Search results

1

Polska szkoła zmyślania – literacki reportaż podróżniczy. Podróże z Mordoru do Międzymorza Ziemowita Szczerka

100%

Kalin A.

Forum Poetyki

|

2018

|

issue 11-12

64-85

EN

This article discusses the writing of Ziemowit Szczerek in the context of its genre credentials as travel reportage. Because Szczerek’s work can be read as literary reportage, this article addresses the controversy over the genre’s referentiality and literary status. It also discusses gonzo journalism, which was a source of inspiration for Szczerek, as well as creative devices that problematize issues of fictionality in reportage in reference to themes of imagined geography (E. W. Said), cultural self-stereotypes and hetero-stereotypes, and intertextual relations. The argument leads to the claim that Szczerek’s literary reportage is deeply embedded in creative fiction, perhaps in the vein of Andrzej Stasiuk’s work, and that this only enhances the value of his work.

PL

Artykuł przedstawia pisarstwo Ziemowita Szczerka w kontekście gatunkowych kwalifikacji jako reportaż podróżniczy. Twórczość tę można odczytać jako przykłady reportażu literackiego, w związku z czym zaprezentowano kwestie sporu o referencyjność i literackość gatunku, inspiracje dzieł Szczerka nurtem gonzo journalism oraz zabiegi twórcze problematyzujące kwestię fikcjonalności w reportażu poprzez odniesienie do problematyki geografii wyobrażonej (E.W. Said), kulturowych auto- i heterostereotypów oraz relacji intertekstualnych. Prowadzi to do stwierdzenia, że reportaże literackie Szczerka, podobnie jak pisarstwo podróżnicze Andrzeja Stasiuka, zanurzone są w fikcjotwórstwie, co tylko podnosi wartość literacką tej twórczości.

2

Słowiańsko-germańska tragifarsa literacka – post(-)kolonialna konfrontacja wschodu i zachodu w twórczości Andrzeja Stasiuka

100%

Kalin A.

Porównania

|

2014

|

vol. 14

109-127

EN

In the article I look at the confrontation between East and West in the works of Andrzej Stasiuk through the context of post colonialism – both understood as an original cultural diagnosis and as a method of reading the writer’s works. Firstly, mythologizing “little homeland”, secondly, designing “the great motherland” of Central Europe, Stasiuk finally made a step toward describing and confronting Polish (Slavic, Central European) and German (Western) cultural and psychological experience (plays Night. Slavo-Germanic medical tragifarce, Dark Woods and the quasi-travelogue book Dojczland). The latter works are examples of cross-border stories in which ethnic clichés (auto- and heterostereotypes) resulting from centuries-old relationship became not only the main literary subject but also a creative method, with the help of humour and irony, as well as provocation.

PL

W artykule przyglądam się konfrontacji Wschodu i Zachodu w twórczości Andrzeja Stasiuka w kontekście postkolonializmu – rozumianego zarówno jako autorska diagnoza kulturowa, jak i metoda odczytania twórczości tego pisarza. Po okresie mityzacji „małej ojczyzny”, następnie konstrukcji Stasiukowej „wielkiej ojczyzny” Europy Środkowej, nastąpił w twórczości pisarza etap opisujący i konfrontujący polskie (słowiańskie, środkowoeuropejskie) i niemieckie (zachodnie) doświadczenie kulturowe i psychologiczne (sztuki Noc. Słowiańsko-germańska tragifarsa medyczna, Ciemny las oraz książka quasi-podróżnicza Dojczland). Te ostatnie utwory stanowią przykład opowieści o międzykulturowej granicy, w których sztampowość wyobrażeń etnicznych (autoi heterostereotypów) wynikających z wielowiekowych relacji zależnościowych stała się głównym tematem i zarazem metodą twórczą przy pomocy humoru, ironii, ale także prowokacji.

3

Gatunki autorskie – niedostrzeżony problem genologii?

100%

Kalin A.

Forum Poetyki

|

2016

|

issue 3

18-31

EN

In this article, the author considers the possibility of creating in genre studies a separate category of a genre of the moment – the inventive genre (gatunek autorski). He cites theoretical attempts within Polish genre studies to analyze the problem of how to accommodate authorial “inventions” within the study of genres – referring to works that manifest innovation and are exceptional with respect to genre, whether at the level of an individual work or a group of works by the same author, capable of being identified as a specific inventive genre. The point of the inquiry is thus to address instances of “one-time genres,” cases in which poetic license extends to the category of genre, situations where literary inventio is transferred to the paradigmatic level, particularly visible in the literature of the last century. Such analyses have been most evident in surveys of a particular author’s work – especially avant-garde and neo-avant-garde authors, including the Futurists, Julian Tuwim, Miron Białoszewski, Witold Wirpsza, and in humorous poetry by Wisława Szymborska and Stanisław Barańczak. The newest examples of inventive genres in the article are works collected in Maria Peszek’s book of poetry entitled bezwstydnik (scandal sheet), which also represents an intriguing example of how this kind of innovative genre specification can function in media and performative contexts.

PL

W artykule autor rozważa genologiczną możliwość wyróżnienia kategorii gatunku momentalnego – gatunku autorskiego. Przytoczone zostały teoretyczne próby polskiej genologii rozważające kwestię genologicznej akceptacji autorskich „wynalazków” – utworów, które manifestują nowatorskość i wyjątkowość gatunkową na poziomie pojedynczego dzieła lub grupy utworów tego samego autora, możliwych do zidentyfikowania jako specyficzny gatunek autorski. A zatem chodzi o przypadek „gatunków jednorazowych” – gdy licentia poetica obejmuje genologię, o sytuację przeniesienia literackiego inventio na poziom paradygmatu, widoczną szczególnie w literaturze ostatniego stulecia. Rozważania tego typu najlepiej widoczne były w oglądzie konkretnej twórczości – szczególnie awangardowej i neoawangardowej: m.in. futurystów, Juliana Tuwima, Mirona Białoszewskiego, Witolda Wirpszy czy w żartobliwej poezji Wisławy Szymborskiej i Stanisława Barańczaka. Najnowszą egzemplifikacją gatunku autorskiego w artykule stały się utwory zebrane w tomie poetyckim Marii Peszek pt. bezwstydnik, który stanowi też ciekawy przykład funkcjonowania tego typu specyfikacji gatunkowej w kontekście medialnym i performatywnym.

4

Eine kleine Murzynek B. – Artur Daniel Liskowacki jako pisarz postkolonialny

100%

Kalin A.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2021

|

vol. 17

47-61

EN

The article presents the work of the Szczecin writer, Artur Daniel Liskowacki, in a postcolonial perspective. This author became famous for his novel Eine kleine, but he has published several books on the issues of German cultural memory in Polish Szczecin, or more broadly – in the former German lands. A different subject is characteristic of his novel Murzynek B., which describes the issues of exoticism, racial and ethnic stereotypes, especially related to the figure of a black person (Negro) in Polish culture. These so different works, however, are linked by the perspective of the reflection on the Stranger/Other, xenophobia and the construction of Polish identity constituted in the face of dissimilarity. Therefore, Liskowacki’s work was presented as postcolonial writing – aestheticizing the key issue of critical reflection on colonial relations, in the broad sense of the term.

PL

Artykuł przedstawia twórczość szczecińskiego pisarza, Artura Daniela Liskowackiego, w optyce postkolonialnej. Autor ten zasłynął powieścią Eine kleine, ma jednak na swoim koncie kilka książek traktujących o problematyce niemieckiej pamięci kulturowej w polskim Szczecinie czy szerzej – na ziemiach poniemieckich. Odmienną tematyką cechuje się jego powieść Murzynek B. poświęcona kwestiom egzotyzmu, stereotypów rasowych i etnicznych, szczególnie związanych z figurą Murzyna w kulturze polskiej. Te tak różne dzieła łączy jednak perspektywa rozważań nad Obcym/Innym, ksenofobią i konstrukcją polskiej tożsamości konstytuowanej wobec odmienności. Dlatego też twórczość Liskowackiego zaprezentowana została jako pisarstwo postkolonialne – dokonujące estetyzacji kluczowej problematyki krytycznego namysłu nad relacjami kolonialnymi, w szerokim sensie tego pojęcia.

Refine search results

2 Forum Poetyki

1 Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

1 Porównania

4 Kalin A.

1 2021

1 2018

1 2016

1 2014

Polska szkoła zmyślania – literacki reportaż podróżniczy. Podróże z Mordoru do Międzymorza Ziemowita Szczerka

Słowiańsko-germańska tragifarsa literacka – post(-)kolonialna konfrontacja wschodu i zachodu w twórczości Andrzeja Stasiuka

Gatunki autorskie – niedostrzeżony problem genologii?

Eine kleine Murzynek B. – Artur Daniel Liskowacki jako pisarz postkolonialny