Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Niewidzialna „Operetka” Witolda Gombrowicza. Od męskości hegemonicznej ku męskości atopicznej

100%
Mazurkiewicz F.
Pamiętnik Literacki
|
2016
|
vol. 107
|
issue 2
113-136
PL
Artykuł o ostatnim dramacie Witolda Gombrowicza powstał jako wyraz niezgody na wcześniejsze odczytania sztuki (Jan Błoński, Jerzy Jarzębski, Maria Janion, Michał Paweł Markowski, Małgorzata Sugiera, Tamara Trojanowska), nie uwzględniające należycie – zdaniem autora – pewnej fundamentalnej niezgodności kwestii historycznych i historiozoficznych poruszanych w sztuce z jej nieoczekiwanym zakończeniem, w którym – przypomnijmy – z trumny wyłania się naga Albertynka. Wysiłek interpretacyjny zmierza więc w kierunku określenia: 1) wcześniej nie odnalezionych intertekstualnych śladów postaci Albertynki, głęboko tkwiących w cyklu powieściowym Marcela Prousta „W poszukiwaniu straconego czasu”; 2) problematyki „Operetki” jako gruntownego przewartościowania XIX-wiecznej nowoczesności; 3) samej sztuki jako dramatu męskości hegemonicznej, z istoty swej nieprzerwanie uczestniczącej w obracaniu historii ludzkości w niewypowiedziany koszmar; 4) Albertynki jako czynnika ustanawiającego inny, radykalny projekt męskości, którą autor proponuje nazywać męskością atopiczną.
EN
The article about Witold Gombrowicz’s last drama was composed as an expression of discontent about the former readings of the play (by Jan Błoński, Jerzy Jarzębski, Maria Janion, Michał Paweł Markowski, Małgorzata Sugiera, Tamara Trojanowska) that inaccurately, in Mazurkiewicz’s view, consider certain fundamental literary historical and historiophilosophical issues touched upon in the play with its unexpected conclusion in which naked Albertine emerges from a coffin. Thus, Mazurkiewicz’s interpretive efforts leads to defining 1) previously not found intertextual traces of Albertine deeply rooted in Marcel Proust’s “In Search of Lost Time;” 2) the problems of “Operetta” as a thorough reevaluation of 19th century modernity; 3) the play as a hegemonic masculinity drama in its nature constantly taking part in turning history of humanity into a terrifying nightmare; 4) Albertine as a factor establishing a different, radical project of masculinity which the author proposes to be referred as “atopic.”
2

Powieść jako obraz, czyli realizm dwóch panów K.

100%
Mazurkiewicz F.
Pamiętnik Literacki
|
2023
|
vol. 114
|
issue 2
87-97
PL
Artykuł jest próbą rekonstrukcji poglądów na temat pojęcia realizmu i jego semantycznej zawartości dwóch powieściopisarzy – Zygmunta Kaczkowskiego i Józefa Ignacego Kraszewskiego. Ich rozumienie realizmu w omawianym okresie, czyli w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XIX wieku, stanowi konglomerat różnych ujęć charakterystycznych nie tylko dla różnych rodzajów sztuki – gdyż mowa jest nie tylko o literaturze, ale też, a może przede wszystkim, o sztukach plastycznych – lecz także dla różnych dyskursów. W grę wchodzi tu bowiem zarazem ówczesny dyskurs krytycznoliteracki, jak i filozoficzny, ekonomiczny oraz polityczny. Ostatecznie realizm jawi się nie tylko jako odmiana przedstawienia literackiego, ale też jako postawa wobec świata, sztuki i polityki, zbliżona nieco do liberalizmu, sytuująca się między romantyzmem a naturalizmem.
EN
The paper attempts to reconstruct the views on realism and its semantic content formulated by two novelists, namely Zygmunt Kaczkowski and Józef Ignacy Kraszewski. Their understanding of the realism in the discussed period—1850s and 1860s—is a conglomerate of several approaches to the various kinds of art (as it tells not only about literature, but also, presumably, first and foremost, about fine arts), as well as of discourses. What counts here is both the then literary-critical discourse, and the philosophical, economical, as well as political one. Ultimately, realism is viewed not as a variety of a literary presentation, but also as an attitude towards the world, art, politics, associated with liberalism and situated between Romanticism and naturalism.
3

Polonistyka światowa i jej perspektywy

100%
Mazurkiewicz F.
Pamiętnik Literacki
|
2021
|
vol. 112
|
issue 2
171-179
PL
W dyskusji akademickiej często porusza się problem, czy polska nauka jest dość światowa. Zazwyczaj okazuje się, że taka nie jest. Że brak jej światowości. Następnie pyta się o to, jakie otwierają się przed nią perspektywy. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na dużo bardziej szczegółowe zagadnienie: jakie światowe perspektywy otwierają się przed polonistyką, czyli przed dziedziną z jednej strony szczególną, ponieważ chodzi o filologię narodową, z drugiej – dziedziną, która nie stała się dyscypliną w ujęciu tzw. Ustawy 2.0. Autor stara się sproblematyzować pojęcia perspektywy i światowości w odniesieniu do polonistyki, a także rozpatrzyć w tym kontekście sprawę humanistyki protestu, którą omawia na przykładzie manifestacji, jakie miały miejsce w Hongkongu w roku 2019. Ponadto badacz sądzi, że fala podobnych demonstracji, jaka przetoczyła się przez ulice polskich miast już po napisaniu artykułu, nadaje mu nowych znaczeń: bliższych i bardziej aktualnych.
EN
A recurrent problem in academic discussions is whether Polish studies are sufficiently global. It often appears that they are not. That they lack globality. The next question posed concerns their prospects. The paper is an attempt to give an answer to a more detailed issue, namely which global prospects Polish studies will face in the future, considering the fact that the discipline is, on the one hand, a special discipline – the national philology, and, on the other hand, the discipline that in the light of Polish Higher Education Reforms: Ustawa 2.0 (Law 2.0) is not a discipline. The author tries to problematise the notions of perspective and globality in reference to Polish studies as well as, in this context, to investigate the case of the humanities of protest that he analyses as based on the Hong Kong 2019 manifestations. The author is of the opinion that the waves of demonstrations staged on the Polish streets after completing the present paper gives the study new meanings: closer and more actual.
4
Content available remote

Syzyfowe prace Stefana Żeromskiego jako biofikcja o dojrzewaniu do męskości

100%
Mazurkiewicz F.
Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
|
2016
|
issue 1(6)
13-23
PL
Tekst stanowi próbę odczytania debiutanckiej powieści Stefana Żeromskiego Syzyfowe prace jako biofikcji o dojrzewaniu do męskości. Jako biofikcji, czyli fikcji literackiej połączonej z doświadczeniem biograficznym. Powieść w sensie interpretacyjnym odczytuje się poprzez wprowadzenie, a następnie odrzucenie kategorii męskości hegemonicznej, powszechnie używanej w badaniach nad męskością prowadzonych na Zachodzie. W szczególnych warunkach braku suwerenności polskiego terytorium w XIX wieku kategoria ta okazuje się nie do utrzymania. W jej miejsce autor proponuje dwie inne kategorie: męskości bohaterskiej, będącej tragicznym lub fantazmatycznym rewersem męskości hegemonicznej, oraz męskości ironicznej, będącej równorzędną kategorią wobec tej pierwszej i będącej odmienną odpowiedzią na wyzwania stojące przed mężczyznami tamtych czasów.
EN
The article is an attempt of close reading of the Stefan Żeromski’s first novel entitled Syzyfowe prace [Sisyphus’ works]. Author tries to prove that this novel is a kind of biofiction which means the specific connection between biography and fictional prose. Then the author leads in the term hegemonic masculinity which appears not to be useful for describing a specific situation of Polish men during 19th-century unsovereignty of Polish territory. Instead author suggests two other terms which are more suitable for a problem: heroic masculinity and ironic masculinity.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.