Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Rejestr listów wypowiednich rycerzy księcia opolskiego Bernarda do wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Michała Küchmeistera z 1414 r.

100%
Woźny M.
Studia z Dziejów Średniowiecza
|
2023
|
issue 26
377-403
EN
The article concerns the participation of Opole knights in the Polish-Teutonic War of 1414. The basis for the analysis is the register of letters of declaration which arrived on 19 July in Malbork. This source makes it possible to compare the degree of involvement of individual Silesian dukes (in this case, Prince Bernard) in this conflict and can be the basis for estimating the size of contingents brought by each of them. The letters mention slightly more than 200 knights, which indicates that Bernard was one of the most important Silesian allies of Władysław Jagiełło at that time. Moreover, the prince’s itinerary shows that the prince of Opole and his knights returned to Upper Silesia before the end of the war.
2
Publication available in full text mode
Content available

Nieznany dokument Jana II Dobrego, księcia opolskiego, z datą 10 września 1476 roku

100%
Woźny M.
Wieki Stare i Nowe
|
2023
|
vol. 18
|
issue 23
1-10
EN
In his article, Maciej Woźny presents an unknown document, a diploma, issued by the Duke of Opole, Jan II, concerning the sale of the Pawonków settlement. The diploma, which was kept at least until 1955 in the archives of the parish of St. Nicholas in Lubliniec, is now lost. This is not the only document that once belonged to the collections of the Lubliniec parish. In 1950, there were four medieval diplomas; at the beginning of the twenty-first century, only one remained, and now there is none. The article contains an edition of the title source based on a copy from the turn of the nineteenth and twentieth centuries, supplemented in 1955. The copy which was kept in the archives of the Lubliniec parish until 2010 is now also lost.
PL
W artykule przedstawiono nieznany dokument księcia opolskiego Jana II dotyczący sprzedaży osady Pawonków. Sam dyplom był przechowywany co najmniej do 1955 roku w archiwum parafii św. Mikołaja w Lublińcu, obecnie jest zaginiony. Nie jest to jedyny dokument, który niegdyś należał do zbiorów lublinieckiej parafii. W 1950 roku znajdowały się tam cztery średniowieczne dyplomy, na początku XXI wieku pozostał tylko jeden, a obecnie nie ma już żadnego. W artykule zawarto edycję tytułowego źródła przygotowaną na podstawie odpisu z przełomu XIX i XX wieku uzupełnionego w 1955 roku. Również odpis, który znajdował się w archiwum wspomnianej parafii do 2010 roku, obecnie jest zaginiony.
3
Publication available in full text mode
Content available

Problem granic trzynastowiecznych kasztelanii górnośląskich na przykładzie księstwa opolskiego. Próba bilansu

100%
Woźny M.
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
|
2022
|
vol. 77
|
issue 1
5-32
EN
The article aims to summarize the research on the problem of borders of the castellanies within the Duchy of Opole at the end of the 13th conducted so far. The author presents the most important conclusions stemming from the discussion in historiography, and analyzes which of the attempts and methods of outlining these borders have been proven false. The previous research supports the opinion that in light of the current state of knowledge on sources, these borders cannot be precisely established.
4
Publication available in full text mode
Content available

Regesty zaginionych dokumentów Alberta, księcia strzeleckiego

100%
Woźny M.
Średniowiecze Polskie i Powszechne
|
2022
|
vol. 14
102-125
DE
Im Artikel werden Regesten von insgesamt 19 verschollenen Dokumenten des Herzogs Albert von Strehlitz dargestellt. Ein Teil davon wurde im Schloss Strehlitz, dem ehemaligen Renard-Archiv, aufbewahrt. Die Urkunden waren Johann Joseph Reichel bekannt, der sie aufgefunden und in seiner Stadtchronik zusammenfasst hatte. Die Chronik selbst teilte das Schicksal der Akten und gilt heute ebenfalls als verschollen. Die Angaben zu den Dokumenten, die hauptsächlich aus der oben erwähnten Chronik stammen, wurden jedoch von Baron Friedrich von Schirnding aufgeschrieben und einige Register auch von Archivaren aus Breslau erstellt. Weitere Dokumente entstammen den Kopialbüchern und Informationen der Forscher des 19. und 20. Jahrhunderts. Die Quellenedition erfolgte nach den Grundsätzen der Herausgeber von Regesten der in Oberschlesien aufbewahrten Urkunden, wobei der Schwerpunkt darauf lag, die Herkunft und den Aufbewahrungsort der konkreten Urkunde näher zu erläutern. Aus dem Artikel geht hervor, welche Menge an Informationen über verschollene mittelalterliche Dokumente im historischen Forschungsmaterial sowie in neuzeitlichen Quellen verfügbar ist.
EN
Maciej Woźny discusses the registers (Pl. regesty) of 19 missing documents of Prince Albert of Strzelce. Some of them were kept in the castle in Strzelce, in the former Archive of the Renards. They were known to Johann Joseph Reichel, who found them and also wrote a chronicle of the city in which he summarized these diplomas. The chronicle itself shared the fate of the documents and is now considered lost. However, information about the documents, mainly from the aforementioned chronicle, was noted down by Baron Friedrich von Schirnding, and several registers were also prepared by Wrocław archivists. Other documents are known from copiers and the knowledge shared by nineteenth- and twentieth-century researchers. The edition of the sources was prepared according to the documents adopted by editors of Registers of the Documents Stored in Upper Silesia, and the author attempted to discuss in more detail where a given diploma is known from and where it was stored. Woźny shows how much information about lost medieval documents can be found in the materials of ancient researchers and in modern sources.
PL
W artykule przedstawiono regesty 19 zaginionych dokumentów księcia strzeleckiego Alberta. Część z nich przechowywana była na zamku w Strzelcach, w dawnym archiwum Renardów. Były one znane Johannowi Josephowi Reichelowi, który je odnalazł, a także sporządził kronikę miasta, w której streszczał te dyplomy. Sama kronika podzieliła losy dokumentów i obecnie uważa się ją za zaginioną. Informacje o dokumentach, głównie ze wspomnianej kroniki, wynotował jednak baron Friedrich von Schirnding, a kilka regestów sporządzili również archiwiści wrocławscy. Pozostałe dokumenty znane są z kopiarzy oraz informacji dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych badaczy. Edycję źródeł przygotowano według zasad przyjętych przez wydawców Regestów dokumentów przechowywanych na Górnym Śląsku, starając się szerzej omówić, skąd znany jest dany dyplom oraz gdzie był przechowywany. W niniejszym artykule pokazano, jak wiele informacji o utraconych średniowiecznych dokumentach można odnaleźć w materiałach dawnych badaczy oraz w źródłach nowożytnych.
5
Publication available in full text mode
Content available

Gostomia i Ścinawa. O pochodzeniu rodziny Bes

100%
Woźny M.
Średniowiecze Polskie i Powszechne
|
2020
|
vol. 12
308-323
DE
Der Artikel beschäftigt sich mit der Frage der Herkunft der Familie Bes, einer der wichtigsten Familien im spätmittelalterlichen Herzogtum Oppeln. Der Autor greift auf das im neunzehnten Jahrhundert bemerkte Problem zurück, und zwar dass das Wappen der Familie Bes (belaubte Quellbinse) den Wappen einiger anderer Familien ähnelt. Unter Bezugnahme auf die Ergebnisse der Forschung über die Geschichte von zwei Dörfern - Gostomia (dtsch. Simsdorf) und Ścinawa (dtsch. Steinau) - die Ende des dreizehnten Jahrhunderts zwei Rittern gehörten, auf deren Siegel sich ein identisches Wappen mit belaubter Quellbinse befand, stellt der Autor fest, dass in früherer Zeit ein Jägermeister namens Otton mit den genanntenOrtschaften verbunden war. Er war Vetter von Johannes Sibote, dem Besitzer von Gostomia, und Schwiegersohn des Oppelner Kastellans - Zbroslaus von Schmitsch, des Besitzers von Ścinawa. Sowohl Gostomia als auch Ścinawa wurden an die Kirchenbehörden übergeben, aber höchstwahrscheinlich fielen sie aufgrund des Verwandtschaftsrechts an die Verwandten der Schenker zurück. Ihre weiteren bekannten Besitzer waren entsprechend Alexis von Leckinstein und der Oppelner Kastellan Simon von Steinau. Simon erscheint auf zwei privaten Urkunden der Herren von Strzelin (dtsch. Strehlen), Verwandten von Zbroslaus, was die beiden Oppelner Kastellane ebenfalls miteinander verbinden lässt. Hingegen Gostomia wurde von Alexis an das Kloster Himmelwitz übergeben. Der Ort fiel aber höchstwahrscheinlich an einen Verwandtendes Schenkers zurück, weil er circa 50 Jahre später Alexis von Simsdorf gehörte, auf dessen Siegel sich ebenfalls belaubte Quellbinse befand. Die Zeugen bei diesem Schenkungsakt waren zwei Vertreter der Familie Bes, was als eine Einwilligung in dieses Rechtsgeschäft zu deuten ist. Die beiden Alexisse, Simon und die Bes können auch aufgrund anderer genealogischer Kriterien, außer dem Wappen und Besitztum, zu einer Familie verbunden werden, und zwar: Namen, soziale Stellung und territoriale Nähe.
EN
The article discusses the question of the origin of the Bes family, which was one of the most important families in the late medieval Duchy of Opole. The author returns to the question that was noticed in the nineteenth century: there is a similarity between the Bes coat of arms (a leaved trunk) and that of some other families. The author researched the history of two settlements, Gostomia and Ścinawa that were owned by two knights at the end of the thirteenth century. On the seals of both of them there is an identical coat of arms, a leaved blysmus. The author notices that Otto, a master of the hunt, was related to these settlements. Otto was a cousin of Jan Sybocic, the owner of Gostomia, and the son-in-law of Zbrosław of Śmicz, the castellan of Opole and the owner of Ścinawa. Both Gostomia and Ścinawa were transferred to church institutions, but the law of proximity probably ultimately made them be transferred to the relatives of the donors. The other known owners of the two settlements to follow Jan and Zbrosław were Alex of Leckinstein and the castellan of Opole Simon of Ścinawa. Simon appeared in the two private documents of the gentry of Strzelin, relatives of Zbrosław, which allows us to associate both of the castellans of Opole with each other. In turn, Alex donated Gostomia to the monastery in Jemielnice and then the settlement probably returned to a relative of the donator, since about 50 years later Gostomia was owned by Alex of Gostomia, on whose seal there was also a leaved blysmus. At the act of donation two representatives of the Bes family were present, which should be interpreted as their sign of consent to the donation. Alex of Leckinstein, Alex of Gostomia, Simon, and the two Beses may be connected on the basis of not only of the coat of arms and possessions as criteria. Other genealogical criteria can be included, such as the names, social status, and territorial proximity.
PL
Artykuł dotyczy kwestii pochodzenia rodu Bes, jednego z najważniejszych w późnośredniowiecznym księstwie opolskim. Autor powraca do zauważonego w XIX wieku problemu podobieństwa herbu Besów (ulistniona ostrzew) i kilku innych rodzin. Badając dzieje dwóch osad – Gostomi i Ścinawy – należących pod koniec XIII wieku do dwóch rycerzy, na pieczęciach których znajduje się identyczne godło przedstawiające ulistnioną ostrzew, autor zauważa, że z tymi miejscowościami był wcześniej związany łowczy Otton. Był on bratem stryjecznym Jana Sybocica, właściciela Gostomi, oraz zięciem kasztelana opolskiego Zbrosława ze Śmicza, właściciela Ścinawy. Zarówno Gostomia, jak i Ścinawa zostały przekazane instytucjom kościelnym, ale najprawdopodobniej na podstawie prawa bliższości trafiły do krewnych darczyńców. Kolejnymi znanymi ich właścicielami byli odpowiednio Aleksy z Leckinsteinu oraz kasztelan opolski Szymon ze Ścinawy. Szymonpojawił się na dwóch prywatnych dokumentach panów ze Strzelina, krewnych Zbrosława, co także pozwala łączyć obu kasztelanów opolskich. Natomiast Aleksy przekazał Gostomię klasztorowi jemielnickiemu, ale ta najprawdopodobniej wróciła do krewnego donatora, gdyż około 50 lat później była własnością Aleksego z Gostomi, na pieczęci którego znajdowała się również ulistniona ostrzew. Przy jego akcie darowizny świadkami byli dwaj Besowie, co należy interpretować jako wyrażenie zgody na tę czynność. Na łączenie obu Aleksów, Szymona oraz Besów w jedną rodzinę pozwalają także inne, poza heraldycznym i majątkowym, kryteria genealogiczne, mianowicie: imionowe, pozycji społecznej oraz bliskości terytorialnej.
6
Publication available in full text mode
Content available

Problem chronologii w nowszych pracach dotyczących Bolka V. Przebieg wypraw wojennych z początku lat 30. XV w. wraz z uzupełnieniami do itinerarium księcia opolskiego

100%
Woźny M.
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
|
2018
|
vol. 73
|
issue 2
133-142
EN
The article deals with a war expedition by Bolko V, appearing in the latest historical works, which is said to have taken place in 1432. In examining the letter, which serves as the basis for describing military campaigns conducted that year, the author points out that the publisher made a mistake in dating it. The mistake was noticed and corrected by the publisher himself, but some contemporary historians have overlooked it. This leads to an incorrect presentation of the battles taking place in Upper Silesia during the first half of the 1430s. The author, confronting the content of the letter with the so-called Strzelin fragment, points out that it must have been written in 1430 in accordance with the correction issued by the publisher of the source.
7
Publication available in full text mode
Content available

Zaginiony dokument Alberta, księcia strzeleckiego, dla cystersów jemielnickich z datą 30 V 1328 r. Uzupełnienie do Urkunden des Klosters Himmelwitz

100%
Woźny M.
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
|
2019
|
vol. 74
|
issue 4
81-90
EN
The article concerns a document of Albert, duke of Strzelce, issued on May 30, 1328. The document itself is lost. It is known only from one sentence in the 2nd volume of Codex diplomaticus Silesiae and from register compiled by Augustin Weltzel and Friedrich von Schirnding. Both researchers used a translation of the document by Jucundinus Pientak, which is a basis of this source edition.
8
Publication available in full text mode
Content available

Regesty zaginionych dokumentów Bolka IV i Bolka V, książąt opolskich

100%
Woźny M.
Średniowiecze Polskie i Powszechne
|
2021
|
vol. 13
82-100
EN
In his article, Maciej Woźny presents the registers of seventeen lost diplomas of the Dukes of Opole: Bolko IV and his son Bolko V. Information about these sources comes from urbaria, copiers, land books, and inventories. Particularly important is the information from the inventory in the private archive of Count Wilhelm August Pückler in Szydłów Śląski, for this source has not been used by researchers before. This edition of the sources has been prepared according to the rules adopted by the authors of Regesty dokumentów przechowywanych na Górnym Śląsku [The Registers of Documents Stored in Upper Silesia]. Maciej Woźny explains in detail where a given diploma is known from and where it was stored.
DE
In dem Artikel werden die Regesten von siebzehn verschollenen Diplomen der Herzöge von Oppeln - Bolko IV. und seinem Sohn, Bolko V, dargestellt. Die Informationen über diese Quellen stammen aus Urbaren, Kopiaren, Landbüchern und Inventaren. Von besonderer Bedeutung sind diese, die dem Inventar aus dem Privatarchiv des Grafen Wilhelm August Pückler in Schedlau (Szydłów Śląski) entstammen, da sie von den Forschern bisher nicht behandelt wurden. Die Edition der Quellen erfolgte nach den Kriterien der Autoren von Regesty dokumentów przechowywanych na Górnym Śląsku [Regesten der in Oberschlesien aufbewahrten Dokumente]. Dabei wurde ein Versuch unternommen, die Herkunft und den Aufbewahrungsort eines bestimmten Diploms näherzubringen.
PL
W artykule przedstawiono regesty siedemnastu zaginionych dyplomów książąt opolskich: Bolka IV i jego syna Bolka V. Informacje o tych źródłach pochodzą z urbarzy, kopiarzy, ksiąg ziemskich oraz inwentarzy. Szczególnie ważne są te pochodzące z inwentarza  z prywatnego archiwum hrabiego Wilhelma Augusta Pücklera w Szydłowie Śląskim, gdyż nie były one wcześniej wykorzystywane przez badaczy. Edycję źródeł przygotowano według zasad przyjętych przez autorów Regestów dokumentów przechowywanych na Górnym Śląsku, starając się szerzej omówić, skąd znany jest dany dyplom oraz gdzie był przechowywany.
9
Publication available in full text mode
Content available

Który Bolko? Wokół problemu identyfikacji sprawcy napadu na studenta praskiego

100%
Woźny M.
Średniowiecze Polskie i Powszechne
|
2019
|
vol. 11
330-337
EN
The following article returns to the difficulties in identifying the Duke of Opole, the culprit in the attack on a student from Prague, Henryk Stange. To this end, the article refers to an article by Robert T. Tomczak, agreeing with the suggestion that there exists no sufficient evidence that Bolko V obtained a bachelor degree at the university in Prague. However, the article disagrees with the further claims made in Tomczak’s article, who argues that the culprit in the attack could be, in fact, Bolko IV, Duke of Opole. To support this dissent, the article proves that, contrary to Tomczak’s claims, the oldest son of Bolko IV was also identified in foreign sources as the Duke of Opole, even after he was given his own province (Głogówek). Moreover, the emphasis on the young age of Bolko V, which supposedly rules him out as a suspect, appears to be misleading. In addition, the author doubts the correctness of identifying the rambunctious duke as Bolko IV, considering the political situation at that time as well as later historical records. The author also points to the similarities between the description of Bolko V in the Annales Glogovienses - concerning multiple instances of reproof which ended with excommunication - and the actual excommunication of Bolko V’s father in the beginning of the 15th century.
PL
   The following article returns to the difficulties in identifying the Duke of Opole, the culprit in the attack on a student from Prague, Henryk Stange. To this end, the article refers to an article by Robert T. Tomczak, agreeing with the suggestion that there exists no sufficient evidence that Bolko V obtained a bachelor degree at the university in Prague. However, the article disagrees with the further claims made in Tomczak’s article, who argues that the culprit in the attack could be, in fact, Bolko IV, Duke of Opole. To support this dissent, the article proves that, contrary to Tomczak’s claims, the oldest son of Bolko IV was also identified in foreign sources as the Duke of Opole, even after he was given his own province (Głogówek). Moreover, the emphasis on the young age of Bolko V, which supposedly rules him out as a suspect, appears to be misleading. In addition, the author doubts the correctness of identifying the rambunctious duke as Bolko IV, considering the political situation at that time as well as later historical records. The author also points to the similarities between the description of Bolko V in the Annales Glogovienses - concerning multiple instances of reproof which ended with excommunication - and the actual excommunication of Bolko V’s father in the beginning of the 15th century. 
DE
Im vorliegenden Artikel wird auf das Problem der Identifizierung des Herzogs von Op‑ peln, des Täters des Überfalls auf den Prager Studenten Heinrich Stange zurückgegriffen. Man bezieht sich auf den kürzlich erschienenen Artikel von Robert T. Tomczak und seine Bemer‑ kungen zum Mangel an überzeugenden Beweisen dafür, dass Bolko V. den Grad des Bakkalau‑ reus an der Prager Universität erworben hatte, werden für richtig gehalten. Als nichtüberzeu‑ gend werden die weiteren Thesen des Forschers angesehen, laut denen der wegen Überfalls auf den Prager Scholar verurteilte Herzog von Oppeln mit Bolko IV. gleichgesetzt wird. Es wird darauf hingewiesen, dass der älteste Sohn dieses Piasten entgegen den Behauptungen dieses Historikers - in fremden Quellen - auch den Herzog von Oppeln genannt wurde, sogar dann, als er seinen eigenen Bezirk mit Oberglogau bekommen hat. Auch die Tatsache, dass man auf das junge Alter von Bolko V., das ihn angeblich aus dem Kreis von Verdächtigen wegen Überfalls ausschließt, verweist, scheint ganz verfehlt zu sein. Die Gleichsetzung des streitsüch‑ tigen Herzogs mit Bolko IV. wird zugleich für unwahrscheinlich gehalten, wenn man seine da‑ malige politische Situation und die weitere Geschichte berücksichtigt. Das Augenmerk richtet sich auch auf die Ähnlichkeit zwischen einem Teil der Beschreibung von Bolko V. in Annales Glogovienses - die die wiederholte Mahnung, die zum Kirchenbann führte, betrifft - und dem tatsächlichen Kirchenbann des Vaters von Wołoszek zu Beginn des 15. Jahrhunderts.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.