Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Vox Patrum
|
2022
|
vol. 84
123-140
EN
In this paper we present the life and the character of Theophano, the mother of Basil II Porphyrogenitus, the Macedonian. Some women made spectacular progress up the social ladder by marrying into higher-class families, even sometimes into the imperial family itself and to become empresses as Theophano did. So, social advancement could be achieved through marriage. The power and privileges of an imperial spouse were directly dependent on the emperor. Did it have a catalytic role in the life of Theophano? Through her life we will examine woman’s position in Byzantine Empire. It will be searched if there was any discrimination among women according to their classes and if the byzantine society faced with the same way a vicious life of an imperial woman and of a poor one. Which was the position of the Christian Church for woman? Had Church Fathers forgiven rich and powerful women and had they condemned poor women from lower social class? All these questions are going to be answered through the life and the actions of Theophano, a woman who managed from being the daughter of a poor tavern-keeper, to become the Empress and one of the most powerful and vicious women in the Byzantine history.
Vox Patrum
|
2014
|
vol. 61
327-342
PL
Bóg jest niepojęty i ten fakt musi być zaakceptowany przez każdy umysł ludzki. Możliwe jest jednak poznanie Go poprzez Jego dzieła, ale do tego niezbędny jest wolny od grzechu umysł i posiadanie takich cnót, jak mądrość, sprawiedliwość, miłość i wiara. Tylko wtedy Bóg będzie mógł „mieszkać” i „przechadzać się” w nas, i da nam szansę spotkania Go. Izydor z Peluzjum porównuje prawdziwą wiedzę o Bogu do „wina”, co wynika z obecności wcielonego Boga Logosu na Ziemi i objawienia jego nauczania. Ponieważ Pan opisuje siebie jako winorośl, pewność wiedzy o Nim jest nazywana „winem”. Bóg jest Jeden i Trójjedyny. Dowód ten pochodzi z Biblii. Peluzjota wyjaśnia, że liczba pojedyncza w Biblii, która jest używana odnośnie Boga, odnosi się do wszystkich trzech Osób Bożych, które są współistotne, liczba mnoga zaś odnosi się do hipostazy Boga w Trójcy Jedynego. Izydor podkreśla, że znajomość Boga wymaga wielkiej dojrzałości duchowej i mądrości. Wiara ludzi we wcielone Słowo Boże objawia się pośród Boga w Trójcy Jedynego i pomaga racjonalnemu stworzeniu wspiąć się do rzeczywistości nie­bieskiej i „rozmawiać” z Bogiem. Osoba przyodziana godłem prawdziwej wiedzy o Bogu, danej jej przez światło Ducha Świętego, czyni ją zdolną do walki z tymi, którzy nadużywają prawd doktryny Kościoła.
Vox Patrum
|
2015
|
vol. 64
79-92
PL
Prezentowany artykuł ma na celu ukazanie roli św. Atanazego Wielkiego w pro­pagowaniu życia monastycznego w jego dziełach: Żywocie świętego Antoniego, Listach do mnichów i Listach paschalnych. Na przykładzie św. Antoniego Atanazy ukazywał rolę, ważność i zalety życia poświęconego Bogu, z dala od świata. Atana­zy ukazuje się poprzez swe dzieła jako propagator monastycyzmu i życia ascetycz­nego, a jednocześnie obrońca ortodoksji. Dzięki jego pismom, monastycyzm, który wyrósł na egipskiej pustyni, stał się znany daleko poza Egiptem i stał się podstawą do tworzenia grup monastycznych w całym ówczesnym Imperium Rzymskim.
Vox Patrum
|
2017
|
vol. 68
179-192
PL
Grzegorz z Nazjanzu musiał zmierzyć się z odwagą heretyckich twierdzeń dotyczących Boskiej natury Ducha Świętego. W swoich dziełach utożsamia on Ducha Świętego z trzecią osobą Trójcy Świętej. Zwraca uwagę, że Biblia wyraźnie naucza, iż Duch jest Bogiem. Duch Święty, tak jak Syn, pochodzi od Ojca, jest współwieczny z Ojcem i oświeca całe stworzenie. Trzecia Osoba Trójcy zasługuje na to, by być czczona jako Bóg i przebóstwia ludzi w momencie chrztu. Grzegorz rozważa: „Jeśli nie należy Mu oddawać czci, to jak może On przebóstwiać mnie przez chrzest? Ale jeśli należy oddawać mu cześć, to rzeczywiście staje się przed­miotem uwielbienia, a jeśli jest przedmiotem uwielbienia, to musi być Bogiem; jed­no zależy od drugiego, prawdziwie złoty i zbawczy łańcuch. I rzeczywiście od Du­cha pochodzą nasze nowe narodziny, a od nowego narodzenia nasze nowe stworze­nie, a od nowego stworzenia nasze głębsze poznanie godności Tego, od którego to pochodzi” (Oratio 31, 28). Grzegorz podkreślał boskość Ducha Świętego, a także wyjaśnił soteriologiczny cel tej nauki: „Jeżeli jest w jednym szeregu ze mną, to jak może uczynić mnie Bogiem, albo jak złączyć z Bóstwem” (Oratio 31, 4).
EN
Gregory of Nazianzus had to confront with courage the heretical teaching about the divine nature of Holy Spirit. Through his works, he identifies The Holy Spirit as the third Person of the Triune God. One can see that the Bible clearly teaches that the Spirit is God. The Holy Spirit just as the Son, originates from the Father, is coeternal with the Father and illuminates the whole creation. The third Person of Trinity deserves to be worshipped as God and deifies people in their baptism. Gregory wonders: “For if He is not to be worshipped, how can He deify me by Baptism? But if He is to be worshipped, surely He is an Object of adora­tion, and if an Object of adoration He must be God; the one is linked to the other, a truly golden and saving chain. And indeed from the Spirit comes our New Birth, and from the New Birth our new creation, and from the new creation our deeper knowledge of the dignity of Him from Whom it is derived” (Oratio 31, 28). Gre­gory underlined the divinity of Holy Spirit and also explained the soteriological goal of this teaching, because: “If he has the same rank as I have, how can he make me God, or how can he join me with deity” (Oratio 31, 4).
Vox Patrum
|
2016
|
vol. 65
31-47
PL
Ojcowie Kościoła nie byli ani nieprzejednanymi wrogami greckiej myśli ani nie odnosili się z nienawiścią do dzieł starożytnych pisarzy greckich. Bazyli Wielki nie wahał się pokazywać ludzi, o których mowa w dziełach literatury świeckiej, jako przykłady cnoty. Podkreślał on – podobnie jak inni autorzy – że nie wszystko w li­teraturze antycznej jest godne przejęcia, ale należy zachować to, co jest przydatne dla chrześcijaństwa, pomijając szkodliwą resztę. Cyryl Aleksandryjski nie odrzucał starożytnej myśli greckiej jako filozofii, ale jedynie jako teologię. Kontrast pomię­dzy chrześcijańską teologią i grecką filozofią istniał tylko wtedy, gdy ta ostatnia była przedstawiana jako teologia. Ojcowie greccy szanowali grecki sposób myśle­nia i grecki język, i używali ich w swoich pismach, ale zwalczali greckie praktyki związane z kultem. Artykuł prezentuje stosunek do filozofii pogańskiej, jej akomo­dację do myśli chrześcijańskiej oraz idee dotyczące edukacji świeckiej, reprezen­towane przez wybranych Ojców i pisarzy wczesnochrześcijańskich z okresu od II do V wieku. Przede wszystkim omawia poglądy Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nyssy, Grzegorza z Nazjanzu, Jana Chryzostoma, Cyryla Aleksandryjskiego oraz Izydora z Peluzjum, gdyż im właśnie udało się zbudować most między helleni­zmem i chrześcijaństwem bez ich zmieszania. Cyryl i Izydor reprezentują neutralną postawę pisarzy chrześcijańskich V wieku wobec filozofii pogańskiej.
EN
Christianity adopted Greek language and thought it existed within a Greek cultural milieu and Hellenic historical setting. As a whole, however, the Fathers of the Greek Church did not seek to borrow either the essence or content from ancient Greek thought, for those they possessed in their sacred Scriptures. The Church Fathers put together the best parts of Greek classical antiquity with the best of the teaching of Christian theology. Nevertheless, in this effort Christian revelation did not escape infiltration by Greek thought, and Greek cultural and intellectual influences became interwoven with Christian faith. It was Christianity’s encounter with Hellenism that made the former a cosmopolitan religion. This relationship, not without periodic tensions, prevailed throughout the Byzantine millennium and centuries beyond. Long before modern anthropologists, philosophers, and theologians, these Church fathers confirmed that Greek culture is the outer garment of religion and religion is the heart of culture, and that the two are inseparable. In this manner, the Hellenic heritage of literal texts can be considered a part of our Church’s heritage. Christianity embraced Greek classical heritage while rejecting pagan cults.
Vox Patrum
|
2014
|
vol. 62
61-71
PL
Prezentowany artykuł, składający się z trzech części: tradycja apokryficzna w Kościele; Klemens z Aleksandrii i wykorzystanie tradycji apokryficznej w jego pismach; Logos w myśli Klemensa Aleksandryjskiego, ukazuje, jakie miejsce Klemens widział dla tradycji apokryficznej w nauczaniu Kościoła i swoich pis­mach. Klemens wyjaśnia z naciskiem, że sekretna tradycja filozoficzna prowadzi gnostyków do stania się ucieleśnieniem obecności Chrystusa w świecie. Ta se­kretna tradycja filozoficzna różni się od tradycji chrześcijańskiej, przynależnej do Kościoła i dlatego Klemens nie odnosi się często do nauczania Kościoła, lecz odwołuje się do innej tradycji – do apokryfów. Jednocześnie nie chce pomijać prawdziwej Tradycji kościelnej. Ta niespisana tradycja, którą Klemens traktuje jako nasiona wiedzy, które z konieczności mają być trzymane w ukryciu, wpływa na formę i znajduje swe miejsce w księgach Stromatów.
Vox Patrum
|
2018
|
vol. 69
39-52
PL
Walka z gnostycyzmem pozwoliła św. Ireneuszowi z Lyonu rozwinąć w do­skonały sposób doktrynę chrześcijańską. Przede wszystkim wykazał on, że wiedza, którą gnostycy dostrzegali na próżno w mitologicznych opowieściach, nie była prawdziwa. Jedyną rzeczywistą gnozą była miłość i łaska udzielona wyz­nawcom Chrystusa przez Ducha Świętego. Człowiek może być zbawiony tylko w Kościele. Prawdziwymi gnostykami byli nie ci, którzy zwalczali swoje ciało lub gardzili nim jako dziełem niepoznawalnego Boga Stwórcy, ale ludzie duchowi, którzy otrzymali od Ducha Świętego zmartwychwstanie ciała i niezniszczalność.
EN
The fight against gnostics allowed the holy bishop to develop the Christian doctrine with a perfect way. At first, he showed that the knowledge that heretics sought in vain in mythical narratives was not real. The only real gnosis was love and grace for believers in Christ and they were given to them by the Holy Spirit. Only in Church man can be saved. And the real “gnostics” were not those who rejected and despised their body in order to worship an “incomprehensible God” and “Creator,” but the “spiritual” people who received from the Holy Spirit the resurrection of the flesh and its indestructibility.
PL
Artykuł przybliża postać bizantyjskiego myśliciela, przedstawiciela renesan­su bizantyjskiego, żyjącego w X w., biskupa Aretasa z Cezarei, oraz jego ko­mentarz do Kategorii Arystotelesa. Celem jest ukazanie naukowego warsztatu i badawczej pasji, jaką odznaczał się biskup Aretas w komentowaniu szczególnie wymagającego tekstu, jakim są Arystotelesowskie Kategorie, oraz przedstawie­nie zasad bizantyńskiej hermeneutyki tekstów filozoficznych, której główną cechą jest krytycyzm oraz unikanie filologicznych i objaśniających komentarzy. Scholia Aretasa do Arystotelesa pokazują, że biskup Cezarei używał tekstu filozofa przede wszystkim do wykładania na jego podstawie neoplatońskiej ontologii.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.