Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Partycypacja pracownicza jest ważną tendencją we współczesnej gospodarce rynkowej. Przybiera ona dwie formy: udziału w kapitale i udziału w zarządzaniu. Pierwsza z nich obejmuje udział w zysku, własność udziałów i opcje na akcje. Partycypacja w zarządzaniu (dotycząca długofalowych celów przedsiębiorstwa i kierunków inwestycji) zinstytucjonalizowana jest w radach pracowniczych, grupach roboczych, komitetach uczestnictwa pracowniczego, jak i w tracących swoją rolę związkach zawodowych. Obie formy partycypacji pracowniczej zostały powołane jako mechanizmy zwiększania zaangażowania i motywacji do pracy załogi przedsiębiorstwa, co można uznać za nowoczesną formę ruchu stosunków międzyludzkich w przemyśle z lat dwudziestych i trzydziestych ubiegłego wieku. Partycypacja kapitałowa pracowników zmienia nie tylko ich relacje dochodowe, ale także pozycje własnościowe. W artykule wyróżnia się dwa rodzaje własności: własność środków produkcji (maszyn, surowców, budynków, kapitału pieniężnego) i siły roboczej. Odmiennie niż w tradycyjnym przedsiębiorstwie, gdzie właścicielami środków produkcji (produkcji, handlu lub usług) są zewnętrzni udziałowcy i menedżerowie, w przedsiębiorstwie partycypacji pracowniczej pojawia się trzeci właściciel: pracownicy jako grupa oddzielona od menedżerów. Ich siła robocza jest częściowo obiektem prywatnej, częściowo kolektywnej własności. Są oni także kolektywnym współwłaścicielem kapitału (środków produkcji) przedsiębiorstwa. Pozostałymi właścicielami są menedżerowie przedsiębiorstwa oraz (w części, nie we wszytkich przypadkach) zewnętrzni udziałowcy. Ta struktura relacji własnościowych tworzy nowy typ organizacji ekonomicznej, który można (prowizorycznie) nazwać partycypacyjnym sposobem produkcji.
PL
W artykule pokazujemy dwa czynniki kształtujące stosunek społeczeństwa do zmiany ustrojowej. Pierwszym czynnikiem jest przynależność jednostki do określonych klas i warstw społecznych. Drugim czynnikiem jest stosunek tych klas i warstw do wartości demokratycznych. W szczególności dotyczy to akceptacji pojęć rządów demokratycznych oraz rządów niedemokratycznych. Dane empiryczne, stanowiące podstawę analiz, zostały zaczerpnięte z badań CBOS . Ważnym aspektem poznawczym artykułu jest weryfikacja hipotezy: klasy i warstwy społeczne, które ukształtowały się w warunkach ustroju socjalistycznego, w mniejszym stopniu akceptują wartości demokratyczne niż klasy i warstwy, które ukształtowały się w trakcie procesu transformacji ustrojowej. Artykuł jest prezentacją teoretycznej koncepcji struktury społecznej, opartej na wyodrębnieniu dwóch kategorii zróżnicowania: klas społecznych i warstw społecznych. Podstawą tego rozróżnienia jest podział pomiędzy osobami, które zdobywają środki utrzymania w oparciu o prywatną własność środków pracy i renty oraz w oparciu o publiczną własność środków pracy i renty. Teoretycznymi punktami odniesienia tej koncepcji są teorie klas Marksa i Webera.
EN
There are two factors presented in the paper that have an impact on the general public attitude towards the change of the sociopolitical system. The first factor is the affiliation of individuals to a specific social class or stratum. The second factor is the attitude of these classes and strata towards democratic values. What is particularly significant in that respect is the acceptance of the notions of “democratic government” and “nondemocratic government”. The empirical data used in the analysis are based on research by the Public Opinion Research Centre (CBOS ). The important cognitive aspect of the article is a verification of the following hypothesis: the social classes and strata that have existed since the times of socialism accept democratic values to a lesser degree than the classes and strata established during the transformation of the sociopolitical system. The paper is the presentation of the theoretical model of social structure, based on two separate categories of social differentiation: social classes and social strata. The criterion of this differentiation is the division into those whose means of existence are based on private property of means of labour and rent vs. those based on public property of means of labour and rent. The theoretical background of the conception is the class theories of Marx and Weber.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.