Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Jasna karnacja przez dziesięciolecia była synonimem piękna, wdzięku i charakteryzowała kobiety z wyższych sfer. Kobiety pochodzące z niższych warstw społecznych, pracujące fizycznie (np. na polu) naturalną koleją rzeczy miały cerę „ogorzałą” od słońca. Opalenizna była charakterystyczną cechą dystynktywną przynależności społecznej. Na przestrzeni wieków w kulturze zachodniej znaczenie opalenizny uległo przeobrażeniom. Obecnie synonimem zdrowia, witalności i piękna jest cera opalona, mimo medycznego dyskursu ostrzegającego przed negatywnymi konsekwencjami opalania. Osoby blade postrzegane są jako chore i słabe. Pragnienie posiadania opalenizny jest silnie uwarunkowane kulturowo i charakterystyczne dla przedstawicieli rasy białej. Celem artykułu jest zaprezentowanie historycznych uwarunkowań postrzegania opalenizny oraz prześledzenie współczesnych sposobów i praktyk zdobywania opalenizny. Wykorzystane zostaną dostępne dane empiryczne obrazujące stosunek do kąpieli słonecznych i sztucznej opalenizny. Zjawisko to okazuje się być słabo eksplorowane empirycznie, co utrudnia naukową analizę zagadnienia. Prowadzone rozważania osadzone są w ramach socjologii ciała. Praktyki opalania wpisują się w kontekst społeczeństwa konsumpcyjnego, zaś medyczny dyskurs skupiony wokół korzyści i zagrożeń, mieści się w ramach kultury lęku.
EN
Throughout decades, light complexion was a synonym of beauty, charm and was charac - teristic of women from upper classes. Women from lower classes, who worked physically had tanned skin. Thus, complexion was a distinc - tive feature of class affiliation. At the turn of centuries within frames of the Western culture there was a significant shift in the perception of the tanned complexion. Nowadays it is seen as a sign of health, vital - ity and the beauty. Persons with pale skin are perceived as sick and weak. The desire to have a sun tan is highly determined by the culture and characteristic of the white race. The aim of the paper is historical presen - tation of the sun tan perception as well as tracing contemporary methods and practices of getting sun tan. The paper presents avail - able empirical evidence that depicts attitudes toward sun bathing as well as toward artifi - cial tan. As it is presented, the phenomenon is poorly empirically explored, thus making scientific analyses difficult. Reflections are framed within sociology of the body. Tanning practices are embedded in the context of the consumption society while the medical dis - course focused around benefits and threats of tanning is embedded on frames of the culture of fear.
PL
Proces medykalizacji jest zjawiskiem przybierającym w ostatnich dekadach na sile i charakteryzującym się nowymi aspektami i wymiarami (m.in. wzrost znaczenia laików jako aktywnych medykalizerów, farmaceutykalizacja, konsekwencje postępu biotechnologicznego). Zmienia on tym samym oblicze choroby nie tylko w wymiarze medycznym, ale przede wszystkim psychospołecznym, stając się podstawą do kreowania nowych odmian roli chorego i związanych z nimi tożsamości. Celem artykułu jest ukazanie tych aspektów medykalizacji, które wpływają na zmiany w: definiowaniu i odgrywaniu roli chorego, interakcjach między „chorymi”2 a otoczeniem i w ich koncepcjach oraz obrazach siebie. Jako materiał ilustracyjny wykorzystano wyniki badań pilotażowych przeprowadzonych w 2011 r. na grupie 150 dorosłych mieszkańców województwa łódzkiego z wykorzystaniem techniki wywiadu kwestionariuszowego. Skrytykowano teorię roli chorego Parsonsa ukazując jej nieadekwatność w odniesieniu do współczesnych zjawisk medykalizacji. Jako rama konstrukcyjna została wykorzystana interakcjonistyczna koncepcja Turnera (obraz siebie i koncepcja siebie), a proces medykalizacji został zaprezentowany w perspektywie historycznej oraz w kontekście praktyk biowładzy w ujęciu Michela Foucaulta.
PL
Proces medykalizacji jest nierozerwalnie związany z ludzkim ciałem. Współcześnie jednak odznacza się on dużą ekspansywnością, zawłaszczającą kolejne obszary ludzkiego życia. Medykalizacja dotyczy dwóch kategorii wydarzeń: 1) w ścisłym znaczeniu medycznym chodzi o przemiany, zachodzące w ludzkim życiu w procesie choroby (hospitalizacja, przyjmowanie leków, rehabilitacja itp.; ważne i godne podkreślenia jest obiektywne istnienie choroby; 2) w szerokim znaczeniu, nadanym przez socjologów medycyny, jest to proces zawłaszczania kolejnych obszarów ludzkiego życia pod jurysdykcję medycyny. Obszary te wcześniej traktowane były jako naturalne, normalne (nieśmiałość, ciąża) lub też znajdowały się pod jurysdykcją innych instytucji (rodzina, prawo). Niniejszy artykuł dotyczy szerokiego, socjologicznego ujęcia tego procesu. Jego celem jest ukazanie jednego z obszarów poddawanych obecnie medykalizacji, jakim jest ludzkie ciało, a dokładniej – wygląd (image). Artykuł ma pokazać, jak rozszerza się współcześnie obszar leczenia, co poddaje się kontroli medycyny i jak przekłada się to na życie prywatne i zawodowe oraz na zmianę w postrzeganiu i rozumienia kategorii „zdrowie” i „choroba”. Przywołane zostaną podejścia do ciała, wymiary i praktyki medykalizacji w odniesieniu do niego oraz przybliżone zostanie pojęcie lookismu.
EN
Process of medicalization is inevitably connected with a human body. Nowadays it becomes more and more expanding appropriating subsequent areas of everyday life. Medicalization relates to two categories of events: 1) in a narrow medical meaning it relates to changes within one`s life in the process of an illness (hospitalization, taking medications, rehabilitation). It is important to underline the objectivity of an illness; 2) in a broad sense, given by medical sociologists, it is a process of appropriation of the subsequent areas of everyday life under the control of medicine. Those areas were previously treated as natural, normal (shyness, pregnancy) or they were under the power of other institutions (law, family). The article related to the second meaning. Its aim is to depict one of the areas subject to the medicalization which is human body, and – to be more precise – external appearance (image). The article is to show how the area f medical treatment broadens, what is being subjected to medical control and what are the consequences in private as well as professional life, how definitions of health and illness are being changed. Approaches to the body, dimensions and practices of medicalization will be recalled as well as the concept of lookism will be considered.
PL
Medykalizacja to proces w Polsce wciąż niezbadany, choć cieszący się coraz większym zainteresowaniem socjologów medycyny. Zarówno medycyna, jak i socjologia zgadzają się co do tego, że medykalizacja istnieje, choć nieco inaczej jest rozumiana przez przedstawicieli obu tych dyscyplin. Medycyna widzi ten proces jako naturalny i wręcz pożądany, podczas gdy socjologia medycyny często podkreśla jego negatywne konsekwencje, mówiąc o przemedykalizowaniu. Jako jedno z pierwszych polskich opracowań problematyki medykalizacji, artykuł przedstawia zarys podstawowych dylematów teoretycznych i metodologicznych, jakie trzeba rozstrzygnąć lub mieć na uwadze, podejmując badania procesów medykalizacji.
EN
Medicalization in Poland is still a quite new and unexplored field, but is gaining popularity among medical sociology researchers. The sciences of medicine and sociology are in agreement that the process of medicalization is taking place, but each of them defines it differently. The science of medicine treats it as something natural and even desired, while medical sociology often underlines negative aspects and explores the dangers of over-medicalization. As one of first Polish texts on medicalization, this paper offers an outline of the main theoretical and methodological dilemmas which a researcher must address when undertaking research on the medicalization processes.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.