It is shown in the paper that the method of appointing judges to the Constitutional Tribunal depends on the character of the Tribunal ascribed to it by a specific legal order. And yet, care is always taken to ensure that the composition of the Constitutional Tribunal is not influenced by any political power. Treating the Constitutional Tribunal as a political organ (or a third chamber of the parliament, a negative legislator) is flawed. The Constitutional Tribunal can by its decisions strike down certain laws. When examining the compliance of a normative act with the constitution the court takes no account of the rationality or fitness for purpose of the solutions adopted. In this paper, a new way of selecting candidates for the office of judge of the Polish Constitutional Tribunal is proposed with a view to ensuring that a judge of the Constitutional Tribunal is distinguished by outstanding legal knowledge and impeccable character as well as being aware of judicial independence.
PL
W artykule zwraca się uwagę na zależność sposobu wyboru sędziów sądów konstytucyjnych w zależności od przypisywanego w danym porządku prawnym charakteru tych sądów. Jednak zawsze zwraca się uwagę, aby skład sądu był ustalany tak, aby jedna, przeważająca w parlamencie, siła polityczna nie miała decydującego wpływu na wybór składu sądu konstytucyjnego. Nieporozumieniem jest traktowanie sądu konstytucyjnego jako organu politycznego (trzeciej izby parlamentu, negatywnego ustawodawcy). Orzeczenia sądu konstytucyjnego mają mieć charakter kasacyjny, badając zgodność aktu normatywnego z konstytucją lub innymi aktami normatywnymi, sąd konstytucyjny nie bierze pod uwagę racjonalności i celowości przyjętych rozwiązań. W artykule proponuje się nowy sposób doboru kandydatów na stanowiska sędziów polskiego Trybunału Konstytucyjnego, który ma zapewnić, że będą się oni charakteryzować określonymi cechami: wyróżniać się wiedzą prawniczą, nieskazitelnością charakteru oraz świadomością niezawisłości.
Concurrence of provisions occurs when one act, constituting the basis of criminal law reaction, fulfils the features of at least two types of forbidden acts described by the criminal statute. It is therefore mainly the problem of proper legal qualification of a forbidden act. However, greatest difficulties are connected with establishing the unity of the forbidden act which is to be evaluated. The Polish doctrine and court practice represent the point of view that during the establishing of the criminal law evaluation unit, both ontological and normative criteria should be taken into account. The concurrence of provisions may be of various character. Putting aside the so-called apparent concurrence, on should distinguish the negligible (not proper) concurrence and real (proper) concurrence. In case of the first one, there is, due to the use of special rules which allow for the exclusion of multiple evaluation, a reduction of the legal qualification to one provision, so that the concurrence is neglected in the process of legal qualification. In the second case, the rules which allow for the exclusion of multiple evaluation cannot be applied without the loss of the possibility to reflect the full scope of the illegality of an act in the legal qualification. Different models of solving the real concurrence of provisions are possible. There are three such models in the Polish legal system: the so-called ideal concurrence of offences (art. 8 of the fiscal criminal code), the eliminative concurrence of provisions (art. 9 of the code of petty offences) and the cumulative concurrence of provisions (art. 11 of the criminal code). The latter is of greatest practical significance. It makes it possible to reflect most fully the complex content of illegality, as in case of this type of concurrence the qualification is based on all the concurring provisions, and only the imposition of punishment is based on the most severe provision. This does not forbid the court to apply the penal measures on the basis of the other provisions which are included in the legal qualification.
It might be argued that the election of 4 June 1989 was of essential importance for the future of Poland. The agreement reached at the ‘Round Table’ merely provided for the presence of democratic opposition in Parliament, allowing it to exercise some control of the apparatus of power. The intention of that concession was to pass onto the opposition a share of responsibility for the state. However, as a result of the election that followed, the ruling communists had to actually hand down power to their opponents. This paper describes the efforts that the Citizens’ Committee in the State Election Commission made to protect the integrity of the election. It also describes the process of electoral law formation in Poland, as well as the development of the legal culture of society.
PL
Można postawić tezę, że wybory z 4 czerwca 1989 r. miały dla przyszłości Polski znaczenie zasadnicze. Porozumienie zawarte przy Okrągłym Stole umożliwiało opozycji demokratycznej jedynie obecność w parlamencie i tym samym kontrolę aparatu władzy. Miało też przerzucić na opozycję część odpowiedzialności za państwo. Wynik wyborów spowodował, że obóz komunistyczny musiał władzę oddać w ręce dotychczasowej opozycji. W artykule przedstawiono wysiłki przedstawicieli Komitetu Obywatelskiego w Państwowej Komisji Wyborczej zmierzające do zabezpieczenia rzetelności wyborów. Jest to jednocześnie obraz powstawania w Polsce prawa wyborczego charakteryzującego demokratyczne państwo oraz tworzenia się kultury prawnej społeczeństwa.
Artykuł poświęcony pamięci prof. dr Wiesława Chrzanowskiego przedstawia historię ustawodawstwa polskiego w zakresie ochrony życia i zdrowia dziecka w fazie prenatalnej. Omówione zostały przepisy kodeksu karnego z 1932 r. przewidujące taką ochronę, a następnie przepisy ustawy z 27 kwietnia 1956 r., które za przedmiot ochrony traktowały jedynie zdrowie kobiety, nie dostrzegając potrzeby upodmiotowienia dziecka poczętego i traktowania rozwijającego się życia jako wartości zasługującej na ochronę karnoprawną. Zmiana nastąpiła z chwilą przyjęcia ustawy z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. W czasie przyjmowania tej ustawy pracami Sejmu kierował prof. dr Wiesław Chrzanowski. Ustawa ta, w sposób z pewnością niedoskonały, stanowiła olbrzymi krok w kierunku zapewnienia ochrony dziecku w fazie prenatalnej. Życie i zdrowie dziecka w tej fazie stanowiło wartość chronioną za pomocą norm prawa karnego. Po dojściu do władzy lewicy ustawa ta została w 1996 r znowelizowana w kierunku praktycznej likwidacji ochrony życia dziecka w fazie prenatalnej. W istotnym ale ograniczonym zakresie ustawa z 30 sierpnia 1956 r. została zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego, który uznał za niezgodne z Konstytucją dopuszczenie do pozbawienia życia dziecka z tzw. przyczyn społecznych. W artykule omawiane są słabe punkty obowiązującej obecnie regulacji. Artykuł zamyka przedstawienie propozycji rozważanych przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego, które zmierzają do zapewnienia ochrony dziecku poczętemu zdolnemu do samodzielnego życia poza organizmem matki takiej samej, jak urodzonemu człowiekowi. Propozycje Komisji prowadzić mają także do przywrócenia ochrony dziecku niezdolnemu do samodzielnego życia poza organizmem matki takiej, jaką przewidywała ustawa z 7 stycznia 1993 r. w pierwotnym brzmieniu.
EN
The article devoted to late Professor Wieslaw Chrzanowski presents the history of Polish legislation in regards to protection of life and health of an unborn child. In addition, the article refers to the Criminal Code of 1932 that included such a protection and to the act of 27 April 1956 that protected only the women’s health in this issue whereas the life of an unborn child s was perceived as a value not worthy of the legal protection. The change in the approach was made with the act of 7 January 1993 in regards to the family planning policy, protection of an unborn child and the conditions for pregnancy termination. In the process of adopting the act, the work of the parliament was led by Professor WIeslaw Chrzanowski. The act, although imperfect in many ways, constitutes a milestone in the subject of the protection of a child in a prenatal phase. The life and health of an unborn child was a protected quality by the norms of the Criminal Law. After gaining power by the left wing party the act was amended in 1996 in the direction of the practical suppression of the protection of a unborn child’s life. In a significant, tough limited aspect the act of 30 August 1956 was filed to the Constitutional Court and deemed unconstitutional in the way it allowed termination of unborn child’s life due to the social reasons. The article presents the weakest points of the binding law in this matter. The conclusion of the article focuses on the propositions that are within the scope of work of the Criminal Law Codification Commission that tend to give the same legal protection to an unborn child able to live outside the mother’s body as the protection of a born child. The work of the Commission concentrates also on the reinstatement the protection of a unborn child unable to live outside the mother’s body in the same scope as it was adopted in the original act of 7 January 1993.
RU
Статья посвященная памяти проф. д-р Веслава Хжановского показывает историю польского законодательства в сфере защиты жизни и здоровья ребенка в пренатальной фазе. Были обсуждены положения уголовного кодекса с 1932 г., которые предоставляют такую защиту, а затем положения закона с 27 апреля 1956 г., которые относились только к здоровью женщины как к предмету защиты, не замечая необходимости учетa зачатого ребенка и отношения к развивающейся жизни как к ценности заслуживающей на уголовно-правовоую защиту. Изменение наступило с принятием закона с 7 января 1993 г. о планированию семьи, защите человеческого плода и условиях допустимости прерывания беременности. Во время принимания этого закона работой Сейму направлял проф. д-р Веслав Хжановский. Этот закон, в самый лучший способ, поставилa огромный шаг к обеспечeнию защиты ребенку в пренатальной фазе. Жизнь и здоровье ребенка в этой фазе представляли собой ценность охраняемою при помощи норм уголовного права. После приходу к власти левого крыла этот закон в 1996 г. стал изменен в направлении практической ликвидации защиты жизни ребенка в пренатальной фазе. В важной но ограниченной сфере закон с 30 серпнуя 1956 г. стал обжалованный к Конституционный Суд, который признал за противоречие конституции допуск к лишению жизни ребенка из-зa так называемых социальных причин. В статье обсуждается слабые точки действующего регулирования. Статья закрывает обсуждение предложений рассматриваемых Кодыфикацийной Комиссией уголовного права, которые направляются к обеспечению защиты зачатому ребенку способному на отдельную жизнь за пределами организма матери такой самой, как родившимся человеку. Предложения Комиссии должны вести также к восстановлению защиты ребенку неспособному нa отдельную жизн за пределами организма матери такую, какую обеспечивает закон с 7 января 1993 г. в первичной записи.