Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Fontenelle and Russia. Creation of the Petrine myth in eighteenth-century France

100%
Mosakowski M.
Cywilizacja i Polityka
|
2017
|
vol. 15
|
issue 15
220-229
PL
W 1725 r. Fontenelle, francuski pisarz, filozof i członek Akademii Nauk napisał Éloge du Czar Pierre Ier, by upamiętnić niedawną śmierć Piotra Wielkiego i zarazem sławić reformy, jakich podjął się ten monarcha w celu zmodernizowania Rosji. Za sprawą tego tekstu Fontenelle’owi udało się stworzyć mit Piotra Wielkiego, który później popularyzowali we Francji inni wybitni luminarze francuskiego Oświecenia zafascynowani Rosją, przechodzącą w ciągu XVIII wieku bezprecedensową społeczno-polityczną transformację. Niniejszy artykuł ma na celu ukazać, w jaki sposób mit ten został skonstruowany i jakich retorycznych chwytów użył jego autor, by rozwinąć i rozpropagować go we współczesnej mu Francji.
EN
In 1725 Fontenelle, a French writer, philosopher and member of the Académie des sciences, wrote Éloge du Czar Pierre Ier to commemorate the recent death of Peter the Great and at the same time to glorify the reforms undertaken by the late Russian Czar to modernize his country. By virtue of this text Fontenelle succeeded in creating the Petrine myth, subsequently popularized in France by other outstanding figures of the French Enlightenment infatuated with Russia, which in the course of the eighteenth century was undergoing unprecedented socio-political transformation. Our article aims to show how Fontenelle constructed this myth and what rhetorical devices he employed to advance and later to promote it in France of his times.
2
Publication available in full text mode
Content available

Jean Chappe d’Autroche and his Voyage to Siberia (1768). Demystifying Russia under Catherine the Great

100%
Mosakowski M.
Cywilizacja i Polityka
|
2018
|
vol. 16
|
issue 16
121-131
PL
Jean Chappe d’Autroche, francuski naukowiec i prominentny członek Académie des Sciences, został wysłany w 1761 roku na naukową misję na Syberię, by dokonać obserwacji rzadkiego zjawiska astronomicznego, a mianowicie przejścia Wenus nad tarczą słońca. W 1768 opublikował on w Amsterdamie książkę zatytułowaną Voyage en Sibérie (Podróż na Syberię), w której nie tylko omówił owe zjawisko, lecz także przeanalizował różne aspekty rosyjskiej społeczno-politycznej rzeczywistości. Jego relacja, wyjątkowo krytyczna wobec współczesnej Rosji, rozwścieczyła Katarzynę Wielką do tego stopnia, że postanowiła ona napisać po francusku i opublikować w 1770 roku Antidote (Antidotum), zadziwiającą broszurę, w której usiłowała zdyskredytować dzieło Autroche’a i podważyć niekorzystny wizerunek swego imperium przedstawiony przez francuskiego pisarza.
EN
Jean Chappe d’Autroche, the French scientists and prominent member of the Académie des Sciences, was sent in 1761 on a scientific mission to Siberia to observe a rare astronomical phenomenon, namely the transit of Venus over the sun’s disc. In 1768 he published in Amsterdam a book entitled Voyage en Sibérie (Voyage to Siberia), in which not only did he discuss the astronomical event in question, but also analyzed various aspects of the Russian socio-political reality. Extremely critical towards contemporary Russia, his account infuriated Catherine the Great to the point that she decided to write in French and then to publish in 1770 the Antidote, a curious booklet in which she attempted to discredit Autroche’s work and to contest the unfavorable image of her Empire presented by the French writer.
3
Publication available in full text mode
Content available

Claude Carloman De Rulhière and his testimony on Catherine Ii. Deconstructing Russian myths in eighteeth-century France

100%
Mosakowski M.
Kwartalnik Neofilologiczny
|
2020
|
issue 1
53-66
PL
Claude Carloman de Rulhière był francuskim dyplomatą i pisarzem. W 1762 wyjechał do Rosji jako sekretarz ambasadora Francji. W czasie pobytu w Petersburgu był świadkiem zamachu stanu zorganizowanego przez Katarzynę II, by zdetronizować Piotra III i przejąć władzę. Po powrocie do Paryża upublicznił swoje świadectwo tego wydarzenia, które wkrótce zyskało sławę i wzbudziło liczne kontrowersje, dzieląc francuskie elity na zwolenników i przeciwników Katarzyny II. Agenci carycy usiłowali nakłonić go, by przestał rozpowszechniać swój tekst, ale Rulhière nie uległ ich finansowym ofertom i postanowił ujawnić prawdę.
EN
Claude Carloman de Rulhière was a French diplomat and writer who was sent to Russia in 1762 as a secretary to the French ambassador. During his stay in St. Petersburg, he eye-witnessed the coup d’état staged by the future Catherine II to dethrone Peter III and to seize the imperial power. Upon his return to Paris, Rulhière publicized his testimony of the event. It soon became notorious and provoked controversy, splitting French elites into supporters and detractors of Catherine II. The agents of the empress attempted to persuade him not to divulge his text, but Rulhière did not succumb to their financial offers and resolved to reveal the truth.
4
Publication available in full text mode
Content available

Polityka i dyscyplinowanie widowisk: Opera w rewolucyjnej Francji w latach 1789–1794

100%
Mosakowski M.
Pamiętnik Teatralny
|
2023
|
vol. 72
|
issue 1
161-179
EN
This article discusses the ways in which performances were disciplined in revolutionary France between 1789 and 1794. It presents the socio-political contexts of two legal acts regulating the production and staging of plays: the relatively liberal Le Chapelier Law of 13 January 1791 and the repressive Decree of the National Convention of 2 August 1793, which turned French theater and opera into a propaganda platform of the Jacobin regime, imposing ideology and topics on the artists. The artistic practice of the time is illustrated by two operas: Étienne Nicolas Méhul’s Hadrian, Emperor of Rome and François-Joseph Gossec’s The Triumph of the Republic. The former was suspended one day before the premiere, scheduled for 13 March 1792, as the Paris Commune deemed it overtly monarchical and politically incorrect in a France where the foundations of the Bourbon monarchy were already shaking, and the extremely polarised public sentiment was about to pave the way towards a republic. The latter was composed shortly after the fall of the monarchy and staged in early 1793. The Triumph of the Republic set new aesthetic standards for French republican and patriotic opera. Gossec’s work is discussed as an example of the principles of the new cultural politics of the Jacobin dictatorship, based on unprecedented repression and censorship.
PL
Artykuł dotyczy dyscyplinowania widowisk w rewolucyjnej Francji w latach 1789–1794. Przedstawiono w nim społeczno-polityczne konteksty dwóch aktów prawnych regulujących produkcję i wystawianie sztuk – względnie liberalnej ustawy Le Chapeliera z 13 stycznia 1791 oraz represyjnego Dekretu Konwentu Narodowego z 2 sierpnia 1793, który zmienił francuski teatr i operę w tubę propagandową jakobińskiego reżimu, narzucając twórcom ideologię i treści. Praktykę artystyczną tamtych lat zaprezentowano na przykładzie dwóch oper: Hadrian, cesarz Rzymu Étienne’a Nicolasa Méhula oraz Tryumf Republiki François-Josepha Gosseca. Pierwsze dzieło zawieszono w przeddzień premiery zaplanowanej na 13 marca 1792, ponieważ Komuna Paryża uznała je za jawnie monarchiczne i politycznie niepoprawne we Francji, w której chwiały się już podstawy burbońskiej monarchii, zaś skrajnie spolaryzowane nastroje społeczne zaczęły torować drogę ku republice. Drugie dzieło zostało skomponowane tuż po upadku monarchii i wystawione na początku 1793 roku. Tryumf Republiki wyznaczył nowe standardy estetyczne francuskiej republikańskiej i patriotycznej opery. Dzieło Gosseca jest ujęte w artykule jako przykład zasad nowej polityki kulturalnej jakobińskiej dyktatury, opartej na bezprecedensowych represjach i cenzurze.
5
Publication available in full text mode
Content available

Out of the Past (1947) – the Question of Truth in Jacques Tourneur’s Noir Movie

63%
Marks M., Mosakowski M.
Cywilizacja i Polityka
|
2019
|
vol. 17
|
issue 17
64-75
PL
Twórcy noir lat czterdziestych ubiegłego wieku, jak Jacques Tourneur, mieli szczególny sposób przedstawiania światów za srebrnym ekranem. Ich filmy wyraźnie różniły się od tego, co Hollywood miało do zaoferowania w tamtym czasie. Nacechowane ciemnymi kolorami, zamieszkane przez zdeterminowanych, zagubionych osobników, światy noir wydają się wrogie, jednak zarazem w perwersyjny sposób przyciągają widownię. Co więcej, twórcy noir przeciwstawiają się prawdzie. Aby ją odkryć widz musi stać się śledczym i studiować film noir jak sprawę o morderstwo. Liczy się każdy element układanki, ponieważ celem filmu jest oszukanie widza. Analiza zewnętrznych, mimetycznych środków, jak i wewnętrznych, diegetycznych elementów zawartych w świecie przedstawionym jest kluczowe do zrozumienia jak noir gra z ideą prawdy, odnosząc sukces.
EN
Noir creators of the 1940s, like Jacques Tourneur, had a specific way of presenting worlds behind the silver screen. Their movies were visibly different than everything else Hollywood had to offer at that time. Marked by dark colors, inhabited by gritty, lost individuals, noir worlds seem hostile yet they also attract the audience in a perverse manner. Moreover, noir creators defy truth as it is. To discover it a person has to become an investigator, and study the noir movie like a murder case. Every element of the puzzle counts, as the film’s purpose is to deceive the audience. Analyzing both outside, mimetic tools of the filmmaker and inside, diegetic elements incorporated in a story-world is vital to understand how noir successfully plays with the idea of truth.
6
Publication available in full text mode
Content available

The Muscovian Letters of Francesco Locatelli (1735), or the illusory modernisation of Russia’s legal and political system during the reign of Peter the Great and his successors

63%
Mosakowski M., Ślęzak J.
Romanica Cracoviensia
|
2015
|
vol. 15
|
issue 3
PL
In the 18th century thinkers of the French Enlightenment discover Russia, whose institutional reforms replace their traditional utopian topics. The myths of Peter the Great and of Catherine II as Minerva of the North are created. Russia also becomes a peculiar laboratory of Enlightenment incarnate. Francesco Locatelli, the author of the Muscovian Letters, who between 1733 and 1735 spent two years in Russian prisons, attempts to deconstruct these myths. His book, which enjoyed an immense popularity in Europe, is an accusation of arbitrariness and inhumanity of the Russian regime.
7
Publication available in full text mode
Content available

L’humanisation de la justice criminelle dans la France des Lumières

63%
Mosakowski M., Ślęzak J.
Kwartalnik Neofilologiczny
|
2015
|
issue 3
403-414
8
Publication available in full text mode
Content available

Du monologue au polylogue. Le spectre de l’universel dans Écrire en pays dominé de Patrick Chamoiseau

50%
Mosakowski M.
Cahiers ERTA
|
2008
|
issue 1
105-111
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.