Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The paper is a review of the habilitation monograph by Artur Fabiś published in 2018 by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego in Krakow. In a concise, synthetic form, a discussion is undertaken around the main conceptual, theoretical and methodological premises of the research concept adopted in the paper as well as the cognitive value of analyses and interpretations derived from the collected research material. The paper also draws the attention of the readers to the original character and advantages of that publication.
PL
Tekst jest recenzją monografii habilitacyjnej Artura Fabisia opublikowanej w 2018 r. przez Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. W zwięzłej, syntetycznej formie podjęto dyskusję wokół przyjętych w pracy głównych kategorii pojęciowych, teoretycznych i metodologicznych przesłanek koncepcji badań, a także wartości poznawczej analiz i interpretacji wywiedzionych ze zgromadzonego materiału badawczego. Zwrócono również uwagę na oryginalny charakter i walory niniejszej publikacji.
PL
Artykuł dotyczy analizy specyfiki zjawiska samotności doświadczanego w sytuacji choroby Alzheimera. Część teoretyczna dotyczy dyskusji nad kwestią samotności i osamotnienia omawianą w literaturze naukowej, a także znaczenia różnych przejawów samotności dla możliwości osiągania spełnienia egzystencjalnego człowieka. Szczególną uwagę zwrócono na kontekst niezawinionego osamotnienia wywołanego przez destruktywne zmiany choroby Alzheimera, które zaburzają zdolność zapamiętywania oraz postrzegania siebie w relacji z własnym otoczeniem społecznym. W części empirycznej zrealizowanej w podejściu badań jakościowych rozwinięto pogłębiony namysł nad nieoczywistym, bardzo złożonym charakterem doświadczania osamotnienia przez starszą osobę chorą na Alzheimera. Poddano analizie własnoręcznie zapisywane przez nią w notatniku codziennym wpisy dotyczące sposobów doświadczania osamotnienia jako źródła cierpienia egzystencjalnego. Analiza zgromadzonego materiału badawczego pozwoliła na wyodrębnienie kilku przejawów osamotnienia Seniorki nieprzystających do typowego wyobrażenia osamotnienia doświadczanego przez człowieka niedotkniętego chorobą typu demencyjnego. W analizie uchwycono subtelny w swej złożoności charakter cierpienia egzystencjalnego będącego odbiciem specyfiki pogłębiającej się degradacji osobowej Seniorki powodowanej chorobą Alzheimera.
EN
The paper analyses the specificity of the phenomenon of loneliness experienced in Alzheimer’s disease. The theoretical part contains a discussion on the issue of solitude and loneliness as described in the scientific literature, as well as on the significance of various manifestations of loneliness for the possibility of achieving existential fulfilment. Particular attention has been paid to the context of unaccountable loneliness caused by destructive changes in Alzheimer’s disease. It disrupts the ability to remember and perceive oneself in relation to one’s social environment. In the empirical part which uses the qualitative research approach, an in-depth reflection on the multi-faceted, very complex nature of experiencing loneliness by an elderly woman with Alzheimer’s disease is presented. The analysis was conducted on the basis of her own entries in her daily notebook concerning the ways of experiencing loneliness as a source of existential suffering. The analysis of the collected research material enabled the identification of several manifestations of the loneliness of an elderly person which do not correspond with the typical image of loneliness experienced by an individual unaffected by dementia. The analysis captured the subtle nature of existential suffering, which reflects the specificity of the deepening personal degradation of an elderly person caused by Alzheimer’s disease.
EN
The article discusses the specificity of coexistence and mutual relations between several meaningful categories: parenthood, self-creation and biography. These reflections take place in several planes oriented at capturing the essence: a) parenthood recognized as a process of realization of the dynamic value of accompanying a child, b) self-creation included in the lifelong plan of personal development of an adult in the context of his aspiration to be and become a parent, c) the integral nature of the relationship between individual and collective (community) biography and adult self-creation taking place in the space of married and family community, d) the biographical dimension of self-creation to biological and adoptive parenthood. The aim of the article is to present the arguments justifying the thesis that these categories not only coexist, but in practice coexist in specific relationships. The biographical work of spouses and other family members considered on an individual level maintains a symbolic link with marital and family biographies. The self-creation of spouses takes place on the basis of their self-reflexive reference to their own biography oriented prospectively. Finally, parenthood, considered as the process of reaching maturity as a parent in the multi-faceted companionship of a child, can be realized on the basis of their personal self-creation to parenthood.
PL
W artykule podjęto namysł nad specyfiką współwystępowania i wzajemnych powiązań między kilkoma odrębnymi znaczeniowo kategoriami: rodzicielstwem, autokreacją i biografią. Przy czym rozważania te przebiegają w kilku płaszczyznach zorientowanych na uchwycenie istoty: a) rodzicielstwa rozpoznawanego jako procesu urzeczywistniania dynamicznej wartości towarzyszenia dziecku, b) autokreacji  ujmowanej w całożyciowym planie rozwoju osobowego człowieka dorosłego w kontekście jego dążenia do bycia i stawania się rodzicem, c) integralnego charakteru związku biografii indywidualnej i zbiorowej (wspólnotowej) z autokreacją osoby dorosłej przebiegającą w przestrzeni wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej, d) biograficznego wymiaru autokreacji do rodzicielstwa biologicznego i adopcyjnego. Celem artykułu jest przedstawienie argumentacji uzasadniającej tezę, że wspomniane kategorie nie tylko współwystępują, ale w praktyce współistnieją w określonych relacjach zależnościowych. Praca biograficzna małżonków i pozostałych członków rodziny rozpatrywana na poziomie indywidualnym zachowuje łączność symboliczną z biografiami małżeńską i rodzinną. Autokreacja małżonków zachodzi na podłożu ich autorefleksyjnego odniesienia się do własnej biografii zorientowanego prospektywnie. Rodzicielstwo wreszcie rozpatrywane jako proces osiągania dojrzałości rodzica w wieloaspektowo ujmowanym towarzyszeniu dziecku może się urzeczywistniać na podłożu jego osobowej autokreacji do rodzicielstwa.
EN
The changes taking place in Polish families, both urban and rural, have become an undeniable fact. They are connected with civilization changes, technical progress and European integration. It results in a transformation of the system of values and norms of social coexistence expressed in a change of a model of upbringing in an urban and rural family. On the one hand, the educational effects depend on using certain educational methods and techniques and, on the other hand, on the type of relationship between parents and children. Therefore, the opinions of secondary school pupils and their parents were taken into account while analysing educational means and methods which describe a certain style of upbringing in a family. The earliest contact of a child with values comes within the family. The values become determinants of people’s life choices and aspirations. Moreover, they let an adolescent individual specify valid norms which regulate a realization of needs and a char acter and forms of their co-relations on a level of I – Others (including parents) and I – the World. In other words, they influence a preferred model of upbringing in a mature life. From a research point of view, a system of values preferred by parents is very important because it makes an axiological warp where a new generation grows up and shapes its ideals. It is both parents’ task to transfer and make their children aware of the values which are, in a context of environmental and cultural conditions, treated differently by mothers and fathers. It needs to be emphasized that parents’ definite preferences to the values are crucial not only from a point of view of their children’s future, but also in a context of the established ‘here and now’ direction and a character of educational influences – a style of upbringing.
PL
Niezaprzeczalnym faktem są zmiany zachodzące w polskich rodzinach miejskich i wiejskich. Wiążą się one z cywilizacyjnymi przekształceniami, postępem technicznym, integracją europejską. Ich rezultatem są przeobrażenia systemu wartości i norm współżycia społecznego, które wyrażają się między innymi w zmianie modelu wychowania w rodzinie, tak miejskiej, jak i wiejskiej. Efekty wychowawcze są pokłosiem z jednej strony stosowania określonych metod i technik wychowawczych, a z drugiej zależą od charakteru i typu relacji pomiędzy rodzicami i dziećmi. Dlatego też analizując środki i metody wychowawcze, składające się na określony styl wychowania w rodzinie uwzględniono opinie i preferencje nie tylko gimnazjalistów, ale również ich rodziców. Pierwsze i fundamentalne zetknięcie dziecka z wartościami dokonuje się w rodzinie. Stają się one wyznacznikami życiowych celów i aspiracji. Ponadto, wartości te po zwalają dorastającej jednostce dookreślić obowiązujące normy, regulujące realizację potrzeb oraz charakter i formy wzajemnych relacji na linii Ja – Inni (w tym rodzice) oraz Ja – Świat. Innymi słowy, kształtują one preferowany w dojrzałym życiu model zachowań. Z badawczego punktu widzenia, system wartości preferowanych przez rodziców jest niezwykle ważny, ponieważ to on stanowi osnowę aksjologiczną, na której młode pokolenie wzrasta i kształtuje swoje ideały. Zadaniem obojga rodziców jest zaszczepienie dzieciom, a później młodzieży najważniejszych wartości. Zadanie to jest jednak, w kontekście uwarunkowań środowiskowych i kulturowych, odmiennie traktowane przez matki i ojców. Trzeba podkreślić, że określone preferencje rodziców odnośnie do wartości, są istotne nie tylko z punktu widzenia przyszłości dzieci, ale również w kontekście przyjętego przez nich „tu i teraz” kierunku i charakteru oddziaływań wychowawczych – stylu wychowania.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.