Search results

1

Społeczność Strzyżowa nad Wisłokiem w okresie autonomii galicyjskiej oraz w II Rzeczypospolitej

100%

Wnęk S., Bonusiak W., Ślusarek K.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2021

|

issue Tom XXX

71-95

EN

In this article, I presented the community of Strzyzow from the second half ofthe 19th century until 1939. During this time, the population of the town grew onlyslightly and amounted to about 3000 inhabitants shortly before the outbreak ofWorld War II. The community of Strzyzow was co-created by Roman Catholics andJews, who were organized in religious associations.I presented the small-town community of Strzyzow against the background ofits changing sources of income, which consisted of the functioning and expanding public administration and the industrious activity of local entrepreneurs. I have drawnattention to the revival of social activity (at the turn of the 20th century) manifestedby increased participation of Strzyzow inhabitants in educational organizations.I have also taken into consideration the spatial and urban changes which were of keyimportance to the town’s development. This development began in the last decadeof the 19th century, in regard to finding the location for a railroad station on the Rzeszow-Jaslo route in 1890, followed by subsequent investments in the constructionof public utility buildings: the elementary school, the county court, and the middleschool building. The local elite comprised of representatives of business circles, administrationand liberal professions played an active role in these changes.

PL

Artykuł przedstawia społeczność Strzyżowa nad Wisłokiem od II połowy XIX wieku do roku 1939. W tym czasie liczba mieszkańców miasteczka nieznacznie rosła i na krótko przed wybuchem II wojny światowej wynosiła około 3000 osób. Społeczność Strzyżowa współtworzyli wierni Kościoła rzymskokatolickiego i Żydzi, zorganizowani w ramach związków wyznaniowych. Małomiasteczkowa społeczność Strzyżowa została ukazana na tle zmieniających się źródeł utrzymania, na które składało się funkcjonowanie rozbudowującej się administracji publicznej oraz aktywności lokalnych przedsiębiorców. Zwrócono uwagę na ożywienie w zakresie działalności społecznej (przełom XIX/XX w.), wyrażającej się zwiększonym uczestnictwem strzyżowian w organizacjach o charakterze oświatowym. Uwzględniono także kluczowe dla rozwoju miasta zmiany przestrzenno-urbanistyczne, rozpoczęte w ostatniej dekadzie XIX w. w związku z lokalizacją tu w 1890 r. stacji kolejowej linii Rzeszów–Jasło, a następnie inwestycjami w zakresie budowy gmachów użyteczności publicznej: szkoła ludowa, sąd powiatowy, budynek gimnazjum. Aktywny udział w tych zmianach odgrywała lokalna elita złożona z przedstawicieli środowiska gospodarczego, administracji oraz wolnych zawodów. Celem tego artykułu jest zaprezentowanie wyników najnowszych badań nad przeszłością Strzyżowa, szczególnie w okresie autonomii galicyjskiej i dwudziestolecia międzywojennego. Konstrukcja artykułu pozwala na przedstawienie kilku kluczowych kwestii dotyczących: 1) stosunków wyznaniowych; 2) funkcjonowania administracji publicznej i jej obsady; 3) kluczowych dla miasta zmian społeczno- -gospodarczych przypadających na przełom XIX/XX w.; 4) zwrócenia uwagi na tworzącą się elitę złożoną z przedstawicieli wolnych zawodów oraz przedsiębiorców i jej rolę w życiu codziennym miasta. W ostatnim czasie opublikowano wiele opracowań na temat społeczności małych miast. Niniejszy artykuł ma przybliżyć liczne podobieństwa w tym zakresie, które są rdzeniem dyskusji na drodze do syntezy dziejów.

2

Klaudiusz Angerman (1861-1922), przemysłowiec, działacz polityczny i filantrop. W stulecie śmierci.

100%

Wnęk S., Hoff J., Ślusarek K.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2022

|

vol. Tom XXXIV

49-60

EN

Klaudiusz Angerman (1861–1922), geological engineer, industrialist, independence activist and philanthropist. Born in Lviv to a family of officials. He studied in Lviv Polytechnic (1879–1883), and continued his studies in Vienna (1883–1885). He began work in his profession in Jasło. At the turn of the 20th century, he worked in the oil industry. He conducted geological evaluations in search of oil in Podkarpackie province and in Zagłębie Borysławskie. He has done similar evaluations in the Caucasus, the Apennines and in the Romanian Carpathian Mountains. In the years 1911–1918, he was a member of parliament from the Polish People’s Party to the Imperial Council in Vienna. He took care of economic issues. He published in Polish and German on socio-economic subjects. In the years 1914–1920, he took an active part in activities concerning Polish independence. In the years 1904– 1922, he lived with his family in Boguchwała near Rzeszow. He died in Nowy Sącz, and was buried in Boguchwała. In 2022, the local government of Boguchwała named one of the town’s streets after him.

PL

Klaudiusz Angerman (1861-1922), inżynier geolog, przemysłowiec, działacz niepodległościowy i filantrop, urodził się we Lwowie w rodzinie urzędniczej. Studiował na Politechnice Lwowskiej (1879-1883), naukę kontynuował w Wiedniu (1883-1885). Pracę zawodową rozpoczął w Jaśle. Na przełomie XIX/XX w. działał w przemyśle naftowym. Na Podkarpaciu i w Zagłębiu Borysławskim prowadził badania geologiczne w poszukiwaniu złóż naftowych. Podobne badania prowadził na Kaukazie, w Apeninach i rumuńskich Karpatach. W latach 1911-1918 był posłem Polskiego Stronnictwa Ludowego do Rady Państwa w Wiedniu. Zajmował się kwestiami gospodarczymi. Publikował (po polsku i po niemiecku) na tematy społeczno-gospodarcze. W latach 1914-1920 czynnie angażował się w sprawy niepodległości Polski. W latach 1904-1922 mieszkał z rodziną w Boguchwale koło Rzeszowa. Zmarł w Nowym Sączu, pochowany został w Boguchwale. W 2022 roku samorząd Boguchwały nazwał jedną z ulic jego imieniem .

3

Wybrana korespondencja handlowa Zarządu dóbr Hrabiów Mycielskich w Wiśniowej nad Wisłokiem.

100%

Wnęk S., Zych T., Ślusarek K.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2022

|

vol. Tom XXXIV

287-310

EN

This article presents fragments of the dispersed business communication of Mycielscy family from Wiśniowa nad Wisłokiem in the years 1915-1943. The correspondence is concerned with the economic matters of the agricultural enterprise of Mycielski family from 1867-1944. The following owners of this enterprise are introduced: Franciszek Mycielski (1832-1901), his son Jan Mycielski (1858-1926), and the grandson Jan Zygmunt Mycielski (1901-1972), the last owner of the Wiśniowa lands. Collected correspondence presents a lot of information pertaining to the organisational changes in farming industry on the Mycielski lands in the analyzed time period. The appendix consists of 78 postcards, most of which are from the cheese makers in Wiśniowa, operating in the years 1885-1944, specializing in production of Gruyère Swiss cheese. This article introduces the economic environment of business owners working with Mycielscy family. The correspondence is stored in the County Center of Culture and Tourism in Wiśniowa nad Wisłokiem.

XX

W artykule przedstawiono fragmenty rozproszonej korespondencji handlowej Zarządu dóbr Hrabiów Mycielskich w Wiśniowej nad Wisłokiem z lat 1915-1943. Korespondencja dotyczyła spraw gospodarczych przedsiębiorstwa rolnego należącego w latach 1867-1944 do rodziny Mycielskich. Przybliżono sylwetki kolejnych właścicieli tych dóbr: Franciszka Mycielskiego (1832-1901), jego syna Jana Mycielskiego (1858-1926), którego synem był Jan Zygmunt Mycielski (1901-1972), ostatni właściciel dóbr wiśniowskich. Zamieszczona korespondencja dostarcza szeregu informacji na temat zmian organizacyjnych w zakresie przemysłu rolnego w dobrach Mycielskich w analizowanym okresie. W aneksie zamieszczono 78 kart pocztowych, z których znaczna część dotyczy serowni w Wiśniowej, działającej w latach 1885-1944, specjalizującej się w produkcji sera szwajcarskiego gruyére. Dokument przedstawia środowisko gospodarcze współpracowników dóbr Mycielskich. Korespondencja przechowywana jest w Powiatowym Centrum Kultury i Turystyki w Wiśniowej nad Wisłokiem.

Refine search results

3 Prace Historyczno-Archiwalne

3 Wnęk S.

3 Ślusarek K.

1 Bonusiak W.

1 Hoff J.

1 Zych T.

2 2022

1 2021

Społeczność Strzyżowa nad Wisłokiem w okresie autonomii galicyjskiej oraz w II Rzeczypospolitej

Klaudiusz Angerman (1861-1922), przemysłowiec, działacz polityczny i filantrop. W stulecie śmierci.

Wybrana korespondencja handlowa Zarządu dóbr Hrabiów Mycielskich w Wiśniowej nad Wisłokiem.