Results found: 1

Search results

Sort By:

Limit search:

Revisitando el orden zoomorfo: diseño decorativo en las riberas del Titicaca

100%

Isidoro A. M.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

2012

issue 2

19-40

W wyposażeniu wnętrz kościołów okolic jeziora Titicaca wśród drewnianych elementów architektonicznych, zwłaszcza w realizacjach ołtarzy czy ambon, napotkamy specyficzny „porządek zoomorficzny”, kategorię, którą można uznać za część lokalnej estetyki. Rozwój tego typu elementów dekoracyjnych przypada na koniec wieku XVII i wiek XVIII, a opisane tu detale są jednymi z bardziej charakterystycznych elementów stylistyki mestizo typowej dla pewnych regionów peruwiańskiego baroku. Analizując wzory graficzne, łatwo możemy dotrzeć do pochodzenia tego fenomenu. „Porządek zoomorficzny” zidentyfikowali i udokumentowali 40 lat temu José de Mesa i Teresa Gisbert, ponowna analiza tego tematu może jednak rzucić nowe światło na przyjęte wcześniej definicje i pozwolić na pogłębienie niektórych zagadnień. Przede wszystkim poddane zostało reinterpretacji jedno z założeń sformułowanych przez wspomnianych autorów: kolumna ta [w porządku zoomorficznym] jest też pozostałością manieryzmu, a inspiracji dla niej możemy szukać u autorów traktatów architektonicznych – Palladio, opisując świątynię Nerwy w swym dziele „Cuarto de Arquitectura”, rozdział VIII, prezentuje kapitel z motywami koni, a w Sagredo kapitel o kształcie baranich głów. Hipoteza ta opiera się na założeniu powszechnego obiegu, jakiemu podlegały traktaty, a także na idei inspiracji, a nie dokładnej reprodukcji grafiki. Traktaty były dostępne tylko nielicznym, w pełni możliwe natomiast było kopiowanie wzoru w różnym stopniu dokładności, co prowadziło do powstania transformacji związanych z tym procesem. Właśnie ten ostatni aspekt został ukazany w artykule w nowej perspektywie wraz ze wskazaniem innego, niewymienianego dotąd wzoru. Mowa tu o pracach Jeana Béraina Starszego (1640–1711), które cieszyły się popularnością i miały duży wpływ na sztukę europejską w okresie pokrywającym się z początkowym etapem rozwoju dzieł powstających w Ameryce Łacińskiej i utrzymanych w stylistyce mestizo. We wzornikach Beraina znajdziemy między innymi propozycje kapiteli kolumn i pilastrów, w których ornament arabeskowy dominuje nad akantem. W wielu proponowanych kapitelach zauważyć można także obecność fantastycznych stworzeń, mitycznych zwierząt, półludzi o charakterze mitologicznym o formach zakorzenionych w antyku, co wskazuje jednoznacznie na wpływ manierystyczny. Przeprowadzając analizę „porządku zoomorficznego”, koncentruję się głównie na dwóch przykładach: jednym jest retabulum znajdujące się w kościele w Pomacie, a drugim ołtarz i ambona w świątyni w Yunguyo. W obu przypadkach mamy do czynienia z kościołami misji ewangelizacyjnych zakonu dominikanów na terenach dawnego kolonialnego Chucuito w Peru.

A special kind of wood architecture order for retables and pulpits is developed around the Lake Titicaca. It is possible, to consider it as a part of a regional itinerant aesthetic, i.e., zoomorphic order. Datable between the end of 17th century and 18th century, it is one of the stylems that define hybrid baroque, probably inspired in engraved sources. The above mentioned order already had been identified and documented 40 years ago by the architects José de Mesa and Teresa Gisbert. Nevertheless, to think again about this topic can throw new light to what was already said, extending certain aspects. I especially want to lead to the end one of their hypotheses: This column is also a mannerist survival since it is inspired by treatise writers, so Palladio in his book ‘Quarter of Architecture’ treats Nerva’s temple, on chapter VIII, showing a capital with horses, and Sagredo has a capital with heads of sheeps. This conjecture is founded on the traffic of architecture treatises, but especially on the idea of inspiration and not a faithful reproduction of the engraving sources, since there was only a few holders of those books. On the other hand, it was more possible to have copies in diverse degrees due to their transformations because of transposition process. With that idea, I allow myself to advance on the topic from a new perspective. It is to consider the contribution of a contemporary referrer, already well known and with a great influence in continental Europe in the beginning of the development of these hybrid works: Jean Bérain the Elder (1640–1711). In his repertoire, we find his proposals on variants of capitals of columns and pilasters. Here the arabesque subordinates the acanthus and there is a wide development of fantastic animals or semihuman beings of a classic mythological character – that shows us an evident mannerist influence. I will focus on the research of this order, in two cases: gospel altarpiece in Pomata’s transept and Yunguyo’s major altar and pulpit, two Dominican churches in the former colonial Chucuito in Peru.

Refine search results

1 Sztuka Ameryki Łacińskiej

1 Isidoro A. M.

1 2012

Search results

Revisitando el orden zoomorfo: diseño decorativo en las riberas del Titicaca