Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Intellectus Quaerens Fidem: Georges Florovsky on the Relation between Philosophy and Theology

100%
Rojek P.
Roczniki Filozoficzne
|
2016
|
vol. 64
|
issue 4
149-165
EN
In this paper I take a closer look at Fr. Georges Florovsky’s original view on the relation be­tween philosophy and theology. I argue that he tried to formulate an approach based on patristic ex­perience and opposed to the dominating secular paradigm of philosophy. In some sense he wanted to reverse the traditional account. As Teresa Obolevitch aptly suggested, he wanted to replace the principle fides quaerens intellectum by the rule intellectus quaerens fidem. In that first default case the faith needs to be justified or proved by the reason, in the second, unobvious one, the faith has an absolute priority and illuminates itself the natural thought. According to Florovsky, philosophy should not attempt to ground the theology, formulating arguments for the existence of God or prov­ing the coherence of theism, but rather should accept theology as a fundamental premise and then develop a new, non-secular account for the old philosophical topics.
PL
W artykule tym przyglądam się oryginalnym poglądom o. Gieorgija Fłorowskiego na relację między filozofią a teologią. Staram się pokazać, że próbował on sformułować podejście, oparte na doświadczeniu Ojców Kościoła, mające stanowić alternatywę dla dominującego sekularnego paradygmatu w filozofii. W pewnym sensie chciał on odwrócić tradycyjne ujęcie. Jak słusznie zwróciła uwagę s. Teresa Obolevitch, chciał on zastąpić zasadę fides quaerens intellectum przez regułę intellectus quaerens fidem. W tym pierwszym, domyślnym wypadku, wiara ma być uzasad­niana czy dowodzona przez rozum, w tym drugim, nieoczywistym, wiara zachowuje przewagę i sama oświeca naturalny rozum. Według Fłorowskiego, filozofia nie powinna więc ugruntowywać teologii, formułując argumenty za istnieniem Boga czy dowodząc spójności teizmu, ale raczej przyjąć teologię jako fundamentalną przesłankę i następnie rozwijać nowe, nie sekularne podejścia do starych filozoficznych tematów.
2
Publication available in full text mode
Content available

Kulturowe sprzeczności komunizmu.

100%
Rojek P.
Kultura i Polityka
|
2008
|
issue 2-3
170-186
PL
System komunistyczny, czyli porządek społeczny, polityczny i gospodarczy, budowany według zasad ideologii marksizmu-leninizmu był wewnętrznie sprzeczny − pełna realizacja zasad tej ideologii uniemożliwiała życie społeczne, polityczne i gospodarcze. Wydaje się, że głównym źródłem tej sprzeczności była forma ideologii komunistycznej, która uznawała sama siebie za a priori prawdziwą i dobrą oraz jedynie prawdziwą i dobrą. Próba urzeczywistnienia tej ideologii prowadziła do dymorfizmu w dziedzinie dyskursu społecznego oraz w sferze polityki i gospodarki. W tych dwóch ostatnich sferach można wręcz mówić o antynomii systemu komunistycznego, którego założenia ideologiczne zagrażały jego samemu istnieniu. W rezultacie warunkiem przetrwania systemu było paradoksalnie ograniczanie swojej realizacji przez dopuszczanie niekontrolowanych przez siebie obiegów.
EN
The communist system, that is the social, political and economical system constructed according to the principles of Marxists-Leninist ideology was contradictory. Full realization of that ideology made social, political and economical life impossible. It is argued that the main cause of this contradiction was the form of the communist ideology, which considered itself a priori true and good, and solely true and good. An attempt at realization of this ideology yields dimorphism in social discourse, politics and economy. In the politics and economy one may even say about the antinomy of the communist system, which threatened its existence. In order to survive, the communist system was forced to accept circulations in economy and politics beyond its own control.
3

Internalizacja relacji

100%
Rojek P.
Kwartalnik Filozoficzny
|
2019
|
vol. 47
|
issue 2
119 - 147
EN
The discussion about internal and external relations usually concerns the question of what kind of relations exist. In this paper, I take up another question, namely whether external relations can become internal and internal relations become external. My starting point is the concept of a “relational collapse” formulated by the Soviet and Ukrainian philosopher Avenir Uemov. I try to develop his idea, distinguishing two senses of internal relation, based on the concepts of ground and essence. As I argue, internalisation may consist either in the groundation or the essentialisation of relations. Contrary to Uemov, both of these processes seem to be reversible, so we should also introduce the concepts of ungroundation and accidentalisation of relations. These four concepts form the framework for a general theory of internalisation and externalisation of relations. This framework seems to be particularly useful for the analysis of certain problems in social ontology.
4
Publication available in full text mode
Content available

Jak dwoje staje się jednym? Pojęcie tożsamości u Pawła Florenskiego

100%
Rojek P.
Roczniki Filozoficzne
|
2017
|
vol. 65
|
issue 4
251-270
PL
Paweł Florenski starał się sformułować ontologiczną teorię miłości. Uważał on, że miłość jest nie tylko zjawiskiem psychicznym, lecz zakłada także jakiegoś rodzaju rzeczywiste zjednoczenie. Florenski proponował, by rozumieć je jako współistotność. Dwa numerycznie różne podmioty mogą stać się czymś jednym dzięki swojej numerycznie tożsamej istocie. Prócz tego Florenski zarysował teorię ontologiczną opartą na odróżnieniu między rzeczami a osobami. Wydaje się, że uznawał on wiązkową teorię przedmiotów i nominalizm tropowy dla kategorii rzeczy i teorię substratu połączoną z realizmem dla kategorii osób. Pogląd Florenskiego można więc uznać za jedno ze stanowisk w dyskusji o zasadzie identyczności nieodróżnialnych. Staram się także pokazać, że można przezwyciężyć pewne poważne problemy filozoficzne i teologiczne ontologii miłości Florenskiego jeśli doda się do niej patrystyczne rozróżnienie między istotą a energią.
EN
Pavel Florensky attempted to formulate an ontological theory of love. He believed that love is not merely a psychological phenomenon but also implies a kind of real unification. Florensky proposed to understand the latter in terms of consubstantiality. Two numerically distinct subjects might become one in virtue of their numerically identical essence. Besides that Florensky sketched an ontological theory based on the distinction between things and persons. It seems that he held a bundle theory of objects, a trope nominalism for things, and a substrate theory combined with realism for persons. Florensky’s view might be therefore taken as a position in the debate on the principle of the identity of indiscernibles. Finally, I suggest that the serious philosophical and theological problems of Florensky’s ontology of love might be overcome by adding to his theory the patristic distinction between essence and energies.
5
Content available remote

Ostatnia książka Andrzeja Walickiego

100%
Rojek P.
Stan Rzeczy
|
2020
|
issue 1(18) Herezja
21-38
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.