Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

O oblubieńczym i rodzicielskim sensie ludzkiego ciała

100%
Kupczak J.
Verbum Vitae
|
2022
|
vol. 40
|
issue 1
85-98
EN
The anthropological dualism characteristic of contemporary culture divides the human being into two distinct spheres: material and spiritual. As a result, it is almost impossible to talk meaningfully today about certain topics of fundamental importance: the body, sex, and sexuality. In his philosophical and theological anthropology, John Paul II challenged this error by creating the concept of the spousal and parental sense of the body. The present article is an attempt to apply this concept, key to the so-called “Theology of the Body” of John Paul II. Through critical reflection we can arrive at a broader understanding of fatherhood and motherhood, a way of thinking that breaks the bond between the biological origin of a child and the emotional, real bond formed with his or her parents.
PL
Charakterystyczny dla współczesnej kultury dualizm antropologiczny, który rozdziela człowieka na dwie różne sfery: materialną i duchową, uniemożliwia rozmowę na fundamentalne dla współczesności tematy, dotyczące ciała, płci, seksualności. W swojej filozoficznej i teologicznej antropologii Jan Paweł II zmierzył się z tym błędem, tworząc pojęcie sensu ciała, oblubieńczego i rodzicielskiego. Artykuł jest próbą zastosowania tego pojęcia, kluczowego dla tzw. „teologii ciała” Jana Pawła II, do krytycznej refleksji na temat rozszerzonego rozumienia ojcostwa i macierzyństwa, zrywającego więź pomiędzy biologicznym pochodzeniem dziecka i emocjonalną, realną więzią z rodzicami.
2
Publication available in full text mode
Content available

Osobotwórcza rola rodziny w religii Starego Testamentu

100%
Kupczak J.
Horyzonty Polityki
|
2016
|
vol. 7
|
issue 19
107-131
PL
CEL NAUKOWY: Artykuł ukazuje osobotwórcze znaczenie rodziny w przymierzu Starego Testamentu. W starotestamentalnym objawieniu Boga dokonuje się demitologizacja ludzkiej seksualności, której efektem jest oczyszczenie obrazu transcendentnego Boga z seksual­nych odniesień. Płynąca z niej sekularyzacja ludzkiej sek­sualności nie oznacza wyłączenia jej ze sfery świętej, ale ukazuje płciowość jako część dzieła stworzenia, wiążąc ją z odpowiedzialnością rozumnego i wolnego człowie­ka oraz ze szczególnym błogosławieństwem Boga. Takie oczyszczenie pozwala w miłości mężczyzny i kobiety do­strzec sposób realizowania się przymierza z Bogiem, jak również obraz tego przymierza. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł wpi­suje się w nurt historycznych badań nad antropologią relacyjną i krytyczną refleksję nad kulturą czasów współ­czesnych. Jego celem jest ukazanie religijnego i osobotwór­czego znaczenia rodziny w strukturze przymierza Starego Testamentu. PROCES WYWODU: Osobotwórcza rola rodziny una­ocznia się w historii Abrahama, w której widoczne jest, że przymierze nie ma wypełnić się przez samo płodzenie potomstwa, ale poprzez wychowanie dzieci, mające religijny charakter, dokonujące się w przestrzeni rodzinnej i łączące się z przekonaniem o budowaniu siły narodu. Bardzo waż­nym elementem tego wychowania jest rodzinna liturgia, z właściwym jej pry­matem ojca, odsyłającym do prymatu Boga Ojca. Szczególna rola ojca ukazuje się w trzech celebracjach: przyniesienia do świątyni i wykupu pierworodnego syna, obrzezania oraz paschy. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Religia Starego Testamentu ma charakter osobotwórczy, tzn. prowadzi do ujawnienia, oświetlenia i dowartościowania podstawowych wymiarów osoby, takich jak: znaczenie płci, relacyjny charakter osoby ze względu na jej zróżnicowanie płciowe, znaczenie ojcostwa, macierzyń­stwa i ludzkiej płodności. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Odczytanie znaczenia tych rodzinnych uroczystości może mieć znaczenie także dzisiaj dla pogłębie­nia więzi rodzinnych i zrozumienia roli rytuałów społecznych oraz religijnych w budowaniu rodziny, która pozostaje pierwszym i podstawowym miejscem tworzenia dojrzałej osobowości każdego człowieka, mężczyzny i kobiety.
3
Publication available in full text mode
Content available

Teologiczne korzenie współczesnego kryzysu ojcostwa, płci i rodziny. Na marginesie Promieniowania ojcostwa Karola Wojtyły

100%
Kupczak J.
Roczniki Humanistyczne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 1
291-303
EN
In no historical era have the topics of sex and gender occupied such space in academic and public debates. Today, an immense number of publications and conferences is devoted to subjects such as sexual differences, the definition of masculinity and femininity, the question whether and to what extent is sex part of nature, and to what extent of culture? These topics, always considered important in the anthropological and ethical fields, benefitted in the public debate from a certain social consensus on obvious and indisputable matters, as did those which were hidden from debate and concerned with that which is private and concerns the secrets of home life. Today, they have lost this double protection. Karol Wojtyła’s drama The Radiance of Fatherhood, written in the 1960s, surprisingly anticipates these contemporary discussions and proposes a philosophical and theological perspective appropriate for Western culture in which it is possible to give the right answers to the questions posed. In this perspective, these basic existential realities for every human being – being a son or daughter, mother or father, man or woman, husband or wife – do not only point to the sphere of human biology, nor are they contractual and subject to modifications. Rather, in the symbolic and sacramental interpretation which is proper to human life, they form the spiritual DNA of any human being from which that which is truly human can develop.
PL
W żadnej epoce dotąd temat płci nie zajmował tak dużo miejsca w debacie akademickiej i publicznej. Zagadnieniom różnicy seksualnej, definicji męskości i kobiecości, oraz odpowiedzi na pytanie, w jakiej mierze płeć jest częścią natury, a w jakiej kultury, poświęcone są obecnie zawrotne ilości publikacji i sympozjów. Te kwestie, które dotąd zawsze były uważane za ważne tematy antropologiczne i etyczne, ale w debacie publicznej korzystały z pewnego konsensusu społecznego dotyczącego spraw oczywistych i niepodważalnych, oraz chroniły się w sferze tego, co prywatne i co dotyczy tajemnic życia domowego, dzisiaj straciły tę podwójną ochronę. Dramat Karola Wojtyły Promieniowanie ojcostwa, napisany w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, w zaskakujący sposób antycypuje te współczesne dyskusje dotyczące płci oraz proponuje właściwą dla kultury Zachodu filozoficzną i teologiczną perspektywę, w której możliwe jest danie właściwych odpowiedzi na stawiane w tej dziedzinie pytania. W tej perspektywie te podstawowe dla każdego człowieka rzeczywistości egzystencjalne: bycie synem lub córką, matką lub ojcem, mężczyzną lub kobietą, mężem lub żoną, nie wskazują jedynie na sferę biologiczną człowieka, ani też nie mają charakteru umownego, który podlega dowolnym modyfikacjom. Raczej, we właściwym dla życia ludzkiego symboliczno-sakramentalnym ich odczytaniu, tworzą one duchowe DNA człowieka, z którego rozwija się to, co prawdziwie ludzkie.
4
Publication available in full text mode
Content available

Jak skleić podzieloną Polskę? Dwie wskazówki czwartej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny

100%
Kupczak J.
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
|
2022
|
vol. 29
131-143
EN
During his fourth pilgrimage to his homeland, John Paul II, in the face of deep divisions that in the Polish society taught about the need for a deeper understanding of freedom. Freedom gives man the ability to make decisions. The future is not subject to simple determinisms, these are the free human responsible choices that guide it. In his in-depth reflection on human freedom, John Paul II also pointed to the need to understand properly the freedom of speech. Speech can be used in many ways, including to slander and divide. Free speech, which is intended only to win a discussion, has little to do with freedom. Therefore, it is necessary to make an effort for speech to become an instrument of truth, not hate. Despite critical reception at first of the Holy Father’s first pilgrimage to free Poland, today – after more than 30 years that have passed since then – it is possible to understand its message better. The necessity of the ethical foundations of human freedom and work on free speech are still valid guidelines that the Pope gives to the Polish nation, also in the face of the present divisions affecting the Homeland.
PL
Podczas swojej czwartej pielgrzymki do ojczyzny Jan Paweł II, wobec głębokich rozłamów, jakie podzieliły społeczeństwo polskie, nauczał o konieczności głębszego rozumienia wolności. Wolność daje człowiekowi możliwość podejmowania decyzji. Przyszłość nie podlega prostym determinizmom, to ludzkie odpowiedzialne wybory nadają jej kierunek. W pogłębionej refleksji nad ludzką wolnością Jan Paweł II wskazywał również na konieczność właściwego rozumienia wolności słowa. Mowy można używać na wiele sposobów, także po to, by oczerniać i wzbudzać podziały. Swobodne wypowiedzi, które mają na celu jedynie zwycięstwo w dyskusji, niewiele mają wspólnego z wolnością. Dlatego konieczne staje się odkłamanie rzeczywistości, by mowa stała się narzędziem prawdy, a nie nienawiści. Pomimo głosów krytycznych wobec pierwszej pielgrzymki Ojca świętego do wolnej Polski, dziś – po ponad 30 latach, jakie upłynęły od tego czasu – lepiej można zrozumieć jej przesłanie. Konieczność etycznych fundamentów ludzkiej wolności i pracy nad mową są wciąż aktualnymi wskazówkami, jakie papież daje polskiemu narodowi także w obliczu obecnych podziałów dotykających Ojczyznę.
5
Publication available in full text mode
Content available

Marian Grabowski, Historia upadku. Ku antropologii adekwatnej, WAM, Kraków 2006, ss. 400.

100%
Kupczak J.
Teologia w Polsce
|
2009
|
vol. 3
|
issue 2
359-368
PL
Recenzja książki: Marian Grabowski, Historia upadku. Ku antropologii adekwatnej, WAM, Kraków 2006, ss. 400.
6
Content available remote

Naprotechnologia a zapłodnienie in vitro – różnica antropologiczna

100%
Kupczak J.
Forum Teologiczne
|
2011
|
vol. 12
177-190
EN
The essay discusses a disagreement occurring in ethical assessment of in vitro fertilisation and some of the procedures involved in infertility treatment in NaProTechnology (Natural Procreative Technology). The disagreement has its roots in two fundamental principles: absolute respect for human life and concern for a truly human beginning of life. These principles are shown in the light of Christian anthropology, which facilitates its better understanding, and names the causes for their rejection in today’s culture. This rejection drives its force from the changes that have been taking place in modern times in understanding man and nature. Appreciation of nature, including human nature, is no longer strong enough to hold ethical norms. Modern culture treats nature as something plastic and dumb, where man fulfills his rationality and freedom, being himself the only source and maker of all ethical norms. Such treatment of nature renders proper understanding of the Christian ethics impossible, especially where it calls for a behaviour according to nature or warns against that contrary to nature. Only return to the classical idea of nature, enriched by Christian theology of creation, enables us to understand and accept the ethical norms discussed in this essay.
7
Publication available in full text mode
Content available

Walter Kasper i Joseph Ratzinger o komunii dla osób rozwiedzionych i w powtórnych związkach

100%
Kupczak J.
Teologia i Moralność
|
2018
|
vol. 13
|
issue 1(23)
39-60
EN
The subject of the article is a critical presentation of Cardinal Walter Kasper's speech delivered at the Cardinal Consistory in February 2014, with the aim of preparing the Synod of Bishops on “The Pastoral Challenges of the Family in the Context of the Evangelization”. From several of Kasper's important themes, which have influenced decisively the synodal discussion, this article chooses his postulate of changing the practice of the Church in the field of access to Eucharistic communion for the divorced and remarried people. Kasper's argument was confronted with Joseph Ratzinger's views in this field, with particular emphasis on their evolution in 1972-2005.
PL
Tematem artykułu jest krytyczna prezentacja przemówienia kardynała Waltera Kaspera wygłoszonego podczas konsystorza kardynałów w lutym 2014, którego celem było przygotowanie Synodu Biskupów dotyczącego „Wyzwań duszpasterskich związanych z rodziną w kontekście ewangelizacji”. Z kilku ważnych wątków podjętych przez Kaspera, które wpłynęły w decydujący sposób na dyskusję synodalną, wybrany został jego postulat zmiany praktyki Kościoła w dziedzinie dopuszczania do komunii osób rozwiedzionych i znajdujących się w powtórnych związkach. Argumentacja Kaspera została skonfrontowana z poglądami Josepha Ratzingera w tej dziedzinie, ze szczególnym uwzględnieniem ich ewolucji w latach 1972- 2005.
8
Publication available in full text mode
Content available

Moral theology in search of a method: metaphysics or phenomenology?

100%
Kupczak J.
Logos i Ethos
|
2023
|
vol. 61
|
issue 1
153-168
PL
Związek pomiędzy wiarą a rozumem, teologią a filozofią nie ma charakteru zewnętrznego i akcydentalnego; słowo „logos” w nazwie teologii wskazuje raczej na wewnętrzny związek tych dwóch rodzajów poznania. Karol Wojtyła - Jan Paweł II jest jednym z nielicznych teologów dwudziestego wieku, który w sposób biegły potrafił posługiwać się dwoma filozoficznymi językami i metodami: metafizyczną i fenomenologiczną. Artykuł pokazuje, jak w swoim wczesnym dziele, rozprawie habilitacyjnej z 1953 roku, Wojtyła dokonuje refleksji na temat przydatności metafizyki i fenomenologii do etycznej analizy działającego podmiotu - kluczowej zarówno dla etyki filozoficznej, jak też dla teologii moralnej.
EN
The link between faith and reason, theology and philosophy is neither external nor accidental; the word logos in the name of theology rather indicates the internal connection between the two kinds of cognition. Karol Wojtyła - John Paul II is one of the few theologians of the 20th century who was proficient in the use of two philosophical languages and methods: the metaphysical and the phenomenological one. The article shows how, in his early work – the 1953 habilitation dissertation, Wojtyła reflects on the usefulness of metaphysics and phenomenology for the ethical analysis of the acting subject – crucial for both philosophical ethics and moral theology.
9
Publication available in full text mode
Content available

Sprawozdanie z ogólnopolskiego spotkania naukowego Polskiego Stowarzyszenia Teologów Moralistów, Zakopane 9–11 czerwca 2013 roku

75%
Kupczak J.
Polonia Sacra
|
2014
|
vol. 18
|
issue 1
10
Publication available in full text mode
Content available

Przemysław Plata OSA, The Appeal to the Trinity in Contemporary Theology of Interreligious Dialogue, Leuven 2007, ss. 230

75%
Kupczak J.
Polonia Sacra
|
2012
|
vol. 16
|
issue 1
11
Publication available in full text mode
Content available

Ks. Robert Samsel, Teoria reformacji Stanisława Hozjusza na podstawie jego „Cenzury”, Kraków 2010

63%
Kupczak J.
Polonia Sacra
|
2012
|
vol. 16
|
issue 2
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.