Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

From an Apology for Catholicism to Theological Modernism: The Principle of Development in Alfred Loisy’s Thought

100%
Borto P.
Verbum Vitae
|
2022
|
vol. 40
|
issue 2
501-513
EN
This paper aims to show the reasons why Alfred Loisy’s idea to develop an apology for Christianity was unsuccessful and led to his transition to the modernist position. It explores theological and fundamental issues underlying his ambitious program. Firstly, it discusses the concept of modernism, having in mind that Loisy himself opposed the accusations of his following modernism. Secondly, it synthetically presents the context and characteristics of Loisy’s works to properly understand his idea of Christian apologetics. The subsequent section analyses Loisy’s most important assumptions and the way he formulated his apologia, focusing on the issue of historical criticism and his application of John Henry Newman’s idea of development to the history of religion. These analyses allow us to conclude that by applying the historical-critical method, Loisy did not avoid adapting incorrect philosophical assumptions and improper application of Newman’s development of Christian doctrine to his reflections on the history of religion.
2
Publication available in full text mode
Content available

Joseph Ratzinger’s Apologia for the Concept of the Soul

100%
Borto P.
Verbum Vitae
|
2022
|
vol. 40
|
issue 3
775-790
EN
This article aims to show the rationale behind Joseph Ratzinger’s defence of the concept of the soul in his theological reflection. Since Ratzinger did not produce a separate text justifying the need to maintain the concept of the soul yet justified it when discussing other issues, primarily those related to the Christian profession of faith, a distinction was made between biblical and philosophical-theological arguments to analyse his thought. The analysis indicated that J. Ratzinger saw two fundamental paths in the biblical tradition leading to the formation of the concept of the soul. The first is that which discovers God as the Life-Giver more powerful than death. The second involves the maturing of the profession of faith in the resurrection and the fact of Christ’s resurrection. The concept of the soul, to be developed later, will be based on these two fundamental truths attested to by the Bible and will be the drawing of anthropological conclusions originating in the most important truths of the faith, such as the resurrection of the body or belief in the Last Judgement. Ratzinger also examines other statements of the Church’s Magisterium or those handed down by philosophical and theological tradition from this standpoint. Hence, for him, the concept of the soul does not so much belong to particular anthropology as it derives from a profession of faith that calls for a clear and simple message that is not confined to the expert considerations of theologians.
3
Publication available in full text mode
Content available

Il senso cristologico-ecclesiologico dell’ammonizione rivolta a Pietro da Gesù (Mt 16, 23/Mc 8, 33)

100%
Borto P.
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
|
2012
|
vol. 4
51-69
EN
The synoptic Gospel tradition of Matthew and Mark has passed on harsh words which Jesus addressed at Peter (Mt 16: 23 and Mk 8: 33). The First of the Apostles was reprimanded soon after he had professed his faith. Such a context as well as the overtone of Jesus’ words make them an interesting pericope both for exegesis and theology, allowing a theologian to draw important conclusions for Christology and Ecclesiology. Indeed, this moment of the Gospel more distinctly reveals the Christ mystery as well as the mystery of what it means to be his disciple. Therefore there is “something more” revealed about Christ himself as well as “something more” about the Church as the community of Jesus’ disciples. In this paper, the author analyzes the meaning of the admonition. In order to do it, he discusses the sense of Jesus’ words in the contexts of both Matthew and Mark, pointing to similarities and differences between their accounts. He also proposes a new translation of the analyzed words, different from the commonly accepted one. Finally, the author presents his most important conclusions and questions arising when reading the aforementioned pericopes, as well as their christological and ecclesiological consequences.
PL
Chrystologiczno-eklezjologiczne znaczenie napomnienia skierowanego przez Jezusa do Piotra (Mt 16, 23/Mk 8, 33) Tradycja ewangeliczna dwóch Ewangelii synoptycznych (wg Mateusza i Marka) przekazała ostre napomnienie Jezusa, z którym zwrócił sie On do Piotra (por. Mt 16, 23/Mk 8, 33). Napomnienie to zostało skierowane do Pierwszego z Apostołów zaraz po jego wyznaniu wiary. Tak kontekst, jak również ton tych słów czyni z nich interesujący fragment zarówno dla refleksji o charakterze egzegetycznym, jak również teologicznym pozwalając wyciągnąć znaczące wnioski o charakterze chrystologiczno-eklezjologicznym. Można bowiem powiedzieć, że właśnie w tym momencie w wyraźniejszy sposób zostaje objawiona tajemnica Chrystusa i zarazem tajemnica bycia Jego uczniem, a więc zostało objawione coś „więcej” o samym Chrystusie i coś „więcej” o Kościele jako wspólnocie Jego uczniów. W niniejszym artykule autor podejmuje sie analizy znaczenia tego napomnienia. W tym celu omawia znaczenie słów Jezusa w kontekście każdej ze wspomnianych Ewangelii. Kontekst ten wskazuje, że chodzi tu przede wszystkim o objawieniowy wymiar tej perykopy. Następnie, powołując sie na argumenty o charakterze gramatycznym, kontekstualnym i opinie innych autorów, autor niniejszego artykułu proponuje inne tłumaczenie napomnienia Jezusa niż to przyjmowane powszechnie - takie, w którym wybrzmiewa nakaz pokornego kroczenia za Chrystusem aż po krzyż, a nie takie, które nakazuje Piotrowi po prostu oddalić się. Wyżej wskazana interpretacja omawianego fragmentu pozwala wyciągnąć wnioski tak o charakterze chrystologicznym, jak i eklezjologicznym. Do pierwszych nalepy zaliczyć wskazanie, że tajemnica Chrystusa zostaje w pełni objawiona dopiero wraz z wydarzeniem paschalnym, gdy „wszystko sie wypełniło”. Ściśle powiązany jest z tym wniosek o charakterze eklezjologicznym, w którym autor wskazuje, że uczeń Chrystusa, reprezentowany w osobie Piotra, może otworzyć sie na pełnie tego objawienia tylko w wiernym podążaniu za Panem aż po misterium krzyża i po udział w nim. Powyższa interpretacja omawianego tekstu stawia również pytania o charakterze chrystologicznym i eklezjologicznym, na które tekst ewangeliczny nie odpowiada, lecz które trzeba określić inspirującymi dla refleksji teologicznej: w jakim sensie tajemnica Paschy objawia „coś więcej” z tajemnicy Chrystusa? Na czym polega ten krok, który uczeń Jezusa winien zrobić, by pójść za Nim do końca? Dlaczego pełnia tajemnicy Chrystusa nie jest dostępną bez „wejścia” z Nim w tajemnice Paschy?
4
Publication available in full text mode
Content available

Romano Penna. DNA chrześcijaństwa. Tożsamość chrześcijan. Tł. L. Rodziewicz- Doktór. Kraków: Wyd. OO. Franciszkanów „Bratni Zew” 2011, ss. 433 (tytuł oryginału: Il DNA del cristianesimo. L’identità cristiana allo stato nascente. Cinisello Balsamo 2004 ss.

100%
Borto P.
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
|
2012
|
vol. 4
300-304
5
Publication available in full text mode
Content available

Formuła "Wierzę w Kościół" w symbolu wiary i jej teologiczne znaczenie

100%
Borto P.
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
|
2013
|
vol. 33
209-227
EN
The paper aims to present the theological significance of the article of faith expressed in the words “I believe in the Church”. In order to do so, the author starts by analysing the place that the profession of faith in the Church had in the ancient Symbols of Faith. A look at the most representative creeds reveals that the profession of faith in the Church was clearly distinct from the profession of faith in God, which is also expressed by the grammar of the Christian Creed. However, the interpretation of the mystery of the Church in terms of salvation history helped emphasize that the profession of faith in the Church — although calling for a slightly different understanding of the word “believe” than in the articles relating to the Divine Persons — is the continuation of the profession of faith in God who acts in the human history in the Church and through the Church. Referring to the paradox fulfilled in Christ, in whom man meets universale concretum in history, the author cites universale concretum sacramentale formula proposed by Salvador Pié-Ninot as properly reflecting the nature of the Church and the relationship between the Church and faith. In the last part of the paper the author briefly discusses major difficulties associated nowadays with the confession of faith in the Church. He emphisizes that professing faith in the Church is closely related to a genuine experience of a living community of the Church and remaining in her.
6

The Lublin School of Fundamental Theology’s Understanding of Divine Revelation

100%
Borto P.
Roczniki Teologiczne
|
2018
|
vol. 65
|
issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia - English Online Version
43-56
EN
This article discusses how Divine Revelation is understood at the Lublin School of Fundamental Theology. After presenting the significance of the reflection on the subject of Revelation, the article presents the most important characteristics of our reflection on this subject typical of the group of theologians associated with John Paul II Catholic University of Lublin. This includes their personalistic understanding of Divine Revelation, the meaning of Divine Revelation in the theological interpretation of religion and their comprehension of Revelation’s credibility.
7

„Pismo mówi, że On ma powstać z martwych” (J 20,9). Znaczenie odwołania się do Pisma w najwcześniejszych formach wyznania wiary w Zmartwychwstanie. Analiza teologicznofundamentalna

100%
Borto P.
Roczniki Teologiczne
|
2019
|
vol. 66
|
issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia
19-34
PL
Niniejszy artykuł omawia sposób, w jaki najwcześniejsze formy wyznania wiary w Zmartwychwstanie odwołują się do świadectwa Pisma Starego Testamentu. Analizie zostały poddane najważniejsze świadectwa wiary w Zmartwychwstanie wyrażone w aklamacjach i formułach wiary – zarówno te, w których nie pojawia się bezpośrednie odwołanie się do Pisma, jak też i te, w których można wskazać nawiązanie do określonych miejsc w Piśmie. W analizie pominięto katechezy i hymny liturgiczne, stosując w wyborze kryterium diachroniczne wskazujące na pierwszeństwo chronologiczne aklamacji i formuł wiary. Przeprowadzona analiza pozwoliła wykazać, że pierwszym punktem odniesienia dla wiary w Zmartwychwstanie nie jest Pismo, lecz świadectwo świadków, którzy spotkali Zmartwychwstałego, a więc u początku wiary w Zmartwychwstanie jest wydarzenie. Słowo Starego Testamentu samo w sobie jest niewystarczalne. Dopiero kiedy zaczyna się je odczytywać w świetle wydarzeń z życia Jezusa i w świetle Jego słów, można zacząć wskazywać na wypełnienie się Pisma w wydarzeniach paschalnych. Tak więc choć to nie Pismo jest początkiem wiary w Zmartwychwstanie, to zarazem wiara ta szuka odniesienia w Piśmie – lecz nie w pojedynczych tekstach Pisma, ale w Piśmie czytanym jako jedno wielkie świadectwo o zbawczym Bożym działaniu. W pierwszych formułach wiary w Zmartwychwstanie oraz w aklamacjach utrwalony został zarazem pewien sposób lektury Pisma, który stanowi wzorzec dla budowania argumentacji skrypturystycznej w teologii fundamentalnej, ponieważ ukazuje on, że Pismo jest tu czytane najpierw jako całość (egzegeza kanoniczna) oraz w świetle tradycji apostolskiej i z uwzględnieniem analogii wiary, na co zwraca uwagę Benedykt XVI w dokumencie Verbum Domini.
EN
The article explains how the oldest formulas of faith in resurrection and their acclamations relate to the Scripture. The aim of the discussion is the presentation of the relation between the confession of faith in Resurrection and the testimony of Scripture from the theologico-fundamental perspective. On this basis, the author draws conclusions concerning the role of the scriptural argument in the faith in Resurrection.
8

Teologicznofundamentalne znaczenie najstarszych nowotestamentalnych formuł wiary w Zmartwychwstanie

100%
Borto P.
|
2015
|
vol. 62
|
issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia
55-76
EN
Faith in Jesus' resurrection is expressed in multiple ways in New Testament. Among them, of special meaning are the so-called faith formulas, in which the truth on the resurrection is passed on as a part of the Christian creed. The author of the present article took on the study and comparison of the faith formulas of three different kinds: one simple monopartite and two more elaborated bi-partite formulas, 1 Cor 15,3-5 and Rom 1,3-4. He pursued his research in the fundamental-theological perspective, searching for the conclusions regarding the reliability of the formulas and their role in the faith transmission. The analysis made by the author demonstrated that faith in the resurrection very quickly took a specific form in which the truth was expressed in unchangeable and independent manner, a sui generis canon. Additionally, the study allows to claim that already at the very early stage the transmission of faith in Christ's resurrection is connected with a deep theological reflection that interprets the preceding events in light of the resurrection. Ultimately, one can state that the analyzed formulas witness to the fact that for Jesus' disciples faith in the resurrection became “the new beginning” in the process of discovering His identity.
PL
Wiara w zmartwychwstanie Jezusa na kartach Nowego Testamentu została wyrażona na wiele różnych sposobów. Pośród nich duże znaczenie mają tzw. formuły wiary, w których prawda o zmartwychwstaniu Chrystusa jest przekazywana jako część chrześcijańskiego wyznania wiary. Autor artykułu podjął się analizy i porównania trzech typów formuł wiary: jednoczłonowej oraz dwóch dwuczłonowych w formie bardziej rozwiniętej (1Kor 15,3-5 i Rz 1,3-4) w perspektywie teologicznofundamentalnej, a więc poszukując wniosków dotyczących wiarygodnościowego wymiaru tych formuł oraz ich roli w przekazie wiary. Przeprowadzona analiza pozwoliła na wskazanie szeregu interesujących danych. Ukazała, że bardzo szybko przekaz wyznania wiary w zmartwychwstanie Jezusa przyjął określoną formę, w której istotna prawda była wyrażana w sposób niezmienny i niezależny, jako swego rodzaju „kanon”. Z drugiej strony powyższa analiza pozwoliła stwierdzić, że już bardzo wcześnie ten przekaz wiary w zmartwychwstanie Chrystusa łączył się z pogłębioną refleksją teologiczną interpretującą w świetle zmartwychwstania poprzedzające je wydarzenia. Wreszcie można też powiedzieć, iż omawiane formuły wiary są świadectwem tego, że dla uczniów Jezusa wiara w Jego zmartwychwstanie stała się „nowym początkiem” w odkryciu Jego tożsamości.
9

Rozumienie Objawienia Bożego w lubelskiej szkole teologii fundamentalnej

100%
Borto P.
Roczniki Teologiczne
|
2018
|
vol. 65
|
issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia
41-53
EN
This article discusses the understanding of Divine Revelation within the Lublin School of Fundamental Theology. After presenting the significance of the reflection on the category of Revelation, the article presents the most important characteristics of the reflection on this category typical of the group of theologians associated with John Paul II Catholic University of Lublin, i.e. the personalist understanding of Divine Revelation, the meaning of Divine Revelation in the theological interpretation of religion and the comprehension of the Revelation’s credibility.
PL
W 100-letnią tradycję istnienia Wydziału Teologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II wpisuje się dziedzina określana jako teologia fundamentalna. Znalazła się w programie studiów teologicznych od samego początku, tak iż z perspektywy ostatnich lat można powiedzieć o powstaniu lubelskiej szkoły teologii fundamentalnej. Autor niniejszego artykułu postanowił przedstawić, w jaki sposób w obrębie tej szkoły rozumie się Boże Objawienie, czyli jedno z istotnych zagadnień, które jest zarówno podstawą wszelkiej teologii, jak również przedmiotem namysłu w obrębie teologii fundamentalnej. W tym celu autor przedstawił najpierw znaczenie refleksji nad pojęciem Objawienia Bożego, a następnie wskazał autorów, których działalność naukowa związana była z istnieniem lubelskiej szkoły teologii fundamentalnej i którzy zajmowali się refleksją nad Bożym Objawieniem. W kolejnych punktach artykułu przedstawione zostało rozumienie Bożego Objawienia w kategoriach personalistycznych, właściwych dla wspomnianego środowiska teologicznego, znaczenie Bożego Objawienia w teologicznej interpretacji religii oraz pojmowanie wiarygodności Objawienia.
10

Wiarygodność Kościoła według Josepha Ratzingera

100%
Borto P.
Roczniki Teologiczne
|
2017
|
vol. 64
|
issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia
73-86
EN
The Joseph's Ratzinger's theological thought is for the contemporary theology one of important datum points. Simultaneously we can today declare that the thought of the German Theologian is enough accessible, that it is possible to elaborate generally and critically single themes presented in his theological heritage. The author of the present article undertook one elaboration of key-problems for the fundamental theological reflection: how the German theologian seized the problem of the credibility of the Church. This theme did not find the general and systematic elaboration in the J. Ratzinger's publications, and simultaneously the analysis of his thought indicates that behind the singular elaborations about the partial character hides the certain determined conception of the credibility of the Church. The author of the present article decided to show this conception talking over following problems: conditions defining the possibility of the reflection over the problem of the reliability of the Church, the bond of the Church with the Person of Christ (the historic dimension of the reliability of the Church), features decisive about the reliability of Church community in her current existence.
PL
Myśl teologiczna Josepha Ratzingera jest dla współczesnej teologii jednym z ważnych punktów odniesienia. Jednocześnie można dziś już stwierdzić, że myśl niemieckiego Teologa jest na tyle dostępna, iż możliwe staje się całościowe i krytyczne opracowanie poszczególnych zagadnień z jego spuścizny teologicznej. Autor niniejszego artykułu podjął się opracowania jednego z kluczowych tematów dla refleksji teologicznofundamentalnej – rozumienia wiarygodności Kościoła. Temat ten nie znalazł całościowego i systematycznego opracowania w twórczości J. Ratzingera. Jednocześnie analiza jego twórczości wskazuje, że za poszczególnymi opracowaniami o charakterze cząstkowym kryje się określona koncepcja wiarygodności Kościoła. Autor niniejszego artykułu postanowił ukazać tę koncepcję omawiając następujące zagadnienia: warunki określające możliwość refleksji nad zagadnieniem wiarygodności Kościoła, więź Kościoła z Osobą Chrystusa (historyczny wymiar wiarygodności Kościoła), cechy decydujące o wiarygodności wspólnoty kościelnej w jej aktualnym istnieniu.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.