Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Demarkacja nauki i religii

100%
PL
Demarkacja nauki i religii jest zagadnieniem szeroko dyskutowanym, nurtującym środowiska naukowe i filozoficzne od wielu dziesiątków lat. Uczeni chcieliby dysponować niezawodnym narzędziem umożliwiającym skuteczne odróżnienie obu tych dziedzin. Istnieją wprawdzie modele określające relacje pomiędzy nauką a religią: komplementaryzm oraz kompartmentalizm, jednakże współcześnie coraz częściej są one kwestionowane. W dodatku, wśród naukowców i filozofów nie ma zgody co do jednoznacznych kryteriów wytyczających granicę pomiędzy teoriami naukowymi a tymi, których za naukowe uznać nie można. Stephen C. Meyer w swoim artykule podjął się analizy prób wytyczenia linii demarkacyjnej pomiędzy nauką a religią. Prezentuje argumenty zwolenników idei ścisłego ich odseparowania oraz wskazuje mankamenty tego podejścia. Sugeruje, że zdefiniowanie kryteriów, na podstawie których można by oddzielić naukę od pseudonauki, jest wysoce problematyczne, jeśli nie niemożliwe. Większość współczesnych filozofów coraz bardziej skłania się ku uznaniu, że istotną kwestią nie jest to, czy teoria jest naukowa, ale to, czy jest prawdziwa lub czy ma uzasadnienie dowodowe. Meyer omawia ponadto osiągnięcia współczesnej filozofii nauki, zwłaszcza wyniki prac nad metodami nauk historycznych, które stosowane są także w dyskursach filozoficznych i religijnych. Na ich podstawie przyjmuje, że między różnorakimi teoriami pochodzenia, stanowiącymi przedmiot sporu kreacjonizmu z ewolucjonizmem, występują głębokie podobieństwa metodologiczne i logiczne. Pomiędzy kreacjonizmem i teorią inteligentnego projektu a naturalistycznymi teoriami ewolucji zachodzi - jego zdaniem - relacja "metodologicznej równoważności". Oznacza to, że jeżeli tylko o ich statusie poznawczym rozstrzyga się za pomocą tych samych kryteriów demarkacyjnych, to wszystkie te ujęcia uznać można albo za jednakowo naukowe, albo w równym stopniu nienaukowe.
EN
Author analyzes attempts to draw a demarcation line between science and religion. He presents arguments of proponents of the idea of strict separation of these domains and indicates flaws of this approach. He suggest also that defining the criteria which could serve as the basis of demarcation of science and pseudoscience is highly problematic, if not impossible. Most modern philosophers are more and more inclined toward to recognize that what is crucial is not whether a theory is scientific but whether it is true or evidentially justified. Author discusses also achievements of modern philosophy of science, especially the results of work on the methods of historical science which are applied also in philosophical and religious discourses. On the basis of this methods author concludes that there exist deep methodological and logical similarities between various theories of origin which are the core of creation-evolution controversy. In his opinion, there is relation of “methodological equivalence” between creationism, intelligent design theory and naturalistic theories of evolution. It means that if we determine their epistemic status on the basis of the same demarcation criteria, then all these approaches can be recognized as equally scientific or equally unscientific.
PL
Niniejszy esej jest oceną rywalizujących wyjaśnień pochodzenia informacji koniecznej do zbudowania pierwszej komórki żywej. Dokonanie tej oceny wymagało będzie określenia, co biologowie rozumieją przez termin informacja w zastosowaniu do makrocząsteczek biologicznych. Jak wielu badaczy zauważyło, „informacja” może oznaczać kilka teoretycznie odmiennych pojęć. W niniejszym eseju postaram się usunąć tę wieloznaczność i dokładnie określę, jakiego rodzaju informacji badacze pochodzenia życia muszą wyjaśnić „powstanie”. Najpierw należy scharakteryzować informację zawartą w DNA, RNA i białkach jako eksplanandum (fakt wymagający wyjaśnienia), a następnie ocenić skuteczność rywalizujących klas wyjaśnień pochodzenia informacji biologicznej (czyli rywalizujących eksplanansów). W części I postaram się wykazać, że biologowie molekularni stosowali termin informacja konsekwentnie w odniesieniu do łącznych właściwości złożoności i funkcjonalnej specyficzności lub specyfikacji. W części II ocenię rywalizujące rodzaje wyjaśnień pochodzenia wyspecyfikowanej informacji biologicznej, koniecznej do wytworzenia pierwszego układu żywego. Część II obejmie także krytykę adekwatności przyczynowej teorii ewolucji chemicznej, opartych na „przypadku”, „konieczności” i na mieszance tych dwu. W konkludującej części III zawrę sugestię, że zjawisko informacji rozumianej jako wyspecyfikowana złożoność wymaga radykalnie odmiennego ujęcia eksplanacyjnego. Będę w szczególności argumentował, że nasza aktualna wiedza na temat sił przyczynowych nasuwa hipotezę inteligentnego projektu jako lepsze, bardziej adekwatne przyczynowo wyjaśnienie powstania wyspecyfikowanej złożoności (zdefiniowanej tak informacji), występującej w dużych molekułach biologicznych, takich jak DNA, RNA i białka.
EN
This essay will evaluate competing explanations for the origin of the information necessary to build the first living cell. To do so will require determining what biologists have meant by the term information as it has been applied to biomacromolecules. As many have noted, „information” can denote several theoretically distinct concepts. This essay will attempt to eliminate this ambiguity and to determine precisely what type of information origin-of-life researchers must explain „the origin of.” What follows will first seek to characterize the information in DNA, RNA, and proteins as an explanandum (a fact in need of explanation) and, second, to evaluate the efficacy of competing classes of explanation for the origin of biological information (that is, the competing explanans). Part I will seek to show that molecular biologists have used the term information consistently to refer to the joint properties of complexity and functional specificity or specification. Part II will evaluate competing types of explanation for the origin of the specified biological information necessary to produce the first living system. Part II will critique the causal adequacy of chemical evolutionary theories based on „chance,” „necessity,” and the combination of the two. A concluding part III will suggest that the phenomenon of information understood as specified complexity requires a radically different explanatory approach. In particular, I will argue that our present knowledge of causal powers suggests intelligent design as a better, more causally adequate explanation for the origin of the specified complexity (the information so defined) present in large biomolecules such as DNA RNA, and proteins.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.