Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Ewolucja wybranych elementów systemu politycznego Pierwszej i Drugiej Republiki Litewskiej

100%
Malużinas M.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2023
|
vol. 77
164-189
PL
Korzenie litewskiego systemu politycznego poprzedzają o kilka dekad powstanie nowoczesnego państwa litewskiego w 1918 r. Przez ponad sto lat przed uzyskaniem niepodległości Litwa była zintegrowaną częścią imperium carskiej Rosji, a w latach 1940–1991 republiką związkową ZSRR. Po ponownym odzyskaniu niepodległości w 1991 r., kształtując nowy system polityczny, litewskie elity polityczne postanowiły nawiązać do wzorców systemowych i instytucjonalnych z krótkiego okresu funkcjonowania demokratycznych rządów w I Republice Litewskiej. Celem pracy jest analiza ewolucji systemu politycznego Litwy i poszczególnych elementów wpływających na jego przemiany w latach 1920–1926 i 1990–2020. Przeprowadzona analiza umożliwiła wykazanie podobieństw i różnic w poszczególnych okresach ewolucji demokracji, co było niezwykle pomocne przy wskazywaniu kierunków rozwoju systemów politycznych i ich poszczególnych elementów.
EN
The roots of the Lithuanian political system precede the emergence of the modern Lithuanian state in 1918 by several decades. For over a hundred years before independence, Lithuania was an integrated part of the imperial tsarist Russia, and in 1940–1991, a union republic of the USSR. After regaining independence in 1991, while shaping the new political system, the Lithuanian political elite decided to refer to the systemic and institutional patterns from the short period of the functioning of democratic governments in the First Republic of Lithuania. The aim of the study is to analyze the evolution of the Lithuanian political system and the individual elements influencing its changes in the years 1920–1926 and 1990–2020. As a result, it was possible to demonstrate the similarities and differences in particular periods of the evolution of democracy, which was extremely helpful in indicating the directions of development of political systems and their individual elements.
2
Publication available in full text mode
Content available

Wybory parlamentarne w czasie pandemii COVID-19. Przykład wyborów litewskich w 2020 r.

100%
Malużinas M.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2021
|
vol. 69
216-233
EN
The subject of this article are the parliamentary elections in the Republic of Lithuania. An analysis of the course and institutional conditions of the elections that took place in Lithuania in October 2020 during the ongoing Covid-19 pandemic was undertaken. The article analyzes such elements as: the results of the elections in Lithuania in 2020, new electoral regulations, as well as the implementation of new voting methods during the pandemic. In addition, the issues of the course of the election campaign were also raised, which was conducted in the conditions of restrictions that were made to increase the safety of voters and reduce the transmission of the SARS-CoV-2 coronavirus.
PL
Przedmiotem niniejszego artykułu są wybory parlamentarne w Republice Litewskiej. Podjęto się analizy przebiegu i uwarunkowań instytucjonalnych wyborów, które odbyły się na Litwie w październiku 2020 roku w czasie trwającej pandemii Covid-19. W artykule przeanalizowano takie elementy, jak: wyniki wyborów na Litwie w 2020 r., nowe regulacje wyborcze, a także zaimplementowane nowe techniki głosowania w czasie pandemii. Oprócz tego poruszono także zagadnienia przebiegu kampanii wyborczej, która prowadzona była w warunkach obostrzeń i ograniczeń, które miały zwiększyć bezpieczeństwo wyborców oraz zmniejszyć transmisję koronawirusa SARS-CoV-2.
3
Publication available in full text mode
Content available

Lithuanian Democracy under the State of Emergency : Will the COVID-19 Pandemic Affect the Assessment of the State of Democracy in the Country? – System Analysis

100%
Malużinas M.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2021
|
vol. 72
88-105
PL
Od pierwszego kwartału 2020 r. cały świat zmaga się z pandemią SARS-CoV-2. Rządy kolejnych państw ze względów bezpieczeństwa wprowadzają ograniczenia i zakazy, mające służyć ograniczeniu transmisji wirusa i zmniejszeniu zagrożenia zdrowotnego obywateli. Skalę problemu najlepiej ilustrują rosnące liczby zakażeń i zgonów. Oprócz globalnego zagrożenia epidemicznego pandemia unaoczniła wiele innych problemów i wyzwań, które ujawniły się także w rosnącym kryzysie demokracji na świecie. W artykule, wykorzystując podejście systemowe, postanowiono dokonać analizy stanu i problemów współczesnej demokracji litewskiej w warunkach pandemii, koncentrując się także na wskaźnikach demokracji i badaniach opinii społecznej. Oceniono m.in. stan demokracji litewskiej, system polityczny i jego otwartość na obywateli.
EN
Since the first quarter of 2020, the whole world has been struggling with the SARS-CoV-2 pandemic. More and more governments are introducing restrictions and bans for security reasons, with the aim of limiting the transmission of the virus and reducing health risks for citizens. The scale of the problem is best illustrated by the rising numbers of infections and deaths. In addition to the epidemic threat worldwide, the pandemic has brought to light many other problems and challenges. One of them is growing crisis of democracy around the world. Using a systemic approach, the article sets out to analyse the state and problems of contemporary Lithuanian democracy under pandemic conditions, focusing also on indicators of democracy and public opinion polls. It evaluates, inter alia, the state of Lithuanian democracy, the political system and its openness to citizens.
4
Publication available in full text mode
Content available

Zadania Kontrolera Sejmu (ombudsmana) Republiki Litewskiej w świetle ustawy z 4 listopada 2004 r. o kontrolerach sejmowych

100%
Malużinas M.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2023
|
issue 1(71)
135-147
PL
Celem niniejszego artykułu jest analiza zadań Kontrolera Sejmu w Republice Litewskiej. W artykule wzięto pod uwagę ustawę o kontrolerach Sejmu Republiki Litewskiej z 2004 r., dokonując oceny najważniejszych przepisów prawnych, zawartych w tymże akcie. Analiza zadań kontrolera Sejmu Republiki Litewskiej w świetle litewskiej ustawy wydaje się być zagadnieniem wartym naukowej eksploracji, bowiem brakuje w polskiej literaturze specjalistycznej rozważań na ten temat. Przedmiot analizy jest zagadnieniem nadal aktualnym, gdyż Litwa – podobnie jak państwa Europy Środkowej i Wschodniej – w okresie transformacji ustrojowej powołała do życia instytucję ombudsmana, który stoi na straży przestrzegania praw obywateli. Realizacji celu badawczego służyło zastosowanie metody analizy instytucjonalno-prawnej, która pomocna była w analizie litewskich aktów prawnych.
EN
The purpose of this article is to analyze the tasks of the Parliament’s Inspector (Ombudsman) in the Republic of Lithuania. The article takes into account the 2004 Act on Parliament’s Inspectors of the Republic of Lithuania, assessing the most important legal provisions contained in that act. The analysis of the tasks of the inspector of the Parliament of the Republic of Lithuania in the light of the Lithuanian act seems to be an issue worth scientific exploration. In the Polish specialist literature lacks considerations on this subject. The subject of the analysis is still a topical, because Lithuania – similarly to the countries of Central and Eastern Europe – during the political transformation established the institution of the ombudsman, which protects the rights of citizens. The research goal was achieved by using the method of institutional and legal analysis, which was helpful in the analysis of Lithuanian legal acts.
5
Publication available in full text mode
Content available

Pozycja ustrojowa prezydenta w systemie parlamentarnym i semiprezydenckim w świetle konstytucji litewskich z 1922 r. i 1992 r.

100%
Malużinas M.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2022
|
issue 1 (65)
173-183
PL
Celem niniejszego artykułu jest analiza pozycji ustrojowej prezydenta w systemie parlamentarnym Litwy międzywojennej oraz w systemie semiprezydenckim Litwy współczesnej. W artykule wzięto pod uwagę regulacje konstytucji litewskich z 1922 r. oraz 1992 r., dokonując oceny najważniejszych przepisów prawnych, dotyczących pozycji ustrojowej głowy państwa. Temat będący przedmiotem analizy jest nadal aktualny, gdyż Litwa podobnie jak w okresie pierwszej niepodległości, po latach wróciła w dużej mierze do przedwojennych rozwiązań (m.in. reaktywując instytucję głowy państwa). Wskazanie różnic i podobieństw w zakresie pozycji ustrojowej instytucji głowy państwa w świetle litewskich ustaw zasadniczych wydaje się być zagadnieniem wartym naukowej eksploracji.
EN
This article aims to analyze the political position of the president in the parliamentary systems of interwar Lithuania and the semi-presidential system of modern Lithuania. The analysis covers the regulations of Lithuanian constitutions of 1922 and 1992. The article assesses the most important legal provisions concerning the political position of the head of state. The subject of the analysis is still relevant, as Lithuania, like during the first independence period, adopted the same political system, restoring its pre-war solutions (including reactivating the institution of the head of state). Identifying the differences and similarities in the systemic position of the institution of the head of state in the light of the Lithuanian basic laws seems to be an issue worth scientific research.
6
Publication available in full text mode
Content available

The Role of Small States in Promoting International Security: Lithuania Strategy

100%
Malużinas M.
Przegląd Strategiczny
|
2023
|
issue 16
155-166
PL
Celem artykułu jest analiza podejmowanych działań na rzecz budowania bezpieczeństwa regionu przez litewską politykę zagraniczną na arenie międzynarodowej w dobie rosyjskiej inwazji na Ukrainę. W niniejszym artykule starano się zweryfikować hipotezę, która zakłada, że małe państwa są w stanie uruchomić proces, który może przynieść korzyści całemu regionowi, a tym samym przyczynić się do budowania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Podstawą teoretyczną badań jest teoria poststrukturalna, z jej perspektywy Litwa akceptuje i aktywnie kształtuje swoją tożsamość małego państwa, która jest określana przede wszystkim w relacji do wielkiego i groźnego sąsiada. Pozwala to wytłumaczyć konsekwentne dążenie małego państwa do integracji i bycie aktywnym graczem na arenie międzynarodowej, która miała pomóc odciąć się od sowieckiej przeszłości i „powrócić do Zachodu”. Tym samym niniejsze opracowanie wnosi wkład w wiedzę na temat praktyki stosunków międzynarodowych poprzez refleksję nad rosnącą rolą krajów bałtyckich.
EN
The aim of the present article is to analyse the efforts taken aimed to build the security of the region as part of Lithuanian foreign policy in the international arena in the era of the Russian invasion of Ukraine. This article seeks to verify the hypothesis that small states are able to set in motion a process that can benefit the entire region, and thus they may contribute to building international peace and security. The theoretical basis of the research is post-structural theory, from its perspective Lithuania accepts and actively shapes its identity as a small state, which is defined primarily in relation to its large and dangerous neighbor. This helps explain the small country’s consistent pursuit of integration and being an active player in the international arena, which was supposed to help it break away from the Soviet past and “return to the West.” Thus, this study contributes to knowledge on the practice of international relations by reflecting on the growing role of the Baltic States.
7
Publication available in full text mode
Content available

Polityka zagraniczna prezydenta Litwy – Ginatautasa Nausėdy w latach 2019–2022. Kontynuacja czy zmiana?

100%
Malużinas M.
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
|
2022
|
issue 4
65-96
EN
The article aims to analyze the foreign policy pursued by the President of the Republic of Lithuania, Gitanas Nausėd, in 2019–2022, and attempts to assess the main directions of its activities in this aspect. The analysis aims to answer the question whether the foreign policy pursued by the Lithuanian president is a continuation of his predecessor’s policy or a change in the chosen directions (and if so – to what extent). The theoretical basis of the research is the Gustavsson model based on the analysis of various stages of changes in foreign policy.
PL
Celem niniejszego artykułu jest analiza polityki zagranicznej prowadzonej przez prezydenta Republiki Litewskiej Gitanasa Nausėda w latach 2019–2022 oraz próba oceny głównych kierunków jego działalności w tym aspekcie. Celem analizy jest odpowiedź na pytanie, czy prowadzona przez prezydenta Litwy polityka zagraniczna jest kontynuacją polityki jego poprzednika czy też zmianą obranych kierunków (a jeśli tak – to w jakim zakresie). Podstawą teoretyczną badań jest model Gustavssona, który opiera się na analizie różnych etapów zmian w polityce zagranicznej.
8
Publication available in full text mode
Content available

Zadania Kontrolera Sejmu (ombudsmana) Republiki Litewskiej

100%
Malużinas M.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
|
2023
|
vol. 30
|
issue 2
71-83
EN
The purpose of this article is to analyze the tasks performed by the institution of the Sejm controller in the republic of lithuania. the article takes into account three laws on auditors of the sejm of the republic of lithuania of 1994, 1998 and 2004, assessing the most important legal provisions contained in these documents. The analysis of the systemic position of the controller of the Sejm of the Republic of lithuania in the light of lithuanian laws seems to be an issue worth scientific exploration, as Polish specialist literature lacks considerations on this subject. the subject of the analysis is still a topical issue, as lithuania – similarly to the countries of Central and Eastern Europe – established the institution of the ombudsman during the period of political transformation, which safeguards the rights of citizens. the research goal was achieved through the use of the method of institutional and legal analysis, which was helpful in the analysis of Lithuanian legal acts.
PL
Celem niniejszego artykułu jest analiza zadań wykonywanych przez instytucję kontrolera sejmu w republice litewskiej. W artykule wzięto pod uwagę trzy ustawy o kontrolerach sejmu republiki litewskiej z 1994 r., 1998 r. oraz 2004 r., dokonując oceny najważniejszych przepisów prawnych, zawartych w tychże dokumentach. analiza pozycji ustrojowej kontrolera sejmu republiki litewskiej w świetle litewskich ustaw wydaje się być zagadnieniem wartym naukowej eksploracji, brakuje bowiem w polskiej literaturze specjalistycznej rozważań na ten temat. Przedmiot analizy jest tematem nadal aktualnym, gdyż Litwa – podobnie jak państwa Europy Środkowej i Wschodniej – w okresie transformacji ustrojowej powołała do życia instytucję ombudsmana, który stoi na straży przestrzegania praw obywateli. realizacji celu badawczego służyło zastosowanie metody analizy instytucjonalno-prawnej, która była pomocna w analizie litewskich aktów prawnych. W niniejszej pracy zostanie podjęta próba odpowiedzi m.in. na takie pytanie badawcze, jak: jakie zadania powierzył ustawodawca litewski instytucji ombudsmana?; do którego z modeli ombudsmana należy zaliczyć model litewski, biorąc pod uwagę usytuowanie i zadania niniejszej instytucji? Hipoteza badawcza sformułowana w niniejszym artykule opiera się na założeniu, iż litewska instytucja ombudsmana jest organem obarczonym szerokim zakresem zadań.
9
Publication available in full text mode
Content available

Actions by Ernestas Galvanauskas Towards the Hymans Plan – Internal Political Circumstances

100%
Malużinas M.
Studia i Analizy Nauk o Polityce
|
2023
|
issue 1
EN
Ernestas Galvanauskas – politician, scientist and public figure – is a person little known to public opinion not only in Lithuania but also in Poland. However, Lithuanian historians and political scientists see him as one of the more influential politicians who contributed to the construction of the Lithuanian state, more than Prime Minister Augustinas Voldemaras or President Antanas Smetona. The revival of the Lithuanian state is inextricably linked with the person of E. Galvanauskas. He was involved in the process of modernization of Klaipeda, led to the development of Lithuanian economics, which he applied in practice to manage the country’s economy. The research objective of this article is an in-depth analysis of the diplomatic activities of E. Galvanauskas in relation to the Hymans plan while he was Prime Minister of the government and Minister of Foreign Affairs. The Polish literature on the subject lacks sources concerning the history of Lithuania and Lithuanian-Polish relations in the interwar period, especially in the context of E. Galvanauskas’ political activity.
PL
Ernestas Galvanauskas – polityk, naukowiec i osoba publiczna – jest postacią mało znaną opinii społecznej nie tylko na Litwie, ale i w Polsce. Litewscy historycy i politologowie postrzegają go jednak jako jednego z bardziej wpływowych polityków, który przyczynił się do budowania państwowego bytu litewskiego, bardziej niż premier Augustinas Voldemaras czy prezydent Antanas Smetona. Odrodzenie państwa litewskiego nierozerwalnie wiąże się z osobą E. Galvanauskasa. Był on zaangażowany w proces modernizacji Kłajpedy, doprowadził do rozwoju ekonomii litewskiej, którą zastosował w praktyce do zarządzania gospodarką kraju. Cel badawczy niniejszego artykułu stanowi pogłębiona analiza działalności dyplomatycznej E. Galvanauskasa wobec planu Hymansa, w czasie gdy pełnił on funkcje premiera rządu oraz ministra sprawa zagranicznych. W polskiej literaturze przedmiotu brakuje źródeł dotyczących problematyki dziejów Litwy i relacji litewsko-polskich w okresie międzywojennym, zwłaszcza w kontekście aktywności politycznej E. Galvanauskasa.
10
Publication available in full text mode
Content available

Armoured Information as a Promising Concept to Reduce Disinformation – a New Element of Armoured Democracy?

100%
Malużinas M.
Studia i Analizy Nauk o Polityce
|
2023
|
issue 2
EN
The aim of this article is to present the concept of armoured information, the primary task of which is to protect transmitted data (information). The article attempts to show the close relationship between the concept of armoured information and the category of armoured democracy or the recently developed category of armoured constitution. The common feature of the distinguished concepts is the aim to preserve the political order, especially its structural elements, which are democracy and its procedures. This is done by protecting reliable information showing a comprehensive, objective picture of the reality described, which in turn translates into a better quality of democracy and its protection in the respective country.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji informacji opancerzonej, której podstawowym zadaniem jest ochrona przekazywanych danych (informacji). Artykuł podejmuje próbę ukazania ścisłego związku idei informacji opancerzonej z kategorią demokracji opancerzonej czy z niedawno powstałą kategorią konstytucji opancerzonej. Cechą wspólną wyróżnionych koncepcji jest dążenie do zachowania porządku politycznego, a szczególnie jego strukturalnych elementów, jakimi są demokracja i jej procedury. Dokonuje się to poprzez ochronę rzetelnej informacji ukazującej całościowy, obiektywny obraz opisywanej rzeczywistości, co z kolei przekłada się na lepszą jakość demokracji i jej zabezpieczenie w danym państwie.
11
Publication available in full text mode
Content available

Alternatywne procedury głosowania w polskim i litewskim prawie wyborczym

63%
Malużinas M., Górny M.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2022
|
vol. 73
45-61
EN
Organizing voting in general elections only in the traditional way (i.e., at the ballot boxes) may make it difficult for more and more voters to participate. This is due to the increasing mobility of society and the fact that citizens are away from home on election day, the aging population and much more difficult access of the old and the sick to polling stations, and – as shown in the years 2020–2021 – unexpected epidemic crises that affect public health, which in turn translates into the election process. This article focuses on alternative voting methods in Poland and Lithuania. The main intention of the authors is to analyze the legal basis and compare the functioning of alternative voting procedures in the electoral systems of both countries, as well as to answer the question about the possibility of introducing new forms of voting that could increase the health safety of voters and ensure the democratic nature of elections in emergency situations. The motivation to take up this topic were: the wprowapresidential elections in Poland in 2020 and the parliamentary elections in Lithuania in 2021, during which not only alternative voting methods were used (e.g., correspondence voting), but also the possibility of implementing completely new solutions – safe in the event of spreading coronavirus pandemic.
PL
Organizowanie głosowania w wyborach powszechnych wyłącznie w tradycyjny sposób (tj. przy urnach wyborczych) może utrudniać udział coraz większym grupom wyborców. Dzieje się tak ze względu na m.in.: coraz większą mobilność społeczeństwa, a co za tym idzie, przebywanie obywateli w dniu wyborów poza miejscem zamieszkania; starzenie się społeczeństwa i znacznie trudniejszy dostęp osób starych i chorych do lokali wyborczych z uwagi na ograniczenia mobilności; niespodziewane kryzysy epidemiczne, które wpływają na zagrożenie zdrowia publicznego, co pokazały lata 2020–2021. Wszystko to przekłada się na proces wyborczy. Przedmiotem niniejszego artykułu są alternatywne metody głosowania w Polsce i na Litwie. Zamierzeniem autorów jest analiza podstaw prawnych i porównanie funkcjonowania alternatywnych procedur głosowania w systemach wyborczych obu państw, a także odpowiedź na pytanie o możliwość wprowadzenia nowych form oddania głosu, które mogłyby zwiększyć bezpieczeństwo zdrowotne wyborców, a także zapewnić demokratyczny charakter wyborów w sytuacjach nadzwyczajnych. Motywacją do podjęcia tego tematu były wybory prezydenckie w Polsce w roku 2020 i wybory parlamentarne na Litwie w roku 2021, podczas których nie tylko wykorzystywano alternatywne metody głosowania (np. głosowanie korespondencyjne), ale także rozważano możliwość wdrożenia zupełnie nowych rozwiązań – bezpiecznych w sytuacji rozprzestrzeniania się pandemii koronawirusa.
12
Publication available in full text mode
Content available

Electronic Voting in Opinions and Declarations of Young Lithuanians Aged 19–29 Years. Report on Preliminary Research

63%
Malużinas M., Górny M.
Przegląd Politologiczny
|
2022
|
issue 2
65-78
PL
Celem artykułu jest zaprezentowanie wstępnych wyników badań ankietowych, przeprowadzonych wśród litewskich studentów na temat ich opinii o i-votingu i możliwości wdrożenia tej alternatywnej metody głosowania na Litwie. Głównym celem badań były odpowiedzi m.in. na następujące pytania badawcze: Jaki stosunek do głosowania za pośrednictwem Internetu mają młodzi Litwini? Jakie zagrożenia, korzyści i wyzwania związane z potencjalnym wdrożeniem i-votingu na Litwie dostrzega badana grupa. Badania wykazały, iż respondenci uważają, że największe bariery we wprowadzeniu i-votingu na Litwie to: zagrożenie cyberprzestępczością, możliwość naruszeń zasady tajności głosowania, brak woli politycznej, konieczność zmian prawa; młodzi wyborcy chętnie korzystaliby z głosowania za pośrednictwem Internetu i mogłoby to pozytywnie wpłynąć na frekwencję wyborczą wśród tej grupy wyborców; złożoność wyzwań związanych z wdrażaniem i-votingu sprawia, że nie ma szans na jego szybkie wprowadzenie.
EN
The aim of the article is to present the preliminary results of a survey conducted among Lithuanian students on their opinion about i-voting and the possibility of implementing this alternative voting method in Lithuania. The main aim of the research was to answer the following research questions: What is the attitude of young Lithuanians towards voting via the Internet? What threats, benefits and challenges related to the potential implementation of i-voting in Lithuania are perceived by the surveyed group. The research showed that the respondents believe that the greatest barriers to the introduction of i-voting in Lithuania are: the threat of cybercrime, the possibility of violating the principle of secret voting, the lack of political will, the need to change the law; young voters would be willing to vote via the Internet and this could have a positive impact on the turnout among this group of voters; the complexity of the challenges related to implementing i-voting means that there is no chance of its quick introduction.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.