Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Na początku XX wieku dwóch uczniów Zygmunta Freuda podjęło się dzieła zsyntezo-wania wniosków do jakich doszli na mocy swoich antropologicznych refleksji Karol Marks i Zygmunt Freud. Otto Gross i Wilhelm Reich widzieli w teorii psychoanalitycznej teorię do-pełniającą rewolucyjne aspiracje Marksa. Koncepcja Freuda została potraktowana jako teoria wyjaśniająca konieczność przeprowadzenia rewolucji społecznej. Uznali, że rewolucję socjalną należy poprzedzić rewolucją seksualną. Otto Gross jako pierwszy posłużył się pojęciem rewolucja seksualna. Również jako pierwszy użył psychoanalizy do działalności społeczno-politycznej. Wilhelm Reich stworzył dojrzałą wersję freudomarksizmu. Według niego obecny system patriarchalny jest wynikiem tłumienia ludzkiej seksualności. System społeczny, który tłumi ludzkie pożądanie jest zły. Baza ekonomiczna nie jest ostateczną przyczyną bytu człowieka. Ona sama jest bowiem determinowana narzucaną burżuazyjną moralnością. Reich uzupełni zatem koncepcje Marksa teorią ekonomii seksualnej. Marksizm psychoanalityczny to koncepcja dekonstruująca system społeczny.
EN
In the beginning of the 20th century two disciples of Sigmund Freud tried to synthesize conclusions which Karl Marx and Sigmund Freud had made. Otto Gross and Wilhelm Reich regarded psychoanalytic theory as a complement of Marx’s revolutionary ambition. They considered Freud’s conception as theory of necessity for persecution a social revolution. Two disciples of Freud also considered sexual revolution as the best way to persecute social revo-lution. Otto Gross used sexual revolution for the first time in history. He also used psychoa-nalysis in political and social issues for the first time. Wilhelm Reich made the sophisticated Freudo-Marxism theory. According to him current patriarchal system is a result of suppres-sion of human sexuality. Social system that suppress human sexuality is bad. ‘The economic base’ is not enough to give legitimacy to human being. It is determined by authoritarian bourgeois morality. Reich complemented Marx’s ideas with sexual economics theory. Psychoanalytic Marxism is overthrowing for social system.
EN
Science is one of sublime human reason achievement. Its goal is cognition of reality, and in some fields of knowledge, controlling it (especially natural world). It’s modern conception of science. Postmodern conception reject it and consider science as a kind of narration about the world which depends on historic, cultural and anthropologic context, which makes science. Cognitive relativism is a consequence of this conception. It emphasize that human knowledge is relative. Feministic critique of knowledge is contemporary adjustment relativistic idea. Currently critique of this kind is common. Feministic idea seems to be a successor of postmodern conception. Feminists consider science as a androcentric interpretation of nature which is made by patriarchal culture of man’s dominance over woman. They attempt to “reveal” how gender influences on knowledge development and scientific theories’ content. Modern science isn’t objective and neutral but it’s masculine interpretation of nature. Cognitive relativism, including feministic critique of science, deconstruct human cognition abilities, essential attribute of human.
PL
Nauka jest jednym z największych osiągnieć ludzkiego rozumu. Jej celem jest poznanie rzeczywistości, a w przypadku niektórych dziedzin wiedzy, również jej opanowanie (zwłaszcza przyrody). Jest to nowożytna koncepcja nauki. Myśl postmodernistyczna odrzuca tak rozumianą naukę, a ją traktuje jako rodzaj narracji o świecie zależną od kontekstu historycznego, kulturowego i antropologicznego, który ją tworzy. Konsekwencją postmodernistycznej epistemologii jest stanowisko nazywane relatywizmem poznawczym akcentujące totalną względność ludzkiego poznania. Jedną z współczesnych modyfikacji stanowiska relatywistycznego jest feministyczna krytyka nauki. Obecnie krytyka ta jest szeroko rozpowszechniona. Myśl feministyczna jawi się jako kontynuatorka spuścizny postmodernistycznej. Uważa ona, że nauka jest androcentryczną interpretacją świata, która zbudowana jest na patriarchalnej kulturze dominacji mężczyzn nad kobietami. Feministki dążą do „ukazania” tego, jak płeć wpływała na proces tworzenia wiedzy oraz na treści teorii naukowych. Nowożytna nauka nie jest obiektywną i neutralną koncepcją wiedzy, ale męską interpretacją świata. Relatywizm poznawczy, w tym feministyczna krytyka nauki, dekonstruują ludzkie zdolności poznawcze – istotny przymiot człowieczeństwa.
EN
Te theme of gender identity is one of the most current topics in anthropology. Nowadays there are two terms concerning this human reality: sex (biological phenomenon) and gender (social construct). Judith Butler in her theory identifed sex and gender. She showed that human body is a subject of cultural and political interpretation. Tus there isn’t something like fact of body. Because of hetero normative paradigm the society believes that there are only two genders: male and female. Two philosophical assumptions cause this impoverishment: substantialism and performativity of language. Butler’s theory seems to be sex antirealism. Tomistic metaphysics is the opposite view to such kind of idea. According to Tomism human is substation which manifests itself in variable features. Human gender belongs to its being properties. Tese properties are invariable features of substance. Tomism claims that gender is one of such invariable modifcators. Tus each human being in accordance with its nature is consistently human-man or human-woman. Tere is no change of gender regardless of outside signs of sex changing. Te gender depends on metaphysical dimension of human. Butler’s theory is a consequence of rejecting the argument about substantial character of human existence and its unity and identity.
PL
Temat ludzkiej płciowości prawdopodobnie nie był w historii tak szeroko omawiany, jak to ma miejsce we współczesnej debacie. Fakt bycia mężczyzną czy kobietą raczej nie był też kontesto¬wany na taką skalę. Kwestia tożsamości człowieka pojawia się zatem jako szczególnie aktualny problem antropologiczny. Tożsamość płciowa jest drugą tożsamością odkrywaną w życiu ludz¬kim, której identyfikacja następuje już po odkryciu tożsamości siebie jako człowieka. Współcze¬sny człowiek otrzymuje obecnie wiele informacji na temat płciowości. Informacje te są jednak tylko pewnymi hipotezami, które on uważa często za bezsporne. Niniejszy artykuł wpisuje się w tę współczesną refleksję nad problemem tożsamości płciowej istoty ludzkiej. Przedstawia on z jednej strony poglądy Judith Butler, jednej z najważniejszych postaci we współczesnej dyskusji dotyczącej płci. Z drugiej strony prezentuje tomistyczną myśl na ten temat. Może się wydawać, że tomizm nie ma wiele wspólnego ze współczesnymi teoriami na temat płciowości. Zważywszy jednak, że myśl filozoficzna, oparta na dorobku św. Tomasza z Akwinu, dąży do wyjaśnienia całej rzeczywistości, może stanowić ona podstawę dla adekwatnej koncepcji tożsamości płciowej. Wydaje się to o tyle zasadne, że upowszechniana dziś tzw. teoria gender powinna być skonfrontowana z alternatywnym rozwiązaniem, nawiązującym do realistycznej perspektywy, charakterystycznej dla klasycznej filozofii człowieka.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.