The aim of this article is to put forth two exemplary methods for writing about literature from the PRL period and, in a broader context, two forms of constructing a history of literature by this model. Enumerating the basic premises for a contemporary history of literature (the loss of neutrality for critical languages, the blurring of borders that define the object of literary studies, and the the altered state of the human sciences), this article’s author proposes the form of the single year study as well as studies inspired by the conceptual apparatus of new regionalism. These approaches offer a chance to investigate thematics that have thus far been ignored in scholarship on PRL-era culture (local culture, the relationship between official and local culture, and the persistence of the internal borders of partitioned Poland in postwar culture) as well as an intimate approach to postwar experience through the multifaceted representation of an isolated moment in time (the single year study).
PL
Celem artykułu jest prezentacja dwu przykładowych sposobów pisania o literaturze okresu PRL i, w szerszym kontekście, dwu form uprawiania historii literatury jako takiej. Wskazując na podstawowe przesłanki istnienia współczesnej historii literatury (utrata neutralności języka badawczego, nieostrość granic przedmiotu badań literaturoznawczych, zmieniona sytuacja nauk humanistycznych), autor artykułu prezentuje formę studium jednego roku (a single year study) oraz badania inspirowane koncepcjami nowego regionalizmu. Dają one możliwość prześledzenia tematyki dotąd słabo obecnej w badaniach nad kulturą PRL (kultura lokalna, relacje między kulturą oficjalną i lokalną, trwałość podziałów porozbiorowych w kulturze powojennej) oraz przybliżenia powojennego doświadczenia poprzez wieloaspektową prezentację pojedynczego momentu w czasie (studium jednego roku).
The purpose of the article is to characterize selected features of the local culture phenomenon. Referring to the category of inconspicuous writing (sketched by Inga Iwasiów), the text discusses local culture as: subordinative (a stereotype of small value of local culture products and low rank regional studies in the humanities), peripheral (limited range and opposition to national culture), non-literary (presence of minor genres, hybridic forms, functional writing), and using everyday life as a topic of local narratives (local history as counter-history). Local culture is also an alternative to all homogenizing social and cognitive projects and – as an autonomous phenomenon – it opens up on different research theories.
PL
Celem artykułu jest charakterystyka wybranych cech zjawiska kultury lokalnej. Posiłkując się kategorią twórczości niepozornej (naszkicowaną przez Ingę Iwasiów), autor omawia takie jej właściwości, jak: drugorzędność (stereotyp małej wartości wytworów kultury lokalnej oraz niska ranga badań regionalistycznych w humanistyce), peryferyjność (ograniczony zasięg występowania i opozycyjność wobec kultury ogólnej), nieliterackość (obecność gatunków poślednich, form pogranicznych, piśmiennictwa użytkowego), codzienność jako temat lokalnych narracji (historia lokalna jako przeciwhistoria). Kultura lokalna jest także alternatywna i opozycyjna wobec wszelkich projektów społecznych i poznawczych homogenizujących i zacierających różnorodność oraz otwarta – jako zjawisko autonomiczne i kompletne daje możliwość użycia do jej charakterystyki różnych języków i teorii badawczych.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.