Search results

1

Skarga konstytucyjna w prawie polskim – podstawy normatywne, doświadczenia, perspektywy

100%

Naleziński B.

Horyzonty Polityki

|

2018

|

vol. 9

|

issue 28

43-57

PL

CEL NAUKOWY: Artykuł przedstawia podstawy normatywne skargi konstytucyjnej jako środka ochrony praw podstawowych, analizę praktyki stosowania tej instytucji, formułuje również postulaty de lege ferenda, w tym zmian unormowań konstytucyjnych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Rozważania przedstawione w tekście oparte są na analizie dogmatycznej podstaw prawnych skargi konstytucyjnej, odwołują się także do wieloletniej praktyki stosowania obowiązujących unormowań, przede wszystkim przez Trybunał Konstytucyjny. PROCES WYWODU: Wywód oparty na językowej i funkcjonalnej interpretacji regulacji konstytucyjnych i ustawowych, z uwzględnieniem stanowiska polskiego sądu konstytucyjnego odnośnie do przesłanek i funkcji skargi konstytucyjnej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przyjęty przez polskiego prawodawcę wąski model skargi konstytucyjnej w niewielkim stopniu służy realizacji podstawowej funkcji tego środka prawnego, jakim jest ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki. Założony model normatywny skargi uległ dalszemu zawężeniu w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego, którego przeobrażenie może być uzależnione od interwencji prawodawcy, w tym konstytucyjnego. Dodatkowe zagrożenia dla efektywności skargi jako środka ochrony upatrywać trzeba w podważeniu demokratycznej legitymacji sądu konstytucyjnego jako organu trzeciej władzy. Na skuteczność skargi wpływ może mieć również stanowisko sądów wobec problemu bezpośredniego stosowania norm konstytucyjnych gwarantujących podstawowe wolności i prawa jednostki. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Potrzeba rozważenia zmian normatywnych, które umożliwią poszerzenie kognicji Trybunału Konstytucyjnego wobec aktów prawnych poddanych kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Sugerowane jest także doprecyzowanie przesłanek wstępnej kontroli skargi w postępowaniu prowadzonym przez sąd konstytucyjny.

2

Samorząd terytorialny w stanie epidemii

63%

Naleziński B., Holocher J.

Polityka i Społeczeństwo

|

2020

|

vol. 18

|

issue 4

48-60

EN

One of the manifestations of the systemic crisis in Poland is progressive centralization in the management of local affairs. The causes of the phenomenon under analysis can be justifiably traced to three factors that are complementary to each other. First, in a constitutional model of the local government which assumes that the legislator has a decisive influence on the scope of tasks entrusted to local government units as well as on the degree of independence of their execution. A consequence of a crisis around the agencies of the third estate is also the weakening of the efficiency of judicial measures of protection of that independence. Secondly, a considerable influence upon the phenomenon under analysis is exerted by the strategy for fighting the pandemic adopted by the public authorities based upon the construction of a ‘hybrid’ state of emergency where the dominant role is played by the central public authorities. Thirdly, further politicization of the local government has become a particular feature of its operation in the times of the pandemic.

3

Pojęcie praworządności we współczesnej debacie politycznoprawnej

63%

Holocher J., Naleziński B.

Rocznik Administracji Publicznej

|

2022

|

vol. 8

326-345

EN

The subject of the discussionis the problem of the rule of law, considered from the perspective of the European Union and the Republic of Poland, as a member state of this organization. The rule of law is considered to be one of the cornerstones of the functioning of the EU and individual Member States. Determining the content of this concept raises difficulties related to the lack of its legal definition. However, it may be helpful to refer to the findings of legal theory regarding the distinction between the formal and material understanding of this principle. At the level of the European Union, there is also a reference to other concepts that also describe the issue of compliance with the law by authorities. Not only acts of EU law, but also the case-law of the Court of Justice are important in determining the content of the concept of the rule of law. Similar problems also exist at national level. An additional source of controversy, however, is the different approach of the Polish authorities to the way of understanding the rule of law, and especially the qualification of actions of public authorities that are accused of violating this principle. The aim of the analysisis to determine the causes of such a state and to propose possible solutions to the problems resulting from it.

PL

Przedmiotem artykułu jest problem praworządności rozważany z perspektywy Unii Europejskiej oraz Rzeczpospolitej Polskiej jako państwa członkowskiego tej organizacji. Zasada praworządności uznawana jest za jeden z fundamentów funkcjonowania UE i poszczególnych państw członkowskich. Ustalenie treści tego pojęcia rodzi trudności związane z brakiem jego legalnej definicji, pomocne może być jednak odwołanie się do ustaleń teorii prawa dotyczących rozróżnienia formalnego i materialnego rozumienia tej zasady. Na poziomie Unii Europejskiej widoczne jest dodatkowo odwoływanie się do innych pojęć, również opisujących problematykę przestrzegania prawa przez organy władzy. Istotne znaczenie dla ustalenia treści pojęcia praworządności mają nie tylko akty prawa unijnego, ale również orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości. Podobne problemy występują na poziomie krajowym. Dodatkowym źródłem kontrowersji jest odmienne podejście władz RP do sposobu rozumienia praworządności, a zwłaszcza kwalifikowania działań władzy publicznej, które napotykają zarzut naruszania tej zasady. Celem analizy jest zarówno ustalenie przyczyn takiego stanu, jak i zaproponowanie możliwych rozwiązań wynikających z niego problemów.

4

Konstytucyjne determinanty stosowania prawa Unii Europejskiej przez organy władzy sądowniczej w Rzeczypospolitej Polskiej

63%

Holocher J., Naleziński B.

Rocznik Administracji Publicznej

|

2018

|

vol. 4

|

issue 2018

47-66

EN

This article analyses the impact of constitutional regulations (principles) on the process of EU law application by the judicial authorities in Poland, that is courts and tribunals. An attempt is made to answer the question regarding the limits of the judge’s freedom in the application of national and EU laws. Of particular importance is the determination of the relation between EU law and national law, above all the Constitution. One of the consequence of the multicentricity of the system of sources of law, as well as of the principle of Poland’s favouring international law (Article 9 of the Constitution), is the obligation to apply EU legal standards and EU-friendly interpretation of national law by all public authority bodies. As regards the adjudicating activity of the courts, the fact of the binding nature of EU law has a considerable impact on how the principles of the judge’s subordination to the Constitution and acts of law are interpreter as well on the range of freedom as regards the judge’s power to independently determine the basis for adjudication. The conflict-of-laws principles expressed in Article 91(2) and Article 91(3) of the Constitution unambiguously authorise the judge to also refuse to apply acts of law irremovably contradicting provisions of EU primary and secondary law. EU law may also be a factor in the review function of the Constitutional Court. In a limited scope this pertains to abstract review, it is also possible to involve EU law in review triggered by legal questions and constitutional complaints. The fact that EU law is binding may also influence the structure of the constitutional tort, commitment of which entails liability enforced by the State Tribunal. The conclusion includes a number of (legal, political and sociological) limitations of the freedom enjoyed by judges adjudicating in the Polish judicial authorities as regards the loosening of their being absolutely bound by national legislation.

PL

Artykuł poświęcony został analizie wpływu regulacji (zasad) konstytucyjnych na proces stosowania prawa UE przez organy władzy sądowniczej w RP – sądy i trybunały. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o zakres swobody sędziego w stosowaniu prawa krajowego i prawa UE. Istotne znaczenie ma tu przede wszystkim rozstrzygnięcie kwestii relacji prawa UE do prawa krajowego, w pierwszym zaś rzędzie do Konstytucji. Jedną z konsekwencji multicentryczności systemu źródeł prawa, jak również zasady przychylności RP dla prawa międzynarodowego (art. 9 Konstytucji) jest obowiązek stosowania norm praw UE, a także prounijnej wykładni prawa krajowego przez wszystkie organy władzy publicznej. W kontekście działalności orzeczniczej sądów obowiązywanie prawa UE istotnie wpływa na sposób interpretacji zasady podległości sędziego Konstytucji i ustawom, jak również na zakres swobody odnośnie do samodzielnego określenia przez sędziego podstawy orzekania. Reguły kolizyjne wyrażone w art. 91 ust. 2 i 3 Konstytucji jednoznacznie upoważniają także do odmowy stosowania ustaw pozostających w nieusuwalnej sprzeczności z przepisami prawa pierwotnego i pochodnego UE. Prawo UE może być także elementem kontroli wykonywanej przez Trybunał Konstytucyjny. W ograniczonym zakresie dotyczy to kontroli abstrakcyjnej, jest też możliwe uczynienie go przedmiotem kontroli inicjowanej pytaniami prawnymi i skargami konstytucyjnymi. Obowiązywanie prawa UE może wpływać na konstrukcję deliktu konstytucyjnego, którego popełnienie wiąże się z odpowiedzialnością egzekwowaną przez Trybunał Stanu. W konkluzji wskazane zostały liczne (prawne, polityczne i socjologiczne) ograniczenia dla zjawiska emancypacji sędziów orzekających w organach władzy sądowniczej w RP z bezwzględnego związania prawem krajowym.

Refine search results

2 Rocznik Administracji Publicznej

1 Horyzonty Polityki

1 Polityka i Społeczeństwo

4 Naleziński B.

3 Holocher J.

1 2022

1 2021

2 2018

Skarga konstytucyjna w prawie polskim – podstawy normatywne, doświadczenia, perspektywy

Samorząd terytorialny w stanie epidemii

Pojęcie praworządności we współczesnej debacie politycznoprawnej

Konstytucyjne determinanty stosowania prawa Unii Europejskiej przez organy władzy sądowniczej w Rzeczypospolitej Polskiej