Results found: 2

Search results

Sort By:

Limit search:

Une morale peu morale. Le cas des fabliaux

100%

Żółkiewska E. D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

2008

issue 006

27-38

Artykuł podejmuje zagadnienie, jaki wpływ mogła mieć tendencja dydaktyczna i moralizatorska charakterystyczna dla literatury XIII wieku na nowy gatunek, jakim było fabliau - opowiadanie humorystyczne. Dotychczasowe badania nad morałem w fabliau dotyczyły sposobu jego wprowadzenia, określenia jego treści i roli w strukturze tekstu. Prowadzona z tego punktu widzenia analiza wskazuje na podobieństwo miedzy fabliau a bajkami ezopowymi, nie wyjaśnia jednak sposobu funkcjonowania morału w fabliau. Aby odpowiedzieć na to pytanie, autorka analizuje związek między sformułowanym morałem a epilogiem lub prologiem, w którym najczęściej występuje, co pozwala stwierdzić, że w wielu przypadkach związek ten jest bardzo luźny: ta sama formuła może występować w różnych tekstach, niekiedy brak związku sugeruje, że pierwotny tekst nie tylko nie miał morału, ale wcale go nie przewidywał. Zdarza się, że ten sam tekst w poszczególnych rękopiśmiennych wersjach zakończony jest różnymi morałami; w innym przypadku morał nie pasuje do poprzedzającego go opowiadania, w innych przypadkach istnieje rozbieżność między morałem wynikającym z tekstu a sformułowanym explicite w zakończeniu, bywa, że opowiadanie ma dwa morały lub proponuje morał podwójny. Wspólną cechą morału, bez względu na jego związek z tekstem, jest jego komizm; morał rozśmiesza. Pojawia się więc pytanie o zależność morału i śmiechu: czy śmiech służy morałowi czy odwrotnie? Analiza poszczególnych tekstów pokazuje, że śmiech towarzyszy morałowi, uzupełnia go lub go zastępuje. Śmiech nie zagłusza morału, lecz ogranicza jego zasięg. Kwestionowany jest nie morał, lecz jego związek z tekstem. Takim morałem łatwo jest manipulować, jednak manipulacja owa dotyczy tekstu, a nie czytelnika.

Koniec i początek fabliau

100%

Żółkiewska E. D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

2006

issue 004

45-55

Le but de cette communication est d'analyser les formules topiques initiales et finales des fabliaux et de voirsi, dans le corpus de ces récits, il y a une évolution. Il est certes difficile de dater les fabliaux, mais on peut, pour les besoins de cette étude, fixer des repères temporels arbitraires en retenant parmi les écrivains connus le premier et le dernier, Jean Bodel et Jean de Condé. Afin de découvrir l'éventuelle évolution, on procède d’abord à un répertoire de topo qui apparaissent au début et à la fin desfabliaux. On relève ainsi, d’un côté, les informations sur le caractère oral des récits et l'intention de les raconter, sur leurs sources, leur originalité et leur véracité. Les auteurs précisent aussi le but de leur entreprise et, à cet endroit du texte, se limitent à dire qu'ils visent le divertissement. De l’autre côté, les formules finales reprennent l'idée de la finalité en insistant sur la leçon morale à dégager de la narration. De plus, on y trouve une brève formule de clôture, parfois le nom de l'auteur, et surtout une conclusion qui consiste dans le rappel du sujet du récit, ainsi qu'une moralisation. Chose caractéristique, on ne rencontre guère d'observations sur la brièveté et le comique des fabliaux, tandis que, aussi bien au début qu'à la fin, les auteurs spécifient le genre littéraire dont relèvent selon eux leurs récits. Mis en rapport avec ce répertoire, les procédés utilisés par Jean Bodel montrent une certaine liberté de l'écrivain: quelques topoї qui vont disparaître sont présents chez lui (ainsi la brièveté); dans les formules finales, la moralisation est personnelle et l'auteur se plaît aux jeux de mots, Jean de Condé, quant à lui, développe la moralisation et la réflexion sur le comique, mais surtout annonce, au début, le contenu, voire le dénouement de l'histoire. Les tout premiers fabliaux sont donc suggestifs et allusifs, les derniers préfèrent tout dire.

Refine search results

2 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

2 Żółkiewska E. D.

1 2008

1 2006

Search results

Une morale peu morale. Le cas des fabliaux

Koniec i początek fabliau