Search results

1

Women’s rights and pro-life movement: opposition or harmony?

100%

Bach-Golecka D.

Studia Iuridica

|

2023

|

vol. 99

9-40

EN

The aim of this article is to focus on women’s rights and how these rights correlate with pro-life stance: Are those in opposition to one another or in harmony? In order to answer this question, an analysis of the notion of women’s rights has been performed. Moreover, the categories of the rights of pregnant women and reproductive rights are also examined. The normative analysis of human rights provisions concerning the scope of the protection of the right to life in the pre-natal phase is made, alongside the examination of relevant judicial decisions, namely: the Court of Justice of the European Union in the "Grogan" case (1991), the Supreme Court of the United States judgments in "Roe v. Wade" (1973) and "Dobbs" case (2022), the European Court of Human Rights in "Bouton v. France" (2022) and the Polish Constitutional Tribunal judgment on prohibition of eugenic abortion (2020). In conclusion, the arguments concerning the mutual relationship between women’s rights and the pro-life and pro-abortion movements are presented, with a final standpoint on the noble character of the pro-life stance, based on human rights protection due to solidarity, altruism and cosmopolitan values.

2

Motherhood and law: Reflections on human rights provisions and selected judgments of the European courts

100%

Bach-Golecka D.

Studia Iuridica

|

2021

|

vol. 90

24-57

EN

The article focuses upon the phenomenon of motherhood within international and European legal contexts. The initial remarks concern the analysis of motherhood as an activity deeply rooted in interpersonal relations, in accordance with the feminist theory of care. Relevant human rights provisions dealing with motherhood are identified, and the scope of mothers’ legal entitlements and public authorities’ duties is analyzed. Selected case-law of the European courts is presented, in order to identify the obligations of public authorities related to providing support to the relationship between mother and child. The selection of cases is based upon their impact on bioethics, healthcare, and medical services. Therefore, the overall goal is to examine the hypothesis of prospective correspondence or lack of correspondence between the provisions of human rights treaties on motherhood (law in books) and courts’ adjudication (law in action). In the final part of the article concluding remarks and observations are offered.

3

The evolution of papal social thought on indigenous peoples

100%

Bach-Golecka D.

Studia Iuridica

|

2023

|

vol. 96

21-30

EN

The aim of the paper is to present the evolution of papal social teaching on indigenous peoples’ rights from a historical perspective. It seems possible to distinguish various phases of the Catholic standpoint based on the factual, historical background: medieval challenges of infidel peoples, the Indian question during the colonization period, the impact of modernity: class struggle and the Catholic social teaching, and finally, the contemporary globalization era during the present pontificate of Pope Francis. The common threads of papal teaching concern, firstly, the evangelizing mission of the Church to bring faith to overseas peoples and, secondly, human rights of indigenous peoples. The human rights perspective is inextricably linked with the principle of self-determination, understood as the foundation of good governance.

4

Unormowania dotyczące laikatu (KPK 1917 kan. 682-725). W kierunku interpretacji eklezjalnej

100%

Bach-Golecka D.

Prawo Kanoniczne

|

2019

|

vol. 62

|

issue 3

3-23

EN

The main subject of the article is focused upon the analysis of the provisions of the Code of Canon Law of 1917 on laity. Those provisions are contained in the third part of the second book on persons and are enlisted in solely 43 canons. The fundamental provision among those seems to be can. 682 stipulating the rights of laity of receiving from the clergy, according to the norm of ecclesiastical discipline, spiritual goods and especially that aid necessary for salvation. Other provisions concerning laity are focused upon procedural aspects of associations of the faithful, like third orders, archconfraternities and confraternities, pious unions (can. 684-725). Moreover, other rights and obligations of the laity provided for in the Code are identified in order to establish the functional ecclesiastic relationship between the clergy and laity. The modest regulation on laity within the Code of Canon Law of 1917 is contrasted to the vast number of provisions of the Code of Canon Law of 1983, whereas the second book of the Code is dealing with the Christ’s faithful. It seems that the abundance of provisions on laity may be explained by the influence of the Second Vatican Council. Within this comparative perspective the laity provisions of the Code of Canon Law of 1917 may be regarded as an evolutionary regulation, necessary in order to establish solid foundations of the Church’s functioning within the modern era. Therefore the codification of canon law of 1917 should be evaluated as an result of the regulatory effort of the Church emerging from the circumstances of the First World War perspective and the dawn of the contemporary period.

PL

Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 roku stanowił wielkie osiągnięcie kodyfikacyjne, porządkujące prawo wewnętrzne Kościoła katolickiego u progu XX wieku. Wyrażał dążenie do unormowania reguł funkcjonowania wspólnoty kościelnej skoncentrowanej na wymiarze duchowym, a nie władztwie politycznym i świeckim. W tym zakresie kodyfikacja prawa kanonicznego stanowiła przejaw jego spirytualizacji, wzmocnienia wymiaru duchowego w porównaniu do aktywności Stolicy Apostolskiej przeszłych wieków, wyrażającej także dążenia i działania związane z doczesnym władztwem Państwa Kościelnego. Paradoksalnie, okoliczności związane z tzw. kwestią rzymską37: procesem zjednoczenia Włoch, upadkiem Państwa Kościelnego w 1870 roku i okresem bezterytorialnego interregnum papiestwa, zakończonego powstaniem Państwa Watykańskiego w 1929 roku, przyczyniły się do oczyszczenia regulacji prawno-kanonicznych i silniejszej artykulacji unormowań o charakterze istotnym. Owe istotne unormowania odnoszą się prima facie do reguł funkcjonowania hierarchii kościelnej, zarówno w kontekście jej tworzenia, bieżącego działania, jak i procedur związanych z administrowaniem dobrami duchowymi. Znakomita większość postanowień Kodeksu związana jest właśnie z określeniem zasad aktywności kleru, ukierunkowanej wszak na świadczenie pomocy w osiągnięciu zbawienia przez osoby świeckie, laikat. Czy zasadne jest, zatem stanowisko o „wielkim nieobecnym”, wyrażającym brak bezpośrednich regulacji dotyczących Ludu Bożego, w rozumieniu księgi drugiej obecnie obowiązującego Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku? Czy skromna ilość postanowień zawartych w KPK 1917 odnoszących się wprost do laikatu, stanowiąca wszak jedynie 43 kanony, oznacza swoisty brak i mankament podjętej u progu XX-wiecznej współczesności kodyfikacji? Wydaje się, że poczynione wyżej rozważania skłaniają do udzielenia negatywnej odpowiedzi na postawione pytania; a zastosowana argumentacja może mieć charakter różnorodny. Po pierwsze, mała ilość unormowań części trzeciej księgi drugiej KPK 1917 dotyczącej laikatu nie oznacza, że prawa i obowiązki osób świeckich regulowane są wyłącznie przez zawarte tam 43 kanony. Postanowienia odnoszące się do laikatu rozsiane są, bowiem w różnych częściach Kodeksu; także te normy, które nie dotyczą wprost osób świeckich, mogą dotyczyć ich w sposób pośredni i pomocniczy. Po drugie, także normy odnoszące się do praw i obowiązków hierarchii kościelnej mogą być interpretowane jako regulujące obowiązki i prawa laikatu, rozumianego jako zasadniczy adresat aktywności kleru. Ten sposób rozumienia postanowień Kodeksu może być zilustrowany przykładem fundamentalnego w swej treści kan. 682 statuującego prawo laikatu do otrzymywania dóbr duchowych od hierarchii kościelnej i korespondującego mu zobowiązania duchowieństwa do świadczenia osobom świeckim pomocy koniecznej do osiągnięcia zbawienia. Po trzecie, możliwe jest podjęcie próby legitymizacji skromnych postanowień Kodeksu odnoszących się do laikatu, przez wskazanie, że normują one zasadnicze aspekty materialne i proceduralno-instytucjonalne aktywności osób świeckich w Kościele38. W szczególności, unormowania Kodeksu odnoszące się do stowarzyszeń osób świeckich wskazują na potrzebę ich funkcjonowania, w kontekście słów Chrystusa: „Bo gdzie są dwaj lub trzej zebrani w imię moje, tam ja jestem pośród nich” (Mt 18,20), oraz przydatność w procesie osiągania dojrzałości chrześcijańskiej laikatu39. Po czwarte, możliwe jest zastosowanie argumentu historycznego, odnoszącego się do uwzględniania konkretnych okoliczności i turbulencji danego czasu (epoki). W tym kontekście należy stwierdzić, że w momencie podejmowania i prowadzenia działań nad kodyfikacją prawa kanonicznego, zwłaszcza w okolicznościach toczącej wojny światowej, konieczne było skoncentrowanie aktywności regulacyjnej na kwestiach odnoszących się do hierarchii kościelnej jako podmiotu decyzyjnego w ramach Kościoła. Określenie zasad funkcjonowania duchowieństwa (elit) przyczynić się, bowiem może do prawidłowego działania całej wspólnoty, w ramach której świeccy członkowie stanowią przedmiot aktywności duszpasterskiej hierarchii kościelnej. W ramach tej wizji zarówno duchowieństwo, jak i laikat, stanowią łącznie wspólnotę eklezjalną, podejmując różne zadania wynikające z funkcji pełnionych w Kościele. Podsumowując powyższy argument historyczny należy wskazać, że dalsza ewolucja prawa kanonicznego, a w szczególności przyjęcie nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego w 1983 roku, doprowadziło do znacznego zwiększenia postanowień dotyczących osób świeckich w Kościele. W konsekwencji posoborowego otwarcia na świat (aggiornamento), wzmocnienia tendencji demokratycznych i pozycji jednostki w społeczeństwie, idee te znalazły swoje odzwierciedlenie także w unormowaniach Kodeksu. W tym kontekście stanowiły one uzupełnienie i ewolucję postanowień dotyczących laikatu zawartych w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 roku.

Refine search results

3 Studia Iuridica

1 Prawo Kanoniczne

4 Bach-Golecka D.

1 2024

1 2023

1 2022

1 2019

Women’s rights and pro-life movement: opposition or harmony?

Motherhood and law: Reflections on human rights provisions and selected judgments of the European courts

The evolution of papal social thought on indigenous peoples

Unormowania dotyczące laikatu (KPK 1917 kan. 682-725). W kierunku interpretacji eklezjalnej