Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Božia spravodlivosť a milosrdenstvo z charitologickej perspektívy

100%
Adam A.
ACTA facultatis theologicae Universitatis Comenianae Bratislaviensis
|
2022
|
issue 2
16-27
EN
Pope Francis points out the importance of mercy and the correct interpretation of justice in correlation with mercy. In the bull Misericordiae vultus points to the great gift of Jesus’ mercy, which seeks sinners, to offer them forgiveness and salvation. Mercy interpreted in this way comes to the fore before the understanding of justice, which stands for the observance of the law, according to which people are divided into righteous and sinners. Jesus’ attitude is expressed in the statement: „For I have not come to call the righteous, but sinners“ (Mattew 9:13). The merciful Jesus shows love to man, which is a gift of God’s grace. God loves us in the fullness of His righteous love, which accepts anyone who does not hinder the reception of that love.
SK
Spravodlivosť a milosrdenstvo sa v teologických súvislostiach často predstavujú ako Božie vlastnosti. V praxi sa neraz stretávame s (nekorektným) tvrdením, že Boh je viac milosrdný ako spravodlivý. V príspevku sa chceme zamerať na predmetné Božie vlastnosti v ich vzájomnej korelácii, pričom východiskom je striktná náuka Cirkvi, podľa ktorej Boh je absolútne dokonalý a z toho dôvodu nie je možné preferovať jednu vlastnosť pred druhou. Milosrdenstvo môže byť prejavené iba v plnosti spravodlivosti; milosrdný Boh miluje láskou, ktorá vychádza z plnosti spravodlivosti. Človek sa tak môže stať prijímateľom milosti – to je už konkretizované vyjadrenie Božích vlastností v kontexte náuky o milosti tak, ako ju učí Magistérium Katolíckej cirkvi. Pre dosiahnutie cieľa sa zameriame na teologickú náuku v predmetných témach v úzkom vzťahu k biblickým textom tak Starého, ako aj Nového zákona.
2
Publication available in full text mode
Content available

Knižná recenzia: JUDÁK, Viliam, KRUPA, Jozef, ŠURÁB, Marian. Archbishop ThDr. Eduard Nécsey (1892 – 1968). Shepherd – Teacher – Preacher. Dublin: ISBCRTI, 2022, 297 s. ISBN: 978-1-9989986-8-5

100%
Adam A.
ACTA facultatis theologicae Universitatis Comenianae Bratislaviensis
|
2023
|
issue 1
186-190
3
Publication available in full text mode
Content available

Dialóg v službe obnovy Cirkvi v kontexte dokumentu Medzinárodnej teologickej komisie Synodalita v živote a misii Cirkvi

100%
Adam A.
ACTA facultatis theologicae Universitatis Comenianae Bratislaviensis
|
2023
|
issue 1
63-75
EN
In the document Synodality in the Life and Mission of the Church, the International Theological Commission presents Pope Francis’ initiative as a continuation of efforts to renew the life of the Church according to the intentions of the Second Vatican Council and Pope Paul VI. The community of believers is in permanent relationship with the world; for this reason, a constant renewal of life according to the teaching handed down to the Church by her founder, Jesus Christ, is essential. Believers are to be faithful witnesses of the Gospel of Christ according to the plan of salvation. The Church fulfils her mission in a particular environment which is the stimulus for her growth and renewal, which consists in the growth of moral and spiritual excellence in contact with the transformations of the world around. Dialogue has an indispensable place in the renewal of the Church, which is based on a mature self-awareness of the Church in the history of the world. Hence the very nature of synodal dialogue, which depends more on the courage to listen than to speak. Dialogue in the service of the renewal of the Church requires specific attitudes for the fulfilment of the mission of the synodality: love, respect for the opinions of others, trust and discernment in judgment and word.
SK
Dokument Medzinárodnej teologickej komisie z roku 2018 s názvom „Synodalita v živote a v misii Cirkvi“ venuje pozornosť synodalite v živote a v misii Cirkvi. Synodálny proces vytvára priestor pre osobitný druh stretnutia, vzájomného počúvania, všímavosti a dialógu. Vtelenie Ježiša Krista predstavuje mimoriadny spôsob otvorenia sa Boha pre trvalý dialóg s Bohom. Uskutočňuje sa v živote Cirkvi a jej stálom misijnom poslaní. Predmetný dokument zachytáva oblasti života viery a Cirkvi, v ktorých otvorený dialóg vo vnútri cirkevného spoločenstva napomáha komunitnému rozlišovaniu a má význam aj pre ekumenickú cestu. Zámerom príspevku je poukázať, ako sa otvorený dialóg v Cirkvi stáva prostriedkom v konkrétnom prehĺbení a obnove života veriaceho človeka a cirkevného spoločenstva.
4
Publication available in full text mode
Content available

Teologálna čnosť viery pri prijímaní sviatosti manželstva

100%
Adam A.
ACTA facultatis theologicae Universitatis Comenianae Bratislaviensis
|
2024
|
issue 1
40-58
EN
In The Reciprocity between Faith and Sacraments in the Sacramental Economy, the International Theological Commission discusses the reciprocity between faith and sacraments in the context of the sacramental economy. Attention is given both to the relationship of initiation sacraments and faith and to the relationship of faith and marriage. In our study, we have given attention to the topical theological-pastoral issue that deals with the interrelationship between personal faith and marriage. The importance of the issue stems from the reality of the current mental attitude of believers (often also non-believers) who are interested in entering into a marriage union, but their faith is not in often at the required level. Based on the document of the International Theological Commission, the study presents the complexity in the light of the current teaching of the Catholic Church on the issue of the sacrament of matrimony. The reciprocity of faith, which is meant to be dialogical in relation to the gift of God´s love, is examined in the context of another document of the International Theological Commission, The Catholic Doctrine on the Sacrament of Matrimony (1977), as well as in correlation with the teaching of the other three Popes. The examination of the issue does not provide strict answers to the questions that have been raised, but it does provide a solid basis for further consideration in order to specify how faith, as a personal response to God, is crucial for the proper conclusion of a marriage union. The topic appears to be a common theological-pastoral platform for the development of cooperation between experts in dogmatic and pastoral theology in synergy with experts in the field of canon law.
SK
Život každého človeka sa rozvíja v špecificky kultúrnom, sociálnom a náboženskom kontexte. Pre veriacich v Katolíckej cirkvi sú dôležité novozákonné sviatosti, ktoré Ježiš Kristus zveril Cirkvi. Súčasná doba poznačená liberalizmom a prehlbujúcou sa sekularizáciou je výzvou pre človeka, aby prehodnotil, resp. prehĺbil svoje hodnotové zameranie. Spoločnosť má rôzne podoby a prináša polarizáciu, ktorá môže plniť aj pozitívnu úlohu v spôsobe prijímania duchovného života. Dokument Medzinárodnej teologickej komisie skúma vzťah medzi vierou prijímateľa a milosťou, ktorú sviatosť udeľuje. Dokument „Vzájomnosť medzi vierou a sviatosťami v sakramentálnej ekonómii“ vysvetľuje neodmysliteľnú úlohu viery vo vzťahu k sviatosti krstu, birmovania a eucharistie, pričom dôraz sa kladie na sviatostné manželstvo. V našej štúdii zameriavame pozornosť na problematiku vzťahu medzi vierou a sviatosťou manželstva v kontexte vyššie spomenutého dokumentu Medzinárodnej teologickej komisie. Tejto téme je potrebné venovať náležitú pozornosť, pretože manželstvo je sviatosť, ktorá sa uzatvára medzi dvoma pokrstenými osobami a skutočnosť osobnej viery aj v tomto prípade je hodná osobitného zreteľa.
5

Atribúty kresťanskej antropológie

100%
Adam A.
Roczniki Teologiczne
|
2018
|
vol. 65
|
issue 2: Teologia dogmatyczna
5-16
EN
Theology develops and formulates its reflections in the context of human presence in the world. Christian anthropology is particularly committed to this mission. Protology points to God’s original plan for the man, who is oriented towards eschatological fulfilment. Anthropology in the teachings of the Catholic Church is based on a solid foundation of the mystery of Christ. Although many things change over time, there are certain values that are not subject to such change, because they have a foundation in Christ. The Catholic Church indicates the ultimate goal of human life. Anthropology stands in the service of theology in its many dimensions. It is important to recognize the personalist dimension of theology.
PL
Teologia rozwija i formułuje swoje refleksje w kontekście obecności człowieka w świecie. Antropologia chrześcijańska jest szczególnie zaangażowana w tę misję. Protologia wskazuje na pierwotny zamysł Boga wobec człowieka, który jest ukierunkowany ku eschatologicznemu spełnieniu. Antropologia w wykładzie Kościoła katolickiego wyrasta na solidnym fundamencie misterium Chrystusa. Chociaż jest wiele rzeczy, które ulegają zmianie w czasie, to są wartości, które się nie zmieniają, gdyż mają fundament w Chrystusie. Kościół katolicki wskazuje na ostateczny cel życia człowieka. Antropologia stoi w służbie teologii w jej wielu wymiarach. Ważne jest, aby uznać personalistyczny wymiar teologii.
6
Publication available in full text mode
Content available

Theological Icons of the Virgin Mary in the Teachings of Pope Francis

100%
Adam A.
Roczniki Teologiczne
|
2021
|
vol. 68
|
issue 2
133-150
PL
Teologiczne ikony Maryi w nauczaniu papieża Franciszka Z opracowanego tematu teologicznej ikony/teologicznych ikon (podľa Tvojho uváženia) Matki Bożej w nauczaniu papieża Franciszka wynika, że relacja współczesnego następcy św. Piotra do Bogurodzicy jest bardzo żywa i wielowymiarowa, czego dowodem jest jego zajmowanie stanowiska w różnych kwestiach mariologicznych oraz częste przedstawianie Maryi, Matki naszego Pana, jako wzoru do naśladowania dla wiernych znajdujących się w rozmaitych sytuacjach życiowych. Na podstawie niniejszego przedłożenia można stwierdzić, że papież naświetla relację do Matki Bożej przede wszystkim z punktu widzenia duszpasterskiego oraz że podejmowane przez niego prawdy wiary pozostają na płaszczyźnie stwierdzeń. Ojciec Święty najczęściej zajmuje się tematem wiary Maryi, przedstawiając ją równocześnie jako Matkę ewangelizacji. Poświęca uwagę także wzajemnej relacji Maryi i św. Józefa, podkreślając jego nieustanną gotowość do troskliwej opieki nad Świętą Rodziną. Papież Franciszek często zachęca wiernych do przyjmowania daru Bożego miłosierdzia oraz mówi o Maryi jako o Matce Miłosierdzia, przy czym tak czyni w kontekście chrystologicznym. Jest oczywiste, że papieskie przedstawianie Maryi jako pierwszej uczennicy Pana wywodzi się z jej bliskiej relacji do Jezusa. Mariologia papieża Franciszka nie została skumulowana do jednego konkretnego dokumentu, ale jego myśli mariologiczne znajdują się niby drogocenne perły rozproszone w rozmaitych dokumentach jego nauczania.
EN
At the center of the world’s attention is man as a being who is called to complete his life in communion with God. To fulfill this purpose, after the fall of the first people, God sends his Son, who received human nature from his mother-the Virgin Mary. The motherhood of Jesus‘ mother is the reason for taking the right attitude toward the woman through whom we received the Creator of life. It is rightly spoken of the Marian veneration, which is shown by the cult of hyperdulia. The doctrine of the Catholic Church takes a position on all the important aspects of this reverence as well as the correct attitude of the believer to mariological topics that resonate in theological circles. An important and irreplaceable role is also played by the teachings of the popes, which are presented in different ways and on different occasions. Pope Francis takes a stand on the issues arising from the participation of the Virgin Mary in the history of salvation. In the study we will point out the theological images of the Virgin Mary in the teachings of Pope Francis as they are contained in the documents of his pontificate.
7

Charisms in the Service of the Universal Church

100%
Adam A.
Roczniki Teologiczne
|
2019
|
vol. 66
|
issue 2: Teologia dogmatyczna
53-69
EN
The Church, as a community, is accompanied by the constant presence of the Holy Spirit, whose Son of God has not only promised, but has sent in the day of Pentecost. It is not the purpose of the Holy Spirit; The Church is to be revived by the Holy Spirit, which sanctifies it in individual believers. Jesus' requirement of holiness is the expression of the attitude of a just man who gives him the gift of grace − charisms, he uses for the benefit of the development of his own personal perfection, and also every person use charisms to serve the Church Community. As an individual is not the saint of egoism but a community servant. If he is to persevere in this truth, he must constantly nourish the consciousness of God's presence and work for the benefit of the community.
PL
Z eklezjologicznego punktu widzenia Kościół należy rozumieć jako dar Ojca i Ciało Mistyczne Chrystusa. Ciało Chrystusowe ożywiane jest Duchem Świętym, który obdarza Kościół posługiwaniami, urzędami i charyzmatami. Duch Święty prowadzi Kościół, mający udział w życiu Trójcy Przenajświętszej, do jego pełni. Równocześnie obdarza go szczególnymi impulsami i darami zwanymi charyzmatami. Dokument Kongregacji Nauki Wiary Iuvenescit Ecclesia wskazuje na wzajemne relacje między darami hierarchicznymi a charyzmatycznymi. Charyzmaty powinny służyć dobru Kościoła uniwersalnego. Każdy poszczególny chrześcijanin przyczynia się do budowania Kościoła poprzez swoje charyzmaty oraz swoją służbę. Żaden charyzmat nie udziala dyspensy od obowiązku akceptacji urzędu pasterskiego w Kościele oraz od konieczności podporządkowania się decyzjom pasterzy Kościoła. Jasnym znakiem autentyczności charyzmatu jest jego eklezjalność, jego zdolność do harmonijnego włączenia się w życie świętego Ludu Bożego dla dobra wszystkich.
8
Publication available in full text mode
Content available

Spiritual Being in the Theology of Wincenty Granat

100%
Adam A.
Roczniki Teologiczne
|
2023
|
vol. 70
|
issue 2
97-110
PL
Wiedza teologiczna, która przekazuje prawdę Bożego objawienia, pochodzi z dwóch źródeł, którymi są Pismo Święte i Tradycja. Traktaty z zakresu teologii dogmatycznej poświęcają uwagę całemu spektrum tematów teologicznych, wśród których swoje miejsce znajduje również kwestia aniołów. Teologia scholastyczna zajmowała się tym zagadnieniem w ramach traktatu o Bogu Stwórcy, jednak nie jest niczym wyjątkowym, że doczekało się ono także osobnej części. W niniejszym opracowaniu zwracamy uwagę na stworzenia duchowe w kontekście twórczości wybitnego polskiego teologa Wincentego Granata, który podkreślał szacunek dla tradycji chrześcijańskiej i wskazywał na istotne wartości chrześcijańskich dogmatów. W swoim dziele Dogmatyka katolicka, częściowo przedsoborowym, omówił większość zagadnień teologii dogmatycznej, posługując się metodą scholastyczną. W posoborowym dziele Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie doktryna o aniołach wysuwa się na pierwszy plan w ścisłym związku z antropologią chrześcijańską i jej personalistyczną orientacją. Wincenty Granat w teologiczny sposób opisuje nie tylko relację człowieka do Boga, ale także wzajemną interakcję między człowiekiem a  stworzeniem duchowym, która również ma swój początek w Bogu.
EN
Treatises on dogmatic theology draw attention to a whole spectrum of theological topics, among which the issue of angels also finds its place. Scholastic theology dealt with this issue within the framework of the treatise on God the Creator; however, it is not exceptional that it is also treated in a separate part. In this paper, we pay attention to spiritual creatures in the context of the eminent Polish theologian Wincent Granat who emphasized respect for the Christian tradition and pointed to the vital values of Christian dogmas. In his pre-Conciliar work Catholic Dogmatics, he discussed most of the issues of dogmatic theology using the scholastic method. In his post-Conciliar work Ku człowiekowi i Bogu w Chrystusie [To Man and God in Christ], the doctrine of angels comes to the fore in close relation to Christian anthropology and its personalistic orientation.
9
Publication available in full text mode
Content available

Miejsce filozofii w teologii Wincentego Granata

100%
Adam A.
Rocznik Tomistyczny
|
2023
|
vol. 1
|
issue 12
171-189
EN
Wincenty Granat (1900–1979) is considered to be one of the Polish precursors of personalism. His personalism is based on a Biblical vision of human being, his approach is realist and comprehensive, and at the same time he takes into consideration the internal and external conditions of human’s development. In his thought Granat followed two major currents of the Christian thought: Thomism and Augustinianism. From St. Thomas he adopted the synthetic- comprehensive conception of the world and human being, while in the Augustinian thought he admired the approach toward human being from the perspective of his life dynamism, problems experienced, difficulties, and even existential and social dramas. Following St. Augustin in his theodicy, Granat was discovering God in human being: his truth, conscience, pursue for happiness and search for the sense of life. Against classical philosophical thought Granat argued that philosophy should rather focus on the world of persons, not on the world of things (world of substances) and also that the substantial philosophy in its sheer shape is unable to deal with a description of multi-coloured reality, which is the internal world of human being. That is why the Lublin personalist sought for new ways of approaching a mysterium of human being when attempted to show it in the perspective of a wide spectrum of possible approaches in domain of philosophy, sociology, psychology, theology. It did not however meant the entire departure from the Thomistic thought, as in his research he frequently turned to St. Thomas Aquinas adopting him as an authority and drawing from his thought that what was considered valuable. The Lublin personalist however exceeded Thomism in direction of Augustinianism and both existentialism and phenomenology. What is interesting in Granat’s work is a possibility for tracing how his position developed from the Thomistic thought, dominant in his works prior the Second Vatican Council, to the Christian personalism characteristic for the post-Conciliar period of the Lublin dogmatist.
10
Publication available in full text mode
Content available

Mariológia ako súčasť teologického myslenia J. H. Newmana

100%
Adam A.
ACTA facultatis theologicae Universitatis Comenianae Bratislaviensis
|
2025
|
issue 1
15-32
EN
The theology of John Henry Newman, the English cardinal and prominent 19th-century theologian, had a significant influence on a wide range of topics in Catholic theology. Although Newman did not focus directly on Mariology, his engagement with Catholic Marian doctrine played a role in his spiritual journey, particularly as he transitioned from Anglicanism to Catholicism. He found theological connections between Marian teachings and his Anglican faith, while also being deeply struck by the Marian devotion practiced within the Catholic Church. Newman recognized the importance of developing an authentic theological doctrine as a whole, with Marian devotion holding a specific and meaningful place within it. He reflected on Mary's experience of faith, which, in his view, led to a profound understanding of her privileges in relation to her maternal mission as the Mother of God. According to Newman, Marian devotion, as an inseparable part of the worship of Jesus Christ, must be in harmony with Sacred Scripture-a principle later reflected in Pope Paul VI’s apostolic exhortation Marialis Cultus. The objections of Anglicans to the dogma of the Immaculate Conception-particularly those expressed by E. B. Pusey in his polemical work Eirenicon-prompted Newman to defend Catholic Marian doctrine and the dogmas associated with it. As a theologian and cardinal, Newman emphasized the Christological and ecclesiological foundations necessary for a proper interpretation of Catholic Mariology.
SK
Newmanova mariológia je neoddeliteľnou súčasťou jeho širšieho teologického systému, ktorý zdôrazňuje význam chápania Márie ako Božej Matky a jej úlohy v ekonómii spásy. Z tohto dôvodu anglický teológ, filozof a následne aj konvertita vníma mariologické témy v úzkom vzťahu s kristológiou, pretože poslanie Panny Márie je možné autentickým spôsobom interpretovať iba v kontextuálnom vyjadrení Kristovho vykupiteľského diela. J. H. Newman na jednej strane popularizuje mariánsky kult Katolíckej cirkvi; no zároveň poukazuje na isté nebezpečenstvo preceňovania úlohy Božej matky v dejinách spásy. Mária je jedinečná ako Theotokos, z čoho vyplýva jedinečný vzťah s Bohom, od ktorého sa postuluje každé teologicky interpretované privilégium. J. H. Newman formuluje mariologickú doktrínu v úzkom vzťahu k náuke cirkevných otcov a zároveň zdôrazňuje koreláciu s tajomstvom Krista, Duchom Svätým a Cirkvou. Teologické myslenie kardinála Newmana preniká aj do mariológie Druhého vatikánskeho koncilu.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.