Search results

1

„Elegia o rzece” (Heshang) – spór o symbole, interpretację przeszłości i wizję przyszłości Chin

100%

Kasarełło L.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 9

119-138

EN

Heshang (河殇, “River Elegy”), a TV miniseries (1989) directed by Xia Jun and produced due to the inspiration from various circles participating in the cultural debates (wenhua re 文化热) of the 1980s, is one of the most important cultural texts belonging to identity discourse which deals with the issue of the controversy between Chinese and Western civilisation. During two periods of China’s opening up to the world, which contextualised the phenomenon of contemporary cultural nationalism (Zhongguo wenhua minzuzhuyi 中国文化民族主义), an important scientific and social debate on the choice of paths for China’s development took place. Both in the 1920s and 1980s, this dispute concerned an assessment of the past and the fundamental dichotomy between tradition and modernity. The “River Elegy”, which synthesised, in a way, the discussion of the Chinese intellectual elites on this subject, is divided into six episodes: “In Search of a Dream” (Xunmeng 寻梦), “Destiny” (Mingyun 命运), “A Glimmering Light” (Lingguang 灵光), “A New Epoch” (Xinjiyuan 新纪元), “Sorrows and Crises” (Youhuan 忧患) and “Azure” (Weilanse 蔚蓝色). In the multi-level narrative built around the main story, documentary materials, interviews, discussions and numerous quotations, Chinese cultural emblems (e.g. the dragon) and expressive metaphors serve as the guiding thread intertwining the whole message: Old China can only rejuvenate its culture via modernisation and Westernisation. Its emotional reception is reinforced by the introduction of a model that polarises the colour and cardinal symbols of China. The two poles include the Yellow River, which epitomises the backward civilisation of feudal China, and the blue ocean, representing the modern, industrial West, and the Great Wall, as well as the Silk Road-symbols of isolation and openness. An analysis of Heshang shows that the original goal of strengthening the reformer camp was not achieved. The broadcasting of the series ended with a fierce political campaign, while the filmmakers themselves, instead of declaring their approval for the Enlightenment project, revealed their attachment to the idea of a Great China.

PL

Serial telewizyjny „Elegia o rzece” (Heshang 河殇) z 1989 r. w reżyserii Xia Juna, wyprodukowany z inspiracji środowisk uczestniczących w debacie kulturowej (wenhua re 文化热) lat 80. XX wieku, to jeden z najważniejszych tekstów kultury należącym do dyskursu tożsamościowego, w którym podjęto temat sporu cywilizacyjnego między Chinami i światem zachodnim. W dwóch okresach otwarcia Chin na świat, kontekstualizujących zjawisko współczesnego nacjonalizmu kulturowego (Zhongguowenhua minzuzhuyi 中国文化民族主义) odbywała się ważna debata naukowa i społeczna na temat wyboru przyszłej drogi rozwoju Chin. Zarówno w latach 20., jak i 80. XX wieku ten spór ten dotyczył oceny przeszłości oraz fundamentalnej dychotomii między tradycją i nowoczesnością, najogólniej reprezentowanej przez konserwatystów (neotradycjonalistów) i zwolenników okcydentalizacji. „Elegia o rzece” niejako syntezuje dyskusję chińskich elit intelektualnych na ten temat. W wielopoziomowej narracji, zbudowanej z głównej opowieści, materiałów dokumentalnych, wywiadów, dyskusji oraz licznych cytatów, emblematy kulturowe Chin (np. smok) i wyraziste metafory pełnią funkcję nici przewodnej splatającej całość przekazu. Jego emocjonalny odbiór wzmacnia wprowadzenie modelu polaryzującego kolor i symbole kardynalne Chin. Na dwóch biegunach znajduje się m.in. Żółta Rzeka, uosabiająca zacofaną cywilizację feudalnych Chin, i błękitny ocean, reprezentujący nowoczesny, przemysłowy Zachód oraz Wielki Mur i Jedwabny Szlak – symbole izolacji i otwarcia. Analiza filmu pokazuje, że pierwotny cel służący wzmocnieniu obozu reformatorskiego nie został osiągnięty. Emisja filmu skończyła się zajadłą kampanią polityczną, natomiast sami twórcy, zamiast deklarowanej aprobaty dla projektu oświeceniowego, odsłonili przywiązanie do idei wielkich Chin.

2

Introducing Taiwan Chinese Contemporary Short Stories in Poland: Cultural Contexts, Fields of Representation and Equivalence

100%

Kasarełło L.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 9

159-174

PL

W artykule omówiono podstawowe zagadnienia związane z tłumaczeniem literatury tajwańskiej w Polsce. Przyjmując definicje Juliane House, że przekład jest „procedurą poznawczą i praktyką społeczną, międzyjęzykową i międzykulturową”, omawiam kwestię teoretycznie i praktycznie na trzech głównych poziomach dotyczących literatury i komunikacji między językami i kulturami. Zgodnie z podejściem systemowym model dzieli się na: 1) Źródło/Litertura tajwańska; 2) Cel/Czytelnik polski; 3) Mediacja/Tłumacz i jest nasycona refleksją na temat reprezentacji, kontekstu kulturowego i politycznego oraz równoważności w polisystemie przekładu. W wymiarze praktycznym analiza odnosi się do konkretnego przypadku, jakim jest przygotowanie pierwszego polskiego przekładu tajwańskich współczesnych opowiadań. Omawiana antologia współczesnych opowiadań tajwańskich powstaje z perspektywy tłumaczy, którzy są sinologami wykładającymi na Uniwersytecie Warszawskim. Zgodnie z koncepcjami teoretyków antologii tego rodzaju akademickie wydanie z odniesieniami i krytycznymi komentarzami wspiera polskiego czytelnika w procesie poprawnego dekodowania tekstu i wielu kontekstów literatury tajwańskiej.

EN

This paper investigates basic issues related to the translation of Taiwanese literature in Poland. Assuming the Juliane House’s definitions that translation is “a cognitive procedure and a social, cross-linguistic and cross-cultural practice”, I discuss this matter theoretically and practically on three major levels pertaining to literature and communication between both languages and cultures. According to the system approach, the model is divided into: 1) Source/Taiwan literature; 2) Target/Polish reader; 3) Mediation/Translator and is imbued with reflection on representation, cultural and political context and equivalence in translation’s polysystem. In the practical dimension the analysis refers to a particular case, which is the preparation of the first Polish translation of Taiwanese Contemporary Short Stories. This article also reveals the decision-making process concerning the most representative selection of different genres, periods, stylistics, authors and messages. The anthology of contemporary Taiwanese short stories[1] debated here is being compiled from the perspective of translators, who are Sinologists teaching at the University of Warsaw. In line with the concepts of anthology theoreticians, this kind of academic edition with references and critical comment supports the Polish reader in the process of correct decoding of the text and many contexts of Taiwanese literature. [1] In Polish: Na drugim brzegu. Antologia współczesnych opowiadań tajwańskich, red. Lidia Kasarełło, Państwowy Instytut Wydawniczy, 2020 [On the Other Shore: Anthology of Contemporary Taiwanese Short Stories, ed. Lidia Kasarełło, Państwowy Instytut Wydawniczy, 2020].

3

Profesor Zbigniew Słupski (1934-2020) – mistrz sinologicznej rzetelności

100%

Kasarełło L.

Roczniki Humanistyczne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 9

77-89

EN

The author remembers Zbigniew Słupski (born June 3, 1934 in Ostrava, died August 6, 2020 in Warsaw), Polish sinologist, a longtime lecturer, then professor and head of the Department of Sinology at the Faculty of Oriental Studies at the University of Warsaw, where he worked from 1973, obtaining a habilitation and then a professorship, although he studied at the Charles University in Prague, where he got in 1965 his doctorate supervised by Prof. Jaroslav Průšek. Professor Słupski specialized in Chinese literature,history, philosophy and literary studies. He was the author of historical and theoretical literary works on both contemporary Chinese literature, in a special way about short stories, and early Chinese literature. In addition, he was a translator of numerous historical and contemporary Chinese works, published, inter alia, in anthologies he edited.

PL

Autorka wspomina Zbigniewa Słupskiego (ur. 3 czerwca 1934 r. w Ostrawie, zm. 6 sierpnia 2020 r. w Warszawie), polskiego sinologa, profesora doktora habilitowanego, wieloletniego wykładowcy i kierownika Zakładu Sinologii na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie pracował od 1973 r., uzyskując habilitację i tytuł profesora, chociaż studiował na Uniwersytecie Karola w Pradze, gdzie zrobił w 1965 r. doktorat pod kierunkiem prof. Jaroslava Průška. Profesor Słupski specjalizował sie w literaturoznawstwie, chińskiej literaturze, historii i filozofii. Był autorem prac historyczno- i teoretycznoliterackich, dotyczących zwłaszcza współczesnej literatury chińskiej, w sposób szczególny opowiadań, jak też wczesnego piśmiennictwa chińskiego. Poza tym był tłumaczem rozlicznych historycznych i współczesnych dzieł chińskich, wydawanych m.in. w redagowanych przez siebie antologiach.

Refine search results

3 Roczniki Humanistyczne

3 Kasarełło L.

1 2022

1 2021

1 2020

„Elegia o rzece” (Heshang) – spór o symbole, interpretację przeszłości i wizję przyszłości Chin

Introducing Taiwan Chinese Contemporary Short Stories in Poland: Cultural Contexts, Fields of Representation and Equivalence

Profesor Zbigniew Słupski (1934-2020) – mistrz sinologicznej rzetelności