Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Przez kulturę do natury ludzkiej

100%
Mazur P. S.
Studia Philosophica Wratislaviensia
|
2016
|
vol. 11
|
issue 3
7-16
EN
The man as a man in his existence depends on his cultural activity and its products. The analysis of culture allows to reveal the nature of man as its author. The main goal of this article is to answer the question why culture conceived as an action reveals human nature and what kind of nature reveals culture. In reference to the philosophy of St. Thomas the author states that each entity operates according to its nature and by its nature. Therefore beyond culture (cognition, morality, art and religion) the human way of action is not possible. Nature so conceived is an emanation of personal existence of a man (agere sequitur esse) expressed in a rational and autonomous action. Culture shows that human nature is rational, so it is not only compatible with reason (intelligible), but allows man to be guided by reason in its action. This rationality is not the denial of intelligibility, but is an act, perfection or the realization of this intelligibility according to the existence of being who is a person.
2
Content available remote

Zło w wymiarze ludzkim

100%
Mazur P. S.
Studia Philosophica Wratislaviensia
|
2017
|
vol. 12
|
issue 3
43-58
EN
The aim of this article is outline basic aspects of the evil in human existence and action. The author started from main paradigms of the evil (as lack, positive being, illusion), showing that each one of them is built on human experience. Tak­ing into account privative concept of the evil as a lack of due good, he analysis eight aspect of the evil: ontic, cognitive, moral, libido-corporeal, psychic, ethic, pragmatic, social, transcendental. He claims that every of them manifest human nature because each one of them is someone’s lack and lack of something.
3
Content available remote

The Dignity of the Person in the Context of Human Providence

100%
Mazur P. S.
Forum Philosophicum
|
2009
|
vol. 14
|
issue 1
109-118
EN
Thomas Aquinas understands providence as the reason of directing things to ends (ratio ordinis rerum in finem), and as the execution of that directing, i.e. governance (gubernatio). Thus, providence is one of the fundamental attributes of the person that reveals the person's perfection and dignity. Providence consists in a free and reasonable directing of oneself and the reality subject to oneself in order to actualize potentialities of oneself and of other beings in the context of the ultimate goal of existence. Human providence joins the providence of the Absolute with regard to the world. In spite of its deficiencies human providence reveals the essential dignity of the human person.
4
Publication available in full text mode
Content available

Chrześcijańska filozofia człowieka w Polsce wobec wyzwań XX i XXI wieku

100%
Mazur P. S.
Logos i Ethos
|
2019
|
vol. 50
|
issue 2
PL
Według autora artykułu antropologia chrześcijańska charakteryzuje się afirmatywnym podejściem do chrześcijaństwa i personalizmu w rozumieniu człowieka. W ciągu ostatniego stulecia w Polsce stanęła ona przed czterema kluczowymi wyzwaniami dla jej rozwoju, którymi były: 1) poszukiwanie właściwego modelu życia społecznego związanego z odrzuceniem indywidualizmu i kolektywizmu; 2) zderzenie z totalitaryzmem kolektywistycznym (komunizmem), który narzucał błędną koncepcję człowieka; 3) rezygnacja Kościoła w jego nauczaniu z dominacji tomistycznego modelu rozumienia świata i człowieka; 4) ustanowienie naturalistycznego i transhumanistycznego modelu człowieka w kulturze przełomu XX i XXI wieku. Antropologia chrześcijańska odpowiedziała na pierwsze trzy wezwania specyficznym typem personalizmu: społecznym – w pierwszym przypadku; metafizycznym – w drugim, liberalistycznym i etycznym – w trzecim. Zdaniem autora artykułu obecnie musi ona szukać personalistycznej odpowiedzi na czwarte wyzwanie. Antropologii chrześcijańskiej zagraża fideistyczny personalizm wynikający z przyjęcia naturalistycznego obrazu człowieka pochodzącego z nauk szczegółowych i rezygnacja z prób filozoficznego uzasadnienia jego osobowego statusu.
EN
According to the author of the article, Christian anthropology is characterized by an affirmative approach to Christianity and personalism in the understanding of man. During the last century in Poland it faced four key challenges for its development which were: 1) searching for a proper model of social life connected with the rejection of individualism and collectivism; 2) the clash with collectivist totalitarianism (communism) which imposes an erroneous concept on man; 3) resignation of the Church in her teaching from the domination of the Thomistic model of understanding the world and man; 4) establishment of a naturalistic and transhumanistic model of man in the culture of the turn of the 20th and 21st centuries. Christian anthropology responded to the first three calls with a specific type of personalism: social – in the first case, metaphysical – in the second, liberalist and ethical – in the third. At present time, it must seek a personalistic response to the fourth challenge, while the author believes that Christian anthropology is threatened by fideistic personalism resulting from the acceptance of the naturalistic image of man coming from detailed sciences and the abandonment of attempts to philosophically justify his personal status.
5
Publication available in full text mode
Content available

The Paradoxes of Person – Some Remarks

100%
Mazur P. S.
Logos i Ethos
|
2021
|
vol. 56
|
issue 1
145-163
EN
The goal of the article is to present and analyze the paradoxes of person in the historical, logical-epistemological, and systematic aspect. Their historical source should be sought already in the beginnings of philosophical reflection on the issue of personhood. The interpretation of this concept has been influenced by the Christian religion which contributed to highlighting the opposition between properties common to man and other beings, and those which distinguish him from those beings. It was finally reflected in the paradoxes of person which are construed today as the opposition between existence (being a person) and becoming; (ontic) non-communicability and (intentional) communicability; overtness (knowability) and covertness (essential unknowability); being a whole and being a part. These paradoxes, however, are not antinomies or paralogisms in the logical sense. They cannot be explained away by flaws in human thinking or cognition. They are an expression of the opposite properties of personhood which represent aporias – objective difficulties. As such, they arise from the way a person exists. The paradoxes of person are superimposed, so to say, onto the paradoxes of being, e.g. that of identity and change. They cannot be interpreted as compounds of being. Therefore, they are most often treated as a result of the complex, spiritual-corporeal structure of man. Another problem, just as important as the cause of paradoxes, is the question of their significance. For they may be interpreted as a manifestation of a way of personal being that extends between extreme (almost contradictory) poles; multifaceted, diverse, never limited only to the arrangement of particular properties which form the paradoxes, or to that which can be known through them.
6
Publication available in full text mode
Content available

The Christian philosophy of man in Poland in the face of the challenges of the 20th and 21st centuries

100%
Mazur P. S.
Logos i Ethos
|
2020
|
vol. 54
95-113
EN
According to the author of the article, Christian anthropology is characterized by an affirmative approach to Christianity and personalism in the understanding of man. During the last century in Poland it faced four key challenges for its development which were: 1) searching for a proper model of social life connected with the rejection of individualism and collectivism; 2) the clash with collectivist totalitarianism (communism) which imposes an erroneous concept on man; 3) resignation of the Church in her teaching from the domination of the Thomistic model of understanding the world and man; 4) establishment of a naturalistic and transhumanistic model of man in the culture of the turn of the 20th and 21st centuries. Christian anthropology responded to the first three calls with a specific type of personalism: social – in the first case, metaphysical – in the second, liberalist and ethical – in the third. At present time, it must seek a personalistic response to the fourth challenge, while the author believes that Christian anthropology is threatened by fideistic personalism resulting from the acceptance of the naturalistic image of man coming from detailed sciences and the abandonment of attempts to philosophically justify his personal status.
7
Publication available in full text mode
Content available

Wiarygodność jako cnota moralna?

100%
Mazur P. S.
Logos i Ethos
|
2017
|
vol. 46
|
issue 2
EN
The aim of this article is to discuss the moral aspect credibility of the human person. The author proposes to link credibility with truthfulness, which is a feature of formal speech, when it is in agreement with the “transference of the thought of the speaking person.” Truthfulness is a constant and perpetual readiness of the will to render to every man the truth that is due him. The credibility of the human person is the result of truthfulness, meaning that he is someone who is trustworthy (authority) with accessto the truth in any field. Due to the good of the human person, it is necessary not only to be truthful, but also to skillfully use this truthfulness to become credible. Credibility is the virtue of human practical reason that allows the person use his own truthfulness so he can be a trustworthy person. For this reason the author calls it prudent truthfulness.
PL
Celem artykułu jest omówienie moralnego aspektu wiarygodności osoby ludzkiej. Autor proponuje powiązanie wiarygodności z prawdomównością, która jest cechą mowy formalnej, gdy jest zgodna z „przekazywalną myślą mówiącej osoby”. Prawdomówność jest stałą i niezmienną gotowością woli oddania każdemu człowiekowi należnej mu prawdy. Wiarygodność osoby ludzkiej jest wynikiem prawdomówności, oznaczającej, że jest kimś, kto jest wiarygodny (autorytet) w dostępie do prawdy w danej dziedzinie. Ze względu na dobro osoby ludzkiej konieczne jest nie tylko bycie prawdomównym, ale także umiejętne posługiwanie się prawdomównością dla uzyskania wiarygodności. Wiarygodność jest cnotą ludzkiego rozumu praktycznego, który pozwala człowiekowi tak posługiwać się własną prawdomównością, aby mógł być osobą godną zaufania. Z tego powodu autor nazywa wiarygodność roztropną prawdomównością.
8
Publication available in full text mode
Content available

Wojtyła and Krąpiec: Two Ways of Re-Empirizing Thomistic Anthropology

100%
Mazur P. S.
Roczniki Filozoficzne
|
2023
|
vol. 71
|
issue 1
273-288
PL
Rozwój studiów nad pierwszo- i trzecioosobowym doświadczeniem ludzkim, jaki nastąpił w XX wieku, ujawnił potrzebę reempiryzacji antropologii tomistycznej. Wśród myślicieli, którzy podjęli się tego zadania, byli Karol Wojtyła i Mieczysław Krąpiec. Reempiryzacja ta była związana z dostosowaniem narzędzi poznawczych wypracowanych w ramach nowożytnej filozofii podmiotu do opisu doświadczenia pierwszoosobowego. Wojtyła zakładał, że punktem wyjścia poznania osobowego podmiotu jest doświadczenie spełniania aktu, w opozycji do tego, co dzieje się w człowieku. Krąpiec poddał krytyce tę koncepcję i zaproponował oparcie antropologii tomistycznej na podmiotowym doświadczeniu istnienia, w którym „ja” przejawia się poprzez „moje”-akty. Z jednej strony dosświadczenie aktu, a z drugiej – immanencja i transcendencja „ja” w odniesieniu do „moich”-aktów pozwoliły tym filozofom zbudować antropologiczny pomost do systemu tomistycznego.
EN
The development of studies on the first- and third-person human experience which took place in the 20th century revealed the need to re-empirize Thomistic anthropology. Among the thinkers who undertook this task were Karol Wojtyła and Mieczysław Krąpiec. This re-empirization was linked with adapting the cognitive tools developed within the modern philosophy of the subject to descriptions of the first-person experience. Wojtyła assumed that the starting point of the cognition of the personal subject was the experience of performing an act, in opposition to what happens within a man. Krąpiec criticized this concept and proposed basing Thomistic anthropology on the subjective experience of existence, in which the ‘I’ manifests itself through ‘my’-acts. The experience of the act, on the one hand, and the immanence and transcendence of the self in relation to ‘my’-acts, on the other hand, allowed these philosophers to build an anthropological bridge to the Thomistic system.
9
Publication available in full text mode
Content available

From experience to a method. The significance of Karol Wojtyła’s habilitation dissertation in the development of his concept of philosophical cognition of man

100%
Mazur P. S.
Logos i Ethos
|
2023
|
vol. 61
|
issue 1
121-137
PL
Celem artykułu jest pokazanie znaczenia rozprawy habilitacyjnej Karola Wojtyły w rozwoju jego koncepcji filozoficznego poznania człowieka. Dokonana przez niego ocena przydatności systemu etycznego Schelera dla etyki chrześcijańskiej zajmuje miejsce pośrednie między postulatem uwzględnienia doświadczenia pierwszoosobowego w poznaniu w początkowej fazie uprawiania przez niego filozofii, a propozycją wykorzystania metody fenomenologicznej do analizy tego doświadczenia i przejścia od doświadczenia do systemu zawartego w „Osobie i czynie”. Wojtyła w swojej rozprawie habilitacyjnej poddał analizie kwestię doświadczenia wewnętrznego człowieka, podkreślając jego znaczenie dla etyki i antropologii. Właściwe ujęcie tego doświadczenia jest możliwe dzięki metodzie fenomenologicznej. Analiza systemu Schelera pozwoliła Wojtyle stwierdzić, że chociaż posłużenie się metodą fenomenologiczną jest konieczne w filozoficznym poznaniu, to zarazem nie jest wystarczające. Metoda ta nie ujmuje wszystkiego, co niesie ze sobą doświadczenie. Powinna być ona także odpowiednio stosowana, aby nie pomijać istotnych treści doświadczenia. Natomiast konkretny sposób zastosowania tej metody do filozoficznego poznania i łączenia tej metody z metodą metafizyczną pokazał w „Osobie i czynie”.
EN
The purpose of the article is to show the significance of Wojtyła’s habilitation dissertation in the development of his concept of philosophical cognition of man. His assessment of the usefulness of Scheler’s ethical system for Christian ethics occupies an intermediate position between the demand to take into account first-person experience in cognition in his initial phase of practising philosophy and the proposal to use the phenomenological method to analyse this experience, and the transition from experience to a system, contained in “Person and Act”. In his habilitation dissertation, Wojtyła analysed the question of man’s inner experience, emphasising its significance for ethics and anthropology. A proper approach to this experience is possible through the phenomenological method. The analysis of Scheler’s system allowed Wojtyła to conclude that although the use of the phenomenological method is necessary in philosophical cognition, it is not sufficient. This method does not cover everything that experience brings. It should also be applied appropriately so that the essential contents of experience are not overlooked. He showed a concrete manner of application of this method to philosophical cognition, and of the combination of this method with the metaphysical method in “Person and Act”.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.