Search results

1

“Beauty of the Person” According to Karol Wojtyła (Ontology and Experience)

100%

Radziechowski D.

Logos i Ethos

|

2022

|

vol. 59

|

issue 1

5-22

PL

Niniejszy artykuł kreśli zasadniczy zrąb myśli Karola Wojtyły na temat piękna. Wprowadzając centralną kategorię „piękna osoby”, Wojtyła zasadniczo zintegrował i uporządkował wszystkie inne znaczenia tego terminu. To, co jest piękne w adekwatnym ujęciu, jest i dobre moralnie. Odnośnie do piękna człowieka Wojtyła zwracał uwagę, że różnicuje się ono poprzez płeć – piękność kobieca i piękność męska, a także według „warstw” – piękno zewnętrzne (piękno estetyczne, zmysłowe, ciała) oraz ważniejsze od niego – piękno wewnętrzne, które stanowi o pięknie człowieka jako osoby. Piękno zewnętrze pozwala osobom się zauważyć, poznać, w miłości jednak nie można poprzestać na pięknie zewnętrznym (pokusa potraktowania ciała jako możliwego przedmiotu użycia). Miłość to bowiem miłość całej osoby, nie zaś wyłącznie jej pięknego ciała i seksualnej atrakcyjności. Szczegółowym zagadnieniem jest analiza tworzenia pięknych rzeczy, które zarazem odciskają się we wnętrzu człowieka i – o ile człowiek nie podda się egoistycznej „pokusie samoubóstwienia” – dają świadectwo o jego „nieśmiertelności”.

EN

This paper outlines the essential core of Karol Wojtyła’s thought on beauty. By introducing the central category of “beauty of the person”, Wojtyła essentially integrated and ordered therewith all the other meanings of the term. Whatever is beautiful in an adequate sense is also morally good. As far as human beauty is concerned, Wojtyła pointed out that it is differentiated by gender, i.e. female beauty and male beauty, and by “layers,” i.e. external beauty (aesthetic, sensual and bodily beauty) and, more importantly, internal beauty, which constitutes the beauty of a person as a person. Outer beauty allows a person to be noticed, to be discovered, but in love one cannot stop at outer beauty (the temptation to treat the body as a possible object of use). For love is love of the whole person, not only of his or her beautiful body and sexual attractiveness. A specific issue is the analysis of the creation of beautiful things, which at the same time are imprinted in the interior of man and – as long as man does not give in to the egoistic “temptation of self-emptying” – bear witness to his “immortality.”

2

“Culture of the Person” and “Culture of Works” According to Karol Wojtyła

100%

Radziechowski D.

Logos i Ethos

|

2021

|

vol. 56

|

issue 1

87-100

EN

This article presents basic features of the philosophical concept of culture in the thought of Karol Wojtyła. In particular, it aims to highlight the distinction between the “culture of the person” and “culture of works,” which seems to be fundamental for the whole anthropology and ethics of the philosopher from Wadowice.On one hand, the designators of culture are the works and creations of man, on the other hand, the value of man himself as a person, his inner life, and who he is as a man. As Wojtyła emphasized, the latter is the most internal and profound dimension of culture because it is expressed in morality. The very ability to produce certain objects or produce certain effects, e.g. a work of art or a technical device, does not determine the “culture” of its creator. The decisive factor is acting according to the criterion of moral good and evil, which shapes the personality of the creator, who he is “as a person,” and not only “as an engineer or a composer.”

PL

Niniejszy artykuł przedstawia zasadnicze rysy filozoficznej koncepcji kultury Karola Wojtyły. Szczególnie zaś zmierza do podkreślenia rozróżnienia na „kulturę osoby” (culture of the person) i „kulturę dzieł” (culture of works), które wydaje się być fundamentalne dla całej antropologii i etyki filozofa z Wadowic.Z jednej strony desygnatami kultury są dzieła i wytwory człowieka, z drugiej – wartość samego człowieka-osoby, jego życie wewnętrzne, to, kim jest jako człowiek. To drugie znaczenie jest, jak podkreślał Wojtyła, najbardziej wewnętrznym i głębokim wymiarem kultury, gdyż wyraża się w moralności. Sama umiejętność wytwarzania określonych przedmiotów czy wywoływania określonych skutków, np. dzieło sztuki czy urządzenie techniczne, nie przesądza o „kulturze” jej twórcy. Rozstrzygające jest działanie zgodnie z kryterium dobra i zła moralnego, które kształtuje osobowość twórcy, to kim jest on „jako człowiek”, nie zaś wyłącznie „jako inżynier czy kompozytor”.

3

Karol Wojtyła reads and interprets Max Scheler

100%

Radziechowski D.

Logos i Ethos

|

2023

|

vol. 61

|

issue 1

41-56

PL

Niniejszy artykuł porusza temat „spotkania” Karola Wojtyły z myślą Maksa Schelera, wyrażoną głównie w jego pracy „Der Formalismus in der Ethik und die Materiale Wertethik” (Formalizm w etyce i niematerialna etyka wartości). Można wyraźnie wyróżnić trzy etapy: (1) pierwsze inspiracje, które pojawiły się przede wszystkim dzięki spotkaniu z ks. Ignacym Różyckim, Jackiem Woronieckim OP i Romanem Ingardenem; (2) okres pracy nad rozprawą habilitacyjną, opartą na powyższej pracy Schelera; i (3) dalszą aplikację wypracowanych wniosków filozoficznych. Wojtyła doszedł do wniosku, że etyczny system Schelera nie nadaje się do naukowej interpretacji etyki chrześcijańskiej. Powodem było to, że niemiecki filozof skupiał się niemal wyłącznie na sferze emocjonalnej i nie dostrzegał sfery sprawczej osoby. W takim przypadku osoba nie jest zdolna do realizacji wartości, a jedynie może je odczuwać jako bierny podmiot. Gdyż w kontekście etyki chrześcijańskiej opierającej się na tezie, według której człowiek jest sprawcą dobra i zła etycznego swoich własnych czynów, doskonaląc się poprzez wartości etycznie pozytywne i deprecjonując się poprzez negatywne, koncepcja Schelera jest absolutnie nieakceptowalna dla Wojtyły. Niemniej jednak, Wojtyła dostrzegł wyjątkowo pozytywny aspekt w podejściu Schelera, mianowicie samą metodę fenomenologicznej analizy faktów etycznych na płaszczyźnie zjawiskowej i doświadczalnej. Ponadto, poprzez próbę pewnej integracji klasycznej metafizyki z analizą fenomenologiczną, Wojtyła - w swoisty i twórczy sposób - rozwijał swoje własne stanowisko filozoficzne.

EN

The present article addresses Karol Wojtyła’s “encounter” with Max Scheler’s thought, expressed mainly in his work Der Formalismus in der Ethik und die Materiale Wertethik (Formalism in Ethics and Non-Formal Ethics of Values). Three stages can be clearly distinguished: (1) first inspirations, which came about in particular as a result of contact with Rev. Ignacy Różycki, Jacek Woroniecki OP, and Roman Ingarden; (2) the duration of work on the habilitation thesis, which was based on Scheler’s above-mentioned work; and (3) further application of the philosophical findings. Wojtyła concluded that Scheler’s ethical system was unfit for scientific interpretation of Christian ethics. The reason was that the German philosopher focused almost exclusively on the emotional sphere and did not discern the person’s causal sphere. In a case like this a person is incapable of realizing values, and can only feel them, as a passive subject. However, inasmuch as Christian ethics is based on the thesis whereby man is the agent of the ethical good and evil of his own acts, perfecting himself through ethically positive values, and devaluing himself through negative ones, Scheler’s concept is absolutely unacceptable to Wojtyła. Still, Wojtyła discerned an eminently positive aspect in Scheler’s approach, namely, the very method of the phenomenological analysis of ethical facts on the phenomenal and experiential levels. Moreover, by attempting a certain integration of classical metaphysics with phenomenological analysis, Wojtyła – in a peculiar and creative way – developed his own philosophical position.

Refine search results

3 Logos i Ethos

3 Radziechowski D.

1 2023

1 2022

1 2021

“Beauty of the Person” According to Karol Wojtyła (Ontology and Experience)

“Culture of the Person” and “Culture of Works” According to Karol Wojtyła

Karol Wojtyła reads and interprets Max Scheler