The objective of the research is to compare the importance of agribusiness in Polish and German economies. The paper analyses the internal structure of agribusiness and its share in national economies in terms of production and income results. The analysis is based on input-output matrix. The results show that the changes in the agribusiness structure in Poland go in the desired direction. The agriculture loses its significance, while food industry and industries manufacturing the production means and service become more significant. Agribusiness’ share in the national economy in Poland has been systematically falling in the analysed period. It must be emphasised here that the Polish agribusiness is still run in an old fashioned way, while in Germany it is modern. The main condition to change the situation in Poland is to generate economic growth and be able to benefit from the CAP instruments.
PL
Celem opracowania było porównanie wyników produkcyjnych i dochodowych w agrobiznesie w Polsce i Niemczech. Porównano udział agrobiznesu w gospodarce narodowej oraz jego strukturę wewnętrzną w zakresie uzyskiwanych wyników produkcyjnych i dochodowych. Główną metodą badawczą była analiza nakładów i wyników (input- -output analaysis), której podstawą są tabele przepływów międzygałęziowych oraz metoda porównawcza. W Polsce przemiany struktury agrobiznesu w tym zakresie przebiegają w pożądanym kierunku, spada znaczenie rolnictwa, natomiast wzrasta – przemysłu spożywczego i przemysłów wytwarzających środki produkcji i usługi. W latach 1995, 2000 i 2007 systematycznie zmniejsza się udział agrobiznesu w gospodarce narodowej, jednak – w porównaniu z gospodarką niemiecką – sytuacja w polskim sektorze rolno-żywnościowym jest nienowoczesna i tradycyjna. Głównym warunkiem przeprowadzenia w Polsce zmian w tym zakresie jest, przede wszystkim, wzrost gospodarczy oraz skuteczne wykorzystanie pomocy unijnej dla sektora rolno-żywnościowego.
Głównym celem artykułu było zidentyfi kowanie i ocena postępów realizacji wybranych założeń zrównoważenia rolnictwa państw Europy Środkowo-Wschodniej w odniesieniu do aspektów związanych z ochroną środowiska. Do realizacji celu wykorzystano dane z Bilansów przepływów międzygałęziowych oraz Europejskich Rachunków Środowiska. Przeanalizowano przepływy materiałowe z/do rolnictwa, emisję zanieczyszczeń oraz produkcję i konsumpcję biomasy. W napływach materiałowych do rolnictwa państw Europy Środkowo-Wschodniej wzrasta udział sfery I agrobiznesu, w tym głównie usług oraz przemysłu paliwowoenergetycznego i chemicznego. Wskazuje to na unowocześnienie produkcji, wiąże się jednak z większym obciążeniem środowiska naturalnego. Najwyższą emisję gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza do środowiska w przeliczeniu na 1000 euro PKB odnotowano w Litwie, Rumunii i Łotwie. Czechy, Słowenię i Słowację cechuje najniższa emisja ww. zanieczyszczeń powietrza. Łotwa jest państwem, w którym nie zaobserwowano redukcji zanieczyszczeń ogółem emitowanych przez rolnictwo w latach 2008–2012. W większości państw objętych analizą emisja omawianych zanieczyszczeń w przeliczeniu na 1000 euro PKB oraz 1 ha UR uległa zmniejszeniu. W krajach UE położonych na obszarze Europy Środkowo-Wschodniej odnotowano zmniejszenie bezpośrednich nakładów materiałowych i krajowej konsumpcji biomasy z rolnictwa w przeliczeniu na jedno euro PKB. Zmiany te wskazują na zmniejszenie intensywności korzystania z zasobów środowiska (odmaterializowanie gospodarki), co jest zgodne z założeniami zrównoważonego rozwoju. Reasumując, w państwach, w których rolnictwo jest lepiej rozwinięte, realizacja prośrodowiskowych celów zrównoważonego rozwoju jest lepsza niż w krajach o niższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego.
EN
The main aim of the study was to identify and evaluate the progress of implementation of selected assumptions on sustainability of agriculture in countries of Central-Eastern Europe in relation to environmental protection. Data from the input-output balance sheets and the European Environmental Accounts were used to realize the aim of the study. The analysis considered material flows to and from agriculture, pollution, and the production and consumption of biomass. The share of the participation of agribusiness sphere I, including mainly services, as well as the fuel, energy and chemical industries, has been increasing in the material inflows to agriculture in the countries of Central- Eastern Europe. This indicates production modernization, associated with a higher load on the environment. The highest emissions of greenhouse gases and air pollutants into the environment per 1,000 euro GDP were recorded in Lithuania, Romania and Latvia. The Czech Republic, Slovenia and Slovakia have the lowest values of emissions. In Latvia, there was no overall reduction in pollution emitted by agriculture in 2008–2012. Emission of these pollutants per 1,000 euro GDP and 1 ha UAA (utilized agricultural area) of agricultural land decreased in most countries in the analysis. In EU countries of Central-Eastern Europe, a reduction in direct material input and domestic consumption of biomass from agriculture per one euro of GDP is reported. These changes indicate a decrease in the intensity of use of natural resources (dematerialising economy), which is consistent with the objectives of sustainable development. In countries where agriculture is better developed, the implementation of pro-environmental goals of sustainable development takes place to a greater extent than in countries with lower levels of socio-economic development.
Głównym celem badań jest ukazanie roli ubezpieczeń gospodarczych w polskiej gospodarce narodowej. W pierwszej części przedstawiono ogólne informacje o rynku ubezpieczeń. W drugiej omówiono znaczenie ubezpieczeń w gospodarce narodowej, obliczając wskaźniki penetracji, gęstości, monitorowania działalności, pokrycia rezerw oraz współczynnik wypłacalności. Na koniec porównano wskaźnik gęstości i penetracji w Polsce z krajami UE. Główną metodą badawczą była metoda opisowa oraz podstawowe wskaźniki obrazujące znaczenie ubezpieczeń w gospodarce. Głównymi materiałami źródłowymi były dane Urzędu Statystycznego, Komisji Nadzoru Finansowego i Polskiej Izby Ubezpieczeń. Zakres czasowy badań objął lata 2006–2014. Przeprowadzone badania potwierdziły, że polski rynek ubezpieczeniowy cechuje się dobrą sytuacją i systematycznie zmniejsza dystans do największych rynków europejskich.
EN
The main aim of the study is to show the role of business insurance in the Polish national economy. The first part presents an overview of the insurance market. In the second part the importance of insurance in the national economy is discussed, based on calculated penetration rates, insurance density, activity monitoring, coverage ratio and solvency ratio. Finally the density and penetration rates in Poland were compared with those in other EU countries. The primary research method was descriptive method and the basic indicators of the importance of insurance in the national economy. The main source materials were data from the Central Statistical Office, the Polish Financial Supervision Authority and the Polish Insurance Association. This study covers the period 2006–2014. The study confirmed a good standing of the Polish insurance market and the fact that it systematically reduces the distance that separates the Polish insurance market from the largest European markets.