Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Opozycje aksjologiczne w wybranych uchwałach Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego kwestionowanych złożonym votum separatum

100%
Wojciechowski M.
Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
|
2020
|
vol. 12
|
issue 4
249-267
EN
The object of the study the findings of which are presented in this article is the written statements of reasons of selected resolutions issued by the Polish Supreme Court and the dissenting opinions submitted in opposition to them. The situation of this type constitutes a relationship of two or more standpoints regarding a problem presented to a bench, referred to in the text as an opposition. The aim of the article is to offer a typology of opposition that can be reconstructed as a result of a dissenting opinion being submitted. It encompasses axiological oppositions in the strong sense and interpretation oppositions (axiological in the weak sense). Axiological oppositions in the strong sense take the form of unipolar or bipolar opposites. The examined group of resolutions has given grounds to also isolate doctrinal disputes as well as disputes over the legal nature of a given institution. The article, however, focuses only on axiological opposites. The cognitive value of the conducted analyses lies: (1) in the identification of the limited role of interpretation guidelines on the level of written statements of reasons, and (2) in the identification of the dissimilarity of situations where a votum separatum becomes an expression of an equal standpoint on the grounds of ius interpretandi considered in broad terms and situations where a votum separatum is a dissenting opinion not so much against a decision that has been made but against the legal regulation that has required this decision to be as it is.
PL
Przedmiotem badania, którego wyniki przedstawia niniejszy artykuł, są pisemne uzasadnienia wybranych uchwał Sądu Najwyższego oraz złożonych do nich zdań odrębnych. Sytuacja tego typu konstytuuje relację dwu lub więcej stanowisk dotyczących problemu przedstawionemu składowi orzekającego nazywaną w tekście opozycją. Celem artykułu jest zaprezentowanie typologii opozycji dających się zrekonstruować w wyniku złożenia zdania odrębnego. Obejmuje ona opozycje aksjologiczne w mocnym sensie oraz interpretacyjne (aksjologiczne w sensie słabym). Opozycje aksjologiczne w mocnym sensie przybierają postać opozycji jednobiegunowych albo dwubiegunowych. Badana grupa uchwał SN dała podstawę do wyodrębnienia również sporów doktrynalnych oraz sporów o charakter prawnych danej instytucji. Artykuł prezentuje jednak wyłącznie opozycje aksjologiczne. Wartość poznawcza przeprowadzonych analiz polega na: (1) dostrzeżeniu ograniczonej roli dyrektyw wykładni na poziomie pisemnego uzasadnienia oraz (2) dostrzeżeniu odmienności sytuacji, w których votum separatum stanowi wyraz równouprawnionego stanowi ska na gruncie szeroko rozumianego ius interpretandi oraz sytuacji, w których votum separatum jest głosem sprzeciwu nie tyle wobec rozstrzygnięcia, jakie zapadło, ale wobec regulacji prawnej, która spowodowała, że nie mogło ono być inne.
2
Publication available in full text mode
Content available

Integralność sędziowska a praktyka votum separatum w Trybunale Konstytucyjnym

100%
Wojciechowski M.
Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
|
2021
|
vol. 13
|
issue 3
114-128
EN
The purpose of the article is to analyse the relationship between judicial integrity and the institution of votum separatum. The first part concerns the relationship between the concepts of a definite approach to a professional role performed and the institution of votum separatum. The second part of the paper attempts to answer the question whether care about maintaining integrity can actually be attributed to dissents submitted to the Constitutional Tribunal. The article attempts to justify a conclusion that judicial integrity does not constitute the main function of dissents that are actually submitted to the Tribunal. The main obstacle is interpreting cases in which such dissents were submitted, as axiological opposites. Thus, what can be attributable to dissents is definite values, for the protection of which these dissents are submitted, such as e.g. individual rights or care about the public interest. However, the relation of these values to judicial integrity is not obvious. This results from the fact that axiological characteristics attributed to the same judge’s dissents are subject to change. That change results not from the inconsistency of beliefs, but from the characteristics of the case examined.
PL
Celem artykułu jest analiza związku integralności sędziowskiej oraz instytucji votum separatum. W pierwszej części dotyczy on związku pomiędzy koncepcjami określonego stosunku do wykonywanej roli zawodowej a instytucją votum separatum. W drugiej zaś autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy faktycznie składanym zdaniom odrębnym w Trybunale Konstytucyjnym można przypisać troskę o zachowanie integralności. Autor próbuje uzasadnić wniosek, że integralność sędziowska nie stanowi głównej funkcji faktycznie składanych zdań odrębnych w Trybunale. Główną przeszkodą jest odczytywanie spraw, w których zostało ono złożone, jako aksjologicznych opozycji. Zdaniom odrębnym można więc przypisać określone wartości, w obronie których są składane, jak np. prawa jednostki czy troska o interes publiczny, jednak związek tych wartości z sędziowską integralnością nie jest oczywisty. Wynika to stąd, że przypisywane zdaniom odrębnym tego samego sędziego aksjologiczne charakterystyki są zmienne. Zmiana ta zaś wynika nie z niespójności poglądów, ale charakterystyki rozpoznawanej sprawy.
3
Content available remote

Stwierdzane niezgodności norm wyższego i niższego rzędu a pojęcia niezgodności norm

100%
Wojciechowski M.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2016
|
vol. 104
139-152
EN
The main thesis of the paper claims that judgments of constitutional courts explicitly stating a conflict between lower order norm and norm of higher order are not an instance of formal conflict of norms. The reason for this lies in the nature of constitutional norms and the norm being subject of inquiry. Constitutional norms are mostly norms granting competence, while norms being subject of inquiry are rules of conduct. Therefore, reasoning of constitutional court includes evaluation of an act of legislator, rather than evaluation of an established norm. For instance, if there is a statute enacted stating a rule that vacation legis will consist of seven days and constitutional court, as a consequence of a principle of proper legislation, will state what such seven day rule is in conflict with that constitutional principle, then there is no formal conflict of those norms. It is an act of stating such a rule by the lawmaker that is a subject of inquiry. Unconstitutionality lies in b r e a c h i n g a constitutional norm by the lawmaker act, not in the formal conflict of two norms. In this sense constitutional court is not that far away from what common courts do. This observation helps to provide additional account for potential controversy of constitutional courts judgments.
4
Publication available in full text mode
Content available

ZAUFANIE INSTYTUCJONALNE W KONTEKŚCIE USTAWOWEJ ZASADY ZAUFANIA JEDNOSTKI DO PAŃSTWA

100%
Wojciechowski M.
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
|
2012
|
vol. 74
|
issue 2
5-17
EN
This paper is an attempt to approach the principle of legitimate expectations and protection of trust from the perspective of institutional trust. The main question concerns the meaning of the term ‘trust’ as used in the Code of Administrative Procedure and the Tax Law. The further concern is whether institutional trust is at all conceptually possible. An affirmative answer to that requires adding the ‘placing a bet’ or an ‘interest perspective’ regarding the trusting person to the definition of ‘trust’. The absence of that ingredient leads to a conclusion that the term ‘trust’ as used in article 121 of the Tax Law and article 8 of the Code of Administrative Procedure would merely denote relying on the organ of administration rather than having trust in it. Understanding the term ‘trust’ enables one to establish that the trust in public organs of administration is of pragmatic and moral nature.
PL
Artykuł podejmuje kwestię tak zwanego zaufania instytucjonalnego, czyli takiego, w której z jednej strony znajduje się jednostka, z drugiej – instytucje (na przykład organy administracji państwowej). Autor stara się odpowiedzieć na pytania, jakie znaczenie można przypisać terminowi „zaufanie” użytemu w przepisach ustaw Kodeks postępowania administracyjnego i Ordynacja podatkowa oraz czy – w świetle formułowanych w literaturze przedmiotu definicji terminu „zaufanie” – zaufanie instytucjonalne jest w ogóle pojęciowo możliwe. Proponowana odpowiedź jest następująca: zaufanie instytucjonalne jest pojęciowo możliwe w świetle definicji „zaufania” jako zakładu, ale definicja ta nie uwzględnia elementu korzystnego dla podmiotu ufającego. Przyjęcie definicji zaufania jako zakładu bez elementu korzystnego dla podmiotu ufającego prowadzi do uznania, że termin „zaufanie” użyty w art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej i art. 8 Kodeksu postępowania administracyjnego oznacza jedynie sytuację „polegania na” organie administracji, a nie zaufania do niego. Jeżeli natomiast definicję tę uzupełnić o ten element, to wówczas porównanie rodzajów oczekiwań podmiotu ufającego w świetle zasad ogólnych analizowanego Kodeksu i Ordynacji uzasadnia wniosek, że zaufanie jednostki wobec organów administracji stosujących prawo może mieć wymiar instrumentalny oraz moralny.
5
Content available remote

Epistemologia sporu w kontekście instytucji sędziowskiego zdania odrębnego

100%
Wojciechowski M.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2015
|
vol. 102
253 - 263
EN
The concept of disagreement should be the key category for the jurisprudence, since law isconsidered to be a tool for dispute resolution. This concept has been examined so far mainly from the perspective of the features of the relation being the subject of disagreement (questionis iuris, questionis facti). Theoretical implications or assumptions of agent-oriented approach have been neglected so far. This paper presents the key claims in the recently emerging field of metaphilosophy, i.e. epistemology of disagreement. One of the main problems being discussed is a question about a rational strategy in the case of epistemic peer disagreement: should a given belief be suspended (skeptical strategy) in such case or, rather, the fact of peer disagreement is not epistemically relevant. An effort is made, eventually, to look at the situation of dissenting opinions in court from the perspective of epistemology of disagreement.
6
Publication available in full text mode
Content available

Strukturalne uwarunkowania postawy nieufności w wykonywaniu roli zawodowej przez przedstawicieli wybranych prawniczych zawodów zaufania publicznego

100%
Wojciechowski M.
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
|
2024
|
vol. 41
|
issue 4
66-80
EN
In the article, I try to show that legal dualism provides a conceptual grid for the analysis of the crisis of the rule of law. In demonstrating this, I first introduce the concept of legal dualism and then present autocratic legalism and abusive judicial review in its light. Two variants of the conceptual framework of legal dualism are suitable for describing and explaining these forms of governance. They present legal dualism as a) an instrumental action of „the main actors” in public life, and b) a social attitude that lacks a cultural imperative that allows citizens to identify with the law. Two main conclusions can be drawn from the article’s findings. First, autocratic legalism and abusive judicial review are based on the instrumentalization of the rule of law as a political ideal. Second, legal dualism as a social stance indicates that insufficient consideration of the social dimension of law has made it easier for political centres to challenge the liberal vision of the rule of law, presented by its opponents as the rule of lawyers, the social elite. A response to the charge of alienating the law in different configurations (political constitutionalism versus legal constitutionalism) is the idea of inclusivity, which can be expressed in different theoretical languages. The context for the conclusions of the article is the constitutional crisis, which is also present in the Polish legal order The empirical documentation does not determine the research methodology in the presented article. I pursue in it an approach that can be attributed to the social theory of law (B.Z. Tamanaha).
PL
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na uwarunkowania, które mogą sprzyjać postawie nieufności w wykonywaniu roli zawodowej przez przedstawicieli wybranych prawniczych zawodów zaufania publicznego. Dyskurs prawniczy dotyczący zaufania zakłada jego kierunek przebiegający od jednostek jako podmiotów ufających do przedstawicieli prawniczych zawodów zaufania publicznego jako adresatów zaufania. Przedmiotem zainteresowania artykułu są sytuacje, w których ten kierunek jest odwrócony tzn. wskazani przedstawiciele zajmują postawę zaufania lub nieufności. W przypadku pełnomocników przedmiotem analizy jest postawa zaufania/nieufności wobec przeciwnika procesowego, sądu oraz własnego klienta. Analiza polega na stosowaniu formułowanych w literaturze przedmiotu definicji zaufania, nieufności oraz ich stopni do niejednokrotnie normatywnie wyznaczonych sytuacji. Tak jest w przypadku sporu sądowego. Można ją bowiem uznać za strukturalny czynnik wpływający na zachowywanie jakiejś formy nieufności. Nieufność profesjonalnego pełnomocnika wobec swojego przeciwnika ma strukturalny charakter również w tym sensie, że dotyczy z pewnością roli, ale nie musi dotyczyć konkretnego człowieka tę rolę wykonującego. Zaufanie prawników do sądów jest uwarunkowane ich profesjonalnym doświadczeniem, jednak w tym zakresie potrzebne są badania empiryczne w tej grupie zawodowej. Trzecią kategorią adresatów zaufania/nieufności prawników są ich klienci. Stosunek ten ma charakter ograniczonego zaufania z powodu nieprzewidywalności mocodawców, ich braku umiejętności wyodrębniania faktów prawnie relewantnych, ale również świadomej niechęci do ujawniania wszystkich okoliczności sprawy. Ostatnia część artykułu analizuje w jakim stopniu można przedstawiać rolę sędziego jako podmiotu nieufnego. Obok postulatu krytycyzmu poznawczego artykuł próbuje wyjaśniać postawę formalizmu procesowego właśnie ograniczoną nieufnością. Spodziewaną wartością przedstawionych ustaleń może być wprowadzenie do badań empirycznych weryfikujących hipotezę, że praktyka prawnicza, a zwłaszcza sądowa stanowi socjalizację do nieufności.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.