Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Autorka stara się dać odpowiedź na pytanie, czym różni się powieść "Gruppenbild mit Damę"(1973) od opublikowanej i tłumaczonej dotychczas prozy H. Bölla - pisarza uznawanego i uznającego siebie za tradycjonalistę w obu aspektach jego literatury: formalnym i tematycznym. Aby ukazać pozycję pisarza we współczesnej literaturze zachodnioniemieckiej, kreśli obraz sytuacji literackiej w okresie powstawania omawianej powieści. Autorytatywnym odniesieniem teoretycznym Jest tu R. Petsch ze swoją teorią istoty i formy sztuki narracji. W artykule skoncentrowano się na dość szczegółowej analizie wybranego rozdziału powieści jako miarodajnym egzemplarz całości powieściowej. Wnioski, wynikające z przeprowadzonej analizy prowadzą, zdaniem autorki, do stwierdzenia , iż H. Böll w omawianej powieści posługuje się techniką zdecydowanie odbiegającą od tradycyjnej narracji i ten udany eksperyment formalny upoważnia do określenia tejże powieści jako znaczącego przyczynku autora do sprawy powieści nowoczesnej, a jako taka stanowić może ona interesujący przedmiot badań strukturalno-analitycznych.
2
100%
PL
W artykule skoncentrowano się na analizie siedmiu krótkich opowiadań Arno Schmidta, tworzących poprzez wspólnego narratora cykl nowelek ramowych. Ta forma prozy Schmidta nie cieszyła się względami badaczy, a przecież stanowi bardzo istotną część twórczości pisarza. W przypadku opowieści Stürenburga mamy do czynienia z lekką, humorystyczną lekturą, utrzymaną w konwencji münchhaisoniady. Jest prawdopodobne (na co wskazują pewne fakty), iż powstanie omawianych opowiadań pozostaje w związku z fascynacją Schmidta twórczością E. A. Poego, co jest widoczne choćby w formalnej typizacji omawianych opowiadań. W trakcie analizy zwrócono uwagą na dualizm nastroju tych szkiców» pod pozornie błahą, humorystycznie traktowaną rzeczywistością tkwi w gruncie rzeczy tragiczny i absurdalny świat. Przy charakterystyce postaci, występujących w cyklu, wskazano na szczególną umiejętność pisarza wnikliwej obserwacji ludzi i adekwatnego kreślenia charakterystycznych typów osobowości za po~ mocą języka. “Opowieści Stürenburga" dokumentują wewnętrzny związek Arno Schmidta z duchem kultury i literatury romantycznej, zwłaszcza niemieckiej, której w istocie był wielkim miłośnikiem i propagatorem.
PL
Przedmiotem analizy zawartej w niniejszym artykule jest powieść, zmarłego niedawno, awangardowego pisarza zachodnioniemieckiego, Arno Schmidta zatytułowana “Aus dem Leben eines Fauns“ ("Z życia fauna“) . Twórczość Schmidta była i jest obiektem wielu kontrowersyjnych dyskusji, a sam pisarz uchodził za jednego z czołowych "rewolucjonistów" niemieckiej literatury lat sześćdziesiątych. Omawiana w artykule powieść należy, wg własnej teorii narracji Schmidta, do grupy tzw. "fotoalbumów". Poglądy teoretyczne Schmidta, zreferowane zostały pokrótce na Podstawie jego przemyśleń, zebranych w dwóch “przyczynkach poetyckich“ pt. "Berechnungen I und II“. Zdaniem Schmidta podstawowym zadaniem pisarza Jest rekonstruowanie za pomocą środków językowych tzw. "dziurawej teraźniejszości" lub “mozaikowatego bytu" ("löcherige Gegenwart" albo "musivisches Dasein“). W przypadku omawianej powieści oznacza to odtwarzanie partykularnych, nieciągłych (niekontynuowalnych) fragmentów doznań świadomości bohatera, Heinricha Düringa. Zgodnie z tym założeniem fabuła powieści zrealizowana została przy pomocy podziału “akcji" na małe odcinki, wyodrębnione graficznie, pozostające do siebie w stosunku "montowanych luźno elementów". Struktura powieści opiera się na wariowaniu określonego schematu (opis 13 pojedynczych dni z życia bohatera), różnicowanego pasowo i przestrzennie, powtarzanego i rozszerzanego. W artykule zwrócono również uwagą na stylistyczną stroną twórczości Arno Schmidta i podkreślono znaczenie języka, którego pisarz, uchodzą- cy za interesującego nowatora formalnego gatunku powieściowego, jest wielkim mistrzem.
PL
W ekstremalnie rozbieżnej ocenie krytyki przypisuje się Arno Schmidtowi nieprzeciętne poczucie humoru lub neguje wręcz jego istnienie nawet w minimalnym wymiarze. za jedną z charakterystycznych tendencji w literaturze powojennej uznają krytycy skłonność do melancholii i pesymizmu, a współczesny humor określają jako "pogodne zarozumialstwo". W utworach epickich Schmidta światopogląd i niezwykły dystans jego protagonistów wobec przedstawianej rzeczywistości empirycznej manifestuje się w sposób ogromnie sugestywny w strukturach stylistycznych. Komizm językowy i sytuacyjny oraz skłonność do ironizowania w duchu sarkazmu to zjawiska najbardziej eksponowane. Różnorodność i bogactwo językowych środków komizmu i ironii, dają się zauważyć w analizowanych przykładach. Schmidt sięga poprzez neologizmy, epitety, peryfrazy, enumerację, dwuznaczności, grę słów, aliterację, okazjonalne rymy, obcojęzyczność i archaizację, do sentencji i autokomentarzy, parodii i trawestacji cytatów, aluzji, kontrafaktury, a także komizmu sytuacyjnego. Komizm w warstwie językowej nie jest tu jednak równoznaczny z pogodnym, dobrodusznym humorem; zdeterminowany przez ironiczny dystans i czysto parodystyczne, satyryczne cele da się zakwalifikować jedynie jako sarkazm i szyderstwo, graniczące z cynizmem, jako gest wielkiego mędrca, który sam dla siebie jest najdoskonalszym światem. Obok innych cech narracji również opisane fenomeny gwarantują pisarzowi swego rodzaju unikalną pozycję w najnowszej literaturze niemieckiej.
PL
Niniejszy artykuł jest rozszerzoną wersją tekstu zamieszczonego w Tyglu 2008, nr 7-9 (151-153).
DE
Der vorliegende Beitrag ist als ein Versuch zu verstehen, dem polnischen Leser eine recht seltsame Position aus der Reihe der deutschsprachigen Lodzaica, nämlich die 1913 im Verlag August Grüning in Pabianice herausgegebene Sammlung von Witzen und Anekdoten mit dem Titel 'Ne Mütze voll Witze aus Lodz und Pabianice’, näherzubringen. Der Verfasser des schmalen Bändchens, der sich hinter dem Pseudonym Wilfried Spectator verbirgt, ist Reinhold Piel, ein Deutscher aus Pabianice. Als Satelitenstadt von Łódź, der sich damals sehr rasch entwickelnden Textilmetropole, bildete auch Pabianice in jenen Jahren zweifelsohne ein Teil des in ganz Europa einmaligen und eigenartigen multikulturellen und multiethnischen Tigcls. Reinhold Piel stellte sich mit seinem Büchlein die Aufgabe, ein Sammelporträt der Mentalität des typischen Vertreters jenes Tigels von Kulturen und Sprachen zu zeichnen. In der mehrere disparate Elemente integrierenden Gemeinschaft funktionierte der Humor sicherlich als eine Art Sicherheitsventil, mit dessen Hilfe man bestrebt war, Fremdes zu „zähmen“ und Konflikte zu entschärfen. Scheinbar abstrakte, „auslachende“ Beispiele haben sich wahrscheinlich ebenfalls vortrefflich als Methode bewährt, andere diplomatisch zu sensibilisieren, aber auch eigene Nachteile und Unzulänglichkeiten mit Abstand zu sehen. Der universale Charakter der Anekdote als literarisches Genre beruht u.a. auf ihrer Ahistorizität und Konkretheit zugleich, ihr narratives Werkzeug hingegen - die individualisierte Sprache des multiethnischen Milieus - liefert hervorragenden StolT für sprachwissenschaftliche Forschung. Ein besonders interessanter Aspekt ist dabei vor allem die Frage nach der Übersetzbarkeit bzw. Unübersetzbarkeit von Kulturidiomatik. Um dem Leser entgegenzukommen und ihm den historischen und informativen Wert der besprochenen Sammlung bewusst zu machen, wird im Anhang - zum ersten Mal in der polnischen Sprache - eine Auswahl von besonders charakteristischen Witzen der genannten Sammlung von R. Piel präsentiert.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.