Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Demographic aspects of the development of the German state Mecklenburg-Vorpommern

100%
Jażewicz I.
Journal of Geography, Politics and Society
|
2020
|
vol. 10
|
issue 1
EN
This publication presents selected aspects of the demographic development of East Germany based on the example of the state of Mecklenburg-Vorpommern, which after the reunification of Germany in 1990 found itself in a new socio-economic situation. The main goal of the study was to recognize the mechanisms, regularities and directions of changes in the population, to identify the determinants and consequences of changes in terms of reproductive behaviors, and to identify new migratory behaviors of the society. The conducted research showed that the demographic situation of the borderland of state of Mecklenburg-Vorpommern radically changed after the reunification of Germany. At that time, the processes described in the theory of the second demographic transition began. In particular, they concerned a slump in the number of births and a decrease in female fertility, while mortality remained at the same level. In addition, emigration to the neighboring old federal states of Germany in search of better living and working conditions deepened the depopulation processes, led to deformation of demographic structures and, consequently, to the progressive process of demographic aging. Some alleviation of the demographic situation occurred as a result of the inflow of Asian and African immigrants of a relatively young age structure and high biological resilience.
2
Publication available in full text mode
Content available

Zasoby kapitału ludzkiego w Polsce północnej

100%
Jażewicz I.
Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
|
2020
|
issue 64
135-149
EN
For the purposes of this study it was assumed that human capital is: knowledge, skills, competences and other features embodied in man, which are associated with his economic activity. The main purpose of this study was to identify the state and changes in human capital resources in northern Poland and to present their spatial diversity using hierarchical agglomeration techniques. The research concerned northern Poland, understood for the purposes of this study as two voivodships, i.e. the Pomorskie and the Zachodniopomorskie voivodeships, each divided into poviats. The source material came from the published and unpublished statistical materials of the Central Statistical Office. In turn, the resources of the Central Examination Board and the Regional Examination Boards in Gdańsk and Poznań were used to develop school educational results. The time range of the study was the years 1999–2018. The research clearly shows that the role of human capital resources in northern Poland is increasing. On the one hand this is the result of the growing number of people with the highest levels of education, and on the other the growing social awareness that increases in quality and living conditions largely depends on self-investment. The change in life attitudes of young people, who are increasingly gambling on achieving higher education, has been confirmed by the growing number of students and changes in education. In addition, the introduction to the higher education sector of non-public universities and the education of academic functions in sub-regional centers has increased the spatial accessibility to education, primarily for the residents of peripheral regions. However, the distribution of human capital resources in the studied area is characterized by relatively strong polarization with a distinct distance between the Tri-City and Szczecin agglomerations, which was confirmed by the classification of poviats using agglomeration techniques. The disparities in the level of education in northern Poland are to a large extent the heritage of the socialized sector in agriculture. Post-farming areas form depopulation areas with unfavorable socio-economic conditions, where parents attach less importance to the education of their children. However, the positive effect of the ongoing changes is the involvement of human capital with a high level of education in research and development activities. Research shows that regions with a higher level of education and socio-economic development are characterized by greater wealth expressed in terms of GDP per capita.
PL
Na użytek niniejszego opracowania przyjęto, iż kapitał ludzki to: wiedza, umiejętności, kom­petencje oraz inne cechy ucieleśnione w człowieku, które powiązane są z jego ekonomiczną aktyw­nością. Podstawowym zaś celem niniejszego opracowania była identyfikacja stanu i zmian w zaso­bach kapitału ludzkiego w Polsce północnej oraz przedstawienie ich zróżnicowania przestrzennego wykorzystując hierarchiczne procedury aglomeracyjne. Badania dotyczyły Polski północnej rozumianej na użytek tego opracowania jako dwa wojewódz­twa, tj. woj. pomorskie i woj. zachodniopomorskie w podziale na powiaty. Materiał źródłowy pochodził zaś z publikowanych i niepublikowanych materiałów statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego. Z kolei do opracowania szkolnych wyników edukacyjnych wykorzystano zasoby internetowe Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych w Gdańsku i Poznaniu. Natomiast za­kres czasowy opracowania dotyczył lat 1999–2018, tylko dane dotyczące wykształcenia zaprezentowano dla 2002 r. i 2011 r., co było podyktowane dostępnością materiału statystycznego. Z przeprowadzonych badań jednoznacznie wynika, że wzrasta rola zasobów kapitału ludzkie­go w Polsce północnej. Z jednej strony jest to wynik rosnącej liczby osób z najwyższym poziomem wykształcenia, z drugiej zaś rosnącej świadomości społecznej, że wzrost jakości i warunków życia w dużym stopniu zależy od inwestowania w siebie. Zmiana postaw życiowych ludzi młodych, któ­rzy stawiają coraz częściej na uzyskanie wykształcenia wyższego znalazła potwierdzenie w rosnącej liczbie studentów czy zmianach kierunków kształcenia. Dodatkowo wprowadzenie do szkolnictwa wyższego sektora uczelni niepublicznych czy wykształcenie funkcji akademickich w ośrodkach subregionalnych zwiększyło dostępność przestrzenną do szkolnictwa, przede wszystkim dla miesz­kańców regionów peryferyjnych. Rozmieszczenie jednak zasobów kapitału ludzkiego na badanym obszarze charakteryzuje dość silna polaryzacja z wyraźnie zarysowującym się dystansem pomiędzy obszarami aglomeracyjnymi Trójmiasta i Szczecina, co potwierdziła przygotowana klasyfikacja powiatów z wykorzystaniem procedur aglomeracyjnych. Dysproporcje w poziomie wykształcenia w Polsce północnej to w dużym stopniu dziedzictwo sektora uspołecznionego w rolnictwie. Obszary postpegeerowskie to tereny depopulacyjne, o niekorzystnych warunkach społeczno-gospodarczych, gdzie rodzice przywiązują mniejszą wagę do edukacji swoich dzieci. Pozytywnym efektem dokonujących się zmian jest natomiast zaangażowanie kapitału ludzkie­go o wysokim poziomie wykształcenia w działalność badawczo-rozwojową. Jak wynika z badań, regiony o wyższym poziomie wykształcenia i rozwoju społeczno-gospodarczego charakteryzują się większą zamożnością wyrażoną wielkością PKB per capita.
3
Publication available in full text mode
Content available

Uwarunkowania demograficzne i wybrane konsekwencje społeczne kurczenia się miast województwa zachodniopomorskiego

100%
Jażewicz I.
Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
|
2023
|
issue 76
179-198
EN
The issue of the demographic shrinking of cities appeared in Polish literature at the turn of the 20th and 21st centuries and has become an extremely important research problem, since the process of shrinking cities affects social, economic and spatial transformations along with the environmental protection offered by cities. The aim of this study is to present demographic conditions and indicate, using selected examples, the social consequences of the shrinking of cities in the West Pomeranian Voivodeship, with particular emphasis on demographic aging, care for the elderly, challenges for the education system and housing issues. To collect factual material, the desk research method was used, and applied to statistical data. The statistical material came from official public statistics databases, i.e. the Local Data Bank and the Dermographia database, as well as the Family and Social Welfare Branch of the West Pomeranian Voivodeship Office. Non-reactive methods were also used to analyze documents and reports, while, based on a library query, a literature review was carried out in the context of the research. The research clearly shows that the growing social problems in the cities of the West Pomeranian Voivodeship have demographic conditions. The decline in the urban population is the result of a natural decline in population and the growing negative migration rate. As a consequence, the vast majority of cities represent a regressive type of population, with a downward trend of inhabitants continuing until 2050. The causes behind the depopulation of cities in the West Pomeranian Voivodeship can be traced to changes in the lifestyle of young people and, above all, conservative reproductive attitudes, as well as the growing outflow of people from cities to suburban areas and foreign economic migration. The demographic shrinking of cities was reflected in the area of social consequences. The depopulation of cities leads to the demographic aging of residents, which is associated with the need to provide care for the elderly. As the research shows, there is an increasing interest in the institutionalized forms of activity, as evidenced by the growing number of social welfare homes and the number of elderly people covered by care services. Another important consequence of the demographic shrinking of the regional cities is the problem of education in the West Pomeranian Voivodeship. The decreasing number of children and young people is becoming a challenge for local authorities, which, due to the rising costs of maintaining schools, must decide to limit the number of educational institutions. Having your own apartment is extremely important from a social point of view, but unfortunately, even in the demographically shrinking West Pomeranian cities, there is still a housing deficit, even though the number of newly completed buildings and apartments shows upward trends and the number of uninhabited apartments is increasing.  To sum up, contemporary demographic changes in West Pomeranian cities indicate the processes of demographic shrinkage of cities, which will certainly contribute to the accumulation of social consequences. Cities, in the face of contemporary reality, face the challenge of preparing new strategic and planning documents with a new vision of city development.
PL
Problematyka demograficznego kurczenia się miast pojawiła się w literaturze polskiej na przełomie XX/XXI w. i stała się niezwykle ważnym problemem badawczym, bowiem proces shrinking cities ma wpływ na przekształcenia społeczne, gospodarcze i przestrzenne wraz z ochroną środowiska w miastach. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie uwarunkowań demograficznych i wskazanie na wybranych przykładach konsekwencji społecznych kurczenia się miast w województwie zachodniopomorskim, ze szczególnym uwzględnieniem starzenia się demograficznego, opieki nad osobami starszymi, wyzwań dla systemu edukacji oraz zagadnień dotyczących mieszkalnictwa. Do zebrania materiału faktograficznego wykorzystano metodę analizy danych zastanych (desk reserach), którą zastosowano w odniesieniu do danych statystycznych. Materiał statystyczny pochodził z oficjalnych baz statystyki publicznej, tj. Banku Danych Lokalnych oraz bazy Demografia, a także Oddziału Rodziny i Pomocy Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego. Wykorzystano również metody niereaktywne, dokonując analizy dokumentów i raportów. Z kolei na podstawie kwerendy bibliotecznej dokonano przeglądu literatury w kontekście prowadzonych badań. Przeprowadzone badania jednoznacznie wskazują, że rozpatrywane narastające problemy społeczne w miastach woj. zachodniopomorskiego mają uwarunkowania demograficzne. Spadek zaludnienia miast to efekt ubytku naturalnego ludności oraz rosnącego ujemnego przyrostu migracyjnego. W konsekwencji zdecydowana większość miast reprezentuje regresywny typ ludności, z utrzymującą się tendencją spadkową mieszkańców do 2050 r. Przyczyn depopulacji miast województwa zachodniopomorskiego należy dopatrywać się w zmianach stylu życia ludzi młodych, a przede wszystkim zachowawczych postawach prokreacyjnych, a ponadto w rosnącym odpływie ludności z miast na obszary podmiejskie oraz zagranicznej migracji zarobkowej. Demograficzne kurczenie się miast znalazło odzwierciedlenie w obszarze konsekwencji społecznych. Depopulacja miast prowadzi do starzenia się demograficznego mieszkańców, co wiąże się z koniecznością zapewnienia opieki nad osobami starszymi. Jak wynika z badań, coraz większe zainteresowania pozostaje zinstytucjonalizowanymi formami działalności, o czym świadczy rosnąca liczba domów pomocy społecznej, a także liczba osób starszych objętych usługami opiekuńczymi. Inną ważną konsekwencją kurczenia się demograficznego miast województwa zachodniopomorskiego pozostaje problem szkolnictwa. Malejąca liczba dzieci i młodzieży staje się wyzwaniem dla władz samorządowych, które ze względu na rosnące koszty utrzymania szkół muszą podejmować decyzje o ograniczeniu liczby placówek oświatowych. Niezmiernie ważnym ze społecznego punktu widzenia jest posiadanie własnego mieszkania. Niestety, nawet w kurczących się demograficznie miastach zachodniopomorskich utrzymuje się deficyt mieszkań, chociaż liczba nowo oddanych budynków i mieszkań wykazuje tendencje wzrostowe oraz wzrasta liczba mieszkań niezamieszkanych. Reasumując, współczesne przemiany demograficzne w miastach zachodniopomorskich wskazują na procesy kurczenia się demograficznego miast, co z pewnością przyczyni się do nawarstwienia konsekwencji społecznych. Miasta więc w obliczu współczesnej rzeczywistości powinny rozważyć przygotowanie nowych dokumentów strategicznych i planistycznych z nową wizją rozwoju miast.
4
Publication available in full text mode
Content available

Determinanty rozwoju osadnictwa letniskowego na przykładzie gminy Stężyca

63%
Jażewicz I., Zienkiewicz A.
Turyzm
|
2019
|
vol. 29
|
issue 2
45-56
PL
W opracowaniu przedstawiono wyniki badań dotyczących przestrzeni wypoczynku indywidualnego na działkach letniskowych. Jest to próba identyfikacji uwarunkowań rozwoju osadnictwa letniskowego na przykładzie gminy Stężyca położonej w centralnej części Pojezierza Kaszubskiego. W artykule wskazano uwarunkowania związane z miejscem lokalizacji działek letniskowych oraz z motywacjami i oczekiwaniami ich właścicieli. W rezultacie przeprowadzonych badań stwierdzono, że rozwój osadnictwa letniskowego w gminie Stężyca determinują przede wszystkim walory przyrodnicze i krajobrazowe oraz dobra dostępność czasowa i przestrzenna, nie mniej ważny pozostaje również motyw więzi rodzinnych i sentyment do miejsca urodzenia.
5
Publication available in full text mode
Content available

Development determinants of holiday settlement: Case study of the gmina of Stężyca

63%
Jażewicz I., Zienkiewicz A.
Turyzm
|
2019
|
vol. 29
|
issue 2
43-53
EN
The article presents the results of research on a specific recreation space – holiday plots. It is an attempt to identify the conditions for the development of holiday settlements, using the example of the gmina of Stężyca situated in the centre of the Kashubian Lake District. The authors indicate the conditions related to the location of holiday plots, as well as the motivations and expectations of their owners. As a result of the study, it was concluded that natural and landscape assets, as well as temporal and spatial accessibility determined the development of the holiday settlement in the gmina of Stężyca. Equally significant factors are family ties and sentiment towards their place of birth.
6
Publication available in full text mode
Content available

Przemiany strukturalne przemysłu na przykładzie małych miast Pomorza Środkowego

63%
Rydz E., Jażewicz I.
Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
|
2001
|
vol. 3
71-86
PL
Zapoczątkowane po 1989 r. zmiany ustrojowe w Polsce oraz przejście do systemu gospodarki rynkowej wymagają nowego spojrzenia na funkcjonowanie zakładów przemysłowych w miastach, zwłaszcza najmniejszych jednostkach. Często bowiem w małych miastach przemysł pełnił wiodącą funkcję miastotwórczą (Żechowski 1973, Ginsbert-Gebert 1966). Celem niniejszego wystąpienia jest próba przedstawienia zróżnicowania poziomu rozwoju oraz struktury przemysłu w małych miastach Pomorza Środkowego w ujęciu przestrzennym, gałęziowym, wielkości oraz własności w świetle aktualnie trwających przeobrażeń społeczno-gospodarczych.
7
Publication available in full text mode
Content available

Determinants of the development of Pomerania related to maritime economy and tourism: Introduction

63%
Czapliński P., Jażewicz I.
Journal of Geography, Politics and Society
|
2021
|
vol. 11
|
issue 1
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.