Search results

1

Ostańce i miejskie legendy – losy pozostałości po prawosławnej katedrze p.w. Aleksandra Newskiego w Warszawie

100%

Golimont A.

ELPIS

|

2020

|

issue 22

69-77

EN

In June 2020, 100 years have passed since the actual start of the demolition of the Orthodox cathedral of St. Alexander Nevsky in Warsaw. The largest Orthodox temple in Poland has been open to the faithful for 3 years only. However, it has become legendary like no other, because of its “second life” – the fate of the cathedral’s equipment and usage of materials obtained during its demolition. The author describes ambiguous history of the fate of movable equipment and elements of decor of the temple, presenting examples of it further usage. Referring to the example of an iconostasis from an Orthodox church in Krzemień in Belarus, author shows the emerging “urban legends” regarding the use of equipment from the capital’s cathedral.

PL

W czerwcu 2020 roku minęło 100 lat od faktycznego rozpoczęcia burzenia prawosławnej katedry pod wezwaniem św. Aleksandra Newskiego w Warszawie. Ta – największa w Polsce – świątynia prawosławna służyła wiernym zaledwie 3 lata. Jak żadna inna cerkiew obrosła jednak legendami. Zwłaszcza w zakresie jej „drugiego życia”, czyli losów wyposażenia soboru oraz wykorzystania pochodzących z jego burzenia materiałów. Autor opisuje zarówno niejednoznaczną historię losów wyposażenia ruchomego świątyni, jak i elementów jej wystroju. Na przykładach prezentuje losy materiałów budowlanych i wykończeniowych pozyskiwanych z soboru. Odwołując się do przykładu ikonostasu z cerkwi w Krzemieniu na Białorusi, autor pokazuje tworzące się „miejskie legendy” dotyczące wykorzystania sprzętów ze stołecznej katedry.

2

Mienie cerkiewne Warszawy na progu autokefalii

100%

Golimont A.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2025

|

vol. Autokefalia Cerkwi w Polsce 1924–2024 Dla uczczenia stulecia autokefalii

|

issue 16

29-50

EN

In the autumn of 1915, Warsaw had several dozen – of various sizes –abandoned buildings previously used for liturgical activities of the Orthodox Church. Both the German authorities and the management of the capital’s Catholic Church generally did not use these buildings, apart from exceptions – throughout the period of German occupation. After November 1918, the situation changed. On the one hand, Orthodox believers began to arrive in Warsaw; on the other hand, propaganda pressure to destroy “symbols of Russification” was growing, and churches were perfectly suited for this task. The destruction of churches abandoned to their fate was also facilitated by the initial lack of church organisation. On the threshold of their efforts to obtain autocephaly, both Metropolitan Jerzy and his successor Metropolitan Dionysius found themselves in a situation in which, deprived of financial resources and organisational possibilities – they were unable to manage the church movables offered to them, and at the same time they were refused permission to transfer churches to secure the growing liturgical needs of the PAKP that was being built. In his text, the author analyses the socio-legal situation and the actions of the authorities of the Church and the State, relating it to the fate of individual churches in Warsaw between 1915 and the day of obtaining autocephaly.

PL

Warszawa jesienią 1915 roku posiadała kilkadziesiąt - różnej wielkości - opuszczonych budynków wykorzystywanych wcześniej na działalność liturgiczną Kościoła Prawosławnego. Zarówno władze niemieckie, jak i kierownictwo stołecznego Kościoła katolickiego przez cały okres okupacji niemieckiej budynków tych - poza wyjątkami - co do zasady nie eksploatowały. Po listopadzie 1918 roku sytuacja zmieniła się. Z jednej strony do Warszawy zaczęli napływać wierni Prawosławia, z drugiej narastała propagandowa presja na burzenie „symboli rusyfikacji”, a cerkwie do tego zadania nadawały się doskonale. Niszczeniu pozostawionych swojemu losowi cerkwi sprzyjał także początkowy brak organizacji cerkiewnej. Na progu starań o autokefalię zarówno Metropolita Jerzy, jak i Jego następca Metropolita Dionizy znaleźli się w sytuacji, w której - pozbawieni środków finansowych i możliwości organizacyjnych - nie byli w stanie zagospodarować oferowanych im ruchomości cerkiewnych, a równocześnie odmawiano Im przekazania świątyń do zabezpieczenia rosnących potrzeb liturgicznych budującego się PAKP. Autor w swoim tekście analizuje sytuację społeczno-prawną i działania władz Cerkwii i Państwa odnosząc ją do losów poszczególnych świątyń Warszawy między 1915 rokiem, a dniem uzyskania autokefalii.

3

„Podwałka” nie była pierwsza

100%

Golimont A.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2023

|

vol. Formy Pamięci: Miejsca, Budowle, Znaki

|

issue 14

107-132

EN

The article discusses the beginnings of the permanent liturgical presence of the Orthodox Church in Warsaw: from the first, temporary house chapels built in the 17th century in several residences of the Russian legation, through palace churches, until the construction of the first permanent church built from scratch (the so-called “Greek church”) at Podwale street.

Refine search results

2 Latopisy Akademii Supraskiej

1 ELPIS

3 Golimont A.

1 2025

1 2023

1 2020

Ostańce i miejskie legendy – losy pozostałości po prawosławnej katedrze p.w. Aleksandra Newskiego w Warszawie

Mienie cerkiewne Warszawy na progu autokefalii

„Podwałka” nie była pierwsza