Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

La dimension néoplatonicienne du Fondement Ignatien (au contexte du tout des Exercices spirituels de saint Ignace de Loyola

100%
Sprutta J.
Poznańskie Studia Teologiczne
|
2019
|
issue 34
181-198
PL
Bóg jest fundamentem i celem człowieka. Droga do Boga, od stanu niełaski do uszczęśliwiającej więzi z Bogiem, stanowi także osnowę ignacjańskich Ćwiczeń duchownych, w tym inicjującego je Fundamentu. W Fundamencie kryje się neoplatońska droga ku absolutnemu Dobru−Prawdzie− Pięknu, czyli ku Bogu. Duchowa droga, kontynuowana w Tygodniach rekolekcji ignacjańskich, obejmuje etapy: oczyszczenia, oświecenia i zjednoczenia. Droga ta jest zatem również egzystencjalną zasadą obecną w chrześcijańskim neoplatonizmie, mającą swoją recepcję w całym cyklu ignacjańskich Ćwiczeń. Artykuł dotyczy związku między teologią Fundamentu a chrześcijańskim neoplatonizmem, w odniesieniu do całokształtu Ćwiczeń duchownych.
EN
God is the foundation and goal of man. The way to God, from the state of disgrace to a happy relationship with God, is also the “foundation” of the Spiritual Exercises of St. Ignatius of Loyola, including the Foundation. In the Foundation there is a Neoplatonic way to God as absolute Good− Truth−Beauty. The spiritual way, continued in Weeks of the Ignatian retreat, includes the stages of purification, enlightenment and unification. This way is thus also an existential principle present in Christian Neoplatonism, having its reception in all cycle of Ignatian Exercises. The article to concern the relationship between the theology of the Foundation and Christian Neoplatonism, with reference to the whole of the Spiritual Exercises of St. Ignatius of Loyola.
DE
God is the foundation and goal of man. The way to God, from the state of disgrace to a happy relationship with God, is also the “foundation” of the Spiritual Exercises of St. Ignatius of Loyola, including the Foundation. In the Foundation there is a Neoplatonic way to God as absolute Good− Truth−Beauty. The spiritual way, continued in Weeks of the Ignatian retreat, includes the stages of purification, enlightenment and unification. This way is thus also an existential principle present in Christian Neoplatonism, having its reception in all cycle of Ignatian Exercises. The article to concern the relationship between the theology of the Foundation and Christian Neoplatonism, with reference to the whole of the Spiritual Exercises of St. Ignatius of Loyola.
FR
God is the foundation and goal of man. The way to God, from the state of disgrace to a happy relationship with God, is also the “foundation” of the Spiritual Exercises of St. Ignatius of Loyola, including the Foundation. In the Foundation there is a Neoplatonic way to God as absolute Good− Truth−Beauty. The spiritual way, continued in Weeks of the Ignatian retreat, includes the stages of purification, enlightenment and unification. This way is thus also an existential principle present in Christian Neoplatonism, having its reception in all cycle of Ignatian Exercises. The article to concern the relationship between the theology of the Foundation and Christian Neoplatonism, with reference to the whole of the Spiritual Exercises of St. Ignatius of Loyola.
2
Publication available in full text mode
Content available

Presence and Formation of Adults in the Sodality of Our Lady: Contribution to the Native History.

100%
Sprutta J.
Poznańskie Studia Teologiczne
|
2020
|
issue 37
157-173
PL
Sukcesorką Sodalicji Mariańskiej jest Wspólnota Życia Chrześcijańskiego. Tworzą ją ludzie do rośli, którzy są formowani duchowo i moralnie. Taka formacja dokonywała się już w Sodalicjach Mariańskich, tj. od założenia przez jezuitę Jana Leunisa pierwszej Sodalicji w 1563 r. w Collegium Romanum. Wśród ludzi, którzy współtworzyli Sodalicję do XVIII w., byli królowie, arystokraci, biskupi, szlachta, mieszczanie, rzemieślnicy, słudzy, ale obecność dorosłych w szeregach Sodalicji najpełniej rozwinęła się dopiero po wskrzeszeniu w 1814 r. Towarzystwa Jezusowego. Wskazania zawarte w Przewodniku jezuity Jana Rostworowskiego kształtowały przez wieki charaktery i postawy dorosłych członków i członkiń Sodalicji Mariańskich.
EN
The Christian Life Community is the successor of the Sodality of Our Lady. The Christian Life Community today is mostly made up of adults. They are formed spiritually and morally. This formation had already existed since the beginning in the Sodality of Our Lady, that is since the foundation of the first Sodality of Our Lady by the Jesuit John Leunis in 1563 at the Collegium Romanum. The adults who co-created the Sodality of Our Lady until the 18th century were kings, aristocrats, bishops, nobles, townsmen, craftsmen, servants, but the presence of adults most fully developed after the reactivation of the Society of Jesus (1814). The indications presented in the Guide by the Jesuit Jan Rostworowski have shaped the characters and attitudes of the adult members of the Marian Sodalities for centuries.
3
Publication available in full text mode
Content available

Palamizm a ikona

100%
Sprutta J.
Poznańskie Studia Teologiczne
|
2010
|
issue 24
163-174
EN
The theory of hesychasm which was systematized in the 14th century by St. Gregory Palamas is known as Palamism. Palamism focused on the problem of God’s essence and energies, claiming among others that God allows Himself to be known only through His energies whereas His essence remains unknown and is beyond any cognition. Divine energies are represented by an omnipresent supernatural light, expressed in icons by such colours as gold, pure yellow or white. This light is also sometimes indicated by the colour of the assist or the filling of the background and the nimbus. The icon that explicitly expresses and presents the transformation effected by Divine energies is The Transfiguration o f Christ although in fact every icon is meant to lead to transformation. Palamism originated from a controversy between the monk Barlaam and St. Gregory Palamas.
4
Publication available in full text mode
Content available

Umoralniająca rola rodzimego dramatu jezuickiego w epoce nowożytnej na przykładzie wybranych sztuk z jezuickiej sceny szkolnej

100%
Sprutta J.
Studia Bobolanum
|
2019
|
vol. 30
|
issue 4
69-87
EN
The primary role of the Jesuit drama performed in Jesuit Colleges in Modern Poland was religious and moral. This is how characterised it the famous polish comedy writer and Jesuit, Franciszek Bohomolec. The article aims to show the moralising role of the Jesuit drama in which always virtue wins and sin is always condemned. Morality is aboundingly rewarded, and the biggest reward is salvation. The Jesuit school theatre was a specific kind of pulpit from which the moral message was handed over to the audience. Morality was supposed to characterise human existence, and the message of the Jesuit drama was aimed to foster this idea.
PL
 Jezuicki rodzimy dramat szkolny pełnił zwłaszcza rolę religijno-umoralniającą. Na taką jego funkcję wskazywał np. wybitny polski komediopisarz − jezuita Franciszek Bohomolec. Artykuł ukazuje rolę umoralniającą tego nowożytnego dramatu. Zwycięża w nim zawsze cnota i potępiany jest grzech. Moralność jest sowicie nagradzana, a najwspanialszą nagrodę stanowi zbawienie. Umoralniają czyn i mowa. Zatem szkolny teatr jezuicki był specyficzną „kazalnicą z przekazem moralnym”, docierającym do widza za pośrednictwem wizji triumfu dobra i klęski zła oraz niebiańskiego szczęścia u bohatera − wzorca moralnego, i piekielnej udręki doświadczanej przez antywzorzec. Moralność miała cechować ludzką egzystencję, do czego zresztą zmierzał przekaz jezuickiej sceny szkolnej.
5
Publication available in full text mode
Content available

Św. Demetriusz jako pogromca zła w tradycji bizantyńskiej i słowiańskiej (do XV w.)

100%
Sprutta J.
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
|
2018
|
vol. 38
|
issue 1
159-177
EN
Evil wins by good, darkness by light and profanum by sacrum in every tradition. The saints, and between them St Demetrius of Thessaloniki too, achieves an analogous victory. St Demetrius was a deacon, but he is most often presented as a soldier for example in art. The legend says that St Demetrius defeated the scorpion (the personification of evil) by the sign of the cross in prison. This saint can also win with the gladiator Lieus, emperor Maximian, tsar Kaloyan or the Turk instead of the scorpion, and he does it on horseback or on foot, with a weapon or by the calcatio gesture. Not only are there historical sources, liturgical texts or belles-lettres presenting St Demetrius, but also art as well as folklore.
PL
W każdej tradycji zło jest zwyciężane przed dobro, ciemność przez światłość, profanum przez sacrum. Analogiczne zwycięstwo odnoszą święci, a wśród nich św. Demetriusz z Tesaloniki. Mimo iż był diakonem, w sztuce najczęściej przedstawiany jest jako żołnierz. Legenda mówi, że w więzieniu pokonał znakiem krzyża skorpiona personifikującego zło. Zamiast skorpiona może także zwyciężać gladiatora Lieusa, cesarza Maksymiana, cara Kałojana lub Turka, a czyni to konno lub pieszo, za pomocą oręża lub poprzez gest calcatio. Nie tylko mówią o św. Demetriuszu źródła historyczne, teksty liturgiczne czy literatura piękna, ale także sztuka i folklor.
6
Publication available in full text mode
Content available

Misyjny wymiar ikony Zesłanie Ducha Świętego

100%
Sprutta J.
Annales Missiologici Posnanienses
|
2018
|
issue 23
165-175
EN
The icon of The Descent of the Holy Spirit includes a mission message. The origins of the iconography of this mystery date back to the 6th century. The icon of Pentecost depicts the apostles, and an empty place between them, destined for the coming again of Jesus Christ. Adam was presented below, and then the pagans as representatives of the peoples and nations to whom the apostles are sent. Later in this place is presented Old King as a personifi cation of the Cosmos, that is here a personifi cation of all creatures. The apostles, as the fi rst missionaries, will proclaim the Gospel to this Cosmos.
7
Publication available in full text mode
Content available

Chrystianizacja Słowian połabskich

100%
Sprutta J.
Annales Missiologici Posnanienses
|
2020
|
vol. 1
|
issue 25
23-34
EN
The Polabian Slavs were the last refuge of paganism in the Slavic region. They survived until 1168, because then Rugen, the last pagan bastion of the Slavs after the destruction of Radgosc, was conquered by Waldemar I, king of Denmark. The Polabian Slavs put up the longest resistance to Christianization, seeing it as a threat to their identity, nationality and tradition, of which the pagan cult was an important part. Even in 1147 a crusade was organized against the pagan Polabians, for which St. Bernard of Clairvaux called. The world of pagan Slavs ended with the moment of fall of Rügen and its Arkona, which became the centre of Slavic pagan cult after Radogosc. Two or three centuries later, Polabian Slavs were germanized, losing their nationality and thus becoming the part of Germany.
8
Publication available in full text mode
Content available

Trinitologia picta na przykładzie polichromii w kościele pod wezwaniem Nawiedzenia NMP w Kaliszu. Program badań

100%
Sprutta J.
Poznańskie Studia Teologiczne
|
2021
|
issue 39
227-244
EN
The polychrome of the Bernardine church in Kalisz (now the Jesuit church) is rich in Trinitarianthemes. Trinitarian motifs and symbols are presented most abundantly in the nave. The wall paintings of the presbytery and the nave painted by brother Walenty Żebrowski, Bernardine. These paintings are from the late Baroque. The polychrome of Kalisz is the last work of this Bernardine. W. Żebrowski worked not only in Kalisz, but also for the Bernardine churches in Poznań, Kadyny, Wschowa, Skępe, Warta, Ostrołęka, Warszawa and probably in Owińska, Ostrzeszów and maybe in Łęczyca too. He was particularly famous as a landscapist. Although the article shows Trinitarian motifs and symbols on the wall paintings in the Bernardine church in Kalisz, it also shows the artistic activity of W. Żebrowski in the mentioned big and small towns and villages.
PL
Polichromia kościoła pobernardyńskiego w Kaliszu (obecnie jezuitów) bogata jest w tematykę trynitarną. Motywy i symbole trynitarne najobficiej występują w nawie. Malowidła ścienne prezbiterium i nawy wykonał bernardyn, brat Walenty Żebrowski. Pochodzą z późnego baroku. Kaliska polichromia to ostatnie dzieło tego zakonnika. Poza Kaliszem W. Żebrowski tworzył również dla bernardyńskich kościołów w: Poznaniu, Kadynach, Wschowie, Skępem, Warcie, Ostrołęce, Warszawie oraz przypuszczalnie w Owińskach, Ostrzeszowie i być może też w Łęczycy. Zasłynął zwłaszcza jako pejzażysta. Artykuł, mimo iż poświęcony został trynitarnym motywom w polichromii kościoła pobernardyńskiego w Kaliszu, prezentuje także artystyczną działalność W. Żebrowskiego w wymienionych powyżej wielkich i mniejszych miastach oraz wsiach.
9
Publication available in full text mode
Content available

Nowożytna ikonografia wybranych świętych depczących smoka (z kręgu łacińskiego). Szkic

100%
Sprutta J.
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
|
2022
|
vol. 42
|
issue 2
121-136
EN
The most frequent representations of the victory achieved against the dragon as the personification of Satan, sinful lusts, temptations, or heresy in Christian art of the Latin world, shows the defeat of this creature (or its substitute) by means of a cross, sword or spear, however while rarely by means of by the gesture of calcatio, that is by trampling.In Catholic tradition Mother of God, Archangel Michael and Saint Margaret trample the dragon, and its substitute. This article only sketches the problem because its subject is very broad, but despite this modesty, it brings the truth about the victory possible only thanks to the power of God.
PL
Najczęściej występujące w sztuce chrześcijańskiej kręgu łacińskiego przedstawienia zwycięstwa odniesionego nad smokiem jako uosobieniem szatana, grzesznych żądz, pokus czy herezji ukazują pokonanie tego stwora (lub jego substytutu) za pomocą krzyża, miecza, włóczni, natomiast rzadziej – za pomocą gestu calcatio, czyli przez podeptanie.W tradycji katolickiej najczęściej depczą smoka i jego substytut, np. węża, Matka Boża, archanioł Michał i św. Małgorzata. Artykuł szkicuje tę problematykę, ponieważ jejprzedmiot jest bardzo obszerny, a przybliża prawdę o zwycięstwie możliwym do odniesienia tylko dzięki mocy Bożej.
10
Publication available in full text mode
Content available

Wokół chrztu Rusi Kijowskiej do czasów Włodzimierza I Wielkiego

100%
Sprutta J.
Annales Missiologici Posnanienses
|
2023
|
vol. 28
77-88
EN
The evangelization of Kievan Rus’ had already begun under the reign of Princess Olga, who was baptized, according to popular belief, in Constantinople. However, it was her grandson, Prince Vladimir I the Great, who was the true baptizer of Rus’. He was the one who brought his principality to baptism, but failing to eradicate paganism. However, this prince’s decision to receive baptism appeared to be motivated more by political than religious considerations. Rus’s reputation as a Christian country was boosted by crediting its evangelization to the apostle Andrew personally. Apart from this apostle, Prince Vladimir was also likened to Moses, Kings David and Solomon, as well as St. Paul and St. George, while Princess Olga was linked to St. Mary Magdalene and St. Helena, all of whom were regarded as baptizers of Rus. The granting of this sacrament to Princess Olga, Prince Vladimir’s prior awareness of Christianity, and the presence of Christians in his troop were the circumstances most conducive to the Ruthenian ruler’s embrace of baptism. This is the subject of the article.
PL
Ewangelizacja Rusi Kijowskiej zaczęła się już za panowania księżnej Olgi, która przyjęła chrzest, według powszechnego poglądu, w Konstantynopolu. Jednakże rzeczywistym chrzcicielem Rusi był dopiero jej wnuk, książę Włodzimierz I Wielki. To on doprowadził do chrztu swe księstwo, ale nie zdołał wytrzebić z niego pogaństwa. Na decyzję o przyjęciu chrztu przez tego księcia bardziej jednak zdawały się wpływać czynniki polityczne niż religijne. Prestiż Rusi jako kraju chrześcijańskiego usiłowano podnieść, przypisując jej ewangelizację samemu apostołowi Andrzejowi. Z nim też, jak i z Mojżeszem, królami Dawidem i Salomonem oraz ze św. Pawłem i św. Jerzym porównywano księcia Włodzimierza, natomiast księżną Olgę ze św. Marią Magdaleną i św. Heleną, w obojgu widząc chrzcicieli Rusi. Okolicznościami najbardziej sprzyjającymi przyjęciu chrztu przez ruskiego władcę było udzielenie tego sakramentu księżnej Oldze, wcześniejsza znajomość chrześcijaństwa przez księcia Włodzimierza, a także obecność chrześcijan w jego drużynie. O tym traktuje niniejszy artykuł.
11
Publication available in full text mode
Content available

Eucharystia w ikonie „Trójca Święta” Andrzeja Rublowa

50%
Sprutta J.
Teologia Praktyczna
|
2008
|
issue 9
169-177
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.