Results found: 1

Search results

Sort By:

Limit search:

“Los argentinos descendemos de los barcos”, pero… ¿de cuáles? Apuntes sobre la (in)visibilización de la negritud rioplatense en las prácticas artísticas contemporáneas

100%

Mattei A. D.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

2018

issue 8

141-153

Jeśli kolonizację wiedzy lub epistemologii najtrudniej jest usunąć z naszych podmiotowości, to można zrozumieć, że w Ameryce Łacińskiej – jednym z tych „innych bliskich Zachodowi” – zachodni system myślenia wciąż dominuje jako pozostałość po dawnej kolonizacji. Sposób myślenia będący dziedzictwem europejskiego redukcjonizmu modernistycznego wiąże się z podstawową podstawą: rasizmem – zgodnie z tym, co stwierdził poeta i polityk Aimé Césaire w swojej rozprawie „Negritude” (1987) i co podchwycili późniejsi teoretycy. Jeśli dominujący euro okcydentalizm zaczyna się w okresie nowożytności, trwa w okresie kolonizacji Ameryki Łacińskiej, a następnie jest kontynuowany w szkole humanistycznej, to jego nieustający wpływ jako dominującego systemu myślenia nie powinien być zaskakujący mimo wieloletnich praktycznych i intelektualnych wysiłków podejmowanych w celu przeciwdziałania mu. W młodej dziewiętnastowiecznej Republice Argentyńskiej istniała wyraźna wola polityczna, by szerzyć ideę „wybielania” i europeizacji. W rzeczywistości kreowano społeczną wyobraźnię, w której nie istnieli „czarni” Argentyńczycy, stanowiący jedynie (miniony) epizod hiszpańskiej kolonizacji. Z hegemonicznego dyskursu władzy, z systemu edukacji i ludzkiej umysłowości usunięto czarne i autochtoniczne korzenie (rdzennej ludności), z wyjątkiem kilku patriotycznych folkloryzmów. Dlatego w zbiorowej wyobraźni rzekoma „tożsamość narodowa” wywodziła się z „tygla ras” pochodzącego głównie z wielkiej migracji europejskiej. Zdając sobie z tego sprawę, meksykański pisarz ironicznie stwierdził, że „podczas gdy Meksykanie pochodzą od Azteków, Argentyńczycy pochodzą ze statków”, odwołując się do popularnego twierdzenia wyrażającego mit panujący zwłaszcza w Buenos Aires. Jorge Luis Borges dodaje, że „Argentyńczycy to urodzeni za granicą Europejczycy”, i w ten sposób chroni mit przed ideą, że statki z niewolnikami z Afryki dopłynęły również do portu w Buenos Aires i że Afrykańczycy i ich potomkowie także zostawili swój ślad w mieszance tworzącej argentyńską tożsamość narodową. Wydaje się jednak, że w ostatnich latach nastąpiła społeczna zmiana, która zmusza do historycznej i politycznej korekty tej kwestii. W tym kontekście niniejszy artykuł proponuje omówienie i refleksję nad stanem współczesnych wizualnych działań artystycznych dotyczących obecności i (nie)widoczności „négritude”. Tekst rozpoczyna się od krótkiej dyskusji na temat znikania czarnoskórych artystów z argentyńskiej kultury wizualnej. Pomimo nielicznych dowodów na obecność potomków Afrykańczyków zarówno w ogólnej kulturze wizualnej, jak i w scenariuszu estetycznym „negritude” mimo to przejawia się w kulturze popularnej, w niektórych materiałach audiowizualnych i krótkich filmach lub wystawach dalekich od współczesnej sceny artystycznej, w których do perspektywy rasowej, nieodłącznie związanej z systemem sztuki, dodana została perspektywa klasowa, przez (nie)widoczność „negritude” na tej szerokości geograficznej.

If epistemic or knowledge colonization is the most difficult to displace from our subjectivities, one can understand that in Latin America –one of those “others close to the West”– a western thinking system still dominates, as being residual from the past colonization. This thinking, heir to European modernist reductionism, entails in itself a fundamental basis: racism –as the poet and politician Aimé Césaire stated in his Discourse on Negritude (1987) and other theoreticians picked up later on. If dominant Euroccidentalism begins with modernity – in the midst of Latin America colonisation– and then continues with its humanist school, the persistence of its influence as the prevailing system of thinking should not be surprising, notwithstanding the practical and intellectual efforts made to counteract it for decades. In the young Argentine Republic of the nineteenth century there was a clear political will to spread the idea of whitening and Europeanization. In fact, social imaginary had been formed, according to which there were no more “black” Argentinians, and this had only been an (extinguished) episode of the Spanish colony. From the hegemonic discourse of power, from education and intellectuality in general, black and autochthonous roots (of native peoples) were denied, with the exception of few patriotic folklorisms. Thus, the collective imaginary would say that the supposed “national identity” was composed of a “melting pot of races”, coming mostly from the great European migration. Realizing this, a Mexican writer ironically stated that “while Mexicans descend from the Aztecs, Argentinians descend from ships”, echoing a common phrase that expresses an ingrained mythology, especially in Buenos Aires. Jorge Luis Borges would add to this that “Argentines are foreign-born Europeans”, shielding the myth against the idea that slave ships from Africa would also land in the port of Buenos Aires and that Africans and their descendants would leave their mark on the amalgam of Argentinian national identity. In recent years, however, a social turn seems to emerge calling for a historic and political adjustment in this regard. In this context, this paper proposes to investigate and reflect on the state of contemporary visual artistic practices regarding the presence and (in)visibilization of negritude, embarking in a brief tour of the fading of black representation in Argentinian visual culture. Despite the little evidence of Afro-descendants’ presence both in the overall visual culture and in the aesthetic scenario, negritude is anyway manifested in popular culture, in some audio-visuals and short films or in exhibitions distant from the contemporary art scene, where class perspectives seem to be added to those of race, intrinsic to the art system, through the (in)visibilization of negritude in these latitudes.

Refine search results

1 Sztuka Ameryki Łacińskiej

1 Mattei A. D.

1 2018

Search results

“Los argentinos descendemos de los barcos”, pero… ¿de cuáles? Apuntes sobre la (in)visibilización de la negritud rioplatense en las prácticas artísticas contemporáneas