Search results

1

„Miotełki” z melodramy "Chłop Milionowy" jako warszawski fenomen społeczno-kulturowy

100%

Kożuchowski Ł.

Literatura Ludowa

|

2018

|

vol. 62

|

issue 2

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na zjawisko społeczne, jakim była popularność „Miotełek” w Warszawie przełomu lat 20. i 30. XIX wieku. Mianem „Miotełki” określano wówczas wywodzące się z niezwykle popularnej melodramy Chłop Milionowy piosenki, których pierwszym wykonawcą był popularny wówczas aktor Teatru Narodowego – Jan Nowakowski. Tekst przedstawia proces wzrostu popularności „Miotełek” oraz ukazuje je jako szeroko zakrojony fenomen społeczny, który zasięgiem obejmował szerokie kręgi mieszkańców Warszawy. Piosenki te szybko popularyzowały się, stając się lubianymi utworami goszczącymi szeroko na łamach prasy, na salonach, ale też i na ustach wielu prostych ludzi z nieelitarnych warstw społecznych. Ich żywotność dotrwała do czasów powstania listopadowego, gdy, wbrew swojej pierwotnej, lekkiej i ironicznej, formie oraz tematyce poruszającej sprawy życia codziennego, stały się narzędziem propagowania nastrojów patriotycznych. Ów fakt interpretowany jest jako podobny zjawiskom współczesnej kultury popularnej, nie tylko ze względu na relatywnie szeroką recepcję, ale też na własną twórczość fanów „Miotełek”, przypominającą współczesną kulturę fanowską. Uwaga została zwrócona także na treści, które przedstawiały owe piosenki, a które stanowiły w znacznej mierze o ich sukcesie, takie jak głęboki szacunek dla instytucji rodziny, zgodnego życia czy afirmacja podziałów społecznych.

EN

The main goal of the article is to shed some light on the social phenomenon known as “Miotełki” (“The Little Brooms”), which gained popularity in the 20’s and 30’s of the 19th-century Warsaw. ”Miotełki” was a term used to address songs originating from Chłop Milionowy (The Peasant as a Millionaire), an extraordinarily popular contemporary melodrama. The first performer of these songs was Jan Nowakowski, a well-liked actor of the National Theatre in Warsaw. The article shows the rising popularity of ”Miotełki” and concentrates on their role as a sociocultural phenomenon. The songs managed to transcend social class barriers – from mentions in magazines and well-educated conversations to serving as simple people’s catchy tunes. The fame of “Miotełki”’s lasted until the November Insurrection, during which they evolved from representing the everyday life slightly ironically and in an entertaining way to serving as a tool of patriotic propaganda. That very fact is considered to be what we would call today an example of fan culture. The article also focuses on the themes that appeared in in the songs, such as a deep respect for family or the affirmation of social divisions, all of which contributed to their success as being important to the inhabitants of Warsaw.

2

Chwiejnym krokiem w stronę kultury chłopskiej

100%

Kożuchowski Ł.

Literatura Ludowa

|

2018

|

vol. 62

|

issue 2

PL

Recenzja:Iwański, P. (2016). Czy kultura lu-dowa/wiejska/chłopska to temat wart jeszcze rozmowy? Busko Zdrój: Wydawnictwo Eu-dajmonia-Zdrój, ss. 114.

3

Egodokumenty (listy i pamiętniki) chłopów Królestwa Polskiego i chłopskich migrantów zeń jako źródła historyczne (1864–1914)

100%

Kożuchowski Ł.

Kwartalnik Historyczny

|

2023

|

vol. 130

|

issue 4

829-859

EN

The text presents examples of ego-documents (or personal documents) of peasants, here understood narrowly as letters and diaries, as sources for research into the history of the Polish Kingdom in the second half of the nineteenth century. A brief introduction to ego-documents as source material used in historical work is followed by a discussion of successive collections of letters (sent to periodicals, correspondence of emigrants and exiles) and diaries (including competition ones). Finally, the text presents a general overview of the peasants’ ego-documents as a collection of source material with suggestions for the future direction of research.

PL

Tekst prezentuje przykłady egodokumentów (czy też dokumentów osobistych) chłopów, tu rozumianych wąsko jako listy i pamiętniki, tj. źródła do badań dziejów Królestwa Polskiego w drugiej połowie XIX w. Na początku przedstawiono zwięzłe wprowadzenie do tematyki egodokumentów jako materiałów wykorzystywanych w pracach historycznych. Następnie omówiono kolejne zbiory listów (do czasopism, emigracyjnych, zesłańców) oraz pamiętników (w tym konkursowych). Na koniec zaś tekst przedstawia ogólne ujęcie egodokumentów chłopów jako zbioru źródeł wraz z sugestiami do dalszych prac badawczych.

4

Pamięć o tumulcie toruńskim (1724) w polskiej dziewiętnastowiecznej pieśni ludowej. Wizja świata – propaganda – pobożność i wartości

100%

Kożuchowski Ł.

Zapiski Historyczne

|

2020

|

vol. 85

|

issue 2

133-155

EN

The subject of the article is an analysis of a nineteenth-century folk song originating from Lesser Poland and the region of Kielce, which describes the events of the Tumult of Toruń (1724). The author used the historical method (factual analysis), anthropological method (theories of memory and orality) and discourse analysis (a written text as a reflection of mentality) to focus on three main issues. The first one is a polemic with the previous opinions of researchers, who argued that the folk song faithfully represents the events of the riots in Toruń (Thorn). In fact, it seems to be more of a propaganda text. It is impossible to determine precisely the place and time it was created, however, it seems that its author was a clergyman who wanted to convey his vision of the Tumult to the lower social strata. The song presents the community of Toruń as divided into two hostile camps, namely aggressive Protestants and pious Catholics. The article embedded the images of both sides in broader contexts of the German-Protestant stereotype and religious polemics in the Polish-Lithuanian Commonwealth. The last part of the text is an attempt to answer the question why this particular song was internalized by the common people. The interest in the Tumult of Toruń could result from its sensational character, the fact that it was very well fitted to folk culture, and the possibility to derive satisfaction from the course of this event. The article ends with the presentation of folk songs as an interesting research material for historians, cultural anthropologists and scholars conducting interdisciplinary memory studies.

Refine search results

2 Literatura Ludowa

1 Kwartalnik Historyczny

1 Zapiski Historyczne

4 Kożuchowski Ł.

1 2023

1 2020

2 2018

„Miotełki” z melodramy "Chłop Milionowy" jako warszawski fenomen społeczno-kulturowy

Chwiejnym krokiem w stronę kultury chłopskiej

Egodokumenty (listy i pamiętniki) chłopów Królestwa Polskiego i chłopskich migrantów zeń jako źródła historyczne (1864–1914)

Pamięć o tumulcie toruńskim (1724) w polskiej dziewiętnastowiecznej pieśni ludowej. Wizja świata – propaganda – pobożność i wartości