Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Edukacja międzykulturowa i antropologia pogranicza: wspólnota źródeł i dróg rozwoju

100%
Rusek H.
Edukacja Międzykulturowa
|
2019
|
vol. 11
|
issue 2
23-39
EN
Over the last decades, a few subdisciplines of some scientific disciplines have come into being which mostly explore borderlands - e.g. sociology, anthropology, and pedagogy. They could originate only when the specialists in this field had finished their work on the definition of borderland, in which the starting point should be the broad philosophical approach to this problem. Here, the borderland appears as a keyword for modern humanities, referring to many paradigms of contemporary science - it is the meeting of “me” (an individual, group, culture) with the Other, an inevitable encounter which determines the sense of life. The borderland is a meeting of two different paradigms of subjects and every discourse pertains to the relationship Me - You (the Other). The presented study is focused on the shaping of the knowledge concerning the borderland in the contact site between two approaches: of intercultural education as a pedagogical subdiscipline and of anthropology of borderland as a subdiscipline of cultural anthropology. These research orientations seem to be far away from each other - however, in a particular context, the similarities become quite clear. This context is the place where science is practiced - in the unit of the University of Silesia which is located in Cieszyn, in the heart of the Polish-Czech and, therefore, of the Czech-Polish borderland. Education and ethnology as university courses have elaborated - in the process of collaboration and mutual inspiration - original knowledge and interesting research orientations which stem from it. Both disciplines have originated from the same source, their genesis and developmental paths are not only similar but also related. Thus, these aspects of shaping the knowledge of the borderland are worth devoting time and space in a scientific publication.
PL
W ostatnich dekadach powstało kilka subdyscyplin różnych dyscyplin naukowych, dla których pogranicze jest głównym przedmiotem rozważań - należą do nich socjologia, antropologia i pedagogika. Mogły one powstać dopiero wtedy, gdy znawcy tej problematyki uporali się z definicją pogranicza, dla której za punkt wyjścia należałoby uznać filozoficzne, szerokie do tego problemu podejście. Tu pogranicze jawi się jako słowo-klucz współczesnej humanistyki i dotyczy wielu paradygmatów współczesnej nauki: to spotkanie „Ja” - czyli jednostki, grupy, kultury - z innym: nieuniknione i stanowiące o sensie życia. Pogranicze to spotkanie dwóch różniących się paradygmatów podmiotów, to każdy dyskurs dotyczący relacji Ja-Ty (Inny). Przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu jest kształtowanie się wiedzy o pograniczu na styku dwóch podejść: edukacji międzykulturowej jako subdyscypliny pedagogicznej oraz antropologii pogranicza jako subdyscypliny antropologii kulturowej. Te kierunki poszukiwań wydają się dosyć odległe od siebie, a jednak w określonym kontekście podobieństwa między nimi rysują się dosyć wyraźnie. Kontekst ten to miejsce uprawiania nauki: między innymi w zamiejscowej jednostce Uniwersytetu Śląskiego ulokowanej w Cieszynie, a więc w sercu polsko-czeskiego i tym samym czesko-polskiego pogranicza. Obecne tu pedagogika i etnologia jako kierunki studiów wypracowały w procesie współpracy i wzajemnych inspiracji oryginalną wiedzę, która stała się podstawą kształtowania się nowych kierunków badań nad pograniczem. Obydwie dyscypliny wyrosły z jednego źródła, ich geneza i drogi rozwoju są nie tylko podobne, ale można powiedzieć pokrewne. Dlatego warto tym aspektom kształtowania się wiedzy o pograniczu poświęcić czas i miejsce w publikacji naukowej.
2
Content available remote

Youth – religion – the church in a sociological perspective. Continuations

100%
Rusek H.
Przegląd Religioznawczy
|
2018
|
issue 4/270
PL
The inspiration to pursue a research topic or to contribute to the research of other scientists often comes from a single remark, thought or sentence. ‘Continuations’ in the heading suggests that this, too, is the case of this paper. It presents early results of a research project undertaken in 2017 to examine the religiousness of high school and academic youth inhabiting different social environments and coming from different regions of Poland (the Silesian, St Cross and Lesser Poland voivodeships). Research of this kind is undertaken relatively often, and usually focuses on similar topics; was it thus necessary to add yet another new project? The inspiration behind it comes from the findings of Fr. Janusz Mariański, an expert on the religiousness of Poles, which he described in numerous publications and in particular in the latest one: Religious activity of Poles in regression, a paper which forms part of the Anniversary Publication of Prof. Andrzej Wójtowicz. In the paper, J. Mariański summarises the results of multiannual sociological research of the topic. His central thesis points to a slow but consistent diminishing – regression – of Poles’ religious activity in the past decade. Whilst it is still possible to talk about a specific uniqueness of Polish religiosity, it does not mean that it will remain so unique in the future.
3
Publication available in full text mode
Content available

Recenzja: Andrzej Nikitorowicz: „Ukraińcy Podlasia. Dylematy tożsamościowe” Kraków, Wydawnictwo Nomos 2014

100%
Rusek H.
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
|
2015
|
vol. 15
258-260
4
Publication available in full text mode
Content available

Granica - "portret" antropologiczny

100%
Rusek H.
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
|
2011
|
vol. 11
77-88
EN
It is difficult to define the spacious scope of borderland because its only stable point is the borderline. It visibly separates any two parts, two societies with their different systems of values, models and life styles, also often separates “the familiar” from “the foreign”. It is so on the Polish-Czech borderline where the Olza River used to flow through the culturally homogeneous Cieszyn Silesia and currently, as the country borderline, separates two Cieszyn lands going their own and separate ways for over 90 years. Revolutionary changes in Poland and Czech Republic from the turn of the 1980s and 1990s have changed the nature of the borderline which has become the focal point of the most and most intensive transborderline cooperation. Does it mean that the unity of Cieszyn Silesia as a culturally homogeneous and Central European region can return one day? It seems impossible because even the strongest formal relations, administrative actions and intensive mutual contacts will not glue dispersed identities of the inhabitants of both sides of borderland into one Cieszyn identity. Though, the identity of the inhabitants is never homogeneous and clear. It is composed of extremely rich and ethnically diversified material. The people of the borderland move freely from culture to culture, choosing the best contents and models for them, which causes that all dissimilarities are obvious for them and worth acceptance. However these are the people always situated on one side of the border, the one they identify with as their private homeland. The inhabitants of Cieszyn Silesia have two such homelands.
5
Publication available in full text mode
Content available

Recenzja: Miejsce regionalizmu w zachowaniu dziedzictwa kulturowego. Red. Zenon Jasiński, Józef Szymeczek. Cieszyn–Opole, Kongres Polaków w Republice Czeskiej – Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, 2017, 336 stron

100%
Rusek H.
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
|
2018
|
vol. 18
270-273
6
Publication available in full text mode
Content available

Dziedzictwo i pamięć. Szkic o nieobecnej kulturze polskich Żydów

100%
Rusek H.
Edukacja Międzykulturowa
|
2022
|
vol. 16
|
issue 1
50-63
PL
Głównym problemem badawczym opracowania są pytania o to, czy dzisiaj już nieobecna w przestrzeni społecznej lokalnej społeczności kultura uznawana jest za jej dziedzictwo kulturowe? Czy i jak kultura ta zapisała się w pamięci mieszkańców małego miasta, czy wpisuje się w kontekst edukacji regionalnej? Osią artykułu jest kultura żydowska obecna do czasu II wojny światowej w dwóch świętokrzyskich sztetlach – „żydowskich miasteczkach”: we Włoszczowie i Chmielniku. Są to dwa przeciwstawne przykłady budowania tożsamości kulturowej i społecznej miasta w kontekście prawie całkowitej nieobecności kultury żydowskiej i w drugim przypadku, jej szerokiej rewitalizacji. Z prezentowanych badań socjologicznych i antropologicznych wynika, że kontekst ten uwarunkowany jest społecznie i politycznie, a przede wszystkim pożądane jest w procesie przywoływania z przeszłości – tu kontrowersyjnej – nieobecnej kultury, pojawienie się społecznych liderów nazwanych liderami dziedzictwa kulturowego, osób zdolnych organizacyjnie zainicjować działania wsparte określoną podstawą ideologiczną.
EN
The main research problem of the study is the question whether a culture that is already absent from the social space of a local community is the community’s cultural heritage. Has such a culture been remembered by the inhabitants of a small town and how does it fit into the context of regional education? The axis of the article is the Jewish culture that was present until World War II in two shtetls – “Jewish towns” – in the Świętokrzyskie region: in Włoszczowa and Chmielnik. These are two opposite examples of building a town’s cultural and social identity in the context of the almost complete absence of the Jewish culture and, in the second case, its extensive revitalization. The presented sociological and anthropological research shows that this context is socially and politically conditioned, and (above all) that in order to recall an absent culture from the controversial past, the emergence of social leaders, called leaders of cultural heritage, is desirable. They are organizationally able to initiate activities supported by a sound ideological basis.
7
Publication available in full text mode
Content available

Przemiany kulturowe z wojną w tle – eliminowanie kultury rosyjskiej z przestrzeni kultury zachodniej jako forma solidarności z narodem i kulturą Ukrainy

100%
Rusek H.
Edukacja Międzykulturowa
|
2024
|
vol. 24
|
issue 1
30-44
PL
Osią przewodnią artykułu są zjawiska społeczno-kulturowe zaistniałe z chwilą wybuchu w 2022 roku rosyjsko-ukraińskiej wojny, która spowodowała ważne przemiany nie tylko w Europie, ale także w innych regionach świata. Przemiany te mają oczywiste wymiary: polityczny, ekonomiczny, demograficzny, społeczny oraz mniej oczywisty wymiar kulturowy. Ten ostatni przybiera różne formy, wśród których jedna budzi szczególnie wiele kontrowersji – jest to eliminowanie różnymi sposobami kultury rosyjskiej z przestrzeni kultury państw zachodnich i innych, w tym Polski. Podłożem tego zjawiska jest solidaryzowanie się z narodem ukraińskim i próba oddziaływania na postawy społeczeństwa rosyjskiego, w większości, jak wskazują badania, popierającego inwazję rosyjską. Bojkot dotyczy głównie kultury artystycznej, symbolicznej w zakresie dzieł zarówno żyjących, jak i nieżyjących twórców, wytworów współczesnych i zaliczanych do klasycznych, artystów zarówno popierających wojnę, jak i jej przeciwnych. Na tym tle toczy się publiczna dyskusja dotycząca zasadności stosowania wszelkich form bojkotu oraz kwestii odpowiedzialności zbiorowej. Kontekstem teoretycznym dla rozważań nad owymi zjawiskami jest przytoczona koncepcja cancel culture – kultury anulowania. Ilustracją empiryczną natomiast są badania dotyczące omawianych zjawisk oparte na opinii studentów nauk społecznych.
EN
The main axis of the article is the socio-cultural phenomena occurring since the outbreak of the Russian invasion in Ukraine in 2022, which has caused important changes not only in Europe, but also in other regions of the world. These changes have obvious political, economic, demographic, social and less obvious cultural dimensions. The latter take various forms, among which one is particularly controversial – it is the elimination of Russian culture from the cultural space of Western and other countries, among them Poland. This stems from solidarity with the Ukrainian people and an attempt to influence the attitudes of the Russian society, who, as research indicates, endorse the Russian invasion. The boycott mainly concerns artistic culture, symbolic in terms of the works of both living and deceased artists, contemporary and classical creations, both pro and anti-war artists. Against this background, a public discussion unfolds on the legitimacy of all forms of boycott and the issue of collective responsibility. The theoretical context for the consideration of these phenomena is the concept of cancel culture. Empirical illustrations, on the other hand, are the studies on the discussed phenomena based on the opinion of students of social sciences.
8
Publication available in full text mode
Content available

Od redakcji

38%
Rusek H.
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
|
2015
|
vol. 15
9-12
9
Publication available in full text mode
Content available

Wstęp

32%
Rusek H.
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
|
2012
|
vol. 12
7-9
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.