Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The article presents several contemporary European solutions to the problem of mass, state-organized schooling and education, in terms of educational aims and general philosophy of teaching. A brief overview of the Norwegian, Finnish, Swedish, Irish and Scottish curricula shows that one can distinguish three fundamental tendencies in contemporary education, as far as highly developed, democratic countries are concerned. These tendencies are: supporting the core democratic values; crossing the borders of subject teaching in favor of holistic developing of competencies, attitudes and dispositions, and encouraging to activity and creativity in various fields of life. Gert Biesta defines this model as world-centered, we can also call it life centered – in contrast to the content-centered paradigm of polish curriculum. World-centered education creates the space of developing the key existential competencies like cognition, interpreting of different phenomena, building the self-identity and relations with others, active approach to the world. This is also the process of initiating and revealing the subjectivity of a human being.
PL
Artykuł dotyczy współczesnych idei i założeń edukacyjnych, wyrażonych w niektórych podstawach programowych państw europejskich – Finlandii, Norwegii, Szwecji, Szkocji, Irlandii. W dokumentach tych ujawniają się filozoficzne podstawy edukacji powszechnej, które odnaleźć można także w polityce edukacyjnej innych wysoko rozwiniętych państw demokratycznych. Omawiana w tekście filozofia kształcenia systemowego ujawnia się w kilku zasadniczych wektorach – wspierania wartości kluczowych dla demokracji liberalnej; przekraczania granic kształcenia przedmiotowego na rzecz kształtowania postaw, kompetencji, dyspozycji i nawyków; wreszcie – inspirowania do aktywności i działań twórczych w wielu dziedzinach życia. Za Gertem Biestą taki model edukacyjny określa się jako „światocentryczny”, bądź „życiocentryczny”, w przeciwieństwie do modelu programocentrycznego, właściwego np. polskiemu systemowi oświaty. W modelu światocentrycznym edukacja staje się przestrzenią kształtowania kluczowych kompetencji egzystencjalnych, jak poznawanie i interpretacja zjawisk, budowanie tożsamości i relacji z innymi, aktywne nastawienie do świata. Tak rozumiana edukacja staje się procesem inicjowania i odkrywania podmiotowości człowieka.
PL
Artykuł przedstawia strategię kształcenia kulturowego mającą na celu pogłębienie odbioru tekstów literackich i pozaliterackich w praktyce szkolnej. Odwołując się zarówno do kognitywnej myśli filmowej, jak i doświadczeń dydaktyki i krytyki literatury, autor zaleca wartościowanie tekstów na podstawie ich kategoryzacji oraz porównywanie dzieł literackich i filmowych. Uczeń powinien mieć prawo do czynności właściwych profesjonalnej krytyce, co może stworzyć warunki do ożywienia szkolnych spotkań z tekstami kultury.
EN
The article presents the author’s strategy for teaching literature and media studies, the goal of which is to, encourage sustained and more serious reading of literature and appreciation of other worthy texts within the school system. The author refers to cognitive film theory as well as to experience of literature teaching and criticism. The core of the proposition is to encourage educators to launch a school strategy of text evaluation after categorization. The author also recommends a comparison of literature with filmic texts. The strategy described in the article equips pupils with the chance to use the critic’s technique during lessons. It may offer an opportunity to revitalize the teaching of literature, literary appreciation and film studies.
EN
The article discusses media and journalism ethics portrayed in the movies from the 1970’s onwards. First the text examines the role of media and journalism in Western democracies established on the values of freedom and equality. Media – according to works of John Rawls and Jurgen Habermas – constitutes the fourth pillar of democracy (the others are: legislature, executive and judiciary). Media independence has been an ever-present issue in cinematography. The article offers didactic tools to analyze five political dramas (All the President’s Men, Wag the Dog, Spotlight, The Post, Mr Jones) and one psychological drama/thriller (The Passenger). Three different perspectives (plot analysis, formal analysis, „great metaphore”) can be used in secondary schools to highlight the role of media and independent journalism.
PL
Artykuł dotyczy dydaktycznego wykorzystania filmów fabularnych związanych z problematyką niezależnego dziennikarstwa i etosu dziennikarskiego. We wstępnej części tekstu autor przybliża wspomnianą problematykę, odwołując się do współczesnych filozofów, klasyków myśli liberalnej i orędowników porządku demokratycznego wspartego na wartościach równości i wolności (Habermas, Rawls). Komponentem tak pojmowanego systemu demokracji parlamentarnej, i jednym z jej filarów, są wolne media, które umożliwiają funkcjonowanie niezależnego, a przy tym zaangażowanego w życie publiczne, dziennikarstwa. Problematyka ta znalazła odzwierciedlenie w niektórych filmach fabularnych zaliczanych do gatunku określanego jako dramat polityczny czy dramat społeczny. W artykule omówiono wybrane pozycje tego gatunku z ostatnich 45 lat, poczynając od Wszystkich ludzi prezydenta Alana Pakuli. Autor proponuje dydaktyczne wykorzystanie filmów, spoglądając na nie z trzech perspektyw: fabuły (świata przedstawionego), formy (języka filmu) i tzw. „wielkiej metafory”. Propozycje adresowane są nie tylko do polonistów, lecz także do innych nauczycieli, których działania lokują się w obszarze szkolnego kształcenia humanistycznego.
EN
The article concerns the authors visit to Columbia University Teachers College in New York. TC is known to be one of the most prestigious centres of teachers’ education in the United States. It is the place where the modern didactic discourse on mother tongue education has been highly developed in the last decades. The specificity of TC’s educational program lies in the importance of philosophical issues and courses in the art of teaching. The two-semester long professional practices in NY schools are the core of the teacher’s education process in TC. In addition to the information about the content of English Teaching programs in TC, the article also contains a comment on some of the academic teaching methods used in Teachers College, especially those connected with the use of multimedia. Another aspect of the article is the report on several English and Humanities lessons visited in NY schools, where the author had an opportunity to see some techniques leading to the authentic, visible learning.
PL
Artykuł jest relacją z pobytu studyjnego w Columbia University Teachers College w Nowym Jorku. Uczelnia ta jest jedną z najbardziej prestiżowych w USA placówek kształcących nauczycieli. Nowy Jork natomiast to ważny ośrodek współczesnej amerykańskiej myśli dydaktycznej, także w dziedzinie nauczania w języku ojczystym. Autor omawia specyfikę studiów nauczycielskich w TC, podkreślając zwłaszcza rolę obszernego komponentu treści filozoficznych i ogólnopedagogicznych oraz dwusemestralnego, mocno angażującego studentów stażu nauczycielskiego. Informacji o merytorycznej zawartości przedmiotów i kursów, prowadzących do uzyskania uprawnień nauczyciela języka angielskiego, towarzyszy refleksja na temat modelu dydaktyki akademickiej realizowanego w TC, w tym zwłaszcza na temat wykorzystania multimediów w procesie kształcenia. Równoległym wątkiem rozważań są relacje z lekcji przedmiotów humanistycznych, głównie ELA (English Language Arts, odpowiednik języka polskiego), odznaczających się przede wszystkim wykorzystaniem różnych technik wywoływania zjawiska autentycznego uczenia się młodych ludzi.
EN
The article deals with the fundamental goal of the Polish Language Arts Education, regarded as the student’s development within the area of humanity and key competences needed in contemporary world. The concept of education as the student’s development has been known in Poland since the Twenties and the works of Kazimierz Wóycicki. The traces of his thoughts can be found nowadays in the modern educational ideas and concepts in Europe and the United States. This educational discourse concentrates on the ideas of dialogue, giving the students the great part of responsibility for their learning, differentiation and individualisation in teaching. Contemporary thoughts on education come from Jerome Bruner’s ideas of self-effectiveness, self-esteem, self-evaluation and aspirations. These ideas, however, as well as the concept of student’s development, are unfortunately very distant from the latest Polish reforms in education.
PL
Tekst zawiera deklarację autora w kwestii fundamentalnego zadania edukacji polonistycznej, definiowanego jako rozwój ucznia w obszarze w wymiarze osobowości humanistycznej i w obszarze kompetencji kluczowych dla człowieka z pierwszych dekad XXI wieku. Koncepcja edukacji jako wspomagania rozwoju ucznia ma długą tradycję również w Polsce. Za jej patrona można uznać Kazimierza Wóycickiego, twórcę kategorii „przeżycia estetycznego” i zwolennika autentycznego i nieskrępowanego kontaktu młodych ludzi z tekstami literackimi. Intuicje edukacyjne Wóycickiego odbijają się w najnowszych koncepcjach i projektach europejskich i amerykańskich, które koncentrują się wokół koncepcji kształcenia jako spotkania, idei powierzania uczącym się odpowiedzialności za uczenie, nauczania zróżnicowanego i indywidualizowanego. We współczesnym myśleniu o edukacji masowej kluczowa jest, zgłoszona przez Jerome’a Brunera, idea kształtowania poczucia sprawstwa u uczniów, budującego samoocenę i oczekiwania wobec samego siebie. To jednak, co bliskie było Wóycickiemu i jego kontynuatorom, co stanowi dziś centrum dyskursu edukacyjnego, okazuje się nad wyraz dalekie od wektora najnowszych reform oświatowych w Polsce.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.