu bowiem formę artefaktu podobnego do leku. W ten sposób nawiązano do metafory modlitewnik to lekarstwo. Całość jest w analizach potraktowana jako kolekcja gatunków o niezwykłych konturach. Charakterystyka genologiczna obejmuje następujące typy wypowiedzi: zbiór tekstów na opakowaniu, ulotkę dla pacjenta, właściwy modlitewnik. Dwa pierwsze typy stanowią kontaminację gatunków użytkowych prezentujących lekarstwo i gatunków katechetycznych lub kultowych. Modlitewnik zaś nawiązuje do zmodernizowanych wersji gatunku. Całość (kolekcję komunikatów) autorka traktuje jako przekaz wystylizowany na reklamę, lecz w sensie komunikacyjnym nie gatunkowym. Zbiór różnorodnych komunikatów jest (jak reklama): atrakcyjny, sugestywny, zrozumiały i łatwy do zapamiętania. Postrzeganie modlitewnika w kategoriach leku i nadanie mu zewnętrznej formy medykamentu owocuje powstaniem nowej formuły gatunkowej. Kod gatunkowy modlitewnika został poszerzony i uzupełniony o nowe wyznaczniki. Dyskurs katechetyczny (obejmujący katechezę integralną) zyskał nowe nośniki perswazyjności przez odwołanie do dyskursu reklamowego.

10

Kulturowe uwikłania współczesnego dyskursu (stylu) religijnego – zarys problematyki

100%

Wojtak M.

Stylistyka

|

2015

|

vol. 24

55-74

EN

The article is devoted to the relationships between the dynamically changing and expansive pop culture (and other specific types of culture) and the religious discourse and religious style, characteristic of the Polish and Catholic communication community. The author focuses on the religious interaction, preserving patterns of linguistic behavior deeply rooted in the tradition, juxtaposing them with innovative communica- tion practices. These practices vary depending on the cultural environment in which an interaction is embedded. The most dynamic changes relate to the sphere of intimate and private culture substantiated on the Internet. The image of transformations is completed by meta- morphoses of communication that take place in the sphere of the subsystem culture (the sphere of communication activity of the Church). All the transformations are filtered through popular culture and its components as well as through the media ways of realization.In the exemplification part of the article the author analyzes examples of the new way of the effectuation of religious interactions in the Internet space and in the areas of the evangelizing activities of the ecclesiastical institutions. She shows the results of the clash between the traditional components of the religious style and the colloquial Polish language.

11

Językoznawca jako badacz mediów (zarys problematyki)

100%

Wojtak M.

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

|

2015

|

issue 30

EN

The author presents the proceedings used by the linguists involved in the media research highlights dominant approaches, distinguishes two hypothetical ones: hegemonic and sovereign, and discusses challenges related to both of them. Hegemonic approach in the media research means the a distinctly defined subject of the study, that is the language of the media, precisely defined subject of analysis, namely the language of the media, and a supremacy of linguistic methods used in the analysis. The linguist as a sovereign prefers an open attitude towards methods applied in the study. Such an approach considers achievements of the media scholarshop as well as other related scientific disciplines. This attitude in the media research means that the linguist analyzes an image of the world in the media, a stylistic differentiation of the media communication, media genres, and the discourse. Furthermore, the linguist as a sovereign claims creating a new linguistic discipline and widens the research field with contrastive issues.

12

Konwencje (komunikacyjne) – niewola czy źródło inspiracji

100%

Wojtak M.

Acta Humana

|

2015

|

vol. 6

EN

The keynote of the article is treating culture as a general box for communicative conventions. Transformations that take place in contemporary culture are multidimensionally delaminated. Such transformations are also the reason for the coexistence of detailed conventions established in tradition (communication, style, genre conventions) with some innovative tendencies. As the conventions based on social agreement are polymorphic, it is very hard to describe the abovementioned dependencies. The phenomenon of isomorphism becomes noticeable only in some systems. The cultural crack mentioned before depicts the situation only in general. According to the main styles of the contemporary Polish language (for example administrative, religious or scientific styles), cultural crack may be interpreted as the motivation system of style conventions. The tradition clashes with innovations in every style. The detailed processes that describe such antinomies are specific according to their communicative circumstances, especially the activity of the members of a communicative community. The communicative efficiency of particular language users and the state of genre conventions are the causes of differentiations. Innovation takes a new shape, as it results from the usage of convention A for convention B.

PL

Główna myśl tego artykułu sprowadza się do traktowania kultury jako ogólnego obramowania konwencji komunikacyjnych. Przeobrażenia dokonujące się we współczesnej kulturze, wielowymiarowo rozwarstwionej, stają się przyczyną współwystępowania utrwalonych w tradycji konwencji szczegółowych (komunikacyjnych, stylowych, gatunkowych) z tendencjami innowacyjnymi.Ponieważ oparte na umowie społecznej konwencje są polimorficzne, trudno opisać wspomniane zależności. Zjawisko izomorfizmu uwyraźnia się bowiem tylko w niektórych układach. Pęknięcie kulturowe, wyżej wspomniane, zarysowuje sytuację ogólnie. Może być interpretowane jako motywacja układu konwencji stylowych w odniesieniu do podstawowych stylów współczesnej polszczyzny (np. urzędowego, religijnego czy naukowego).W każdym tradycja ściera się z innowacjami. Szczegółowe procesy znamionujące owe antynomie mają jednak osobliwy charakter ze względu na uwarunkowania komunikacyjne, zwłaszcza aktywność członków wspólnoty komunikacyjnej. Sprawność komunikacyjna konkretnych użytkowników języka, a także stan konwencji gatunkowych stają się przyczyną kolejnych dyferencjacji. Innowacyjność przybiera w końcu osobliwy wymiar, gdyż wynika z użycia konwencji A w służbie konwencji B.

13

Współczesnej publicystyki prasowej oblicza różne

100%

Wojtak M.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2013

|

vol. 20

|

issue 2

205-220

PL

The analyses presented in the article suggest that contemporary column writing can be divided into the basic mainstream and modernizing sub-currents. The mainstream is flexibly inscribed into the tradition of press publishing, and characterized by recentness of problems discussed (although historical ones are not avoided), importance of themes, defense of values accepted as primary in our cultural area, and convincing persuasion, based on argument and logical support for opinions, reference to authority, inative and suggestive quality. Modernizing sub-currents, on the other hand, should be perceived as experimental activity, authored subjectively, polyphonic, exposing and satirical, provocative and appealing to readers in the consctruction of a common world view, based on common interests, and community of ethical principles, language, and laughter (interestingly, these parameters do not have to co-occur). The phenomenon of mixing all currents in a text seems to be the most typical quality of contemporary column writing. The functioning of media content with a given dominant introduces a modernizing stir into this order. The article presents a more careful analysis of several examples of these tendencies.

14

Anna Hanus, Dorota Kaczmarek, Sekretne życie gatunków. Komunikacja w przestrzeni medialnej – perspektywa germanistyczna

100%

Wojtak M.

Studia Medioznawcze

|

2023

|

issue 1

112-117

PL

recenzja książki

15

Leksyka imitująca i nazywająca głosy ptaków w polifonicznym tekście

100%

Wojtak M.

Stylistyka

|

2017

|

vol. 26

69-84

EN

The article is dedicated to an analysis of lexis related to the representation of the sounds of birds in a text that might be treated as an original implementation of principles of the popular science discourse. The author of the book builds an independently peculiar discourse community acting as the host a polyphonic message. Referring to his own experience base, built on his wide reading in the field of ornithology and bird watching, he describes, in the form of a report, and in the poetics of a feature article and a diary, his own fascination with the world of birds. He treats the knowledge constituting the cognitive background of the utterance as a value that he wants to share with interested readers. Describing the sounds of birds the author uses conventional lexical measures,i.e. nominal or verbal names of sounds and onomatopoeic exclamations imitating the sounds of birds. The originality of the message is gained not by morphological invention, but due to references to artistic style, colorfulness, and the suggestiveness of originally selected epithets, comparisons, and figurative expressions

PL

The article is dedicated to an analysis of lexis related to the representation of the sounds of birds in a text that might be treated as an original implementation of principles of the popular science discourse. The author of the book builds an independently peculiar discourse community acting as the host a polyphonic message. Referring to his own experience base, built on his wide reading in the field of ornithology and bird watching, he describes, in the form of a report, and in the poetics of a feature article and a diary, his own fascination with the world of birds. He treats the knowledge constituting the cognitive background of the utterance as a value that he wants to share with interested readers. Describing the sounds of birds the author uses conventional lexical measures,i.e. nominal or verbal names of sounds and onomatopoeic exclamations imitating thesounds of birds. The originality of the message is gained not by morphological invention, but due to references to artistic style, colorfulness, and the suggestiveness of originally selected epithets, comparisons, and figurative expressions.

16

Potoczność w tekstach prasowych

100%

Wojtak M.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2016

|

vol. 1

|

issue 1&2

125-138

EN

In the article which is based on specialized press material, the author raises the following issues: why is the colloquial style so attractive for journalists? What features and factors of this variety are treated as particularly useful? What are the results of the frequent use of colloquial forms for the processes of transforming the journalistic style and selected press genres? Colloquialisms considered at the textual level gain the communicative attractiveness because they allow utterances to acquire the status of targeted messages, aimed at seeking contact with a fellow human being, and because they facilitate the escape from abstraction towards concrete speaking (or rather writing), close to everyday experience, imagistic and involved. Thanks to appropriate stylization techniques, journalists construe the world in common with the audience and shape a specific vision of this world: 1/ from the point of view of the audience, taking into account their colloquial images and experiences; 2/ in accordance with the audience expectations, i.e. simply, visually and suggestively; 3/ with the (fake) participation of the audience; 4/ through linguistic means known to the audience (colloquial) or the means created with the stylization techniques typical of colloquial utterances.

PL

W artykule opartym na materiale z prasy wyspecjalizowanej autorka porusza następujące zagadnienia: dlaczego tak bardzo atrakcyjny jest dla dziennikarzy styl potoczny, jakie składniki i cechy tej odmiany traktowane są jako szczególnie użyteczne, jakie są skutki częstego użycia form potocznych dla procesów przeobrażania stylu publicystycznego i wybranych gatunków prasowych. Potoczność rozpatrywana na płaszczyźnie tekstu zyskuje na komunikacyjnej atrakcyjności dlatego, że pozwala nadawać wypowiedziom znamiona komunikatów skierowanych, nastawionych na kontakt z drugim człowiekiem, umożliwia ucieczkę od abstrakcji w stronę mówienia (czy raczej pisania) konkretnego, bliskiego codziennemu doświadczeniu, obrazowego i zaangażowanego. Dzięki stosownym zabiegom stylizacyjnym publicyści budują z odbiorcą wspólny świat i kształtują określoną wizję tego świata: (1) z punktu widzenia odbiorcy – z uwzględnieniem jego potocznych wyobrażeń i doświadczeń; (2) zgodnie z oczekiwaniami odbiorcy, a więc przystępnie, plastycznie i sugestywnie; (3) z (fingowanym) udziałem odbiorcy; (4) za pomocą środków językowych znanych odbiorcy (potocznych) lub środków wykreowanych przy użyciu technik stylizatorskich typowych dla wypowiedzi potocznych.

17

O gatunkach wypowiedzi i ich prasowych konkretyzacjach

100%

Wojtak M.

Językoznawstwo

|

2014

|

issue 8

95-105

EN

The author treats genres of speech as models of text organization, i.e. abstract entities organised internally in patterns involving four aspects (structure, semantics, pragmatics and stylistics). Genres recognized in this manner are capacious categories because of their cultural, historical and communication determinants. Most of genre patterns are flexible categories with varying degrees of normativity. Genres are usually polymorphic phenomena. A set of variants of a genre pattern treated as a model includes: a canonical variant, determining the identity of the genre, alternative variants and adaptive variants, i.e. genre loans. Conventions of particular genres in this regard appear in various arrangements. There are genres with a full range of options, the ones including a canonical and alternative variants or only adaptations. Genres may have movable boundaries and be of transgressive nature. Press genres have flexible patterns, now shaped by the usus of journalists. They are extremely dynamic and continually modified in text realisations. The identity of many genres in this sphere is determined by their structure. Other parameters are transformed through the operation of various discursive strategies. Authors of press releases are trying primarily to intrigue or entertain the receiver. The function informing about current facts or events, and the function of shaping of an opinion recedes into the background. The richness of text specimens is accompanied by some model regulations, yet so obscure that the receiver could get the impression that genres become obliterated or even disappear.

PL

Autorka traktuje gatunki mowy jako modele organizacji tekstu, tj. abstrakcyjne jednostki wewnętrznie zorganizowane w schematy obejmujące cztery aspekty (strukturę, semantykę, pragmatykę i stylistykę). Gatunki rozpoznawane w ten sposób są pojemnymi kategoriami ze względu na ich kulturowe, historyczne i komunikacyjne determinanty. Większość wzorców gatunkowych to elastyczne kategorie o różnym stopniu normatywności. Gatunki są zazwyczaj zjawiskami polimorficznymi. Zestaw wariantów wzorca gatunkowego traktowanego jako model obejmuje: wariant kanoniczny, określający tożsamość gatunku, warianty alternatywne i warianty adaptacyjne, czyli zapożyczenia gatunkowe. Konwencje poszczególnych gatunków w tym zakresie występują w różnych układach. Są gatunki z pełnym zakresem opcji, takie które obejmują warianty kanoniczne i alternatywne lub tylko adaptacje. Gatunki mogą mieć ruchome granice i być o charakterze transgresywnym. Gatunki prasowe mają elastyczne wzorce, kształtowane obecnie przez usus dziennikarzy. Są one niezwykle dynamiczne i nieustannie modyfikowane w realizacjach tekstowych. Tożsamość wielu gatunków w tej sferze określana jest przez ich strukturę. Inne parametry są przekształcane przez działanie różnych strategii dyskursywnych. Autorzy komunikatów prasowych starają się przede wszystkim zaintrygować lub zabawić odbiorcę. Funkcja informowania o bieżących faktach lub wydarzeniach oraz funkcja kształtowania opinii schodzą na dalszy plan. Bogactwu egzemplarzy tekstów towarzyszą pewne regulacje modelowe, jednak tak niejasne, że odbiorca może odnieść wrażenie, że gatunki się zacierają lub nawet zanikają.

18

STYLE WSPÓŁCZESNEJ POLSZCZYZNY. PRZEWODNIK PO STYLISTYCE POLSKIEJ, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas, 2013, 528 s.

75%

Wojtak M.

Stylistyka

|

2014

|

vol. 23

489-502

19

Ewelina Grześkiewicz, Modlitwa indywidulna w analizie genologicznej, Kraków 2016: Polska Akademia Nauk Instytut Języka Polskiego, 260 ss.

63%

Wojtak M.

Stylistyka

|

2018

|

vol. 27

349-354

20

Profesor Teresa Skubalanka (1928-2016). O Pierwszej Damie Polskiej Stylistyki

44%

Wojtak M.

Stylistyka

|

2017

|

vol. 26

351-358

Refine search results

O wybranych translokacjach komunikacyjnych w dyskursie religijnym

Linguistic and Stylistic Polyphony of Occasional Journalism

Potoczność w tekstach prasowych

Potencjał tekstotwórczy wzorca gatunkowego na przykładzie litanii

O statusie genologicznym wybranych komunikatów przekazu religijnego

Dlaczego spowiedź jest spoko? O niektórych zmianach w języku współczesnej katechezy

Możliwości wykorzystania wskaźników adaptacyjnych narracji autobiograficznych w pracy z osobami z diagnozą schizofrenii paranoidalnej

Gdy przyjaciel odchodzi… Sylwetka-wspomnienie. Studium przypadku

Modlitewnik jako lekarstwo. Analiza genologiczna

Kulturowe uwikłania współczesnego dyskursu (stylu) religijnego – zarys problematyki

Językoznawca jako badacz mediów (zarys problematyki)

Konwencje (komunikacyjne) – niewola czy źródło inspiracji

Współczesnej publicystyki prasowej oblicza różne

Anna Hanus, Dorota Kaczmarek, Sekretne życie gatunków. Komunikacja w przestrzeni medialnej – perspektywa germanistyczna

Leksyka imitująca i nazywająca głosy ptaków w polifonicznym tekście

Potoczność w tekstach prasowych

O gatunkach wypowiedzi i ich prasowych konkretyzacjach

STYLE WSPÓŁCZESNEJ POLSZCZYZNY. PRZEWODNIK PO STYLISTYCE POLSKIEJ, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków: Universitas, 2013, 528 s.

Ewelina Grześkiewicz, Modlitwa indywidulna w analizie genologicznej, Kraków 2016: Polska Akademia Nauk Instytut Języka Polskiego, 260 ss.

Profesor Teresa Skubalanka (1928-2016). O Pierwszej Damie Polskiej Stylistyki