Results found: 1

Search results

Sort By:

Limit search:

Professor Witold Załęski (1836-1908)

100%

Berger J., Główny Urząd Statystyczny; Archiwum Głównego Urzędu Statystycznego

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

2010

vol. 235

Urodził się w 1836 r. w Warszawie. Szkołę średnią ukończył w Wilnie, a studia w zakre- sie nauk prawnych i dyplomatycznych na Uniwersytecie w Dorpacie uzyskując stopień magistra nauk dyplomatycznych. Po studiach w Dorpacie przybył do Warszawy, gdzie pracował w szkole średniej jako nauczyciel historii i geografii, wykładając te przedmioty do 1873 r. Jednocześnie był docentem statystyki i ekonomii w Szkole Głównej aż do czasu przekształcenia tej uczelni w 1869 r. w Cesarski Uniwersytet Warszawski. Od 1873 r. był profesorem statystyki w Szkole Handlowej w Warszawie. W 1876 r. objął kierownictwo Sekcji Statystycznej przy Magistracie m. Warszawy pozostając na tym stanowisku przez prawie 40 lat aż do śmierci. Sekcję tę zreorgani- zował i prze-kształcił z czasem w nowoczesne miejskie biuro statystyczne. Z jego inicjatywy przeprowadzono w Warszawie w 1882 r. jednodniowy spis ludności. W. Załęski opracował materiały tego spisu, a wyniki ogłosił w trzech tomach wydawnictwa pt. „Rezultaty spisu Jednodniowego ludności miasta Warszawy z 9 lutego 1882 r.”. Ponadto wydał taż i inne prace dotyczące statystyki miasta Warszawy a mianowicie: „Rys statystyki porównawczej miasta Warszawy” /"Ekonomista"1873/ i „Finanse miasta Warszawy porównawczo z finansami innych wielkich miast” /"Ekonomista" 1901/. Podczas pierwszego powszechnego spisu ludności Cesar- stwa Rosyjskiego w 1897 r. W. Załęski był sekretarzem Miejskiej Komisji Spisowej w Warszawie kierując pracami organizacyjnymi i merytorycznymi przy przeprowadzaniu spisu. Charakterystyki Królestwa Polskiego pod względem statystycznym dotyczą trzy obszerne, a jednocześnie syntetyczne prace W. Załęskiego. W pierwszej z nich pt. „Statystyka porównawcza Królestwa Polskiego. Ludność i stosunki ekonomiczne”/1876/, dokonał oceny wartości publikowanych w tym okresie materiałów statystycznych odnoszących się do Królestwa Polskiego zamieszczając Jednocześnie szereg źródłowych tabel statystycznych zastępujących poniekąd rocznik statystycz- ny, który wówczas dla Królestwa Polskiego Jeszcze nie był wydawany. Dwie następne prace to : „Królestwo Polskie pod względem statystycznym. Część I – Ludność, Rolnictwo, Górnictwo i Finanse, część II – Statystyka zajęć i przemysłu” wydana w Warszawie w latach 1900–1901 oraz praca „Z statystyki porównawczej Królestwa Polskiego. Ludność i rolnictwo” opublikowana w 1908 r. Te dwa ostatnie opracowania poddają wnikliwej analizie urzędowe materiały statystycz- ne, a m.in. opublikowane materiały spisu ludności Cesarstwa Rosyjskiego z 1897 r. oraz zamiesz- czają szereg tabel statystycznych. Powyższe trzy duże prace dające statystyczny obraz Królestwa Polskiego uzupełnia niewielkie opracowanie /22 strony/ pt. „Rezultaty statystyki kryminalnej w Królestwie Polskim” /"Atenaum" 1876/. Królestwu Polskiemu poświęcił też W. Załęski inną obszerną pracę pt. „Rozwój historyczny służebności pastwiskowych i leśnych w Królestwie Polskim w związku z położeniem osobistym i majątkowym ludności wiejskiej”, nie mającą już jednak charakteru analitycznego opracowania statystycznego, a cechy rozprawy prawnohistorycz- nej. Organizację statystyki w Europie omówił w szkicu pt. „Organizacja statystyki administracyj- nej w państwach europejskich” /Warszawa 1869/. Zagadnieniom związanym z teorią statystyki W. Załęski poświęcił m.in. dwie większe prace: „Kilka słów o teorii statystyki” /Warszawa 1868/oraz „Teoria statystyki w zarysie. Część I – Zasady ogólne i część historyczna” /Warszawa 1884/. W tej drugiej rozprawie, będącej pierwszym polskim podręcznikiem statystyki matema- tycznej dość szczegółowo omawia także takie zagadnienia jak np: historię nauki statystyki, historię statystyki administracyjnej w poszczególnych państwach, tematykę obrad i ustalenia wszystkich Międzynarodowych Kongresów Statystycznych jakie odbyły się do końca lat 80-tych XIX wieku. IV kongresach tych brał osobiście czynny udział. Zasady funkcjonowania gospodarki i zagadnienia związane z Jej organizację szczegóło- wo przedstawił W. Załęski w kilku pracach. Wyróżnić tu można m.in.: „Zasady ekonomiki /Nauki gospodarstwa narodowego/" /Warszawa 1889/, oraz „O stosunku ekonomiki do moralności, prawa i statystyki” /"Ekonomista" 1867/. Oprócz powyższych prac i rozpraw W. Załęski ogłosił kilka innych artykułów, recenzji, m.in., w „Ekonomiście”, „Encyklopedii Rolniczej” i „Niwie”.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

1 Berger J.

1 Główny Urząd Statystyczny; Archiwum Głównego Urzędu Statystycznego

1 2010

Search results

Professor Witold Załęski (1836-1908)