Jesienią 2004 r. przeprowadzono ratownicze badania archeologiczne na działce przy ul. Granicznej 4a na wrocławskim Muchoborze Wielkim. Na obszarze 2 ha odkryto pozostałości wielokulturowej osady, na której jedna z faz pochodzi z młodszego okresu przedrzymskiego. Zbiór zabytków ruchomych z tego okresu obejmuje przede wszystkim fragmenty naczyń ceramicznych, ale także dobrze zachowaną zapinkę typu Mötschwil, kości zwierzęce i polepę. Wśród zbadanych obiektów młodszoprzedrzymskich znalazły się jamy, dołki posłupowe i budynki zagłębione w ziemię. Wykopaliska przyniosły także odkrycie budynku słupowego i studni. Choć obie struktury można datować na epokę żelaza, ich dokładna chronologia pozostaje niejasna. Osada z młodszego okresu przedrzymskiego na Muchoborze Wielkim to kolejne osiedle w dorzeczu Ślęzy, które datować można na najwcześniejszy horyzont młodszego okresu przedrzymskiego. Osady te wypełniają chronologiczną lukę między zanikiem dolnośląskiego osadnictwa lateńskiego i najwcześniejszymi znaleziskami w klasycznym stylu przeworskim.
EN
In the autumn of 2014, rescue excavations were carried out at 4A Graniczna Street in Muchobór Wielki, Wrocław. The 2-hectare excavation area yielded remains of a multi-phase settlement, including a stage from the pre-Roman Iron Age. The excavated finds primarily consisted of pottery vessel fragments, alongside a well-preserved middle La Tène Mötschwil-type brooch, daub, and animal bones. Among the identified features were pits, postholes, pit houses, and the remains of a ground-level post building with a well. However, while the structure dates to the Iron Age, its exact chronology remains a subject of debate. The discovery of this late pre-Roman Iron Age settlement in the Ślęza river zone provides further evidence that the area featured a network of settlements dating to the earliest phases of the late pre-Roman period. These settlements bridge the chronological gap between the decline of the Lower Silesian La Tène culture settlement and the earliest discoveries associated with the classical Przeworsk style.
Museum inventories and inventorying of collections in light of the UNESCO legal framework Summary: This article presents the problem of inventories in museums and inventories of collections in light of the UNESCO normative legal framework in cultural conventions and soft law (UNESCO recommendations). The authors aim to present issues related to the implementation of the UNESCO 1970 Convention, UNESCO’s recommendations for museums, and the importance of the inventory of cultural property in the fight against illicit trafficking of movable objects. Given new challenges, including recent armed conflicts, the inventorying of cultural property is particularly important in this context. It also constitutes an essential element in the protection system at the national and international levels. UNESCO’s planned projects to provide further support for inventories, such as a practical guide on inventories and illicit trafficking of cultural property, are highly relevant and welcomed.
PL
W artykule przedstawiono zagadnienia inwentarzy w muzeach i inwentaryzacji kolekcji w świetle dorobku normatywnego UNESCO jako podmiotu wyznaczającego standardy zawarte w dokumentach wiążących i o charakterze soft law (zalecenia). Zaprezentowano kwestie związane z implementacją Konwencji UNESCO z 1970 r. dotyczącej środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury, z rekomendacjami UNESCO dotyczącymi muzeów oraz ze znaczeniem ewidencjonowania dóbr kultury w walce z nielegalnym obrotem ruchomymi składnikami dziedzictwa kultury. Wobec nowych wyzwań, w tym ostatnich konfliktów zbrojnych, ewidencjonowanie dóbr kultury jest szczególnie ważne w walce z nielegalnym obrotem dobrami kultury i w systemie ochrony na poziomie krajowym i międzynarodowym. Istotne są planowane przez UNESCO nowe projekty dotyczące dalszego wspierania inwentaryzacji oraz praktycznego przewodnika na temat inwentarzy i nielegalnego handlu dobrami kultury.
This article is a continuation of the published results of Cracow Saltworks Museum in Wieliczka (Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka – MŻKW)’s excavations at the multicultural archaeological site no. 8 in Zakrzów, Niepołomice municipality (AZP 103-58/24). Traces of Neolithic settlement representing the Linear Band Pottery culture (LBK) were analysed. Sparse cultural objects relating to this settlement phase, registered during the excavations, are most probably the remains of burrows serving an unspecified economic function, situated at a certain distance from a settlement not yet recognized at this site. Preserved fragments of vessel pottery permitted the linking of these structures with the socalled Zofipole style, known among others from the nearby ‘motorway’ sites situated on the north fringe of Wieliczka Foothills. These discoveries make an important contribution to our knowledge of the LBK’s early development stages in the upper Vistula estuary. The site’s location in an area replete with salty waters, as well as identified traces of younger settlement connected with saltworks, also prompt reflection on the use of salty waters already at the onset of the Neolithic age.
PL
Artykuł stanowi dalszą część opracowania wyników badań wykopaliskowych prowadzonych przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka w Wieliczce (MŻKW) na wielokulturowym stanowisku archeologicznym nr 8 w Zakrzowie, gm. Niepołomice (AZP 103-58/24). Analizie poddano ślady osadnictwa neolitycznego reprezentującego kulturę ceramiki wstęgowej rytej (KCWR). Nieliczne obiekty kulturowe związane z tą fazą zasiedlenia, zarejestrowane podczas wykopalisk, są najprawdopodobniej pozostałościami jam o bliżej nieokreślonej funkcji gospodarczej, ulokowanych w pewnym oddaleniu od nierozpoznanej jeszcze w tym miejscu osady. Zachowane fragmenty ceramiki naczyniowej pozwoliły na powiązanie tych struktur z tzw. stylem zofipolskim, znanym m.in. z pobliskich stanowisk „autostradowych” usytuowanych na północnym skraju Pogórza Wielickiego. Odkrycia te stanowią istotny przyczynek do stanu wiedzy na temat wczesnych faz rozwojowych KCWR w dorzeczu górnej Wisły. Lokalizacja stanowiska w strefie obfitującej w źródła słone, a także zidentyfikowane ślady młodszego osadnictwa związanego z warzelnictwem solnym, skłaniają również do refleksji nad problematyką eksploatacji solanek już w początkach neolitu.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.