The article provides an in-depth examination of the prevalent phenomenon in contemporary Ukrain ian dialect lexicography, often referred to as the ‘small dictionary’. This unique form of dictionary, also known as a ‘concise dictionary’, ‘glossary’, or ‘materials for a dictionary’, has introduced new genres, such as the ‘women’s dictionary’ and the ‘family dictionary’, since the publication of the lexicon Mokryany. The Dialect of My Mother’s Village. Dictionary (Lviv, 2021). The development of this type of dictionary are primarily driven by extralinguistic factors, notably repression, exile, and emigration, which have significantly impacted the lives of many Ukrainian families. The informants, exclusively women, offer valuable insights into various aspects of Ukrainian family life through the memories and records of four generations of women spanning a century – from the early 20th century to the early 21st century. This lexicographic work not only forms the basis for broader dialectological research but also constitutes an essential element of contemporary gender studies.
PL
Artykuł stanowi analizę popularnego we współczesnej ukraińskiej leksykografii gwarowej zjawiska, jakim jest „mały słownik”, nazywany także „słownikiem zwięzłym”, „glosariuszem” czy „materiałami do słownika”. Ponadto zaproponowano nowe gatunki „małych” słowników gwarowych, takie jak „słownik kobiecy” i „słownik rodzinny”, które są już realizowane w praktyce od czasu opublikowania leksykonu Mokryany. Gwara wsi mojej matki. Słownik (Мокряни. Говірка маминого села. Словник) (Lwów, 2021), reprezentującego gwary naddniestrzańskie. Powstanie tego typu słowników warunkują przede wszystkim czynniki pozajęzykowe, które miały istotny wpływ na życie wielu ukraińskich rodzin, zwłaszcza w Galicji: represje, zesłania i emigracja. Informatorkami są kobiety, które we wspomnieniach i zapiskach przekazują cenne informacje na temat różnych aspektów życia czterech pokoleń rodziny ukraińskiej na przestrzeni stulecia – od początku XX wieku do początku XXI wieku. Analizowana w artykule praca leksykograficzna stanowi nie tylko podstawę szerszych badań dialektologicznych, ale także istotny element współczesnych studiów genderowych.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.