Search results

1

Emilia Szeliga-Szeligowska, Wspomnienia o ks. Idzim Radziszewskim i początkach Uniwersytetu 1917–1920, opr. J. Jaźwierska, Lublin : Wydawnictwo KUL 2020, 79 s.

100%

Wodzianowska I.

Studia Włocławskie

|

2022

|

vol. 24

677-678

2

Działalność Księdza Rektora Idziego Radziszewskiego w Petersburgu

100%

Wodzianowska I.

Studia Włocławskie

|

2022

|

vol. 24

48-62

EN

Idzi Radziszewski’s activity in St. Petersburg during his fouryear term as rector of the Spiritual Academy was multilateral. The Rector became involved in pastoral activities, conducting retreats and preachingin St. Petersburg parishes. He was also active in charitable and aid organizations. The main sphere of activity was the education of the clergy and lay youth. Radziszewski, shortly after his arrival in the Russian capital, developed a project to reform the Spiritual Academy, emphasizing the improvement of the level of studies and specializations. In the situation of constant ministerial supervision, the reform was limited in scope, hence not all projects were implemented by the Rector. The establishment of the Higher Polish Courses gave the rector a new impulse to create a university whose graduates will build an independent state on Christian foundations. Recognizing the need for the formation of both priests and laity, Fr. Radziszewski was also involved in the work of the Social Council at the Ordinariate of the Mogilev Archdiocese. The preserved documentation of this activity allows us to outline the unchanging attitude of Fr. Radziszewski – action towards the common good.

PL

Działalność ks. Idziego Radziszewskiego w Petersburgu w ciągu jego czteroletniej kadencji na stanowisku rektora Akademii Duchownej była wielostronna. Ks. Rektor zaangażował się w działalność duszpasterską, prowadząc rekolekcje i głosząc kazania w petersburskich parafiach. Działał także w organizacjach o charakterze charytatywnymi pomocowym. Główną zaś sferą aktywności było kształcenie duchowieństwa i młodzieży świeckiej. Ks. Radziszewski wkrótce po przybyciu do rosyjskiejstolicy opracował projekt reformy Akademii Duchownej, kładąc nacisk na podniesienie poziomu studiów oraz specjalizacje. W sytuacji ciągłegodozoru ministerialnego reforma miała ograniczony zasięg, stąd nie wszystkie projekty udało się Rektorowi zrealizować. Powołanie do życia WyższychKursów Polskich dało zaś Rektorowi nowy impuls do tworzenia uczelni, której absolwenci będą budować niezawisłe państwo na chrześcijańskich podwalinach. Uznając potrzebę formacji zarówno kapłanów jak i świeckich, zaangażował się ks. Radziszewski także w prace Rady Społecznej przy ordynariacie mohylewskiej archidiecezji. Zachowana dokumentacja tej działalności pozwala na zakreślenie niezmiennej postawy ks. Radziszewskiego – działania ku dobru wspólnemu.

3

Z archiwaliów antykościelnej polityki na ziemiach zabranych (1866) = Aus den Archivalien der antikirchlichen Politik in den annektierten Gebieten (1866)

100%

Wodzianowska I.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2007

|

vol. 87

281-317

4

Przyczynek do biografii ks. Piotra Żylińskiego (1816-1887)

100%

Wodzianowska I.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2006

|

vol. 86

371-378

DE

Die Geschichte des Bistums Wilna im 19. Jahrhundert widerspiegelt die schwierige Situation der katholischen Kirche im Russischen Reich. In der – nach der Verbannung von Adam Krasiński nach Wiatka (1863) – ihres Bischofs beraubten Diözese regierte für kurze Zeit P. Józef Bowkiewicz, der noch versuchte, eine gewisse Unabhängigkeit von den Zivilbehörden zu bewahren. Nach seinem Tode wurde auf Geheiß des Wilnaer Generalgouverneurs K. Kaufmann dann ein den zaristischen Behörden gegenüber viel loyaler eingestellter Nachfolger eingesetzt – P. Piotr Żyliński (1816-1887). Die beigefügten Archivdokumente stammen aus den im Staatlichen Russischen Historischen Archiv in Petersburg aufbewahrten Akten über P. Żyliński. Das erste Dokument betrifft den Akt der Wahl Żylińskis durch das Domkapitel zum Administrator der Diözese. Żylińskis Tätigkeit als Herrscher der Diözese Wilna und seit 1869 auch der Diözese Minsk charakterisiert die traurige Zeit des Übereinkommens mit der russischen Verwaltung. Wegen seiner unrechtmäßigen Herrschaft in der Diözese und der von ihm vollzogenen Veränderungen in der Liturgie wurde der regierungstreue Administrator schließlich vom Heiligen Stuhl exkommuniziert. Während seines Urlaubs im Jahre 1882 hielt sich P. Żyliński in Rom auf, wo er eine Beichte ablegte. Nach der Zurücknahme seiner Exkommunizierung schrieb er einen Brief an Prälat K. Linkin, der während seiner Abwesenheit die Diözese leitete. Darin verlieh der Verfasser seiner Reue und seinem Bedauern über seine falschen Entscheidungen Ausdruck (Dokument 2). Nach seiner Rückkehr nach Wilna übte er dann auch keinerlei administrative Funktionen mehr aus. Von den meisten Geistlichen und Gläubigen wurde er ignoriert, da es dem Heiligen Stuhl gelungen war, Bischof Karol Hryniewieciki in Wilna einzusetzen (1883). Ein Jahr darauf schrieb er einen Brief an den Zaren (Dokument 3), in dem er diesen um eine angemessene Rente für seinen 15-jährigen Dienst auf dem Posten des Administrator der Diözese bat, auf den er, wie er selbst unterstrich, ja von den Zivilbehörden berufen worden war.

5

Dokumentacja Wizytacji Greckokatolickich w Archiwum Obwodowym w Żytomierzu

100%

Wodzianowska I.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2012

|

vol. 97

377-395

EN

In the State Archive of Zhytomyr Oblast there is one of the biggest collections of the visitations of the Greek Catholic parishes in Ukraine. Visitations from the years 1717-1814 territorially include 35 deaneries of eastern territories of the former Polish Republic (now Ukraine, Moldova, Belarus). Scattered in several fonds, the visitation protocols are a record of both canonical visitations and deanery ones. This source enables to characterize socio-religious life of more than 2000 parishes. Those who inspected the parishes noted down not only the name of the parish, to what saints it was dedicated and in which year it was founded, described its appearance and salary but also provided personal details of clergymen and their families. In addition, they presented, in details, the fi nancial security of priests-the fund, mostly in the form of fi elds, meadows, orchards, fi sh ponds and various privileges. You can also fi nd information on the density and structure of the population, customs of parishioners, their religious life, their activity, fraternities connected with Uniate churches, schools and hospitals (treated as points of social welfare for the poor and elderly). The visitation material is an interesting source for the research not only on the changes in the deanery structure and the increase in the number of parishes, but also on the relationships between different faiths and peoples inhabiting this land.

6

X Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Чин святого Василя Великого в історії Церкви”, Łuck, 6-8 X 2011

100%

Wodzianowska I.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2012

|

vol. 97

435-436

7

Stan bibliotek i zbiorów archiwalnych bazyliańskich klasztorów w świetle wizytacji (1799-1824)

100%

Wodzianowska I.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 116

457-482

EN

The basic sources in the research on monastic libraries, apart from library catalogues, include visitation files, recording the numerical size of communities and the size of monastic book collections. The visiting inspectors recorded the number of volumes, contents, library rooms and the archival documentation of individual monastic institutions. The preserved visitations to Basilian monasteries allow for the analysis of 27 book collections in the Uniate Diocese of Lutsk during the first quarter of the 19th century. This documentation makes it possible to determine the number of collections, the pace of their increase, and their thematic scope. Several years later, after the dissolution of the Basilian Fathers, most of these libraries would be dispersed, a large part of the books donated to educational institutions, while more valuable items were transferred to museums and university libraries. Visitation files are therefore a valuable source for exploring the collections, the places where they were stored, as well as the contents of the monastic archives. Monastic libraries varied in size, organization, and substantive content. They served primarily as support in the pastoral and educational work of monks. Both theological works and fiction works, as well as Western European manuscripts and editions were collected in the monasteries. The range of Polish and foreign typographies testified to the high intellectual culture of the order. Even small communities scattered in rural centres offered the opportunity of contact with books and educating local youth. Undoubtedly, they formed the cultural landscape of these lands.

PL

Do podstawowych źródeł w badaniach nad książnicami klasztornymi obok ka-talogów bibliotecznych należą akta wizytacyjne, rejestrujące liczebność wspólnot, zabudowania klasztorne, podstawy finansowe jak i wielkość księgozbiorów monasterskich. Wizytatorzy odnotowywali liczbę tomów, zawartość treściową, pomieszczenia bibliotek jak i przechowywaną dokumentację archiwalną po-szczególnych placówek zakonnych. Zachowane wizytacje monasterów bazyliańskich pozwalają na analizę 27 księgozbiorów na terenie unickiej diecezji łuckiej w ciągu pierwszego ćwierćwiecza XIX wieku. Dokumentacja ta umożliwia ustalenie liczebności zbiorów, tempa ich przyrostu, zakresu tematycznego. Kilkanaście lat później, po kasacie bazylianów, większość tych bibliotek została rozproszona, spora część książek przekazana placówkom oświatowym a cenniejsze egzemplarze do muzeów i bibliotek uniwersyteckich. Akta wizytacyjne stanowią więc cenne źródło do rozpoznania zbiorów, miejsc w których były przechowywane, a także zawartości archiwów klasztornych. Gromadzono w klasztorach zarówno dzieła teologiczne, jak i literaturę piękną, manuskrypty i wydania zachodnioeuropejskie. Zasięg polskich i zagranicznych typografii świadczył o wysokiej kulturze intelektualnej zakonu. Książnice stanowiły przede wszystkim wsparcie w pracy duszpasterskiej i oświatowej zakonników. Biblioteki zakonne były zróżnicowane pod względem wielkości, organizacji i wartości merytorycznej, ale nawet niewielkie wspólnoty rozproszone w wiejskich ośrodkach dawały możliwość obcowania z książką i kształcenia dla miejscowej młodzieży. Niewątpliwie tworzyły one pejzaż kulturowy tych ziem.

8

[Recenzja]: Вікторія Білик, Оксана Карліна, Жива спільнота в імперському світі: Луцька греко-унійна єпархія кінця XVIII – першої третини XIX століть, Видавництво Українського Католицького Університету, Львів 2018, s. 304, ISBN 978-617-7608-10-2

100%

Wodzianowska I.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 115

583-585

9

Opracowanie projektów wprowadzenia języka rosyjskiego do liturgii Kościoła rzymskokatolickiego na terenie Kraju Północno-Zachodniego po powstaniu styczniowym

100%

Wodzianowska I.

Studia Polonijne

|

2007

|

vol. 28

61-78

PL

The programme to bring the „Russian image” to the territories of North Russia after the January rising, authored by M. Muraviev and his followers, stressed the de-Polonisation of the Catholic Church. Therefore an Audit Committee was established in Vilnius in 1866 for the Roman-Catholic clergy. The Committee sought to prepare projects to liquidate parishes and dioceses, diminish the number of the Catholic clergy, put it under police survey, reorganise theological seminaries and consistories, control sermons and religious instruction, introduce the Russian language into additional devotions in the Catholic Church. The largest discrepancies in the views of the Committee members were found in the issue of introducing the Russian language into devotions. Some regarded the Russification of the Liturgy as an indispensable means in the work of uniting those territories with Russia. They believed that leaving the Polish language in churches would not only fail to accelerate this process, but would even inhibit it. Now their opponents concentrated on the threats that resulted from the Russian language and, among other things, the fact that the Catholic confession would be more understandable and attractive for the Orthodox believers. After a several-year-long discussion in the Russian press a Committee in Petersburg dealt with it in 1869. As a result, Alexander II cancelled Nicholas I's order, the one that banished the use of the Russian language in the Liturgy of foreign confession in the empire. He graciously allowed all who used as their mother tongue the „Russian of all dialects” to be used in devotions. The Audit Committee went about to translate pastoral aids. In 1868 a „Triebnik” was printed, and then the Gospels, catechisms, prayer books, and sermons in Russian. Introducing prayers in Russian was met with a resistance on the part of the clergy and the faithful. Then they turned to the Apostolic See with a question whether they could replace in their devotions the Polish language with the Russian language. The answer from the Apostolic See in 1877 was negative, but it was no obstacle for the ritualists in using the Russian language in the Church, nor did it protect the opponents from persecution or from propagating Russification.

10

Relacja współwięźniów o ostatnich dniach życia Sługi Bożego ks. Konstantego Budkiewicza (1867-1923)

100%

Wodzianowska I.

Studia Polonijne

|

2019

|

vol. 40

379-398

EN

The execution of the prelate Konstantin Budkiewicz in March 1923, as well as an open court trial that took place in Moscow, shocked public opinion in Poland and abroad. Archbishop Jan Cieplak and the dean of Piotrogrod, Father Budkiewicz, were sentenced to death, while other clergy received less several sentences from 3 to 10 years in the Gulag. The governments of Poland, Germany, France, the United States, Brazil, Czechoslovakia, Spain, England and other countries sent protest notes. After was shot of Budkiewicz, as a resulr of international protest, the archbishop was expelled from the Soviet Union. 13 priests return to their pastoral duties in Piotrogrod after serving their punishment. Threatened with renewed arrest, part of the priests in the exchange of prisoners left the Soviet Union until 1934. Bishop Antoni Malecki was the last to come to Poland, exhauted by prisonment and exile, a few months after return he died in Warsaw. The others died in the Gulag after arrrested or were shot in the following years. A testimony written down by priests imprisoned in 1923 about the martyrdom of Father Budkiewicz id present to a wider group of readers. It describes almost a whole month of his life before the execution od the death sentence. For almost 20 yers Fr. Budkiewicz was the parish priest of the largest parish in St. Catherine in St. Petersburg. Several primary schools, two middle schools, a charity society and fraternities operated at the parish. The cultural and Polnish community life was also concentrated here. Father Budkiewicz, since 1908 also was the Dean of St. Petersburg, took care of more than 40 parishes and chapels in the vast area of Pskov, Novgorod and Finland. In the 1918 he became prelate and Vicar General for Bishop Jan Cieplak, who served in Petersburg. After the Bolsheviks came to power, he bravely defended the rights of the Church and organised the clergy. From 1922 he was professor in the underground seminary. Threatened with arrest, he refused to go to Poland twice. He considered it his duty to remain in the clergy under his authority and to remain faithful to the end. The protocol written down by the priests imprisoned with him was transmitted through diplomatic channels to Poland and then to the Holy See. It became a testimony to the martyrdom of the Catholic Church in the Soviet Union. Father Budkiewicz`s cause for sainthood was opened in 2003 and remains under investigation.

PL

Rozstrzelanie w marcu 1923 r. ks. prałata Konstantego Budkiewicza, jak i proces pokazowy, który odbył się w Moskwie, zbulwersował opinię publiczną w Polsce i za granicą. W jego wyniku skazano na karę śmierci arcybiskupa Jana Cieplaka oraz dziekana piotrogrodzkiego, ks. Konstantego Budkiewicza, inni duchowni otrzymali łagodniejsze wyroki – od 3 do 10 lat więzienia. Noty protestacyjne wysłały rządy m.in. Polski, Niemiec, Francji, Stanów Zjednoczonych, Brazylii, Czechosłowacji, Hiszpanii, Anglii i innych krajów. Po rozstrzelaniu ks. Budkiewicza, w wyniku międzynarodowych protestów arcybiskupa wydalono z kraju. Trzynastu kapłanów po odbyciu kary wróciło do duszpasterskich obowiązków. Zagrożona ponownym aresztowaniem, część kapłanów w ramach wymiany więźniów do 1934 r. opuściła Związek Radziecki. Jako ostatni do Polski przyjechał bp Antoni Malecki, wycieńczony uwięzieniem i zesłaniem, kilka miesięcy po powrocie zmarł. Pozostali zginęli w łagrach lub zostali rozstrzelani w następnych latach. Szerszemu gronu Czytelników prezentowane jest świadectwo o męczeńskiej śmierci ks. Budkiewicza spisane przez uwięzionych w 1923 r. kapłanów. Opisano w nim prawie miesiąc życia księdza przed wykonaniem wyroku śmierci. Ks. Budkiewicz przez prawie 20 lat był proboszczem największej parafii w Petersburgu pw. św. Katarzyny. Przy kościele działały szkoły podstawowe, dwa gimnazja, towarzystwo dobroczynne oraz bractwa modlitewne. Skupiało się tu także życie kulturalne i polonijne. Ks. Budkiewicz, od 1908 r. dziekan petersburski, opiekował się ponad 40 parafiami i kaplicami na rozległym terenie Pskowa, Nowogrodu oraz Finlandii. W 1918 r. został też wikarym generalnym bpa Cieplaka. Po dojściu do władzy bolszewików ks. Budkiewicz dzielnie bronił praw Kościoła. Zagrożony aresztowaniem, dwukrotnie odmówił wyjazdu do Polski. Za swój obowiązek uznał pozostanie z podległym mu duchowieństwem oraz wiernymi do końca. Spisany przez uwięzionych razem z nim kapłanów protokół został przekazany drogą dyplomatyczną do Polski, a następnie do Stolicy Apostolskiej. Stał się on świadectwem męczeństwa Kościoła katolickiego w Związku Radzieckim. Proces beatyfikacyjny ks. Budkiewicza rozpoczął się w 2003 r.

11

„…szczerze się żałuje Sołowków! Jakbym drogo dał, żebym się tam na powrót znalazł…”. Warunki przebywania kapłanów na zesłaniu w świetle listu ks. Antoniego Wasilewskiego

100%

Wodzianowska I.

Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL

|

2023

|

vol. 5

165-182

EN

Fr. Antoni Wasilewski, a pastor of souls and dean in Moscow, as well as rector of the underground seminary in Leningrad, was removed from his position and arrested several times both in the time of Tsarist Russia and after the Bolshevik rule set it. Arrested three times, he spent some time in prisons in Moscow, Leningrad and Solovki (on the Solovetsky Islands). From the camp there, emaciated, he was sent to exile in Uzbekistan. There he lived in conditions of extreme poverty for less than two years. Neither the date of his death nor the place of burial is known. The presented letter from his exile shows manner in which prisoners were transported and their stay in Asian towns and settlements.

PL

Ks. Antoni Wasilewski, duszpasterz i dziekan moskiewski oraz rektor podziemnego seminarium duchownego w Leningradzie, był kilkakrotnie usuwany ze stanowiska i aresztowany zarówno w okresie carskiej Rosji, jak i po nastaniu rządów bolszewików. Trzykrotnie aresztowany, przebywał w więzieniach moskiewskich i leningradzkich oraz na Sołowkach (Wyspach Sołowieckich). Z łagru został skierowany, w stanie wycieńczenia, na zesłanie do Uzbekistanu. Tam, w warunkach skrajnej nędzy, przeżył niespełna dwa lata. Nieznana jest ani data jego śmierci, ani miejsce pochówku. Prezentowany list z zesłania przedstawia zarówno warunki transportu więźniów, jak i ich pobytu w azjatyckich miejscowościach.

12

[Recenzja]: Іван Альмес, Від молитви до освіти: Історія читання ченців Львівської єпархії XVII–XVIII ст., Львів: Український католицький університет, 2021, ss. 588 (Серія «Київське християнство», т. 26), ISBN: 978-617-7637-31-7 / Ìvan Alʹmes, Vìd molitvi do osvìti: Ìstorìâ čitannâ čencìv Lʹvìvsʹkoï êparhìï XVII–XVIII st., Lʹvìv: Ukraïnsʹkij katolicʹkij unìversitet, 2021, ss. 588 (Serìâ «Kiïvsʹke hristiânstvo», t. 26), ISBN: 978-617-7637-31-7

100%

Wodzianowska I.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2023

|

vol. 121

631-636

13

XIX Międzynarodowa Konferencja "Historia Religii Na Ukrainie", Lwów 13-15 maja 2009 roku

63%

Wodzianowska I., Rosowski W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2009

|

vol. 92

361-363

14

Metody finansowania kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Przyczynek archiwalny

63%

Radwan M., Wodzianowska I.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2015

|

vol. 103

209-226

EN

The religious policy of the Russian State was inspired by two ideological trends, which were rooted in the tradition of Peter I and Catherine II - Caesaropapism and Slavophilism. Russian rulers sought to subjugate the religious denominations, and also to build a Pan-Slavic empire with the Russian language. With regard to the Catholic Church, those demands proved to be extremely valid as 60% of the lands of the Polish Republic became part of Russia after the partitions. The tsarist authorities tried to separate Catholics from the Holy See and impose gradually the Russian language and culture on them. Secular authorities wanted to gain control over church institutions - dioceses, seminaries, parishes, monasteries. To achieve that aim, the authorities established the Roman-Catholic College (1801), and subordinated it directly to the Ministry of the Interior. Both organizations exercised full control over ecclesiastical institutions. Lay prosecutors in both of those offices played a decisive role. At the command of the tsarist regime all the monastic, diocesan and parish properties were gradually taken over, in return certain salaries (1832.1843) were granted to them. On the other hand, at the initiative of Metropolitan Bishop Siestrzeńcewicz S. (1820) so-called assistance fund was created, the aim of which was to finance the special expenses - poor parishes, seminars, Theological Academy, sick and retired priests, deported bishops. Having the assistance fund at their disposal, both the Ministry of the Interior and the College misappropriated funds, often financing even anti-Church actions or well-known enemies of Polish society (K.E. Sievers). A. Kerensky’s government prepared a draft reform in this field. However, it was not implemented as it was torpedoed by the revolution of 1917.

Refine search results

9 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

2 Studia Polonijne

2 Studia Włocławskie

1 Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL

14 Wodzianowska I.

1 Radwan M.

1 Rosowski W.

2 2023

2 2022

2 2021

1 2020

1 2019

1 2015

2 2012

1 2009

1 2007

1 2006

Emilia Szeliga-Szeligowska, Wspomnienia o ks. Idzim Radziszewskim i początkach Uniwersytetu 1917–1920, opr. J. Jaźwierska, Lublin : Wydawnictwo KUL 2020, 79 s.

Działalność Księdza Rektora Idziego Radziszewskiego w Petersburgu

Z archiwaliów antykościelnej polityki na ziemiach zabranych (1866) = Aus den Archivalien der antikirchlichen Politik in den annektierten Gebieten (1866)

Przyczynek do biografii ks. Piotra Żylińskiego (1816-1887)

Dokumentacja Wizytacji Greckokatolickich w Archiwum Obwodowym w Żytomierzu

X Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Чин святого Василя Великого в історії Церкви”, Łuck, 6-8 X 2011

Stan bibliotek i zbiorów archiwalnych bazyliańskich klasztorów w świetle wizytacji (1799-1824)

Opracowanie projektów wprowadzenia języka rosyjskiego do liturgii Kościoła rzymskokatolickiego na terenie Kraju Północno-Zachodniego po powstaniu styczniowym

Relacja współwięźniów o ostatnich dniach życia Sługi Bożego ks. Konstantego Budkiewicza (1867-1923)

„…szczerze się żałuje Sołowków! Jakbym drogo dał, żebym się tam na powrót znalazł…”. Warunki przebywania kapłanów na zesłaniu w świetle listu ks. Antoniego Wasilewskiego

XIX Międzynarodowa Konferencja "Historia Religii Na Ukrainie", Lwów 13-15 maja 2009 roku

Metody finansowania kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Przyczynek archiwalny