Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Wiek a uczestnictwo wyborcze w Polsce: cykl życia, okres, kohorta Wiek a uczestnictwo wyborcze w Polsce: cykl życia, okres, kohorta

100%
Cześnik M., Zagórski P.
Studia Socjologiczne
|
2022
|
issue 4(247)
41-66
PL
Celem artykułu jest sproblematyzowanie relacji między wiekiem a uczestnictwem wyborczym w Polsce, ich syntetyczne omówienie, a także analiza empiryczna. Mają one znaczenie dla wielu aspektów i obszarów życia społecznego, politycznego, gospodarczego, a szczególnej wagi nabierają współcześnie, w dobie fundamentalnych zmian demograficznych zachodzących w Polsce. Przeprowadzone przez nas analizy potwierdzają, odwołując się do najlepszych publicznie dostępnych danych empirycznych (PGSW), istnienie wyraźnych związków między wiekiem a uczestnictwem wyborczym. Te związki mają znaczenie dla procesu demokratycznego i politycznej reprezentacji. Rosnące dysproporcje między poszczególnymi grupami wiekowymi skutkują zmianą poziomu ich reprezentacji. Analiza wpływu wieku na wyborcze uczestnictwo (cyklu życiowego, okresu/momentu historycznego, kohorty) wskazuje na większe znaczenie cyklu życia i (względnie) mniejsze znaczenie doświadczeń pokoleniowych, generacyjnych, kohortowych. Odnotowywane w Polsce systematyczne różnice we frekwencji wyborczej między poszczególnymi grupami wiekowymi nie są świadectwem pokoleniowych różnic w (skłonności do) partycypacji. Większe znaczenie ma cykl życia i jego fazy.
EN
This article aims is to problematize and analyze the relationship between age and voter turnout in Poland. Our analyses use the best publicly available empirical data, i.e. Polish National Election Study (PGSW), to confirm clear relationships between age and voter turnout. These relationships are essential for the democratic process and political representation. They are crucial for many aspects of social, political and economic life, and are of particular importance nowadays, at the time of fundamental demographic changes in Poland. Increasing disparities between different age groups result in changes in their level of representation. The analysis of the influence of age on electoral participation 42 Mikołaj Cześnik, Piotr Zagórski (life cycle, historical period/moment, cohort) indicates a greater importance of the life cycle and a (relatively) lesser significance of generational and cohort experiences. The differences registered between particular age groups are not an evidence of generational differences in (propensity for) participation, rather, the life cycle and its phases have a greater importance.
2
Publication available in full text mode
Content available

Popękane polskie społeczeństwo jako pole badawcze – dane, fakty, mity

100%
Cześnik M., Grabowska M.
Przegląd Socjologiczny
|
2017
|
vol. LXVI
|
issue 3
9-43
PL
W artykule analizowana jest problematyka popękania społeczeństwa polskiego. Pojęcie to odnoszone jest do tradycyjnych pojęć socjologicznych opisujących zróżnicowania społeczne: podziałów klasowych, podziałów społeczno-politycznych, zróżnicowania stylów życia czy wzorów konsumpcji, nieciągłości dyskursu społecznego. Krótki przegląd stanowisk teoretycznych, od Marksa i Webera aż po Bourdieu, dopełnia bardziej wnikliwa prezentacja dokonań polskich autorów – klasycznych i współczesnych. Jako pole analiz popękania społeczeństwa polskiego wskazuje się: po pierwsze, „klasyczne” podziały wynikłe z różnic w położeniu w strukturze społecznej; po drugie, „nowe” podziały związane z konsumpcją i stylami życia; po trzecie, podziały społeczno-polityczne (rozumiane zgodnie z koncepcją Lipseta i Rokkana); po czwarte, obszar języka, komunikacji, dyskursu. Dalej następuje dyskusja uwzględniająca zarówno koncepcje teoretyczne, jak i – w miarę możliwości – dane empiryczne z czterech wskazanych pól popękania społeczeństwa polskiego. Sformułowane wnioski mają charakter nieostateczny. Obecnie podziały o charakterze klasowo-warstwowym nie zanikają, konsumpcja wykazuje zarówno klasowo-warstwowe zróżnicowanie, jak i jednorodność przekraczającą granice grup społecznych, elektoraty się krystalizują, zaś podziały w sferze języka wydają się wyraziste. Ponadto istnieją pewne zależności struktury klasowej, sfery konsumpcji i zachowań politycznych, z którymi łączą się podziały w sferze języka i dyskursu. Sytuacja wydaje się jednak dynamiczna.
EN
This article analyzes the phenomenon of the fracturing of Polish society. In introducing this concept it relates to the traditional sociological descriptors of social differentiation: class divisions, sociopolitical cleavages, variations in lifestyle or consumption patterns, and discontinuities in public discourse. A short review of theoretical stances, from Marx and Weber through to Bourdieu is complemented by a more in-depth analysis of the contributions of Polish authors – both classical and modern. The scope of analysis of the fracturing of Polish society is determined by: firstly, the “classical” social divisions, deriving from differing positions in the social structure; secondly, the “new” divisions associated with consumption and lifestyles; thirdly, the socio-political cleavages (understood according to Lipset and Rokkan); and fourthly, the field of language, communication, and discourse. This is followed by a discussion of these four fields of the fracturing of Polish society, taking into account both theoretical conceptions and the available empirical data. The findings of this discussion are of a preliminary nature. Currently the divisions into social class-stratum types are continuing in force. Consumption exhibits both class-stratum differentiation as well as uniformities exceeding the boundaries of social groups, the electorates are crystallizing, and the divisions within the sphere of language use seem to be prominent. In addition certain relationships between class structure, consumption patterns and political behaviours also exist, which are associated with divisions in language use and discourse. The landscape of these differences is, however, subject to rapid changes.
3
Publication available in full text mode
Content available

Zamożność, wpływy, poważanie – społecznie cenione dobra oczami polskich wyborców

100%
Cześnik M., Miśta R.
Studia Socjologiczne
|
2021
|
issue 3(242)
57-88
PL
Głównym celem artykułu jest analiza zmian w dostępie do społecznie cenionych dóbr (zmian postrzeganych subiektywnie przez respondentów), takich jak zamożność, wpływy i poważanie, a także analiza wpływu tych zmian na decyzje o głosowaniu. Stawiamy następujące pytania badawcze: czy w ciągu czterech lat urzędowania PiS dokonało redystrybucji bogactwa, władzy i prestiżu w polskim społeczeństwie? Czy ci, do których ta oferta była przede wszystkim skierowana (czyli osoby nieuprzywilejowane w dostępie do wyżej wymienionych dóbr), uważają, że ich sytuacja w tym zakresie poprawiła się? Dane PGSW pozwalają zidentyfikować statystycznie istotną różnicę w ocenie ostatnich czterech lat (pod względem dostępu do społecznie cenionych dóbr) między elektoratem PiS a innymi grupami w polskim społeczeństwie. Stwierdzamy, że zmienna ta wywiera znaczący wpływ na głosowanie, nawet gdy wiele innych istotnych determinant zachowań wyborczych w Polsce jest kontrolowanych. Wyniki tych analiz stanowią wkład w piśmiennictwo dotyczące demokracji, zachowań wyborczych, populizmu, a przede wszystkim populistów u władzy.
EN
This paper’s main objective is to analyse the changes in the access to socially valued goods, such as wealth, influence and prestige, as well as their impact on voting. We pose the following research questions: during the last four years has Law and Justice party (PiS) redistributed wealth, power, and prestige in Polish society? Do those to whom its offer was primarily addressed (i.e., people who are not privileged in accessing the above-mentioned goods) believe that their situation in this respect has improved? Polish National Election Study (PGSW) data identify a statistically significant difference in assessing the last four years (in terms of access to socially valued goods) between the PiS electorate and other groups. We find that this variable has a significant impact on voting, even when many other important determinants of Poland’s electoral behaviour are controlled. The results of these analyses contribute to the literature on democracy, electoral behaviour, populism, and, above all, populists in power.
4
Publication available in full text mode
Content available

Dyskusja: Kim jest krytyczny obywatel i co oznacza krytyczne myślenie?

81%
Kurczewska J., Cześnik M., Pluciński P., Ścigaj P., Instytut Socjologii i Filozofii PAN, SWPS U., Instytut Socjologii UAM w Poznaniu, Zakład Teorii Polityki i Państwa w Instytucie Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prof. dr hab. Joanna Kurczewska – socjolog i historyk idei p. w. I. S. i. F. P. Z. s. s. h., Dr hab. Mikołaj Cześnik p. U. S. s. i. p., Dr Przemysław Pluciński – socjolog a. w. I. S. U. w. P. A. l. a. w. c. s. m. i. R. P., Dr Paweł Ścigaj – politolog a. w. Z. T. P. i. P. w. I. N. P. i. S. M. U. J. A. m. T. n. Z. p.
Władza sądzenia
|
2016
|
vol. 10
5
Publication available in full text mode
Content available

Uczestnictwo i mobilizacja w wyborach parlamentarnych 2019 roku

81%
Cześnik M., Miśta R., Żerkowska-Balas M.
Studia Socjologiczne
|
2020
|
issue 4(239)
91-121
PL
Celem artykułu jest wyjaśnienie mobilizacji wyborczej i zwiększonego uczestnictwa w wyborach parlamentarnych, przeprowadzonych w Polsce jesienią 2019 roku. Frekwencja wyborcza po raz pierwszy w historii postkomunistycznej Polski przekroczyła w nich 60%. Pytania badawcze i hipotezy dotyczą wzrostu frekwencji, (rosnącej) stabilności wyborczej i/lub rosnącej mobilizacji, a także mechanizmów (poziomu makro i mikro) wyjaśniających obserwowane zjawisko. Ustalenia empiryczne potwierdzają (w znacznej części) postawione hipotezy. Frekwencja wyborcza w 2019 roku wzrosła na skutek „zatrzymania” w procesie wyborczym wyjątkowo wielu (jak na polskie warunki) wyborców, a także na skutek szerokiej mobilizacji osób dotychczas niegłosujących. Oba zjawiska miały związek z postępującą polaryzacją polityczną, zwiększającą się rywalizacyjnością wyborów i rosnącą identyfikacją partyjną elektoratów. Procesy te w części były efektem podmiotowego sprawstwa aktorów działających na polskiej scenie politycznej, a w części produktem „strukturalnych” fenomenów, dziejących się poza wolą i kontrolą tychże.
EN
This article aims to explain the electoral mobilization and increased participation in the parliamentary elections held in Poland in autumn 2019. Voter turnout exceeded 60% for the first time in the history of post-communist Poland. The research questions and hypotheses focus on the increase in turnout itself, (growing) electoral stability and/or increasing mobilization, and the (macro and micro level) mechanisms that explain the observed phenomena. The empirical findings confirm (in large part) the hypotheses. The 2019 electoral turnout increased as a result of decreasing electoral volatility, and in effect of the extensive mobilization of the non-voters. Both phenomena were related to growing political polarization, increasing competitiveness of elections, and growing party identification of voters. In part, these processes were the product of several actors’ agency, and in part, the outcome of ‘structural’ phenomena unfolding beyond their will and control.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.