Search results

1

Odmowa przerwania ciąży a klauzula sumienia lekarza

100%

Gałązka M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2013

|

vol. 16

23-42

PL

Artykuł porusza problem sprzeciwu sumienia lekarza, który odmawia przeprowadzenia aborcji ze względu na przekonania moralne lub religijne. Sprzeciw sumienia należy do praw człowieka chronionych przez polską Konstytucję i Kodeks karny. Jest także przewidziany w art. 39 ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Prawo do sprzeciwu sumienia wobec interwencji medycznej dotyczy przypadków, gdy jej przeprowadzenie jest prawnym obowiązkiem. Polska Konstytucja chroni ludzkie życie w każdym stadium jego rozwoju. Dopuszczalność aborcji jest wyjątkiem od zasady. Oparta jest na okolicznościach wyłączających bezprawność czynu z powodu konfliktu chronionych prawnie dóbr. Z konstrukcji tej nie da się wyprowadzić podmiotowego „prawa do aborcji”, z którym związany byłby ciążący na lekarzu obowiązek przerwania ciąży. Obowiązek taki nie ma również podstawy prawnej w art. 30 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ponieważ przepis ten chroni każdą istotę ludzką, łącznie z nienarodzonym dzieckiem. Wydaje się zatem, że lekarz nie ma prawnego obowiązku, by możliwy konflikt między prawem dziecka do życia a prawami matki do życia i zdrowia rozstrzygać przez poświęcenie dziecka. Ma tylko taką możliwość, a jeśli z niej skorzysta, pozostaje wolny od odpowiedzialności prawnej za przerwanie ciąży. Konkludując, wydaje się, że w większości przypadków odmowy aborcji przez lekarza nie jest konieczne odwoływanie się do klauzuli sumienia.

EN

The article discusses the issue of the conscience objection of a physician, who refuses to carry out an abortion on the basis of moral or religious beliefs. The conscience objection belongs to human rights protected by Polish Constitution and Penal Code. It is also provided in the Article 39 of the Act of 5 December 1996 on Medical and Dental Profession. The right of conscience objection to medical intervention applies in cases, where the conducting of such intervention is a legal duty. Polish Constitution protects humans life in every stage of its development. The admissibility of abortion is an exception to the rule. It is based on circumstances exempting the illegality of the act due to the conflict of goods protected by law. With this kind of construction, no subjective “right to abortion” can be derived that would be accompanied by a duty of the physician to terminate the pregnancy. Such a duty has no legal base in the Article 30 Act on Medical and Dental Profession either, because this provision protects every human being, including the unborn child. It seems then, that the physician has no legal obligation to resolve the possible conflict of child’s right to life and mother rights to health and life by sacrifice of a child. He has only such a possibility, the using of which makes him free from legal liability for abortion. In conclusion, it seems that in most cases of the refusal of abortion by a physician, it is not necessary to refer to the conscience clause.

2

Rzecz w prawie karnym – pojęcie cywilnoprawne czy autonomiczne?

100%

Gałązka M.

Studia Prawnicze KUL

|

2013

|

issue 1 (53)

63-78

PL

Przedmiotem artykułu jest znaczenie terminu “rzecz” w Kodeksie karnym z 1997 r. Termin „rzecz (ruchoma)”, zastąpił w szerokim zakresie pojęcie „mienie (ruchome)”, używane w poprzednim stanie prawnym na oznaczenie przedmiotu wykonawczego przestępstw przeciwko mieniu. Kodeks karny z 1997 r. nie wyjaśnia znaczenia terminu „rzecz”, a jedynie wylicza w art. 115 § 9 k.k. jego przykładowe desygnaty. Definicja rzeczy zamieszczona jest natomiast w art. 45 k.c. Za jej stosowaniem w prawie karnym opowiedziano się w uzasadnieniu projektu Kodeksu karnego. Zakres tej definicji jest jednak węższy niż znaczenie pojęcia „mienie” z poprzednich kodeksów karnych. Stąd w orzecznictwie i doktrynie można spotkać pogląd, że pojęcie rzeczy w prawie karnym należy interpretować szerzej niż w prawie cywilnym. Stanowisko to jednak nie może być zaakceptowane jako sprzeczne z wykładnią językową i systemową, a zwłaszcza z zakazem wykładni homonimicznej. Szersze rozumienie pojęcia „rzecz” w stosunku do jego definicji cywilnoprawnej jest w prawie karnym dopuszczalne tylko z mocy przepisu szczególnego o randze ustawowej. Wynika to z zasady nullum crimen sine lege. Wbrew podnoszonym obawom taka interpretacja nie skutkuje raczej luką prawną w ochronie karnej. Gdyby nawet taką lukę stwierdzono to właściwą drogą jej usunięcia byłaby interwencja ustawodawcy.

EN

The article concerns the concept of thing in the Penal Code of 1997. The terms “thing”, “movable thing” have replaced the terms “property”, “movable property” used in former penal legislation to describe the object of prohibited act in provisions on offences against property. The Penal Code of 1997 doesn’t define the term “thing”. Its Article 115 § 9 enumerates only some examples of it. The definition of the term ”thing” is, on the other hand, placed in the Article 45 of Civil Code. The authors of the Penal Code Draft has pronounced in its grounds for application of the Article 45 of Civil Code in penal law. However, the scope of civil law concept of movable thing is narrower than the scope of term “movable property” in two former penal codes. It led many scholars and courts to an opinion that the penal concept of “thing” should be interpreted larger than its civil law definition. This approach is not to be accepted because of inconsistency with the grammatical and systematic interpretation of law, especially with the inadmissibility of homonymic interpretation. Such a conclusion presented in this article is based upon the nullum crimen sine lege principle. In spite of the objections, it doesn’t rather lead to a legal loophole in penal protection. Even if there were such a problem, the only way to eliminate it would be a legislative intervention.

RU

Предметом статьи являыется значение термина „вещь” в Уголовном кодексе от 1997 г. Термин „вещь (подвижная)”, в широком диапазоне заменил термин „имущество (подвижнoe)”, использован в предыдущем законодательстве для определения исполнительнoгo предметa в преступлению против имуществy. Уголовный кодекс от 1997 г. не объясняет значения термина „вещь”, только перечисляет в ст. 115 § 9 у.к. образцовые значение. Oднако, дефиниция вещи находится в ст. 45 Гражданского кодекса. З ее применением согласились в обоснованию проекта Уголовного кодекса. Диапазон этой дефиници является однако более узким, чем значение термина „имущество” c предшествующих yголовных кодексoв. Таким образом, в судебной практике и доктрине можно встретить мнение, что понятие „вещь” в уголовном законодательстве следует интерпретировать более широко чем в гражданском праве. Эта позиция, однако, не может быть принятa как противоречащия язычнoй и системнoй интерпретации, особенно с запретом омонимическoй интерпретации. Более широкое понимание термина „вещь” в отношению к ee дефиници c гражданского права, в уголовном праве допускается только на основании конкретного положения по рангам закона. Это связано с принципом nullumcrimensinelege. В отличие от вопросов, такая интерпретация не приводит к просвету в уголовным правe. Даже если устанoвлeно просвет, правильным путем для ee удаления было бы вмешательство законодателя.

3

Znaczenie „Procesu Lekarzy” przed Amerykańskim Trybunałem Wojskowym nr 1 w Norymberdze dla prawnokarnej oceny eksperymentów badawczych

100%

Gałązka M.

Studia Prawnicze KUL

|

2020

|

issue 2

147-174

EN

The article analyses the significance of the so-called “Medical Case” before the United States Military Tribunal I in Nuremberg from the perspective of criminal law. The object of this trial, which resulted with a judgment of 19th and 20th August 1947, was the criminal liability of perpetrators of experiments conducted in Nazi concentration camps. The legal qualification adopted in this judgment recognized these practices as a way of committing war crimes and crimes against humanity. It has found continuation in the law of armed conflicts, although attempts to criminalize in international law the research exploitation of a human at a more extensive scope failed. The Nuremberg trial also demonstrated the inadequacy of classical institutions excluding the unlawfulness of an act to the research experiment. At the same time, it provided a basis for the development of specific conditions for the admissibility of medical research, grounded on the principle of primacy of the human being over collective interests.

PL

Artykuł poddaje analizie znaczenie tzw. procesu lekarzy przed Amerykańskim Trybunałem Wojskowym nr 1 w Norymberdze z perspektywy prawa karnego. Przedmiotem tego procesu, zakończonego wyrokiem z 19 i 20 sierpnia 1947 r., była odpowiedzialność karna sprawców eksperymentów prowadzonych w hitlerowskich obozach koncentracyjnych. Przyjęta w wyroku ATW nr 1 kwalifikacja prawna uznała te praktyki za sposób popełnienia zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości. Znalazła ona kontynuację w prawie konfliktów zbrojnych, chociaż nie powiodły się próby szerszej kryminalizacji w prawie międzynarodowym badawczego wykorzystania człowieka. Proces norymberski ukazał zarazem nieadekwatność klasycznych instytucji wyłączających bezprawność czynu do eksperymentu badawczego, dając podstawy dla wykształcenia się szczególnych warunków dopuszczalności badań medycznych opartych na zasadzie prymatu człowieka nad interesami zbiorowymi.

4

Spór o podstawy legalności interwencji leczniczej z perspektywy niemieckiej doktryny i judykatury

100%

Gałązka M.

Studia Prawnicze KUL

|

2018

|

issue 4

41-62

EN

The German discussion on the grounds of the legality of therapeutic intervention is essentially focused, as in Poland, around the question of whether such an intervention fulfils the statutory elements of a prohibited act. The affirmative answer is provided by the conception referred to as the Rechtfertigungslösung, while the conception called Tatbestandslösung responds negatively to this question. The first of these positions, represented for more than a century by German jurisdiction and part of the doctrine, is based on the assumption that therapeutic intervention violating the integrity of the body fulfils the statutory elements of the criminal act of § 223 1 P.C., regardless of its healing the purpose or effect and compliance with the rules of art by the doctor. The legality of such an intervention requires the existence of a circumstance excluding unlawfulness (Rechtfertigungsgrund), which is the valid consent of the patient. The second of the concepts mentioned above assumes – with some differences in specific issues – that therapeutic intervention resulting from medical indications and carried out lege artis does not fulfil the statutory elements of the crime of bodily harm. Some supporters of Tatbestandslösung make this assessment independent of the consent of the patient, but some require consent, recognizing it as an exclusion of the statutory element of a prohibited act. The title dispute is to a large extent conditioned by the lack of a separate basis in German law for the criminal protection of the right of the patient to self-determination and seeking it in § 223 P.C. The fundamental subject of the presented discussion is, however, the question of whether to include in the legal assessment the side and unavoidable ailments for the human organism, inevitably occasioned by therapeutic intervention.

PL

Niemiecka dyskusja na temat podstawy legalności interwencji leczniczej koncentruje się zasadniczo, podobnie jak w Polsce, wokół pytania, czy interwencja taka wyczerpuje istotę czynu zabronionego. Odpowiedzi pozytywnej udziela koncepcja określana jako Rechtfertigungslösung zaś koncepcja zwana Tatbestandslösung odpowiada na to pytanie negatywnie. Pierwsza z tych koncepcji, reprezentowana od ponad stu lat przez niemieckie orzecznictwo i część doktryny, opiera się na założeniu, że interwencja lekarska, naruszająca integralność cielesną wyczerpuje ustawową istotę czynu zabronionego uszkodzenia ciała z § 223 1 StGB, niezależnie od jej leczniczego celu lub skutku oraz od zachowania reguł sztuki przez lekarza. Legalność takiej interwencji wymaga zaistnienia okoliczności wyłączającej bezprawność (Rechtfertigungsgrund), jaką jest prawnie skuteczna zgoda pacjenta. Druga z wymienionych koncepcji przyjmuje – z pewnymi różnicami w kwestiach szczegółowych – że interwencja lecznicza, wynikająca ze wskazań medycznych i przeprowadzona lege artis nie wyczerpuje istoty czynu zabronionego z § 223 StGB. Część zwolenników Tatbestandslösung uniezależnia powyższą oceną od zgody pacjenta, a część wymaga zaistnienia zgody, uznając ją okoliczność wyłączającą istotę czynu zabronionego. Tytułowy spór jest w istotnej mierze uwarunkowany brakiem w prawie niemieckim odrębnej podstawy ochrony karnej prawa pacjenta do samostanowienia i poszukiwaniem jej w § 223 StGB. Fundamentalnym przedmiotem przedstawionej dyskusji jest jednak też pytanie, czy uwzględniać w ocenie prawnej uboczne i nieuniknione dolegliwości dla ludzkiego organizmu, nieuchronnie związane z interwencją leczniczą.

5

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2021 r., w sprawie III KK 561/19

100%

Gałązka M.

|

2022

|

vol. 16

|

issue 4

189-202

EN

The paper presents the critical commentary on the judgment, in which the Supreme Court classified unlawfull disposals of a co-owned item commited by a co-owner as misappropriation of someone else’s movable item. The legal assessment carried out by the Supreme Court can hardly be approved, as it is based on a widespread and yet incorrect interpretation of the concept of someone else’s item, considering it to be someone else’s property in relation to its co-owner. The behaviour in question fulfils rather the features of misappropriation of property right in the form of another co-owner’s participation in co-ownership. The Supreme Courtpartially based its assessment on the reasons justifying the latter legal qualification, however did not draw proper conclusions therefrom and did not decide to depart from the dominant case-law opinion.

PL

Przedmiotem niniejszego opracowania jest krytyczna glosa do wyroku, w którym Sąd Najwyższy uznał bezprawne dyspozycje rzeczą wspólną dokonane przez współwłaściciela za przywłaszczenie cudzej rzeczy. Stanowisko to trudno zaaprobować, ponieważ opiera się ono na szeroko przyjętej, ale błędnej wykładni pojęcia cudzej rzeczy, uznając ją za cudzą wobec współwłaściciela. Opisane zachowanie wyczerpuje raczej znamiona przywłaszczenia prawa majątkowego w postaci uprawnień do rzeczy przysługujących drugiemu ze współwłaścicieli.W swojej argumentacji SN częściowo oparł się na racjach uzasadniających tę ostatnią kwalifikację prawną, jednakże nie wyciągnął z nich właściwych wniosków i nie zdecydował się na odstąpienie od poglądu przeważającego w orzecznictwie.

6

Kara łączna w nowelizacji Kodeksu karnego z 7 lipca 2022 r.

100%

Gałązka M.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2024

|

vol. 19

|

issue 21 (1)

61-83

EN

The article discusses the amendments introduced to the provisions on the aggregate penalty, by the revision of the Penal Code of 7 July 2022, in particular, the new content of the Article 85a specifying the directives on the imposition of aggregate penalty. The legislator rearranged the order of these directives, listing the general prevention directive as the first and the individual prevention directive as the second. This amendment can be interpreted as granting priority to the general prevention directive. The wording of the Article 85a of the Penal Code would preclude that, with such interpretation, the catalogue of aggregate penalty directives should be considered exhaustive. Non-statutory criteria on the imposition of aggregate penalty developed by the judicature could then be taken into account only within the framework of the directive of general or individual prevention. It appears, however, that such far-reaching conclusions are not sufficiently justified.

PL

Przedmiotem artykułu są zmiany wprowadzone w przepisach dotyczących kary łącznej na mocy nowelizacji Kodeksu karnego z 7 lipca 2022 r., w szczególności zaś nowa treść art. 85a określającego dyrektywy wymiaru kary łącznej. Ustawodawca przestawił kolejność tych dyrektyw, wymieniając jako pierwszą dyrektywę prewencji generalnej, a dyrektywę prewencji indywidualnej jako drugą. Zmiana ta może być odczytana jako nadanie priorytetu przy wymiarze kary łącznej dyrektywie prewencji generalnej. Z redakcji art. 85a k.k. wynika, że przy takiej interpretacji katalog dyrektyw wymiaru kary łącznej miałby charakter wyczerpujący. Pozaustawowe kryteria wymiaru kary łącznej wypracowane przez orzecznictwo mogłyby być wówczas uwzględnione wyłącznie w ramach dyrektywy generalno- lub indywidualno-prewencyjnej. Wydaje się jednak, że tak daleko idące wnioski nie są dostatecznie uzasadnione.

7

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2015 r. (II KK 15/15)

63%

Gałązka M.

Studia Prawnicze KUL

|

2016

|

issue 2

131-139

Refine search results

4 Studia Prawnicze KUL

1 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

1 Ius Novum

1 Studia z Prawa Wyznaniowego

7 Gałązka M.

1 2024

1 2022

1 2020

1 2018

1 2016

2 2013

Odmowa przerwania ciąży a klauzula sumienia lekarza

Rzecz w prawie karnym – pojęcie cywilnoprawne czy autonomiczne?

Znaczenie „Procesu Lekarzy” przed Amerykańskim Trybunałem Wojskowym nr 1 w Norymberdze dla prawnokarnej oceny eksperymentów badawczych

Spór o podstawy legalności interwencji leczniczej z perspektywy niemieckiej doktryny i judykatury

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2021 r., w sprawie III KK 561/19

Kara łączna w nowelizacji Kodeksu karnego z 7 lipca 2022 r.

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2015 r. (II KK 15/15)