Search results

1

Rodzaje testów judicial review a zasada proporcjonalności

100%

Korycka-Zirk M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2022

|

issue 2(31)

54-69

EN

Judicial review in the jurisprudence of the US Supreme Court can take the form of one of three formulas for examining an act or action of an authority (strict scrutiny test, intermediate scrutiny test, or rational basis test). In the context of the constitutional review each of these tests requires an analysis, of three essential aspects: what kind of individual interest is limited, what form of public interest legitimation is required, and how the means and the purpose so indicated are related. A detailed analysis of these standards of proportion, jurisprudentially developed and evolutionarily tightened, in confrontation with the principle of proportionality used in European constitutions (and documents on international protection of human rights) allows to formulate theses about which standard is stronger, which one creates a barrier providing better protection of individual autonomy, and which is more resistant to ‘steps backwards’ in this respect.

PL

Judical review w orzecznictwie Sądu Najwyższego USA może przyjąć formę jednej z trzech formuł badania aktu lub działania władz (badania rygorystycznego, pośredniego albo opartego na racjonalnej podstawie). Każdy z tych testów wymaga analizy w ramach kontroli konstytucyjności trzech zasadniczych aspektów: jakiego rodzaju interes jednostkowy jest ograniczany, na rzecz jak uzasadnionego interesu publicznego i jakiego rodzaju jest związek między tak wskazanymi środkiem i celem. Szczegółowa analiza tych standardów proporcji, orzeczniczo wypracowanych i ewolucyjnie doostrzanych, w konfrontacji z zasadą proporcjonalności stosowaną w konstytucjach europejskich (i dokumentach międzynarodowej ochrony praw jednostki) pozwala sformułować tezy na temat tego, który standard jest silniejszy, tworzy trudniejszą do przekroczenia barierę autonomii jednostki i który jest bardziej odporny „na kroki do tyłu” w tym zakresie.

2

Konstytucyjność prawa jako podstawa demokratycznej kultury prawnej

100%

Korycka-Zirk M.

Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna

|

2013

|

vol. 2

|

issue 2

93-103

EN

The notion of the constitutionalisation of law is the basis of analysis in modern democratic legal systems. The constitution influences the application of law and the constitutional method is the main approach that describes this process. The constitutionalisation of law should be understood in a broader sense as aspect of legal culture created in the process of interpretation of law reflected by the idea of constitution. The judicial review made by constitutional courts as in Kelsen’s conception or by common courts as in American model must be guided by the idea of maximalisation of human rights support as the element of democratic legal culture. This conception is compatible with the knowledge about constitutional norms and the way they are applied.

3

Obowiązki prima facie Williama Davida Rossa a zasady prawa Ronalda Dworkina

100%

Korycka-Zirk M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2025

|

vol. 43

|

issue 2

22-41

EN

Prima facie duties central to W.D. Ross’s concept of ethical conflict and principles of law, which are, in turn, central to R. Dworkin’s individualistic conception of law as interpretation, show similarities in the process of their application. A comparative analysis of prima facie duties and principles of law leads to the conclusion that there is a shared essence underlying the notion of normative conflict (collision of prima facie duties or legal principles in so-called “hard cases”). This essence consists in the assumed importance of the factual situation as a factor determining an ethical and legal choice from among conflicting duties or principles, and the importance of the decision-making subject in resolving the conflict. Factuality and the unique subject (whether the “plain man” or “Judge Hercules”) are the factors that condition the possibility of identifying the proper duty and nonabstract right. Simultaneously, these are the factors that establish normative conflicts as disputes not determinable by an abstractly assumed moral principle; they open normativity to new narratives, to development, and to evolution. They individualize the conflict through the individualized nature of facts and the decision-making subject. Thus, a comparative analysis may lead to the conclusion that the assumption of openness to collisions of principles and duties is an expression of liberal thought, as it is not a narrative that imposes or excludes. Any abstract approach to conflict resolution is inherently oppressive, as it disregards the importance of the decision-making subject and the complexity of factual situations. Individualism opens up the conflict rather than closing it. This is the nature of declarations of individual rights and freedoms – when conceptualized as legal principles, they inevitably expose rights and freedoms to conflict.

PL

Porównawcza analiza obowiązków prima facie (będących istotą koncepcji sporu etycznego W.D. Ross’a) i zasad prawnych (będących z kolei istotą indywidualistycznej koncepcji prawa jako interpretacji R. Dworkin’a) prowadzi do wniosku o wspólnej esencji dla pojęcia sporu normatywnego (kolizji obowiązków prima facie lub zasad prawnych w tzw. „trudnych sprawach”). Stanowią je: zakładana istotność sytuacji faktycznej jako czynnika determinującego wybór etyczny i prawny spośród kolidujących obowiązków bądź zasad oraz istotność podmiotu decyzyjnego dla rozstrzygnięcia sporu. Faktyczność i swoisty podmiot („plain man” albo „sędzia Herkules”) to czynniki warunkujące możliwość odnalezienia obowiązku właściwego i prawa konkretnego. Jednocześnie są to czynniki decydujące o uznaniu sporów normatywnych za spory niedeterminowane abstrakcyjnie założoną zasadą moralną, owierają normatywność na nowe narracje, rozwój i ewolucję. Indywidualizują spór poprzez indywidualizacyjny charakter faktów i podmiotu decyzyjnego. Analiza porównawcza prowadzić więc może do wniosku, że założenie otwartości na kolizję zasad i obowiązków jest emanacją myśli liberalnej, bo nie jest narracją narzucającą i wykluczającą, wszelkie bowiem koncepcje abstrakcyjnie rozwiązujące spór oparte są na opresji abstrahowania od istotności podmiotu decydującego i złożoności sytuacji faktycznych. Indywidualizm otwiera spór, a nie go zamyka (taki charakter mają deklaracje praw i wolności jednostki – konceptualizowane w zasady prawne nieuchronnie otwierają prawa i wolności na kolizję).

Refine search results

2 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

1 Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna

3 Korycka-Zirk M.

1 2025

1 2022

1 2013

Rodzaje testów judicial review a zasada proporcjonalności

Konstytucyjność prawa jako podstawa demokratycznej kultury prawnej

Obowiązki prima facie Williama Davida Rossa a zasady prawa Ronalda Dworkina