Results found: 2

Search results

Sort By:

Limit search:

Element szczególny w otoczeniu – ślady Rotunda romańska na Wzgórzu Tumskim w Płocku

100%

Markowski S. P.

MAZOWSZE Studia Regionalne

2019

issue 28

75-85

Od zarania cywilizacji człowiek – homo constructor – intuicyjnie dąży do przekształcania swego otoczenia oraz porządkowania go według sobie znanego sensu, w sposób bardziej lub miej trwały. W tej działalności nie tylko wielkie budowle, ale nawet te najmniej trwałe człowiecze dzieła, stają się w pewnej przestrzeni czasowej śladem – sygnum twórczych działań. Artykuł zawiera rys historyczny romańskiej rotundy – szczególnego elementu w przestrzeni krajobrazu kulturowego Wzgórza Tumskiego w Płocku, która pozostaje nie tylko jako ślad w płaszczyźnie programowej tego miejsca, ale dziś jest rzeczywistym śladem – symbolicznie zaznaczonym miejscem jej istnienia. Jest to jeden z tych śladów, który raz, że spełnia oczywistość historyczną, a dwa – staje się ekspozycją elementu szczególnego w krajobrazie.

Since the dawn of the civilization the man – homo constructor – intuitively strives to create and recreate his surrounding in the manner known only to himself, in more or less durable ways. In this activity not only the magnificent constructions of men but also these of little posture become a reminiscence – sygnum – of human creativity of time past. The article covers the history of roman rotunda – specific element in the cultural landscape of Wzgórze Tumskie in Plock, which remains not only as a trace of former architectural plan of this location, but is a real marker symbolically placed in a place of former existence. It is a remain that not only stands in for obvious historical purpose but exposes the specific element in the landscape as well.

Element szczególny w otoczeniu – znaki czasu. „Drzwi płockie” na Wzgórzu Tumskim w Płocku i Złote Ogrody Texcoco w Meksyku

100%

Markowski S. P.

MAZOWSZE Studia Regionalne

2016

issue 18

79-89

W referacie przedstawiono dwa zdarzenia kulturowe, zaistniałe w różnym czasie i różnych miejscach. Pozornie sobie obce, lecz o wspólnej przyczynowości, którą jest rajski ogród, stanowiący wywoławczy element wiary. Jest to analiza, z zasady dyskusyjna w swoich sformułowaniach, wypełniona przez wydarzenia, które zostały już spełnione. Pierwsze z nich – to „Drzwi Płockie” – zabytek sztuki plastycznej, umieszczony niegdyś w głównym wejściu do katedry płockiej, drugie – to rabaty roślinne z kutego szlachetnego kruszcu, srebra i złota, w ogrodach Texcoco, w okresie klasycznym Meksyku. Obydwa, rozważane w pewnej wspólnej perspektywie, są obciążone również wspólnym podtekstem – znakami czasu. W opracowaniu opisano nie narrację ilustracyjną grup figuratywnych, ale istotowość plastyki florystycznej, zawartej w spiżowych odlewach katedralnych podwoi oraz złotych ogrodach meksykańskich. W całości zaś, zarówno przepych złotych kwiatów w tropikalnym ogrodzie, jak i bogata plastyka płaszczyzny „Drzwi Płockich”, stanowiące istotę elementów szczególnych w otoczeniu, tworzą kanwę dla widzenia w pewnej wybranej części niejako fragmentu przyrody, przetworzonego w formy właściwe sztuce plastycznej, widziane jako wizja rajskiego ogrodu – miejsca transcendentnego bytu. Wspaniałość flory w przestrzeni rajskiego ogrodu, tożsama tylko z tym miejscem, jest niejednokrotnie umieszczana dedukcyjnie w obrazie ideologicznym, pochodzącym z różnych źródeł doktrynalnych, i nie jest poddawana analizie indukcyjnej samych wydarzeń związanych z jej przetwarzaniem w formy plastyczne. Natomiast zawsze owo przetwarzanie ofiarowane było współczesnej myśli jako zaproszenie do odczytania w rzeczywistości historycznej tych znaków czy też wskazań, mającym głębsze znaczenie niż to, którego dopatrywał się w nich bierny widz. Takie też zostało spełnione w spiżowych „Drzwiach Płockich” biskupa Aleksandra z Malone i złotych kwiatach ogrodów króla Netzahualcoyotla i ich usytuowaniu w konkretnym miejscu. W swoim czasie owe działania składały się na zjawiska kulturowe, zawierające wielość elementów szczególnych, o wyjątkowych cechach. Jednym z nich była – pokutność. Były one zawsze właściwe i tożsame miejscu, nosząc znamię znaków czasu. Dlatego uznałem, że omówienie obydwu zjawisk kulturowych w ich niegdysiejszej, niecodziennej formule, może być określane jako element szczególny w otoczeniu, niosący na sobie per saecula saeculorum znaki czasu.

There are two art-pieces presented in the article, both from different times and spaces. On the first hand impression they seem to differ but in fact they share the same cause which is the ability to beget faith. This is the analysis based on the facts that have already become completed and it may provoke a complex debate. The first art-piece is "Drzwi Płockie" (“The Door of Plock”) – an art craft that was formerly situated on the entrance to the Plock Cathedral, the second is Garden of Eden carved in silver, gold and other gems that has been produced during the Mexican classical period. While analyzed they share a common context - they are The Signs of Time. In the article the figurativeness has been omitted on purpose. The focus is on the floristics in bronze of Plock’s historical cathedral’s entrance and golden gardens of Mexico as it produces the vision of the paradise – the venue of authentic transcendency, the Absolut. "The Door of Plock" and golden flowers of king Netzahualcoyotl have its' specific situation, both special and historical. Magnificency of paradise garden's flora, that derives from this place only, is very often placed in ideological picture that comes from various sources and is not being analyzed in the aspect of creation and transformation to pieces of Fine Art. However in this very act of creation and transformation lays the invitation to read and understand these signs and the art-pieces' narration and its historical background. At their times these actions brought an unique values, such as atonement. This is why I decided to put both of this masterpieces in wider perspective that extends its conventional special and historical context. I will present them as the signs of time – per saecula seculorum.

Refine search results

2 MAZOWSZE Studia Regionalne

2 Markowski S. P.

1 2019

1 2016

Search results

Element szczególny w otoczeniu – ślady Rotunda romańska na Wzgórzu Tumskim w Płocku

Element szczególny w otoczeniu – znaki czasu. „Drzwi płockie” na Wzgórzu Tumskim w Płocku i Złote Ogrody Texcoco w Meksyku