Search results

1

Demilitarization and neutralization – the case of the Åland Islands

100%

Brańka T.

Przegląd Politologiczny

|

2017

|

issue 4

189-204

PL

Demilitaryzacja i neutralizacja należą do katalogu szczególnych ograniczeń wykonywania zwierzchnictwa terytorialnego. Pomimo, iż są to rozwiązania stosowane w praktyce międzynarodowej stosunkowo często, to brakuje powszechnie uznanej definicji tych kategorii. Prowadzi to do wielu różnych podejść interpretacyjnych, co szczególnie wyraźnie widać w odniesieniu do demilitaryzacji. Klastycznym przykładem obszaru zmilitaryzowanego i zneutralizowanego są Wyspy Alandzkie. Ze względu na swoje strategiczne położenie kilkukrotnie stały się ważnym elementem politycznych rozgrywek pomiędzy mocarstwami w Europie, na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Wyspy postrzegano bowiem jako swoisty klucz do realizacji bałtyckiej polityki i równoważenia sił europejskich potęg. Konflikty, które targały regionem w XIX w., doprowadziły do stopniowego wypracowania rozwiązań demilitaryzacji, a później neutralizacji archipelagu, co zostało ostatecznie uregulowane w 1921 r. w międzynarodowej konwencji i potwierdzone po zakończeniu II wojny światowej. Przyjęty wtedy status prawnomiędzynarodowy archipelagu zachował trwałość, a obecnie służy jako swoisty wzorzec efektywnej demilitaryzacji i neutralizacji.

EN

Demilitarization and neutralization are among the specific restrictions that apply to the exercise of territorial sovereignty. Although frequently employed in international practice, no generally accepted definitions are available for either of these concepts. The void has given rise to a host of interpretations, which vary particularly widely in the case of demilitarization. The Åland Islands are a classic example of an area that has been both militarized and neutralized. Owing to its strategic location, it has repeatedly become the focal point of political clashes between European powers over the last two centuries. The Islands were seen as a key to pursuing Baltic Sea policies and balancing the strengths of European powers. The conflicts that swept through the region in the 19th century led to the gradual improvement of methods to demilitarize and subsequently neutralize the archipelago. Its status was ultimately settled in 1921 by an international convention and recognized after the end of World War II. The international legal status granted to the archipelago at that time has persisted to this day and continues to serve as a model of effective demilitarization and neutralization.

2

Geopolityczny status Królestwa Danii – mit państwa unitarnego

100%

Brańka T.

Przegląd Politologiczny

|

2012

|

issue 4

17-36

EN

Pursuant to the Constitution of 1953, the Kingdom of Denmark is a unitary state. How- ever, the status of the Faroe Islands and Greenland actually defies the uniform character of this state. In its broader aspect, this situation undermines the widespread myth of Nordic unity. The official standpoint, explaining the Danish policy of aiding the Faroe Islands and Green- land, points to the long-standing tradition that links Denmark with her overseas territories and the common values that bind them. The Danish responsibility for the development of these territories is also emphasized and financial aid is treated as an expression of the solidarity pol- icy. The paper analyzes the benefits and costs related to maintaining the insular possessions of Denmark.

3

Sytuacja prawnomiędzynarodowa Wysp Alandzkich w Unii Europejskiej

100%

Brańka T.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2017

|

issue 3

5-23

EN

The Åland Islands are a Swedish-speaking autonomous territory of Finland. The broad autonomy granted by the League of Nations’ decision of 1921 allowed the Isles to make an independent decision on the integration of the Baltic archipelago into the European Communities in the early 1990s. The article presents the process of the Åland Islands obtaining EC membership, and focuses on the special status awarded to the archipelago. Thanks to the joint involvement of the autonomous authorities of the Islands and central authorities of Finland and the favorable attitude of the EC, derogations were successfully developed which, in essence, concern the basic principles of the EC. By this token, the citizens of the Åland Islands managed to secure not only the Swedish-speaking nature of their territory (retaining rights of domicile), but also the protection of their own economy (being excluded from the EU tax law regulations).

PL

Wyspy Alandzkie są szwedzkojęzycznym terytorium autonomicznym Finlandii. Szeroka autonomia, przyznana na mocy decyzji Ligi Narodów z 1921 r., umożliwiła samodzielne podjęcie decyzji dotyczącej integracji bałtyckiego archipelagu ze Wspólnotami Europejskimi na początku lat 90. ubiegłego wieku. Artykuł przedstawia proces dochodzenia do członkostwa Wysp Alandzkich, skupiając się na szczególnym statusie, jaki przyznano archipelagowi. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu władz autonomicznych i władz centralnych Finlandii oraz przychylnej postawie WE udało się wypracować derogacje, które w swojej istocie dotykają podstawowych zasad tej organizacji. W ten sposób Alandczykom udało się zabezpieczyć nie tylko szwedzkojęzyczny charakter Wysp (utrzymanie prawa domicylu), ale także zapewnić ochronę własnej gospodarki (wyłączenie z ustaleń w zakresie unijnego prawa podatkowego).

4

The End of Artic Exceptionalism? New Artic Approach after February 24, 2022

100%

Brańka T.

Przegląd Strategiczny

|

2022

|

issue 15

373-392

PL

Od zakończenia Zimnej Wojny Arktyka nader często przedstawiana była jako symbol modelowej współpracy. Poszczególne państwa gotowe były do szerokiej kooperacji mimo sporów w innych obszarach. Region ten zwyczajowo postrzegany był zatem jako obszar o niewielkim potencjale konfliktowym. Współpraca między państwami, które silnie konkurowały ze sobą w innych wymiarach, była tak unikalna, że niemal powszechnie uznawano „wyjątkowość Arktyki” (Arctic exceptionalism). Artykuł bada zaktualizowane strategie arktyczne państw bezpośrednio zaangażowanych w tym regionie. Analizuje zmiany na przestrzeni ostatnich kilku lat, które w większości były konsekwencją agresywnych działań Rosji (już od 2014 roku) i silnej militaryzacji regionu. Artykuł omawia zainicjowany proces przystąpienia Szwecji i Finlandii do NATO i konsekwencje tej historycznej zmiany dla regionu. Wreszcie, analizuje decyzje podjęte przez szereg organizacji arktycznych o wykluczeniu, zamrożeniu lub „wstrzymaniu” relacji z Rosją w konsekwencji ataku na Ukrainę z 24 lutego 2022 roku. W konsekwencji, rodzi to pytania o to, czy Arktyka może być zarządzana bez Rosji i czy przyjęte środki mogą być skuteczne.

EN

Since the end of the Cold War, the Arctic has often been portrayed as a symbol of model cooperation. Individual states were prepared to cooperate extensively despite disputes in other areas. The Arctic was therefore customarily regarded as an area with little potential for conflict. Cooperation between states that were in strong competition with each other in other regions or areas was so rare that the “Arctic exceptionalism’ was commonly recognized. This article examines updated Arctic strategies of states directly involved in the region. It analyzes the changes over the past few years, which have mostly been a consequence of Russia’s aggression (as early as 2014) and its strong militarization of the region. The article discusses the initiated process of Sweden and Finland’s accession to NATO and the consequences of this historic change for the High North. Finally, it analyses decisions taken by a number of Arctic organizations to exclude, freeze, or “pause’ their relations with Russia in consequence of the February 24, 2022 attack on Ukraine. This raises questions about whether the Arctic can be managed without Russia and whether measures adopted can be effective.

5

Treść i zakres pojęcia „autonomia”. Wyzwania definicyjne

100%

Brańka T.

|

2018

|

vol. 45

|

issue 3

5-17

EN

Despite a deep interest in phenomenon of territorial autonomy construction, the concept itself belongs to the catalogue of contentious and controversial notions. There is no consensus on single and firm definition of territorial autonomy. The article reviews historical and contemporary definitions of that term. Consequently, the constitutive features of autonomy are outlined, especially in its territorial approach. The work also proposes several different approaches to the typology of autonomy, highlighting the differences between the so-called classic and the contemporary nature of this solution.

PL

Pomimo sporego zainteresowania problematyką autonomii terytorialnej sam termin wciąż przynależy do katalogu pojęć spornych i kontrowersyjnych. W artykule dokonano przeglądu definicji oraz konfrontacji ich wersji historycznych i współczesnych i na tej podstawie ustalono cechy konstytutywne autonomii, zwłaszcza w ujęciu terytorialnym. Praca pokazuje również kilka możliwości typologii autonomii, zaznaczając różnice pomiędzy klasycznymi a współczesnymi podziałami.

Refine search results

2 Przegląd Politologiczny

1 Acta Politica Polonica

1 Przegląd Strategiczny

1 Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

5 Brańka T.

1 2022

1 2018

2 2017

1 2012

Demilitarization and neutralization – the case of the Åland Islands

Geopolityczny status Królestwa Danii – mit państwa unitarnego

Sytuacja prawnomiędzynarodowa Wysp Alandzkich w Unii Europejskiej

The End of Artic Exceptionalism? New Artic Approach after February 24, 2022

Treść i zakres pojęcia „autonomia”. Wyzwania definicyjne