"Artykuł prezentuje dylematy towarzyszące próbom zastosowania założeń postulowanej przez Michaela Burawoya socjologii publicznej w badaniach nad ruchem nacjonalistycznym. Tekst pisany jest na podstawie badań własnych nad tożsamością uczestników ruchu nacjonalistycznego w Polsce, w ramach których realizowane są narracyjne wywiady biograficzne z członkami takich organizacji, jak Obóz Narodowo-Radykalny, Narodowe Odrodzenie Polski oraz Młodzież Wszechpolska. Dla rozważań o ograniczeniach możliwości uprawiania socjologii publicznej w badaniach nad światem prawicowym istotny okazuje się podział na tradycyjną oraz organiczną socjologię publiczną. Artykuł sugeruje, że uprawianie organicznej socjologii publicznej w badaniach nad światem prawicowym jest możliwe, choć dla badaczy, którzy dostrzegają uzasadnienie dla marginalizacji kontrowersyjnych wykluczonych, jakimi są nacjonaliści, socjologia publiczna powinna ograniczyć się do swojej tradycyjnej formy, w której nie wybierają oni konkretnej publiczności, a tym samym ani nie pomagają nacjonalistom, ani też im świadomie nie szkodzą."
EN
The article explores the dilemmas accompanying the attempts to apply the principles of Michael Burawoy’s public sociology to research on nationalist movement. It is based on the author’s research on the identity of the Polish nationalist movement’s participants. Biographical narrative interviews were carried out among members of three Polish nationalist organizations: the National Radical Camp, the National Rebirth of Poland and the All-Polish Youth. A division of public sociology into its traditional and organic form seems to be crucial for the discussion on the limitations of public sociology in research on the right-wing movements. The article suggests that organic public sociology in research on right-wing world is possible with some limitations. If researchers find justified the marginal position of the controversial group of the nationalists, they should limit themselves to traditional public sociology in which they do not choose specific audience for the knowledge. Hence, they neither help nationalists nor intentionally harm them.
Artykuł analizuje wyzwania młodych Polek i Polaków w obszarze mieszkalnictwa. Ramę teoretyczną budują: pojęcie autonomii mieszkaniowej, a także koncepcje słabego państwa i solwatacji społecznej, które odzwierciedlają kryzysową rzeczywistość życia publicznego w Polsce, w której młodzi ludzie wchodzą w dorosłość. Prezentowane dane zostały zebrane wśród osób w wieku 18–35 lat techniką CAWI na reprezentatywnej próbie 2104 osób w 2023 roku oraz w jakościowym badaniu podłużnym (QLS – IDI) przeprowadzonym w dwóch falach w 2021 i 2023 roku z 26 osobami. Materiał pozwolił na zestawienie perspektyw badanych realizujących trzy różne scenariusze: współzamieszkiwanie z rodzicami, wynajem oraz posiadanie własnej nieruchomości. Dane ilustrują związki pomiędzy realizowaną strategią mieszkaniową a innymi zmiennymi, m.in. sytuacją finansową i oceną własnego położenia. Narracje i emocje młodych dorosłych realizujących odmienne scenariusze mieszkaniowe ukazują wielopoziomowe sprywatyzowanie sfery mieszkaniowej, nierówności społeczne i słabość państwa. Postrzeganie autonomii mieszkaniowej jako niemożliwej do osiągnięcia potęguje rozedrganie procesów wchodzenia w dorosłość w słabym państwie.
EN
The article analyzes challenges related to housing faced by Polish young adults. The theoretical framework is built upon the concepts of housing autonomy, weak state and social solvation. These reflect crisis reality of public life in Poland as a backdrop for transitions-to-adulthood. The presented data comes from a representative sample of 2104 people aged 18-35 surveyed through CAWI in 2023 and a qualitative longitudinal study (IDIs) conducted with 26 individuals over two waves in 2021 and 2023. The data enabled comparing the perspectives of those in three housing scenarios: living with parents, renting, and owning property, pointing to relationships between housing strategy and other variables, such as financial situation and the evaluation of one’s position. The narratives and emotions of young adults reveal multilevel privatisation of the housing sphere, social inequalities and state’s weakness. Perceiving housing autonomy as unachievable exacerbates ‘shakiness’ of transitions-to-adulthood in weak state.
Artykuł podejmuje tematykę społeczno-politycznego zaangażowania młodych ludzi w Polsce. Przyjmując za punkty wyjścia teoretyczne rozważania dotyczące takich pojęć, jak polityczne i obywatelskie zaangażowanie, oraz stan badań na temat motywacji do zaangażowania, autorzy koncentrują się na ścieżkach aktywistycznych młodych dorosłych: (1) w jakich okolicznościach rozpoczyna się i rozwija ich zaangażowanie; (2) co ich do niego motywuje – zarówno w pierwszym, jak i kolejnych etapach, oraz jak te motywacje zmieniają się w czasie. Artykuł opiera się na analizie 28 wywiadów z młodymi aktywistami i aktywistkami (18–24 lata) związanymi z co najmniej jednym z trzech obszarów zaangażowania: instytucjonalno-politycznym (polityczne młodzieżówki, partie polityczne, samorządy); społeczno-politycznym (ruchy i organizacje społeczne o ogólnopolskim oddziaływaniu) i społeczno-lokalnym (ochotnicza straż pożarna, lokalne organizacje pozarządowe działające na rzecz społeczności lokalnej).
EN
The article addresses the issue of socio-political engagement of young adults in Poland. At the level of theory, it engages with the concepts of political participation and civic engagement and builds upon the state-of-the art in motivations for engagement research. The authors focus on young adults’ activist pathways in order to address the following questions: (1) under what circumstances does their involvement begin and develop; (2) what motivates them to get engaged, both in the initial and subsequent stages, and how do these motivations change over time? The article is based on an analysis of 28 interviews with young activists (18–24 years old) associated with at least one of the three areas of engagement: institutional/political (political youth groups, political parties, local government), socio-political (social movements and organisations with a nationwide impact) and socio-local (volunteer fire brigades, local community-based NGOs).
Od wielu lat studia nad granicami i pograniczami rozwijają się intensywnie w wielu dyscyplinach, czego wynikiem są liczne publikacje i projekty badawcze, a także bogactwo pojęć i stosowanych metod. Granice nie są już postrzegane jedynie jako geografczne linie oddzielające państwa i społeczności, lecz również jako polisemiczne przestrzenie konstruowane w dyskursach, narracjach wokół „swoich” i „obcych” oraz codziennych praktykach. Tradycje polskiej socjologii pogranicza sięgają okresu międzywojnia (Znaniecki, Chałasiński), a badania nad granicami prowadzone były także w okresie PRL-u, mimo że był to temat drażliwy politycznie. Ostatnie wydarzenia społeczno-polityczne – kryzys migracyjny, brexit, wzrost znaczenia ugrupowań prawicowo-konserwatywnych – wywołały na nowo dyskusję na temat granic i ich funkcji. Niniejszy artykuł ma na celu omówienie wyników debaty naukowej nad problematyką badania granic i pograniczy oraz wypracowanie nowej agendy badawczej w kontekście współczesnych zmian społeczno- -politycznych i kulturowych.
EN
For several years, border(lands) studies have been developing intensively in many disciplines, resulting in numerous publications and research projects as well as in a wide range of concepts and methods. Thus, borders are no longer perceived only as geographical lines separating states and communities, but also as polysemous spaces constructed in discourses, narratives around “us” and “them” and in everyday practices. Traditions of the Polish sociology of borderland can be dated back to the interwar period (Znaniecki, Chałasiński). Moreover, despite the fact that borders belonged to politically sensitive issues in the period of the People’s Republic of Poland, border research was conducted at that time. Recent socio-political events such as the migration crisis, Brexit, the rise of the right-wing conservative parties have triggered a new debate on borders and their functions. This article aims to discuss the results of the scientifc debate on the issues of border and borderlands research and to develop a new research agenda in the light of contemporary socio-political and cultural changes.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.