Results found: 2

Search results

Sort By:

Limit search:

Międzywojenna polska etnografia zaangażowana w debatę publiczną a dyskurs nacjonalistyczny

100%

Kubica G.

Studia Socjologiczne

2020

issue 3(238)

135-158

Nie zawsze zaangażowana postawa antropologów łączy się z działaniami emancypacyjnymi i antyhegemonicznymi. W przeszłości autorytet naukowy polskich etnografów służył ugruntowywaniu nacjonalistycznego dyskursu nawet wtedy, gdy byli względem niego krytyczni. Artykuł przedstawia analizę tekstów publicystycznych dwojga międzywojennych etnografów: Bożeny Stelmachowskiej, piszącej na temat Kaszubów oraz Jana Stanisława Bystronia krytykującego megalomanię narodową. Wspólnym mianownikiem tych tekstów jest esencjalizujące pojęcie narodu i grup etnicznych, które dobrze służyło celom politycznym, podobnie jak i ich terytorializacja. Jedynie wyprzedzający swój czas Józef Obrębski trafnie wskazał mankamenty ówczesnych teorii. Historyczna lekcja, którą prezentuje artykuł, może się przysłużyć krytycznej refleksyjności współczesnych badaczy i dekonstruowaniu nacjonalistycznego dyskursu.

Not always has the engaged attitude of anthropologists been associated with emancipation and anti-hegemonic activities. In the past, the scholarly authority of Polish ethnographers served to consolidate nationalist discourse even when they were critical of it. The article presents an analysis of popular texts of the two interwar ethnographers: Bożena Stelmachowska who wrote about Kashubia and Jan Stanisław Bystroń who criticized national megalomania. The common denominator of these texts is the essentializing concept of nations and ethnic groups that was well fitted to serve political purposes, as was their territorialization. Only Józef Obrębski, being ahead of his time, aptly pointed out the shortcomings of these theories. The historical lesson presented in the article can be used to foster the critical reflexivity of contemporary researchers and to deconstruct nationalist discourse.

Moja ślóńsko rzecz. Szkic autoetnograficzny

100%

Kubica G.

Socjolingwistyka

2018

issue 32

39-59

Jest to tekst osobisty, relacjonujący moje własne doświadczenia związane ze śląszczyzną w jej wersji cieszyńskiej – moim językiem ojczystym, z późniejszym wypieraniem jej z mojego życia przez hegemonię polszczyzny, a następnie świadomym wracaniem do śląskiej mowy, co jest nie tylko gestem lingwistycznym, lecz także tożsamościowym i politycznym. Autoetnografię rozumiem za Carolyn Ellis jako praktykę badawczą i pisarską „łączącą to, co autobiograficzne i osobiste, z tym, co kulturowe, społeczne i polityczne” (Ellis 2004: xix), opierającą się na emocjach, introspekcji, ucieleśnieniu i wyrażającą się w różnych konwencjach literackich. W drugiej części artykułu przedstawiam także regularną analizę problematyki związanej ze śląszczyzną, odwołując się do literatury przedmiotu i współczesnych koncepcji teoretycznych. Skupiam się na kwestii performatywności języka, teorii grup wyciszonych, problemie odróżniania języków i gwar jako kwestii politycznej; proponuję ujmowanie cieszyńskiej rzeczy jako modalnej wersji śląszczyzny. Mój projekt traktuję jako „krytyczną interwencję w życie społeczne, polityczne i kulturowe” (Holman Jones 2009: 175).

This is a personal text relating to my own experiences referring to the Teschen version of the Silesian language – my native tongue – its later removal from my life by the hegemony of Polish, and then my conscious return to Silesian, which is not only a linguistic gesture, but also a political and identity declaration. Following Carolyn Ellis, I understand auto-ethnography as a research and writing practice “that connect the autobiographical and personal to the cultural, social, and political” (Ellis 2004: xix), based on emotions, introspection, and embodiment, and expressed in various literary conventions. In the second part of the paper I present a regular analysis of the issues related to the Silesian language referring to the subject literature and contemporary theoretical concepts, and focus on the issue of language performativity, muted groups theory, the problem of distinction between languages and dialects as a political issue, and my proposal to treat the Teschen tongue as a modal version of the Silesian language. I treat my project as “critical intervention in social, political and cultural life” (Holman Jones 2009: 175).

Refine search results

1 Socjolingwistyka

1 Studia Socjologiczne

2 Kubica G.

1 2020

1 2018

Search results

Międzywojenna polska etnografia zaangażowana w debatę publiczną a dyskurs nacjonalistyczny

Moja ślóńsko rzecz. Szkic autoetnograficzny