Search results

1

Liberalne wartości, komunitarystyczne cnoty?

100%

Gałecki S.

Prakseologia

|

2016

|

vol. 158/2

247-267

PL

Artykuł porusza stary spór liberalizmu z komunitaryzmem – przyjmuje jednak nieco inną niż dominujące perspektywę. Podjęta zostaje próba zanalizowania obu tych nurtów z punktu widzenia metaetyki. Postawiona zostaje teza, że kluczowa różnica polega na założonej teorii uzasadniania przyjętych stanowisk i zasad. Liberalizm posługuje się ideą wartości, którą cechuje preferencyjność, pluralizm i niewspółmierność, natomiast komunitaryzm odwołuje się do starożytnej idei cnót, zakładających obiektywizm, racjonalność i teleologiczność rzeczywistości moralnej.

EN

This paper raises an old dispute between liberalism and communitarianism – however, it takes a somewhat different than the dominant perspective, as an attempt to analyze both these trends from the metaethical perspective. Liberalism uses the idea of value, which is characterized by preference, pluralism and incommensurability, while communitarianism refers to the ancient idea of the virtues, assuming objectivity, rationality and teleology of the moral reality.

2

John Henry Newman o filozofii i filozofach

100%

Gałecki S.

Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki

|

2012

|

vol. 2

EN

Philosophy of philosophy, also called metaphilosophy, is a very interesting field of human intellectual activity. It shows not only what philosophy and its goals are, but it teaches philosophers a lot about themselves. John Henry Newman (1801–1890) in his work described the nature and role of philosophy as „organized, and therefore living knowledge”. He attached great importance to tell his listeners and readers what should characterize true philosopher as well.It is worth to knowing, what the idea of philosophy and the philosopher described and promoted by Newman (who was called – with good reason – the „Plato of Oxford” and „English Socrates”) was, and how philosophy can be a way of maturing our humanity and be a method to transform the world. This article provides an introduction and outline of this issue.

3

Rozumowanie moralne – norma czy wyjątek?

100%

Gałecki S.

Logos i Ethos

|

2020

|

vol. 53

|

issue 1

163-178

EN

One of the fundamental ethical questions is concerning the nature and method of the human acquisition of the moral knowledge – especially the knowledge about personal and actual obligations hic et nunc. Since ancient times this area of human activity has been called “practical” or “moral reasoning.” At the end of twentieth century there have strated an interesting disputet whether this moral reasoning is necessary and regular (it is a sine qua non condition of every human act) or it is something rare and exceptional, carried out only in extremely difficult and untypical moral situations. In my paper, I’m trying to resolve this dispute by referring to the commonly accepted distinction between reasoning resulting in a “having a reason to act” (implicit reasoning, first-person point of view) and reasoning leading to “give a reason to act” (explicative reasoning, a third-person point of view).

PL

Czymś fundamentalnym dla etyki jest pytanie o to, w jaki sposób człowiek zdobywa swoją wiedzę o świecie moralnym, w tym przede wszystkim wiedzę na temat tego, co należy w danej sytuacji uczynić. Od czasów starożytnych ten obszar działalności człowieka nazywa się rozumowaniem praktycznym lub moralnym. Pod koniec ubiegłego wieku w świecie anglosaskim toczył się ciekawy spór o to, czy owo rozumowanie moralne ma charakter konieczny (stanowi warunek sine qua non każdego czynu), czy też stanowi coś wyjątkowego, dokonywanego przez podmiot tylko w wyjątkowo zawiłych sytuacjach moralnych. W swoim artykule staram się rozstrzygnąć ten spór, odwołując się do powszechnie przyjmowanego odróżnienia rozumowania prowadzącego do zdobycia racji do działania (rozumowanie implikatywne, pierwszoosobowy punkt widzenia) od rozumowania prowadzącego do wyrażenia tychże racji (rozumowanie eksplikatywne, trzecioosobowy punkt widzenia).

4

Postchrześcijańskie wyzwanie rzucone etyce chrześcijańskiej

100%

Gałecki S.

Roczniki Filozoficzne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 3

465-485

EN

In my article, I would like to answer the most important remarks and critiques to my book Christian Ethics for the Post-Christian Age], made in discussion by Adam Chmielewski, Jan Krokos, Krzysztof Stachewicz, and Marcin Zdrenka. I have divided my answers into five groups. First I deal with formal comments. Then I will move to more factual remarks, concerning the relationship between Christianity and post-Christianity, the postulate of making the three traditions of moral inquiry more consistent and the role of metaphors in philosophical writing. Finally, I dealt with the remaining significant critiques that did not relate to any of the above topics.

PL

W swoim artykule chciałbym odpowiedzieć na najważniejsze uwagi i zarzuty postawione w dyskusji mojej książce Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki przez profesorów Adama Chmielewskiego, Jana Krokosa, Krzysztofa Stachewicza i Marcina Zdrenkę. Swoją odpowiedź podzieliłem na pięć części. Na początku mierzę się z zarzutami formalnymi. Następnie przechodzę do uwag bardziej merytorycznych uwag, dotyczących relacji między chrześcijaństwem i postchrześcijaństwem, postulatem uspójnienia trzech tradycji dociekań moralnych oraz roli metafor w pisarstwie filozoficznym. Na końcu udzielam odpowiedzi na kilka istotny zarzutów szczegółowych, niemieszczących się w powyższych czterech grupach.

5

O co chodzi w Etyce chrześcijańskiej dla postchrześcijańskiej epoki?

100%

Gałecki S.

Roczniki Filozoficzne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 3

403-411

EN

The text is an introduction to the discussion, presenting briefly the book that is its subject Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańkiej epoki [Christian Ethics for the Post-Christian Age] by Sebastian Gałecki. The book tries to find an answer to the question of whether it is possible to re-merge the three traditions of Christian ethics (natural law, virtues, conscience) to create an ethical system expressed in a language understandable to contemporary culture, which consciously breaks up with his Christian heritage, although in fact he is still thoroughly penetrated by it.

PL

Tekst jest wstępem do dyskusji, prezentującym pokrótce będącą jej przedmiotem książkę Etyka chrześcijańskiej dla postchrześcijańskiej epoki Sebastiana Gałeckiego. Według autora książka usiłuje znaleźć odpowiedź na pytanie o to, czy wciąż możliwe jest ponowne połączenie trzech tradycji chrześcijańskiego myślenia o moralności: etyki prawa naturalnego, etyki sumienia i etyki cnót. Chodzi o takie połączenie, które nie będzie prostą rekonstrukcją średniowiecznych traktatów etycznych, lecz stworzeniem całkowicie współczesnego systemu, wyrażonego w języku zrozumiałym dla dzisiejszej kultury Zachodu - kultury deklaratywnie zrywającej ze swoim dziedzictwem chrześcijańskim, choć wciąż do niego nieświadomie powracającym i nawiązującym.

6

Wiedza testymonialna a rozumowanie ukryte

100%

Gałecki S.

Roczniki Filozoficzne

|

2023

|

vol. 71

|

issue 4

199-213

EN

The problem of the hiddenness of God is becoming an increasingly discussed philosophical topic. In my article, I would like to deal with the issue called by Jacek Wojtysiak (in his book Między jawnością a ukryciem [Between Hiddenness and Openness]) (Wojtysiak 2023) “testimonial knowledge” and connect it with Newman’s concept of implicit reasoning. Distinguishing between two types of reasoning - one spontaneous, practical, applicable to in the area of faith and morality, and the other: critical, analytical and retrospective, used in science, as well as in philosophy and theology - seems crucial to understanding the factual God’s hiddenness.

PL

Problem ukrytości Boga staje się coraz częściej dyskutowanym tematem filozoficznym. W swoim artykule chciałbym zająć się kwestią nazwaną przez Jacka Wojtysiaka (w jego książce Między jawnością a ukryciem) (Wojtysiak 2023) „wiedzą testymonialną” i powiązać ją z Newmanowską koncepcją rozumowania implikatywnego. Odróżnienie od siebie dwóch rodzajów rozumowania - jednego spontanicznego, praktycznego, znajdującego swoje zastosowanie m.in. w obszarze wiary i moralności, oraz drugiego krytycznego, analitycznego i retrospektywnego, używanego w nauce, a także w filozofii i teologii – wydaje mi się kluczowe dla zrozumienia obserwowalnej ukrytości Boga.

7

The contemporary science and the new theo(cosmo)logy project

63%

Gałecki S., Szufa K.

Logos i Ethos

|

2020

|

vol. 54

EN

Balázs Mezei, in an essay entitled Demythologizing Christian philosophy: an outline, criticizes the position he describes as “cosmotheology”. By this he means a philosophical refl ection on the world that is strongly conditioned by the pre-Copernican conception of the universe. In his opinion, the only solution to the problem of “cosmotheology” is to “demythologize” philosophy, freeing it from all cosmological conditions, which constitute only an unnecessary burden. Michał Heller presents a diff erent attitude. He argues that theology – that is, rational refl ection on Christian revelation – must take into account what in many publications he calls “the current image of the world.” Science is supposed to be a specific locus theologicus: a source of refl ection and theological argumentation. A theologian cannot turn his back on such important issues for modern science as the Big Bang theory, the eternity and infinity of the universe, fine tuning of the initial conditions of the universe. These data from the natural sciences can not only inspire but also point to new ways of understanding classical theological theories. It is the concept of “inspiration” that seems to be central to the approach that we have defined as “the new theo (cosmology)”. On a few selected examples we want to show how, on the basis of the latest cosmological data, Heller shapes the “new theology”, creatively refl ecting on questions about the creation of the world, its eternity, and Providence caringly supporting the existence of the universe.

Refine search results

3 Roczniki Filozoficzne

2 Logos i Ethos

1 Prakseologia

1 Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki

7 Gałecki S.

1 Szufa K.

1 2023

2 2022

2 2020

1 2016

1 2012

Liberalne wartości, komunitarystyczne cnoty?

John Henry Newman o filozofii i filozofach

Rozumowanie moralne – norma czy wyjątek?

Postchrześcijańskie wyzwanie rzucone etyce chrześcijańskiej

O co chodzi w Etyce chrześcijańskiej dla postchrześcijańskiej epoki?

Wiedza testymonialna a rozumowanie ukryte

The contemporary science and the new theo(cosmo)logy project